Morgunblaðið - 16.12.1920, Qupperneq 1

MORGtTNBLASIS
8 irj{. 39. tbL
Fimtudag 16 desember 1920
lmMáarpr«iita3BiCja kl
iGamla Bíós
e?Sa
Ástarvima).
Pramúrskarnndi efnisríkur of
vel leikinn sjónleikur í 5 þátt-
um eftir
Á&. STRINDBERGi.
Aðalhlutverkið leikur
Asta Nielsen.
LXJUULU.'cr
l
fiuErgi í borginni
fást eins ódýrar *
Dúkkur, Dólatrésskraut,
Dólakerti
eins og í
Silfurbúöinni,
Laugaveg 3.
rrrmn iiinx aji ii ju. t mi
i
Vinum og vandamönnum gefst til vitundar að jarðarför
konunnar minnar, Þóru Jónsdóttur frá Litla-Holti, fer fram laugar-
daginn 18. þ. m. frá heimili mínu. Húskveðjan byrjar kl. lll * * 4 5/2f. h.
Runólfur Stefánsaon
Litla-Holti
Erl. símfregnir
frá fréttaritara Morgunblaðsins
Khöfn 14. des.
Holland slítnr stjóramálasambandi við
Serbíu.
Frá Haag er símað, að Hollend-
ingar hafi slitið stjórnmálasam-
bandi við Serbíu, sakir misþyrm-
inga á ræðismanni Hollands í Bel-
grad.
Járnbrautarverkfallið í Noregi.
Frá Kristjaníu er símað, að at-
kvæðagreiðsla verkfallsmanna eigi
afi fara fram á morgun. Stjórnin
hefir heitið því, að láta verkfalls-
menn alla fá stöður sínar aftur, en
öflum öðrum kröfum hefir hún
neitað.
Bruninn í Cork.
írlandsráðherra, Sir Hamar
Greenwood, mótmsolir því, að hresk
ir hermenn sén valdir brunanum
í Cork.
íþróttaeambandi íslands
er boðið að taka þátt í vetrarstefnu
Norðurlanda, sem byrjar 14. febr.
á 25 ára afmæli danska íþróttasam-
bandsins
Gengi erlendrar myntar.
Sænskar kr. (100).......... 129.10
Norskar kr. (100)........... 98.00
Þýzk mörk (100).............. 9.25
Fr. frankar (100)........... 39.00
Svissn. frankar (100) .. .. 103.50
Holl. gyllini (100)........ 205.50
Sterlingspund.............. 23.15
Dollar..................... 6.71
(Verslunarráðið).
t 1
Mér kom þetta máltak í hug, þeg-
ar eg las greinina um „hrossakjötið
og framtíðina" í Alþbl. — par hef-
ir áður 'lcent ýmsra grasa, en nú
kastar fyrst tólfunum með þessum
samsetningi. Það er „endemis“-
þvæla, full af hugsunarvillum, ó-
sannindum og mótsögnum. — Eg
tek her nokkur atriði úr igreininui,
sem sýnishorn af „þankagangi“
„leiðtogans“.
1. „Leiðtoginn* ‘ segir, að fslend-
ingum falli ilila hænsa- og svína-
kjöt af óvana. Sama er nm hrossa-
kjöt að segja. Þegar þeir venjist
við ihænsa- og svínakjöt hjá útlend-
ingum, þá þýki þeipa það ljúffengt.
En þó 'segir herrann, að ósennilegt
sé að Islendingar venjist nokkru
sinni á hrossiakjöt!! — Þessi er þá
þankagangur leiðtogans: Af óvana
þykir mönnum hrossakjöt vont. Ef
þeir venjast því,þykir það gott,eins
og hænsna- og svinakjöt, en ósenni-
legt er að þeir geti nokkru sinni
vanist á það !!! — Hið sanna er að
þeim fsl. þykir hro=teakjöt gott,
sem vanir eru á að éta það, og það
er alment étið um alt land.
2. „Leiðtoginn“ býst við því, að
ekki muni vera óguðlegra að éta
hrossakjöt en hunda og hrafna!!!
Eftir þessu er þá óguðlegt að éta
hrossakjöt!!
Fræða má leiðtogann á því, að á
góðum árum er hundakjöt víða ét-
ið, t. d- slátrað í Berlín árlega mörg
þús. hundum til matar. Sosíalistar
og aðrir góðir menn eta það með
góðri lyst og telja það eigi óguð-
lega athöfn.
3. Það segir leiðtoginn, að menn
éti hrossakjöt aðeins í spamaðar-
skyni. pað er dæmálaust svívirði-
legt. Hann segir að kjöt þetta sé
alment étið erlendis, en laðeins af
jólagjafi
JHandunnir koparmunir, svo sem Veggskildir í borðstofur, Blómsturpott-
ar. Reykelsisker, Eplaskífupönnur, Alabast-Blómsturvasar, Kortaskálar,
Manicure-Etui, mahogni Bollabakkar með handmáluðu silki, Myndarammar
V2 °S % örk, Cabinet og Visit, Dömutöskur, Perlupokar, Peningaveski, Pen-
ingabuddnr, Brjóstnálar úr silfri og gull-double, Hálsmen, Hálsfestar, Stein-
hringir, Sjálfblekúngar, Rakspeglar, Rakvélar, Rakhnífar, Silfurplet-Teskeið-
ar kr. 2.85, Ilmvötn frá kr. 1.25—15.00.
Ódýrnstu LEIKFÖNGIN í bænum fást í
VERZL. GO Ð A F O S S“
Laugaveg 5. Sími 436.
því hvað ódýrt það sé. Hann veit
eigi að það er ódýrt af því, að það
þyki vont, heldur af því, að það er
iminni framleiðslukostniaður á því
en öðru húsdýrakjöti. í öðru lagi
af því, að hrossakjöt er hérumhil
þriðjungi næringarminna en annað
kjöt til jafnaðar. Erlendiar þjóðir
og íslendingar éta það af því fyrst
og fremst, að það er gott, heilnæmt
og auðmelt, og í öðru lagi af því,
að flestum þykir þiað skynsamlegt
að hagnýta sér það, eins og hverja
aðra heilnæma fæðu, og nota sem
flest til matar, sem liandið gefur af
sér. — Ráðleysingjar og matgikkir
hafa aðra skoðun.
4. Á bak við hrossakjötsát og
s p a r 11 a ðark emj ingar hrossakj "ts-
postulanna segir leiðtoginn að liggi
ákveðin iífsskoðun um það, hvern-
ig memi eigi að lifa, og segir svo,
að eigi sé til öfugsnúnari hugsunar-
háttur en þetta. — gvo spyr hiann:
„Fyrir hvern og til hvers er að
spara“ (!!!)• —
Á bak við þessa spumingu liggnr
einmitt öfugsnúinn hugsunargang-
ur leiðtogans, ömurleg 'iífsskoðun.
i Það þarf talsvert þrek til þess að
! láta' annað eins út úr sér og 4 þrykk
! út ganga, nema því að eins að hann
hafi eigi heilbrigða skynsemi.---
Þankagangur hans er sá. að miatar-
og magagleðin sé æðsta hnoss lífs-
ins, að menn lifi til þess að éta en
éti ekki til þess að lifa. Hann vi'll
eigi safna í komhlöður til vondu
áranna, sjúkdómsdaganna, til elli-
áranna, eða handa börnunum klæð-
lausu, sem hann er aitaf að stagast
á. — Sök sér þó hann gleymi þjóð-
félaginu og framtíð þess.
5. Eitt enn. — Leiðtoginn segir,
að sparnaðarhugmyndin sé getin af
horfelli og sulti fyrri alda!! —.
Mætti ekki snúa þessu við og segja,
að horfellir og sultur sé getinn af ó-
sparsemi, óframsýni og ráðleysi
manua með hey og mat á góðu ár-
unum.
Hagspekingurbin Samiiel Smiles
segir, að þá fyrst 'byrji memiing
þjóðanna, þegar þær læri (eða
lærðu) að spara. Hann kallar spar-
semina virðingarverðustu dygðina.
Annar spekingur, S. Johnson, telur
sparsemina dóttur forsjálninnar,
systur hófseminnar og móðir frels-
ísins. Slíka skoðun hafa bestu menn
haft á öllum öldum. Þeir kenna eigi
að sparsemin valdi kyrstöðu, eins
og „ieiðtoginn“ frægi. Kenning
hans, ef hún hefði nokkur ál.rif,
væri hið sama fyrir þjóðfélagið og
ormar Niðhöggs yrir Ask Ygg-
drasiis.
Það er heilbrigðari kemiing, sem
nú, víða úti um lönd er að ryðja
sér til rúms, að memi læri að gera
sem minstar lífskröfur, og lifa ein-
földu og nægjusömu lífi. — Um
Epikiir var það sagt, að ef hanu
fengi nóg byggbrauð og vatn að
drekka, gæti hann kept á við sjálf-
an Seif um ihamingju.
Það telur ,,leiðtoginn“ réttmætt
og æskilegt, að efnuðu eða: ríku
mennirnir spari fæði sitt, lifi á
skemdum fiski, bræðingi, rúgmjöls-
vatnsgraut, með dósamjólk bland-
aða út á, og láti það til fátækra
barna sem þamiig sparast. En þetta
er sú fæða, sem hann býst við að
vissir menn vilji og kenni að iokum
alþýðunni að eta. En það telur liann
eigi mannamat!. Bjargálnamenn og
alþýðnflokksmenn þurfa eigi að
spara til þess að geta hjálpað
„börnunnm klæðlausu“ ! — Þetta
er víst jafnaðarmenska?
Það þarf hver maður að sníða
sér stakk eftir vexti. Og betra er að
éta einfalda og óbrotna. fæðn, sem
er holl og næringarrík, heldur en
safua skuldum, sem máske aldrei
er hægt að borga, eða þá hitt, að
þurfa annai’a hjálpar.
Og „leiðtoginn“ óttast það mest,
að ef alþýðan sparar, þá iáti hún
skilding í bankana. pað er voðaiegt
því að fiskihringsmennimir krækja
í þá!!! Hvernig líst mönnum á hag-
speki þessa?
„Hugsunarvillu“ kallar „leið-
toginn“ það, að telja hrossakjötsát
sparnað. Það hefir hann þó sjálfur
kallað. Hann segir að það sé að eins
hagniaður fyrir fáa menn, sem éta
hrossakjöt. Það er hans eigin hugs-
unarvilla, að neita því, að þessir
„fáu“ spari með því eða hafi hagn-
iað af því. Og enn heldur hugsnnar-
vilian áfram, þegar hann spyr hver
græði þegar hrossakjötsát verði al-
ment. Græða þeir «igi sem hátt
verð fyrir þessa vöru, ef einhver
seldi hana? Þeir sem kaupa þurfa
eigi að verða fátækari fyrir það, en
þeir nú eru, því að þeir spara sér
önnur dýrari kjötkanp. — Nú þeg-
iar hrossakjötsát er orðið alment,
er það eigi hlutfallslega hærra í
verði en það var fyrir 15—20 ár-
nm. Bændur selja það lítið, og það
er þeim jafndrjúgt í bú að leggja
hvort sem nafnverð þess hækkar
eða lækkar.
Hér fer því „leiðtoginn“ á hunda
vaði. S. Þ.
Nýja Bíó
luEir hEÍmar
I[to UerclBnEr]
Sjónleikur í 6 þáttum eftir
® Rupert Hughes.
Aðalhlutverkin leika
N 0 r m a T a 1 m a d g e
og Eugen O’Brien.
Isknzar kuikmyndir
II. kafli
Frá Vestmannaeyjum, Hafn-
arflrði, Kömbum og viðar.
Snemma á þessu ári mynduðu út-
gerðarmenn liér í bæ með sér fje-
lagsskap til þess að koma betra
skipulagi á síldveiðina og sölu þeirr-
ar síldar, er aflaðist hér við land af
íslendingum. Var það samlag stofn-
að 16. febr. og gengu í það allir síld-
arútgerðarmenn, er fundinn sóttu.
petta samlag hafði þó af ýmsum
ástæðum eigi tök á því að koma
neinu verulegu í framkvæmd í sum-
ar sem leið, enda var eigi beint til
þess ætlast. Nefnd var kosin til að
undirbúa málið rækilega til næsta
árs og koma félagsskapnum í fastar
skorður.
Á fundi síldarútgerðarmanna í
fyrrakvöld, þar sem mættir voru 24
síldarútgerðarmenn úr Reykjavík
og grend og fulltrúi fyrir alla síld-
arútgerðarmenn á ísafirði, var sam-
þykt með öllum greiddum atkvæð-
um að stofna eitt allsherjar síldar-
félag fyrir landið. Var félagið nefnt
„fslenzka síldarsamlagið“. Lögin