Morgunblaðið - 02.12.1920, Side 1

8 Árg., 27. tbL
Fimtudag 2 desember 1920
Iufold«rpr«DtnBi8jm UL
Gamanl í 6 þáttum, leikinn
af ágætum amerískum leik-
urum. Aðalhlutv. leika:
Miss Giaine tiammerstein og
Mr. Robert Warwich
Mynöin er afarfalleg og lista-
vel leikin og hefir lengi ver-
ið sýnö við afarmikla aðsókn
í Kino Palæet í Kbhöfn-
Sýning í kvölö kl. 9.
cand. juris.
flytur mál fyrir undirrétti
op' hæstarétti og annast öll
lögfræðileg störf, innheimt
ir skuldir o. s. frv.
Skrifstofa í Pósthússtr. 7.
(Iíús Nathan & Olsens,
herbergi nr. 32).
Sími 888.
Herra ritstjóri!
Þótt eg sé ekki koininu tii íslands
til þess áð deila á menn, mun naum-
ast nokkur liafa láð mér að eg í ;
viknnni sem leið fann mig knúðan
til að koma fram með dálitla at.T
hugasemd í tilefni af árás, sem gerð
hafði verið á kirk.ju þá, sem eg
•þjóna og tel mér sæmd að þjóna.
Þegar ínenn svo hafa lesið grein
þá, er hér fer á eftir. munu menn :
vissulega enn síður lá mér, að mér i
hefir fundist eg knúður til að koma
fram með hana. !
Mig langar til að hregða birtu
á nokkur einkennileg atriði í frá-
sögu hi1. Kvarams, um afstöðu
Lambeth-fúndarins til spíritism-
ans. i
Hr. Kvaran vitnar í nefndarálit
það, ei; k.jörin nefnd 37 biskupa
lagði fyrir fimdiim. Hr. Kvaraai ti'l-
færir nokkrar málsgreinar, þar sem
gefið C|- í skvn, að verið geti, að
vér kurrnum að vera á þröskuldi
nýrra vísinda, og að 'aldrei gartu
biskuparnir æt.lað sér þ'á dnl, að
sdtja takmörk þeim ráðum, sem
guð kyrmi að geta. notað, til þess
að fá mamnimi til að gera sér grein
fyrir andlegu lífi. Lesendur Morg-
unblaðsins rekur að sjálfsögðu
minni til þessarar tilvitnunar, sem
grein hr. K. flutti hæði á ensku og
íslenzku.
En þótt furðu gegni, hefir hr.
K. ekki fundið ástæðu til að til-
færa málsgreinina, sem á e f t i r
fer og hefst með „en“. Sú grein
hljóðar svo:
„ But there is nothing in the cult
erected' on this Science which en-
hances, thcre is, indeed, mueh
Café
„Fjallkonan“
mælir með ölium veitingum sínum. Heitur og kalður matur frá
kl. 10 f. h til 12 m. n. Buff með lauk og eggjum. Buff karbo-
naðe. Hakkað buff- Lobescoves- Smurt brauð og margt fleira.
Fæði yfir lengri eða skemri tíma- Einstakar máltíðir frá 12—3
og 6—7. Tekið á móti stórum og smáum pöntunum og samsaet-
um. Ny pilsner, Carlsberg pilsnir, Carlsberg porter, Central Malt-
extrakt, Bakko og fjölða margar aðrar öltegunðir. Verðið á öllu
mjög sanngjarnt. Lipur afgreiðsla. Veitingasalirnir hvergi eins
glæsilegir og skreyttir blómum og pálmum- Hljómleikar á hverju
kvölöi og á sunnuð. á venjulegum tima.
Viröingarfylst
K. Dahlsteð. Sil 322
Duglegurdrengur
siðprúður og áreiðanlegnr getur fengið atvinnu strax við að
bera út Morgunblaðið t austurbæinn, komið á afgreiðsluna
fyrir kl. 6 í kvöld.
which obscures,the meaning of that
other world and our relation to it as
unfolded in the Gospel of Christ
and the teaching of the Church,
and wliich depreciates the means
given to us of attaining and abid-
ing in fellowship with that world“.
Á ís'lenzku:
„En í þeirri dýrkun,sem við þessi
vísindi styðst, er ekkert sem eyfcur
on ínargt sem deyfir áhrif þessa
aimars heims og sambands vors við
haun, eins og þau birtast í fagnað-
arerindi Krists og kenninga kirkj-
unnar, og rnargt er það í henni, sem
rýrir gildi þeiira meðala, sem þar
eru oss gefin, til þess að komast í
samband við þann heim og halda
fast við það“.
Og í málsgreinintii, sem fer næst
á u n d a n orðunum,sem hr. Kvaran
tilfærir, er svo komist að orði:
„We cannot insist too strongly
upon tlie known fact that the in-
d i.scriminate and undisciplined in-
dulgence of subconscious activity
may gravely injure character, and
that. the habit of recourse to séanees
and „seers“ leads to no spiritual
benefit“.
A íslenzku:
Vér getum ekki fuil-sterklega
lialdið fram þeirri staðreynd, að
þ'otta hugsunarlausa og agalausa
dekur við verknað undirvitundar-
innar getur haft mjög skað'leg á-
hrif á aðalseigiu (charaeter) manns
ins, og að tilhneygingin til að sækja
tiiraunafundi og eiga mök við „sjá-
endur“ hefir engan andlegan hagn-
að í för með sér.
Hr. Kvaran lýkur frásögn sinni
með þessum orðum: „Þetta var nú
í neíndarálitinu“. Mér fyrir mitt
leyti virðist e g geta með enn fyllrj
rétti tekið mér þau orð í munn og
sagt: „Þ e 11 a var nú í nefndar-
álitinu!“
Nefndarálit þetfa var lagt fyrir
fundinn í heild sinni, þá 252 bisk-
upa, og það var undirstaðan undir
fulinaðar-ályktun fundarins. Hr.
Kvaran tekur sér og fyrir hendur
að fræða. um efni hennar. Þó hygg
eg hélst, að einnig það geti eg gert
betur en hann.
Þar segir svo um hinar nýju sál-
arrannsóknir:
„But such scientifie researches
have eonfessedly not reached an
advaneed stage, and we are snp-
ported by the best psyehologists in
warning our people against accept-
ing as final theories which further
knowledge may disprove, a,nd still
more against the indiscriminate and.
Undiseiplined exereise of psychic
powers and the habit of recourse
to séances, „seers“ and medi-
ums“.
Á islenzku: En þess konar vís-
indalegar rannsúknir hafa áreiðan-
lega ekki komist að nieinni ábyggi-
legri niðurstöðu, og vér njótum þar
stuðnings bestu sálarfræðmga, er
vér leggjum ríkt á við þjóð vora
að gieypa ekki við því svo sem full-
sönnuðum kenningum, er þekking
komandi tíma kynni ef tii vill að
verða til að ósanna, og þaða.n af
meir að forðast alla hugsunarlausa
og agalausa beitingu sálarlegra afla
og tiihneiginguna til að elta til-
raunafundi, „sjáendur“ og miðla.
Og mætti eg enn tilfæra þennan
kafla:
„Um leið og fundurinu kannast
við, að árangur rannsóknanna hafi
hjáipað mörgum manni til þess að
finna andlegan tilgang í mannlif-
inu og flutt þeim trú á íramhaid
Leslð hðtt.
Glimufélagið „Ármann“ heldur
kvöídskemtun fyrir almenning í
IÐ N Ó í kvíild (fimtud.) kl.
8. — Til skemtunar verður: ein-
söngur, lúðrabljómleikar (Cigjan,
14 manns), blandaður kórsöngur,
hlutaVelta og nýjar gamanvísur
um Ármenninga.
Á hlutaveltunni verða margir
bráðónýtir munir, en einnig nokkr-
ir fremur góðir, svo sem nýtt
hjónarúmstæði á 150 kr., nýr loft-
þyngdarmælir á 50 kr., nýtt silf-
ur-nisti ásamt festi á 55 kr., nýr
rafmiagnsilampi á 52 kr., ný vegg-
klukka á 165 kr„ nýr legubekkur
(Divan) á 120 kr. og nokkrir koss-
ar gefnir af ungfrú Guðrúmi Jóns-
dóttur o. s. frv.
Aðgöngnmiðar er kosta eina
krónu, verða seldir í Iðnó á fimtn-
daginn k'l. 10—5.
líis eftir dauðann, þá sér hún alvar-
lega hættu á ferðum, þar sem er
tilhneigingintil að geraspíritismann
að átrúnaði (sees grave daugers in
the tendency to make a religion
of spiritualism)“.
Af þessum kafla tilíærir hr. K.
aukasetninguna, en sleppir höfuð-
setningtumi!
Hr. Kvaran kiailaði frásögn mína
um Lambeth-fundinn „nokkuð
einhiiða' ‘. Gaman væri nú að fá að
vita, hvað hann mundi vilja kalla
sína eigin tilvitnunaraðferð.
Eg er svo lánsamur að geta hald-
ið mér við Lambeth-fundinn einnig
að því er snertir þau önnur atriði,
sem okkur hr. Kvaran greinir á
um.
Hr. Kvaran spyr, hvort eg hafi
átt við vísindi Dana, er eg lét svo
mælt, að „vor vísindi“ vísi „sönn-
unum“ spíritismans á bug. Vissu-
lega átti eg við þau, að sínu leyti
eins og ensku bisfcupamir halda sér
við ensku sálarfræðingana, svo sem
beriega er tekið fram í einum af
köflunum, sem eg hefi vitnað til.
Eg vildi ráða hr. Kva.ran til að fara
eins að.
Kr. Kvaran spyr, hvað eg eigi
við, er eg teiji það fagnaðarmál
hinnar dönsku kirkju, að „ekki sé
hjálpræði í neinu nafnj öðru en
nafni Jesú“. Eg 4 þa;r við hið sama
sem. ensku biskupamir, er þeir
segja, að „spíritisminn stefni að því
að leiða athygli manna frá því, að
guð nálgist menn fyrir meðalgang-
arann Jesiim Krist (the approach
to God through the one Mediator
Jesus Christ) með aðstoð heilags
anda; og hann stefnir að ,því, að
gera, iítið úr þeim farvegum náðar-
inna-r og sannleikans, sem guð hefir
ákveðið og Dottinn vor Jesús Krist-
ur hefir opinherað oss og gefið“.
Mættj eg bæta því við, að Jesús
hefir sjálfur sagt: „Enginn kemur
til föðursins nerna fyrir mig‘ ‘ —
í sjónleiknum
eftir
Wm. Dana Orcutt.
Kvikmynð i 6 þáttum.
1
Sýning kl. 8Va
n
n
'II
Þetta er þá evangelíum hinnar
dönsku kirkju, — og um það má
hr. Kvaran segja, hvað sem honum
gott þykir.
Og að síðnstu — hvað snertir
„hjálpina, sem trúin kyuni að geta
fengið frá þekkingunni“, þ. e. vís-
indunum, þá 'hafa 'ensku bikupam-
ir einnig þar gefið greið svör, er
þeir vara menn við að „gieypa við
því sem fulilsönnuðum kenningum,
sem þekking komandi tíma kynni
ef til-viM að verða til að ósanna“.
Hér er sagt það er segja þarf um
það mál. Trúin getur aidrei gert
bandalag við nein visindi, því að
öll vísindi byggjast, þegar öllu er
á botninn hvolft, á ákveðnum þeklk-
ingarþræði, sem engan veginn
þarf að vera fullkominn (adæquat)
Kristna trúin viill ógjarna taka þátt
í sveiflum vísindanna. Þetta sé tal-
að af manni, sem er hvorttveggja
í senn, kristinn maður og vísinda-
maður — þótt í ófuHkomleika sé.
Hr. Kvaran mun skilja, að menn
geta fengið tilboð um gjafir, siem
þeir með þö'kkum vísa frá sér. Og
með sama hætti vísar hin danska
kirkja spíritismanum frá sér með
þökkum. í grein minui hinni fyrri
reyndi eg stuttlega að gera grein
fyrir, hvers vegnai hún gerir það.
Enginn maður neitar því, að spírit-
isminn hefir vakið marga tii um-
hugsunar um líf eftir dauðann og
til trúar á það, og það er oss vissu-
legai gleðiefni. En þó hafa ensku
biskuparnir álitið sig knúða til að
vísa honum á bug — með þökkum.
Hr. Kvaran lætnr þess getið, að
sér ha.fi komið til hugar, að líkleg-
ast vissi hann meira um Lambeth-
fiuidinn en eg. Af framaurituðu
sést, að svo hefir ekki verið. En e f
hr. Kvaran yfirhöfuð að tala hefir
þ e k t skýrsluna um fimdinn, þá
verður tilvitniuiin, sem grein hans
flytur, vægast talað óverjandi.
Þótt þessj greinargerð mín hafi
hér orðið lengri en eg vildi, vona eg
að þér, herra ritstjóri, gefið henni
rúm í blaði yðar.
Yðar með virðingu-
Dr. Skat-Hoffméyer.
DAGB0K
Bifreið ók á barn Jóns háraðglaknis
SiguTÖssonar og meiddist það allmikið