Morgunblaðið - 07.12.1919, Síða 2

MOKOUNBIAÐIB
*ln jsíijsteaía. s’tó.jt.-ste. jsí&jís. *t»
MOSÖUHBLAE3Ð
Kitstjóri: Vilh. Fm*en.
Stjórnmálaritstjóri: Einar Arnórsson.
Ritstjórn og afgreiCsla í Lækjargötn 2.
Sími 500. — PrentamiðjnSÍini 48.
Kemnr ct alla daga viknnnar.
mánndögnm nndanteknnm.
®5
Ritstjórnarskrifstofan opin:
Virka daga ki. 10—12.
Helgidaga kl. 1—3.
Afgreiðslan opin:
Virka daga kl. 8—5.
Helgidaga kl. 8—12.
Auglýsingnm sé skilað annaShvort
i afgreiösluna eða í ísafoldarprent-
gmifijn fyrir kl. 5 daginn fyrir útkomn
þesa blaðs, sem þær eiga aC birtast í.
Auglýsingar, sem koma fyrir kl. 12, fá
að öllum jfanaCi betri staC f blaCinr
(& lesmálssíCnm), en þær sem aíCar
koma.
Auglýsingaverð: Á fremstu síðn kx.
2.00 hver cm. d&lksbréiddar; á öðræ®
aíCnrj kr. 1.00 em.
VerC blaCsiu?, er kr. 1.50 á mánuði.
rjv-vpr vpn'jvvísr'viv rvp-swvjvsjwjv-gsr
Fólksfækkunin
i Þýzkalandi
Það er mjög alment álitið, að
fólksfækkun sú, sem þjóðir verða
fyrir, er þær eiga í ófriði sé aðal-
lega framkomin við manntjónið
sem verður á vígstöðvunum. Þessu
cr þó eigi svo farið. Onnur atriði eru
oftast þyngri á metunum og þá sér-
staklega eitt: fækkun fæðingar og
fjölgun dauðsfalla heima fyrir. Á
þetta eigi síst við hjá þeim þjóðum
sem verða fyrir hafnbanni og óvin-
irnir reyna að svelta.
Hagfræðisskýrslnrnar hafa orðið
aftur úr á ófriðarárunum. Þegar
marka má, leggja þjóðirnar mjög
kapp á að birta þær sem fyrst og
það sætir undrun hversu fljótt þær
koma fyrir almennings sjónir. ís
lendingum hefir eigi tekist að ná
sama flýtirnum í þessari skýrslu-
gjörð og öðrum þjóðum, þó stórum
hafi batnað síðan hagstofan lcomst á
fót, og eiga erfiðar samgöngur mik-
inn þátt í því.
Á stríðsárunum hafa blöð og
tímarit verið fvlt með hagfræði-
tölum en flestar þeirra hafa verið
óáreiðanlegar, ágiskaðar eða tekn-
ar af liandahófi. Það er fyrst nú, að
hægt er að fá ábyggilegar tölur,
ófriðarþjóðirnar hafa þetta síðasta
ár farið að bæta upp vanrækslu
síðustu ára. Allar hagfræðireglur
hafa raskast, bæði hvað snertir
manntal, verzlun, atvinnuvegi og
fjárhagsmál. Breytingarnar sem
jafn stórfeldir viðburðir og heims-
styrjöldin mikla orsakar, sjást, ekki
síst á hagskýrslunum.
Sumum skýrslum hefir verið
haldið leyndum af ásettu ráði, svo
sem verzlunarskýrslum og fjárhags.
Þjóðverjar hafa orðið fyrstir ó-
friðarþjóðanna til þess, að koma
hagskýrslum sínum í horf aftur. Og
sérstaklega hafa þeir látið sér ant
um, að fá sem glegst yfirlit yfir á-
hrif ófriðarins á manntalsskýrslurn-
ar. Þó eru fullkomnar skýrslur um
þetta enn eigi komnar fram nema
til byrjunar ársins 1916 fyrir alt
ríkið og til ársbyrjunar 1917 fyrir
v Prússland. En í umdæmum með yf-
\ ir 15000 íbúum eru komnar fram
\fullkomnar skýrslur til ársloka 1918.
jNá þær yfir 29 miljónir af íbúatölu
|andsins, eða % af íbúum alls lands-
fns og má því byggja áhrif ófriðar-
ins á manntalið í Þýzkalandi á þeim
Vdutföllum sem þessar tölur sýna.
■ En fullgerðar verða þessar skýrsl-
/ ur naumast fyr en 1921 eða ’22.
Gunnar Egilson
Hatuar&trœti 15.
Sjó-
Stríðs-
Bruna-
Lif-
Slysa-
Tals'mi 608. Símnefni: Shipbroker.
Kolasparinn
er)(kominn“aftnr
avelta!
Stúkan
Einingin
nr. 14
8.
veröur opnuð í kvöld kl.
Gjafirnar meðteknar i G -T.-htsinn fyrir hadegi.
Nefndarfólkið óskast fyrir kl. 11 árdegis.
Hann sparar 25 °/0 kolanotkun. Fæst
í smáum og stórum kaupnrn
hji
Sigurjóni Péturssyni,
Hafuarstræti 18.
vinnuhæfir menn í blórna lífsins:
vjarninn xir þjóðinni, heldur en þó
hana vanti ungbörnin. Manntjónið
vígstöðvnnum verður því þjóðun-
um tilfinnanlegast, í bráðina að
minsta kosti. Manntjón Þjóðverja
á ófrujartíímabilinu -— 51 mánuði
— telst vera þetta:
Fækkun fæðinga............ 3,400,000
Manntjón í hornnm .. .. 1,400,000
Dauðsföll urnfram venju 0,700,000
Samtals 5,500,000
/ Það er sem sagt ekki vopnadauð-
inn, sem mestu veldur um fólks-
fækkunina. Fækkun fæðinga er
drýgsti liðurinn og fjölgun dauðs-
falla umfram venju er ennfremur
tilfinnanleg. Öðru máli gegnir það
að þjóðina munar meira um þá, sem
Játast á vígvellinum, því það eru alt
Manntjónið telst því alt 5% mil-
jón og mikið ifteira en helmingur
þess vegna fækkunar fæðinga. en
ekki nema fjórði hlutinn vegna
vopnadauða.
Fólksfjöldinn í Þýzkalandi var
68 miljónir fyrir stríðið og hefði
að.líkindum verið 71 miljón í ár með
sama áframhaldi í fólksfjölgun og
áður var. Eftir þessu ætti því nú að
vera í ýzkalandi Göþo manna eða
fækkunin 2% miljón, þ. e. tæplega
4% af þjóðinni. Mun víst margir
hafa búist, við meiri fækkun, en það
ei einkennilegt að styrjaldirnar,
jafnvel þær skelfilegustu, fækka
aldrei fólki tii tilfinnanlegra muna.
Styrjöldin liefir mætt mest á Frökk-
um en þar næst á Þjóðverjum. Þó
eigi meira en svo að þeir verða bún-
ir að vinna upp mannljón sitt eftir
fimm ár, jafnvel þó fæðingar verði
fátíðari en fyrir stríðið.
Þess verður að gæta að dauðinn
befir fengið drýgstan hluta npp-
skeru ’sinnar úr flokki þeirra
manna, sem færastir voru um að
vinna og' halda við mannkyninu.
Skömmu fyrir stríðið vora í Þýzka-
landi 33y2 miljón karla og 34%
miljón konur eða 103 konur móti
hverjuní 100 körlum. Nú er tala
karla nál. 31% miljón en kvenna
34 iniljónir eða 108 á móti 100.
Þetta mundi j>ó eigi saka ef menn-
irnir dreifðust jafnt á öll aldurs-
stig. En karlmenninir sem vantar
eru flestir á aldrinum frá 18—50
ára. Á þeim aldri eru aðeins 12
miljónir nú, en voru 14 fyrir stríð-
ið. Fyrir stríðið hafði kvenfól'kið
5% meiri hluta yfir karlmenn, mið-
að við fólk á giftingaraldri, en nú
er munurinn 15%.
Tölur þessar sýna að samt sem
áður er munur karla og kvenna
ekki svo mikiil, að þaðan stafi nokk
ur áhrif á barnafæðingar og fólks-
fjölgun framvegis. Líkur til þelÍS að
þýzk kona geti fengið gjaforð, hafa
eigi minkað neitt tilfinnanlega svo
uppástunga sú, er komið hefir fram
um að leyfa fjöl'kvæni í Þýzka'l. um
stundarsakir, virðist ekki hafa við
réttmæt rök að styðjast. Þó sjötta
hver kona í landinu yrði ógift
mundi fæðingum ekki fækka nema
um einn sjötta af þeim orsökum,
cg fólkstalan geta vaxið um hálfa
miijón á ári fyrir því. Fyrir ófrið-
N ýkomið
Skiuntau — Eukimóuföt — Siikibiúsur —
Silkinæi’fot— Silkimlllipyls — Silkisokkar
Silkikðgup hvít, svðrt og mlsl. — Silkibðnd
marglr litir— Silkihanzkar — Skinnhanzk -
ar — Vaskaski/inhanzkar — Japonsk SiSki
Crepe De Chine — Ilinvðtn — Handsápnr
Handkliedi — Hmidklæðadregill — Kúm-
teppi — Borðdúkar — Borðdúkadregill
\
Serviettur — Pamtdúkar — Dðimikragar
Tclpukragar — Matrósakragar — & ar-
dínur — Uilarhúfur — Barnakjólar
Hnappar og m, fl,
Sjðl og Skúfasilki koma hráðlega.
Sími 599 Veizl. Gullfoss Hatnarstr. 15
H
P. DUUS A-DEILD
Hafnarstræti
Kaupið nylsamar jólagjafir!
Friðarskilmálarnir hafa verið
nefndir danðadómur Þýzkalands og
margan manninn hafa þeir svift
allri von nm viðreisn þýzku þjóð-
arinnar. En ekki alla. í Þýzka-
'landi eru ennþá til menn, sem ekki
hafa látið taka frá sér vonina nm
i'ramtíð ættjarðarinnar og vinna
ctrauðir að heill hennar, mitt í öllu
svallinu, ófriðnum og verkföllun-
um. Saga komandi ára sýnir hvort
andi þessara manna — andi Þjóð-
verjans eins og hann var fyrir stríð
ið — sigírast á gjáláfilsandanum,
sem svo mikill fjöldi þjóðarinnar
er haldiim af nú.
Áttavitinn
getur fært yður í rétta átt til Slflur-
jóns — þar fáið þér
beztan og ódýrastan i bænutn.
Sigurjón Pétursson,
Hafnarstræti 18.
Þakkarorð.
Þegar eg undirrituð var bágleg-
ast stödd, nýstaðin upp úr veiki, og
kjallaraholan, sem eg neyðist til
að búa í, í svo hrörlegu ástandi að
eg hefði að sjálfsögðu mist Jífið ef
svo búið hefði staðið, þá veitti hr.
stórkaupmaður Jón Laxdal mér þá
höfðinglegu Iijálp að láta setja nýtt
gólf í kj allaraholuna fyrir mig og
lét jafnframt gera svo við hana að
cðru leyti, að eg fekk haMið lífinu.
Fyrir alla þessa stórmannlegu
hjálp bið eg almáttugan guð að
launa honum þegar honum liggur
mest á.
Reykjavík, 5. des 1919
Dagbjörg Guðjónsdóttir,
fyrverandi Jjósmóðir.
Þér
mælt þaö
A ársafmæii vopnahléssamninganna
átti einn af merkustu byggingameist-
nrum Dana 70 ára afœæli. Það var
Martin Nyrop, maðutinn sern bygði
ráðhús Kaupmannahafnar. Sú bygg-
ing mun lengi halda nafni hans á
iofti í Danmðrka. Myndiu hér sð
ofan er af Nyrop og í baksýn er
ráðhúsið.
að
hvergi fást jafn ódýr og góð
Gúmmisfigvil
og
Ullarkjólatau, frá kr. 6,00 meter
Efni í samkvæmiskjóla
Svuntuefni, svart, ull og silki.
Silkitau, svart og mislitt.
í svuntur og slifsi.
Káputau, svart og mislitt.
Gólfteppi.
Divanteppi.
Matrosaföt.
Stórtreyjur (frakkar).
Matrósahúfur.
Flauelishattar.
Glansregnkápur.
Barnavetrarkápur.
Svuntur.
Borðdúkar með serviettum.
Moire-miUipyls.
Sokkar, ullar, bómullar og silki.
Vasaklútar.
Dömukragar.
Vetrarhanzkar.
Kvennærföt.
Náttkjólar.
Handklsdði (sniðin)
Regnhlífar.
Vetrarsjöl, kr. 25,00 og 28,00.
Ætíð mest úrval af:
Tvisttauum, Flóneli, Gard.tauum,
Léreftum, Morgunkjólataum, —
Prjónavörum, Blúndum, Bródering
um, smávörum og m. m. fleiru.
H. P. DUUS Á-OElLO
inn fæddust lifandi 1,839,000 böm
en 1,005,000 manns dóu. Þó fæðing-
um fækkaði um einn sjötta hluta,
niður í 1,500,000 verður afgangur
fæddra umfram dána samt nógur
til þess, að auka Þjóðverjuin fól'ks-
fjölda á komandi tíð.
. Það er því ekki aðalvandinn að
sjá Þýzkalandi fyrir nýju fólki
því það gerist sjálfkrafa. Hitt er
meiri vandi að ala komandi borgara
þýzka lýðveldisins upp, útvega
þeim verkefni. Því andinn í þjóð-
inni hefir breyzt við ófriðinn, og
breyst til verri vegar. Vinnulöng-
unin befir horfið en skomtanafýsn
og munaður komið í staðinn. Fólk-
ið lætur hverjum degi nægja sína
þjáning, aginn er horfinn og al-
gleymings agaleysi sest i hásætið.
Aldrei hafa leikhúsin, veitingahús-
in, danssalirnir og trúðleikahúsin
verið betur sótt í Þýzkalandi en
Blémliiikir
frá
Holiandi
Hyacinther, Crocos, Narcissi,
Begonia.
Sérstaklega fallegar tegundir.
1/srzL Gullfos
Sími 599. Hafnarstræti 15
núna síðustu árin. Sorgarmerki
sjást engin á öllum þorra þjóðar-
innar, hún reikar áfram í einhverri
vímu, hefir drekt sorgum sínum og
lifir eins og maður, sem hefir feng-
ið dauðadóm sinn staðfestann og
vill njóta lífsins í sem fylstum mæli
þá dagana, sem hanai á ólifaða.
Aukaútsyör
í StyfekÍBhðlmi fyrir 1920.
Gúmmtkápur
og hjá
SliailRJÚNI,
Hafnarstræti 18.
oon
Kr.
Ágúst Þórárinsson............... 400
Aage Anderson l.yfsali........ 1000
Árni T. Jónsson kaupm........... 380
100
240
100
135
70
65
Árni Snæbjömssoon..............
Eggert Eggertsson, Bíldsey ■ • • •
Einar Jóhamiesson, skipstjóri ..
Einar Vigfússon................
Ebeneser Sivertsen.............
Benedikt H. Siginundsson, bókh.
Bjarni Guðmundsson ............... 60
Gísli Gíslason skipstjóri......... 80
Guðnmndur Guðmundisson héraðsl. 425
Guðmundur Jónsson verzlin...... 65
Gunnar T. Halldórsson.......... 120
Cfuðrún Björnsdóttir............. 64
Guðrún Richter..............I .. 80
Hannes Jónsson, dýral. .........305
Hannes Stefánsson skipstjóri .. 60
Jónína Þ. Jónsdóttir............. 260
Hjálmar Sigurðsson, kaupm, .. 1550
Jön Egilsson, Ögri................ 65
Jón Gnðmuud-sson, gestgjafi .. 110
Jón Kr. Jónsson................... 80
Jón Magnússon úrsmiður............ 80
Jón Skúlason bóndi, Fagurey .. 170
Jósafat Hjaltalín, Sth............ 50
Jósef H. Jónsson, Sth............. 60
Kaupfél. Verkamanna, Sth. ,. 200
M. Blöndal hreppatj. Sth....... 60
Magnús M. Berg kaupm. Sth. .. 120
Níels Jónsson bóndi, Sellátri .. 165
Oddur Valentínttsson skipstj. Stii. 60
Ólafur Jónsson óðalsb. Elliðaey 250
Ólafur M. Sigurðsson, Sth...... 65
Óscar Clausen kaupm.............. 320
Páll Bjarnason sýslumaður .. .. 490
Pétur Ó. Lárusson bókhaldari .. 128
Rannv. Jónsdóttir, Sth........... 150
Rögnv. Jónsson, Sth............... 70
Borð — Buffet — Skip ir og Stúl-
ar til söla máoud 8. des. kl. 2—S-
N. B Níclsen,
Au;turst æti i.
HREINAR LJEREFTSTUSKUR
kaupir hæsta verði
fsafoldarprentsmiðja.
Sig. Jóhannesson akipstjóri .. 60
Sig. Ágústson bókhaldari .. .. 100
Sigvaldi Valentínusson skipstjóri 60
Skúli Skúlason skipstjóri .. .. 75
Stefán Kristjánsson, Sth.......... 65
Sveinn Brynjólfsson............... 60
Sæm Halldórsson kaupm........... 2400
Tang & Riis, Sth................ 4880
Tómas Bjarnason, Elliðaey .... 60
W. Th. Möllen, Sth............... 125
Þorsteinn Gislasou, Sth........... 60
Þorsteinn Jóhannson, Stb........ 50
lorvarður Helgason, Stb........... 65
Þorvarður Einarsison, Sth...... 60
Síra Ásgeir Ásgeirsson, Sth. .. 250
M.b. Breiðafjarðarbáturinn .. .. 300
Útsvörin tekin frá kr. 50.00 og þar
yfir.
NOTIÐ KOLASPARANN
FRÁ SIGURJÓNI.