Morgunblaðið - 04.12.1919, Blaðsíða 3

M O R G U S B L A Öt ö
o. s. frv. Þetta hlýtur Einar að
skilja. En ofan á þess hngsunar-
viliu Einars bætist svo þessi ríka
tilhneiging hans, sem mildast tal-
að er ógætileg, og á hans máli
„gleiðgoisaleg“, að blanda frelsar-
í þessar og þvílíkar ritsmíðar
sínar. Hvaðan kemur honum umboð
til þess að stefna síra Sigurði Stef-
ánssyni — eða þeim, er þjóðarat-
kvæði vilja hafa íbannmálinu, fyrir
dómstól drottins? Og hvaða vissu
hefir hann fyrir því, að Jesús frá
Nazaret hefði orðið með bannlög-
unum eða móti þjóðaratkvæði uin
þau að nýju? Að Einar kunni að
vera sannfærður um það með sjálf-
um sér, að bannlögin séu guði og
Jesá Kristi velþóknanleg,er alt ann
að en að draga það, sem er lieilag-
ast og dýrmætast niður í hvassorðar
ádeilugreinar í blöðunum.
Uitt er annað mál, að Einari get-
ur gengið gott til að sporna á móti
því að leitað sé þjóðaratkvæðis um
bannlögin. En það tel eg bæði ó-
liyggilegt og ósnngjarnt. Ohyggi-
legt í garð bannvina, því líkurnar
eru miklar fyrir því, að mikill meiri
hluti þjóðarinnar sé með bannlög-
uimm, og cr ekki ástæða til þe,ss, að
rökræða það hér. Og ósanngjarnt er
það í garð andbanninga. Því þrátt
fyrir það, sem á milli ber, er þar og
marg'ur hygginn og sanngjarn dreng
ur. Þá niun og tæplega nokkrum
blandast hugur um það, að svo á-
kveðnir, sem andbanningar eru með
eð fá endurnýjað þjóðaratkvæði um
bannlögin, þá leiðir af sjálfu sér, að
þeir með því lýsa yfir því, að þcir
octla að sœtta sig við það þjóðarat-
kvæði hvernig sem það fellur. Yerði
nú bannið aftur í miklum meiri
hluta, eins og bannmenn búast við
og líkur eru til, þá er málið komið
á þann rekspöl, að um það þarf ekki
að deila, og þeir, scm laganna eiga
»að gæta fá þann stuðning í emlur-
nýjuðum vilja þjóðarinnar og
drengskap andbanninga, að fylstu
líkur eru til þess, að lögin verði
þjóðinni til miklu meiri blessunar
cn enn er komið á daginn. — Munu
ýmsir vera síra Sigurði Stefánssyni
samdóma um það, að slík fram-
kvæmd sé miklu heppilegri til stuðn-
ings góðum inálstað, en háværar og
hvassorðar ádeilugreinar í blöðun-
um er meira snerta menn en mál-
efni.
fíannvinur.
Lifseigja
Bolsivismans
Verið við völd um tveggja ára skeið
—o—
Það er nú um tveggja ára tíma-
bil síðan Bolzhevikkarnir tóku völd
in í Rússlandi. Á þessum tíma hafa
?eir hvað eftir annað spáð, sem bezt
Dektu ástandið þar, að þennan og
þennan mánuðinn yrðu þeirgersigr-
aðir. En nú, þann dag í dag, stend-
ur Bolzhevisminn hernaðarlega séð,
með sigurinn í höndunum. Og þýzk-
ir Spartakistar og franskir gagn-
byltingamenn hafa gert tilraunir til
að halda afmæli hans hátíðlegt sem
alþjóðahátíðisdag fyrir verkalíð,
með verkföllum og uppþotum.
Þannig er nú sú siðmenningarlega
hreinsun, sem heræsingamenn og'
skrumarar lofuðu að styrjöldinni
lokinni.
Það er í rauninni enn örðugra að
skýra þessa niðurtöðu en að benda
mönnum á hana. Það er að vísu oft
gripið til stjórnarbyltingariunar
frönsku og' ástandinu núna jafnað
saman við liana og' það ekki að á-
[■tæðulausu.
En ef skýra á hvernig stendur á
því, að völd Bolzhevismans hafa
staðið svo lengi, þá fullnægir ekki
samlíkingin við frönsku stjórnar-
byltinguna. Ilún fór fram þrátt fyr-
ir alt í Norðurálfulandi, þó það
væri fyrir meira en 100 árum. En
Rússland er og heftir aldrei verið
annað en úthverfi Norðurálfunnar.
í tæp -500 ár hefir það verið á eftir
i framþróun, lífi og hugsunarhætti
annara Evrópulanda. Við þurfum
,ekki annað en lesa stærstu og
dýpstu rithöfunda Rússlands til
þess að finna það á ölilum sviðum.
Þar er mannssálum lýst, sem eru
mótaðar á annan hátt en vorar.
Ætti maður því að gera skynsam-
legar samlíkingar, verður maður
að hafa í huga ástand og þjóðfélags
skipanir í Asíu og ef til vill ástand
í Evrópu á miðöldunum. Þegar gáð
er að því, hvernig rússneska þjóð-
in liefir farið að því að þola fyrst
5 ár styrjöld og síðan þrautir
og hörmungar Bolzlievismans, þá
verður það því aðeins skýrt ef tek-
ið er tillit til fortiðar hennar og
skoðana Austurlandafólksins á lífi
og dauða. Frá Dvina og Dnjester
yfir á Kínaströndina við Kyrrahaf-
ið og Japaneyjunum — þar taka
menn við dauðauum með meira
kæruleysi og minni kvíða, heldur
en Vesturlandafólk, sem um eitt
skeið var búið að breima það fast
í lífsskoðun sína, að ]>að lifði ckki
nema einu vsirmi. Rússneski bónd-
inn hefir og verið alinn upp við það
gegnum óteljandi kynslóðir, að
hungra að vetrarlagi. Sulturinn'er
])ví þar orðinn ættgengur og venja,
sem við Evrópubúar að vestan-
verðu þekkjum ekki. -lafnvel ckki í
Austurríki. Þessvegna crBolsivism-
anum ekki mesta hættan búin af
liungrinu, þó slíkt hefði orðið hou-
um að falli í Evrópu vestanverðri.
Þar að auki er ekki liægt að neita
því, að þrátt fyrir einfalt og ófull-
komið herstjórnar-fyrirkomulag
Bolsivismans, þá hefir það fyrir-
konmlag verið í sterkum og skjót-
ráðum höndum. Lenin og Trotsky
hafa skarað fram úr öllum fyrir-
liðum stjórnarbyltinganna bæði að
viljamagni og ráðsnild. Eftir hrun
þjóðarinnar í styrjöldinni, tókst
þeim að reisa nýja heri. Og þeir
hafa að þessu varist öllum árásum
á þá.

Húseien
Uf ýmsum áttum
Ein með allra stærstu og beztu húseignum bæjarins til sölu,horn-<
hús við aðalgötu. — Húsið er raflýst með öllum nýtísku þægindum,
ásamt pakkhúsi, þurkhúsi og vaskahúsi. — Tvær stórar verzlanir eru
reknar nú þegar í eigninni, og hjseignin hefir að auk 8 íbúðir, sem
allar gcta orðið lausar 14. maí n. k.
Allar nánari upplýsingar gefur Gunnar Sigurðsson í verzl. Von.
V
Sími 448.
U m b o ð
i góða og ódýru salti í heilam skipsförmum hefir
Fyrsta ínyudin er frá Budapcst
og sýnir liðsforingja sem liafa gerst
skóburstarar á götum úti, til þess að
halda í sér lífinu. — Onnur myndin
er frá Fiume, tekin þar niður lijá
höfninni. Sjást þar þrír af herfor-
ingjum d’Annunzio fremst á mynd-
inui. — Þriðja myndiu er af aðal-
lögreglustöðvunum í Berlín, tekin
meðan Spartakista óeyrðirnar voru
sem mestar í borginni, meðan Eich-
horn var yfirlögreglustjóri og hafði
aðsetur sitt hér og studdi Sparta-
kista. — Fjórða myndin er af Taft,
fyrverandi forseta Bandaríkjanna.
Hann er nú útnefndur fulltrúi
Bandaríkjanna á fyrsta aðalfundi
alþjóðasambandsins, sem lialdinn
verður í Briissel. — Fimta myndin
er af tveimur sænskum liðsforingj-
um í her Letta. — Sjötta myndin er
af Scheidemann, þýzka jafnaðar-
manninum,þar sem hanu er að lialda
ræðu. Scheidemann er nú, ásamt
fleirum ráðandi mönnum í Þýzka-
landi, flæktur í f járdráttarmál, sam-
kvæmt því, er símskevti herma.
Ó. G. Eyjóltssou & Oo, Roykjavík.
Kanpmenn og útgeið: rmenr, talið við os?, áður en þér festið kaup
annarsstaðar.
(§ S. CyJóljsson S 0o.
Reýkjavik.
TÓFUSKINN,
hvít og blá,
keypt hæsta verði.
Tage og F. C. Möller.
Pi tter med Fotogröfi,
Disse ae^te Porcelænsplatter som
er overcrdentlig smukke, sarct For-
störrelser leveres efter ethvert Foto-
yrafi. Agenter stor Fo.tjeneste Aften-
Fotografen Helrolardsg’ 21 K^benh.
HREINAR LJEREFTSTUSKUR
kaupir hæsta verði
ísaf oldarprentsmið j a.
ISalumboð fyrirliland á mótornui
,Densil‘
Aalborg
hefir BárBur 6. Tómasson, skipa-
verkfræðingur á ísafirði (simi nr. io).
Vélin er ábyggileg, sparneytin, ódýr.
Fljót afgreiðsla.
í Reykjavík veitir Tómas Tómasssa
Bergstaðastræti 64 allar upplýsingar
— viðvíkjandi fyrnefndri vél. —
Frímerki,
brúkuð, kaupi eg háu verði. — Veð-r
skrá ókeypis.
Big. Pálnatison
Hvammstanga.
cZólafréfog dóta/ierfi
ódýr, fásí t v
Eg er aftur kominn I samband við
Klæðaverksmiðju Chr. Junckers, sem
mörgum er að góðu kunn fyrir sina
haldgóBu og ódýru ullardúka.
»Prufur« til sýnis.
Uil og prjónaðar ullartuskur keypt-
ar háu verBI.
Finnb. J. Arndal, Hafnarfirði.
Loveland livarðvr
finnur Ameriku,
eftir
C. N. og A. M. WILLIAMSON.
17
uð merkilegt ef hún liefði veriö hér
nú? Og heföi það þá veri’ð honum til
þægSar, sem nú stó'S svo illa á fyrir1?
En einmitt á þessari stundu var
Lesley aS hugsa um Loveland.
Þs»S hefir ef til vill veriS hngsau%
flutniugur sem orsakaSi aS hún stóS svo
greinilegu fyrir hugskotssjónum Fann-
yar. Því þá var Lesley einmitt a'S hugsa
um Fatrny. pær sátu bvor viS annars
liliS, hún og frænka hennar, í svefnklefa
járnbrautarinnar, bá'öar meS bók í hönd
unum. Lesley var aS lesa skáldsögu, sein
vakiS hafSi mikla eftirtekt í Evrópu.
Hún hafði auðvitað ætlað sér að lesa
bókina. En þó hún rendi augunum yfir
b'nufnar og fletti blaSsíSu eftir blað-
6íSu, þá hafSi hún ekki einu sinni hug-
mynd um nöfnin á persónunume'SahvaS
þær sög'ðu e'Sa gerðu.
Marr og kliSur vélanna og skrölti'ð í
hjólunum var orði'ð a'ð eins konar viS-
lagi í eyrum hennar: Aldrei framar,
aldrei framar, heyrSist lienni þau seg.ja
og eins og orðin væm hrópuS illmann-
lega í eyru henni. Aldrei aS sjá hann
framar — aldrei framai1. Hann mun
gleyma þér — gleyma þér. Hann kvong-
ast bráðum — kvongnst brá'ðum ein-
hverri ríkri stúlku.
Svo fór hún að liugsa um hvaða rík
stúlka þa'S yrði. Ef til vill Elin Cool-
idge? Elin var mjög rík, mjög falleg og
nógu drembilát.
— Eg er saniifær'S um, aS hún ínun
ekki gera hann óhamingjusáman, hugs-
■aði hún. Og hún spurði sjálfa sig hvort
Loveland ætti þa'S skili'S a'S veröa liam-
ingjusamur.
Nei, au'SvitaS ætti liaiin ekki skilið a'S
verða hamingjusamur vegna þess, aS
hann mundi eiga stiilkuna vegna pening
anna.
— Ef til vill liefSi mér tekist aS gera
hann ööruvísi, ef eg liefSi reynt, hugs-
aSi hún og horfSi á eldgueistana, sem
glitruSu og dóu. En eg reyndi það ekki.
Eg var of stolt til þess. En þa'S var
heimskulegt stolt, því hann heföi getaS
orðið ágætur eiginmaður, ef hann hefði
!ært a'S þekkja sitt eigiS gildi.
En Elin mundi ekki geta hjálpað
lionum til göfugra lífs. Hún mundi
verSa fullkomlega ánægð meS hann eins
og hann væri. Því hún mundi ekki kref j
ast annars af honum en þess, sem hún
gæti fengi'S fyrir peningana. Og ef þau
giftust, mundi hiS bjarta og ástúSlega
í eðli Vals myrkvast og yfirskyggjast.
Hann mundi verða harSur og mjög eig-
i..gjarn.
En Fanny Milton, ef liami skyldi nú
kvongast lieimi ?
ÞaS var einmitt í þessu augnabliki,
þegar hún spur'ði sig aS þessu, aS lrags-
anir Fannyar liSu til hennarog leituSu
úrlausnar á því, hvaS hún mundi gera
e*1 hún sæi Val verða fyrir opinberri
fyrirlitningu.
— Faimy mundi elska liann, hugsaSi
Lesley, en lmn mundi eyðileggja haim
og gera hann enn verri en hann er nú.
Því hann þarfnast beiskra meðala eu
ekki neinnar sykurvelgju. Og segSi bann
eitthvert gremju-yrði eða liti hann á
a'öra koini, rnundi hún óöara fara áð
gráta.
pó Lesley vissi, að þetta var alt sam-
an satt, þá var hún þó hrædd um, aS
v . 1 ■
; I
þessar ályktanir sínar kæmu af af-
brýSissemi.
— Eg er afbrýSissöm, játaSi hún, þó
eg hafi ekki rétt til aS vera þa'ð. Eg
hefSi getaS látiS honurn þykja svo vænt
um mig, a'S hann hefSi gengið af göfl-
unum og ekkert kært sig um heiminn,
ef eg hefði ekki vilja'S giftast bonum.
ÞaS hefði eg árei'Sanlega geta'ð. Þáb
veit eg. En hva'S mundi honum hafa orS
iS við, um leiS og haim hef'Si veri'ð bú-
inn aS láta þa'S út úr sér? Hann mundi
hafa iðrast mikið eftir því og álitið
sig vera genginn af vitinu. Og þó eg
hef'Si sagt ,nei‘, sem eg hefSi vitanlega
gert, þá mundi hann jafnan hafa liugs-
aS til mín me'ð einskonar skelfingu og
endurminningin um mig hefði me'ð því
veriS ey'öilögS. Eg er í raun og veru
glöS yfir því, aS eg gekk aldrei lengra
er. til vináttunnar og liló altaf áS hon-
im. Eg sagöi lionum aS hann muudi
gleyma, og eg óskaði aS hann mundi
gleyma. En þaS geri cg ekki og hann
líklega ekki heldur. Bara vegna þess, aÖ
viS vorum vinir, og vegna þess, a'ð eg
hló og var ólík öHum hinum, þá mun
bann muna eftir mér — jafnvel eftir
fleiri ár, þegar hann er kvongaSur og
beimurinn hefir gefiS honum alt sem
hann á.
— Haniingjan hjálpi mér, Lesley!
Þetta ldýtur aS vera ákaflega skemtileg
bók sem þú ert aS lesa. Eg er búin aS
kalla til þín tvisvar og þú hefir ekki
gegnt.
— FyrirgefSu, kæra frænka, sagði
Lesley.
— U111 hva'S er hún? spurði frænka
hennar.
— O — um ást og um þaS, aS giftast
ekki róttum mönnum.
— Paö var lei'öinlegt, andvarpaöi
frænknn. Mér finst allar sögur eiga aS
fara vel.
— Sumar geta þa'S hreint ekki. ÞaS
væri ekki gott ef svo væri.
— Þú lítur þreytulega út, bamiö
mitt! sag'ði frænkan. E11 nú skal okkur
líða mjög vel, þegar vi'Ö komum heim.
— Gu'S veit þa'S, sagðí Lesley. En
hún haf'ði alt of lágt til þess aS frænka
hennar gæti heyrt þa'ð.
V.
Loveland greifi úr sögunni.
Valur fór úr borSsal Waldorfs-gisti-
hússins án þess að vita til fulls, hvaö
hann ætti aS gera.
Hann fann þó helzt til þeirrar óskar,
aS hegna þeim, sem böföu móSgaS hann
En hvemig ? paS var spurning sem eng-
imi hægöarleikur var aS svara. Kurteis
maSur gat ekki lamiö umsjónarnefnd.
Hann var fyrst aS hugsa um aS fara
aS skrifborSinu og gera einhverja reki-
stefnu út úr þessu. En augnabliksum-
hugsun sannfærSi hann um, aS þaS væri
í meira samræmi viS persónugildi haus
að fara til herbergja sinna og gera boS
fyrir oinhvern úr umsjónarnefndinni.
Þetta gerði hann.Hann hringdi á um-
sjónarmanninn, og þurfti ekki að bíSa
lengi, því óðara koin velbúinn miSaldra
maSur.
—- EruS þér umsjónarmaSur þessa
gistihúss? spuröi Lovelaud á valds-
mannlegan hátt.
— Eg mæti fyrir hans hönd, svaraöi
iraöurinn.
— Gott. Eg vildi gjarnan áð þér seg'S
u'S mér hvaS meint er meS þessu? sagði
Valur og benti á vélrituðu blöSin og
reikniugana.
MaSurinn leit ekki á blöSin. Hann
þekti þau auösjáanlega fyrirfram. ÞaS
er ekki annaö meint meS þeim en það,
sem á þeim steudur, svaraöi hann. Vi'ð
erum því miSur neyddir til aS biðja yS-
ur aS flytja úr þessum herbergjum á
augnablikinu.