Morgunblaðið - 12.02.1920, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ
3
UPPBOÐ
verðar haldið fimtudaginn 12. febiúar kl. 1 e. h.
á tómnm trékössum,
á stakkstæðina við Hafnarstræti.
Hérmeð nlkynnist vinum og vandamönnum að móðir min,
Jórunn Bjarnadóttir, andaðist að heimili sinu, Skólavörðustig 45,
kí. 12, 11. febr. 94 ára gömul.
Þorke)! Bergsveinsson.
Stsfán Gunnarsson
Skóverzlun Sími 351 Aasturstrœti 3.
Gúmmistigvél U. S.
Nýkomin
Karlm. hnéhá, hálfhá, fullhá, Barna, unglinga og kvengúmmístigvél.
Sköhlítar
Karlmanna og kvenna, allar stærðir og margar gerðir.
Tuxham mótorolfur
eru 'þær beztu og ódýrustu eftir gæðum •
Cylinderolía Tuxham C. 1.
Lagerolía A. 0.
Koppafeiti, Reimavax,
Cylinderolía R. 0.
Veseline, Bílaolíur,
Grafit o. fl.
Þeir, sem einu sinni hafa notað þessar vörur, biðja ekki um aðrar
framvegis. Pást bjá:
Veiðarfæraverzl. Geysir,
Veiðarfæraverzl. Liverpool,
Verzlun Böðvarssona, Hafnarfirði,
Bjama Ólafssyni & Co., Akranesi,
Þórði Ásmundssyni, Akranesi,
Haraldi Böðvarssyni & Co.,
Reykjavík, Akranesi, Sandgerði.
Allar verzlanir á landinu ættu að selja jiessar ágætu oiíutegundir.
Spyrjið um verð.
REDF RNS
Gúmmihælar
eru bestir ou ódýrastir
Fist hjá
B Stefánsson & Bjarnar
Lauga^egi 17,
og flestum skósmiðum.
HEBE
komin aftur
Edikssýra
fæst í
Verzl. 0. Amnndasonar
Simi 149 — Laugav. 24.
Glitofnar ábreiður
eða
sööulklæði
vil eg kaupa.
Vilh. Finsen, ritsijóri.
A. GUÐMDNDSON
BankantrsBti 9.
Pósthólf 132.
heildsölu-
versiun.
Sími 282.
Símnefni „Express".
Vörnbirgðir fyrirligejandi sem steudur:
Fiskilmur 1 y2, 2, 2y2, 3 og 3% lbs.
Lóðarbelgir 80” og nr. 0
Lóðarönglar nr. 0
Olíufatnaður
Maskínutvistur
Fiskbönd, fl. teg.
Sildamet
Segldúkur
Manilla 1 ”, VÁ", 2”, 2i/2”,
234” og 3”
Barkarlitur
Taublámi
Blaut sápa
Stangasápa
., W ashall' ‘ -sápuduf t
„Lightning' ‘ -þvottasápa
„Mc. Dougall’s” baðlyf,
kökur og lögur
Leirta'ii
Kex: „Lunch“ „Snowflake“
„Cabin1 ‘ -skipskex
Kaffibrauð, fleiri tegundir
Rio kaffi
Kandís, (smár)
Mandioca (Sago)
Síróp
Krydd o. íl.:
Karry
Negull
Pipar
Borðsalt í pk.
Bökunarduft
Cacao
The
Laukur
f>g
1
Ljábrýni
Ullarballar
Smávörur:
Cigarettur: „Country Life“ „Three
Nuns“ „Wi'ld Woodbine“ Gold
Flake“
Vefnaðarvörur:
Léreft, hvítt
Lastingur, svartur
Handklæði
Vasaklútar
Serviettur
Títuprjónar hv.
C igar ettumunnsty kki
Tannburstar
Hattprjónar
Smellur
Krókapör
Skóreimar
Hárgreiður
Teygjubönd
Millipils
Ullartrefla
Blúndur
Silki
K j ó 1 a t a u (alullar)
'í fjölbr. litum
Telpukápur
Sokkar, karla og kvenna
Karlmannafatnaður
Karlm. regnkápur
með belti og beltislausar
Sv. og hv. t v i n n i
Bródergam
Heklugaxn
Silkibönd
Lífstykki
Kvennærfatnaður
Borðbúnaður:
Mat- og Dessert- skeiðar, hnífar og
gafflar
Teskeiðar
Pappir8vðrur:
Umslög og skrifþappír
Skófatnaður:
Karlmannsstígvél
V erkamannastígvél
Kvenskór ,
Drengjastígvél
Morgunskór
Um lyfjasðlu
og tilhögun hennar.
Eftir
Stefán Thorarensen lyfsala.
Framh.
þeir höfðu orðið aS greiöa. Tillögur
þessa frumvarps náöu fram aö ganga
aÖ því er Prússland snerti, því 1894
kom út keisaraleg tilskipun um aö engar
iyfjabúöir mætti selja, sem settar yröu
á stofu eftir þann tíma. En hins vegar
var ekkert talað imi þær lyfjabúðir,
sem fyrir voru. En í apríl 1895 kom
stjórnin fram með nýjar tillögur um
aö gera allar lyfjabúöir ríkisins aö
stofnunum, sem lyfsölunum sé heimilt
aö r e k a upp á lífstíð, en hvorki aö
selja eöa arfleiöa aöra að. Lyfjabúö-
irnar skulu veittar þeim umsækjendum,
sem hæfastir eru til aö reka þær svo í
lagi sé. Þeir reka þær sem sína eign
óg njóta ágóöans ef nokkur er. Eng-
inn getur oröið lyfsali sem ekki hefir
óflekkaö mannorð eöa er ekki að fullu
fjár síns ráðandi eða, sem ekki vill
láta lyfjabúð sína af hendi og þau rétt-
Jndi, sem henni hafa fylgt, gegn þeim
skilyrðum sem ríkið setur. Þegar lyf-
salinn fær réttindin til að taka við
rekstri lyfjabúöar, má skylda hann til
»ð kaupa vöruforöa og áhöld fyrirrenn-
t ra síns eftir mati. Stjórnin hefir heim-
íld til að setja ákvæði um starfsmenn
lyf.jabúöanna, tilbúning og gæzlu lyfja-
sölu á eitnrefnum svo og aö ákveða
verð lyfjanna íneð þar til settum taxta.
Þetta fynrkomulag hefir síöan alger-
lega sigrað í Þyzkalandi og víðar.
í Finnlandi li^fir samskonar endur-
bótahreyfing veriö uppi eins og í
Pýzkalandi. Áriö 1874 var nefnd sett
á lággirnar í Helsiug£°rs f'I Þess at>
koma nýju og hagkvæmara skipulagi
á lyfjasöluna. Lyfjabúöirnar finsku
höföu uppliaflega gengiö kanpum og
og sölum svo og að erfðum og lagði
nefndin til, að svo yrði áfram um þær,
tem settar hefði verið á fót fyrir 1854.
E11 eftir þann tíma höföu ekki verið
^ettar á stofn aðrar lyfjabúðir, en þær,
sem ríkið leyfði að reka. Ákvað nú
nefndin að þessar lyfjabúðir skyldu
ekki lengur ganga kaupum og sölum
heldur reknar með persónulegum rekst-
ursréttindum. Pinska þingið hafði svf
málið til meðferðar og voru mjög skift-
ar skoðanir um hvaða leið væri heppi-
legust. Sumir vildu að ríkið tæki að
sér einkasölu á lyfjum, aðrir vildu að
ríkið leyffli einstökum mönnum að reka
iyfjasölu fyrir eigin reikning en hvorki
mættu ]>eir selja lyfjabúðirnar eða
erfa aðra að þeim (persónuleg reksturs-
réttindi). pá voru nokkrir, sem vildu
halda í gainla fyrir komulagið, per-
sónuleg eigiiaréttindi undir eftirliti rík-
ísins, aðrir vildu hafa hvorttveggja fyr-
irkomulagið. Enn aðrir vildu að alt
sérréttindafyrirkomulag vrði afnumið
og verzlun með lyf alveg gefiu frjáls
eins og hver önnur verzlun. Þingið félst
á það að persónuleg rekstursréttindi
væri heilbrigðasta fyrirkomulagið, því í
fyrsta lagi væri með því trygt, að lyf-
salarnir hefðu öðlast fullnægjandi vís-
indalega mentun til starfsins og í öðru
lagi væri með því girt fyrir það, að
hægt væri að „spekulera“ með lyfsala-
réttindin. Hinsvegar komst þingið að
þeirri niðurstöðu, að frá réttarfarslegu
sjónarmiði séð hefðu finsku og sænsku
lyfsalaréttindin aldrei verið eins víð-
tæk og t. d. víða á pýzkalandi, þar sem
upphaflega mátti selja réttindin, gefa
þau, veðsetja o. s. frv. alveg formála
og skilyrðislaust. Sænsku og finsku rétt-
indin hefðu aftur aðeins verið þau, að
ekkja og börn látins lyfsala máttu reka
lyf jasöluna áfram upp á lífstíð eða um
ákveðinn tíma, en að öðru leyti hafi
hvorki verið hægt að selja sjálfar lyf ja-
búðirnar eða láta þær ganga að erfðum. *
Það, sem hægt var að selja, voru að-
eins vörurnar og innbúið. En réttindin
fj'lgdu ekki með því; kaupandiun varð
að leita samþykkis og staðfestingar
konungs, eins og stóð í elztu leyfisbréf-
unum, til þess að geta byrjað lvfja-
söluua. Og umsókninni var hægt að
neita ef ástæða þótti til. Annars var
fast skilyrði fyrir, að samþykki kon-
ungs fengist, það eitt, að umsækjandi
hefði lokið lyffræðisprófi. En þó að
segja megi að elztu lyfjabúðimar í
Einnlandi hafi ekki verið seljanlegar þá
var þó meining stjórnarinnar, að ekki
skyldi heimilt að loka lyfjabúðunum
þó að lyfsalinn félli frá, heldur skyldi
haldið áfram að reka þær. í elztu veit-
ingabréfunum var það þá líka tekið
fram, að ef ekkja eða börn sæi sér ekki
fært að reka lyfjaverzlun áfram, þá
mundi konungur gera sér að góðu þó
lyfjabúðin ,væri seld í hendur öðrum,
ef kaupandi leitaði konungsstaðfesting-
ar. pað var því eðlilegt, að réttindin
kæmust í verð, þó að þau væru ekki
seljanleg lögum samkvæmt. Enda vhrð
sú raunin á. Réttindin voru seld ásamt
vöruin og innbúi og þess vegna voru
rænsku og finsku lyfsalaréttindin í raun
og veru seljanleg á 17. og 18. öld. En
síðan hefir aðstaðan breyzt og réttindin
orðið smámsaman bundnari en áður.
Það hefir meðal annars komið til af
því„ að hvarjum lyfsala í landinu hefir
verið gert að skyldu að fá nýtt leyfis-
bréf ef hann skifti um lyfjabúð; fyrir-
rennari hans hefir því ekki getað látið
hann hafa sín réttindi. Samkvæmt þessu
eru lyfsalaréttiudin óseljanleg. Lyfsöl-
unum er bannað að selja réttindi sín,
en sjálfa lyfjabúðina gátu þeir selt
eins og áður, og á meðan stjómin ekki
skifti sér af þeirri sölu, en veitti kaup-
anda ný réttindi aðeins ef hann sótti
um þau, varð fyrirkomulagið í raun
og veru það sama og áður.
Finska þiugið gat nú samt sem áð-
ur ekki komið sér saman um neitt
endanlegt í málinu að þessu sinni, því
skoðanimar voru svo skiftar um hvaða
leiðir ætti að fara. Læknaráð landsins
klofnaði líka í málinu og lagði meiri
hlutinn það til, að lyfjaverzlun yrði
öll gefin frjáls, en minni hlutinn vildi
aftur a móti koma á persónulegum
rekstursréttindum við allar lyf jabúðir í
iandiiiu.
Árið 1889 sendi finska stjórnin lækni
og lyfsala utan og áttu þeir að kynna
sér fyrirkomulag lyfjasölu erlendis og
rannsaka árangur þeirrar reynslu, sem
fengin væri um hinar ýmsu starfsað-
ferðir. Læknirinn Karl G. Togelheim
Framh.