Morgunblaðið - 12.08.1921, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
K. Einarsson Gt
Ðjörnsson
Umbcðs- og Heilðsala
Fyrirliggjanöi.
VEFNAÐARVARA:
Regnkápur, kvenna og karla.
FerSajakkar,
KarlmannsfatnaSir,
Regnfrakkar,
Tvisttau,
Flónel,
Vergarn,
Nankin,
Bommjasie,
Léreft, óbl.
TVINNI
hv. og sv., 6 þættur.
GLERVARA:
Bollapör,
Diskar,
Könnur,
Stell (2ja manna),
Ragúskálar,
Ávaxtaskálar,
Blómsturvasar.
ÍMAILLE-VARA:
Bollar,
Diskar
Vatnskönnur,
UppfærsluskeitSar.
ALUMINIUM:
Gafflar,
MatskeitSar,
Teskeiöar,
Lokhaldarar,
PAPPÍRSVÖRUR og SKÓLA-
ÁHÖLD:
Reikningsspjöld,
Grifflar,
Reiknivélar,
Poesibækur,
Vasabækur,
Bréfsefnakassar,
Pennastangir,
Bréfapressur,
Blýantar, skrúfat5ir.
Ritblý,
RissfjaSrir,
Skólakrít,
Litarkassar,
Blekstative,
Blekbyttur, fl. teg.,
BréfskurSarhnífar,
Bréfaheftarar,
Blek á byttum og í pökkum,
Þerripappírsvaltarar,
Lakk, misl.
Myndir, allsk.,
Póstkort, fl. teg.,
Glansmyndir,
Stimpilpúöar.
BURSTAVÖRUR:
Fataburstar,
Hárburstar,
Naglaburstar,
Tannburstar,
Rykkústar, ,
Kalkkústar,
Fiskburstar.
ÝMSAR VÖRUR:
Thermos flöskur,
Skósverta,
BrauShnífar,
Taublámi,
Ilreinsunarefni,
Hitamælar, allsk.,
Vasaljós, Batteri,
Rakvélar,
Rakvélarblö’S,
Vindlakveikjarar,
Úrfestar,
Saumnálar,
Cigarettuveski,
Steroscope,
Demantsbrýni,
Músagildrur,
Pípuhreinsarar,
Patentlásar,
Pottkrókar,
GassuSuvélar,
Steikararistar,
Kristalstúttur,
Skójám, , s ,
Krókapör,
Stívelsi,
Handsápur,
Vestistölur,
Axarhöfuö,
Spil.
GALV. VÖRUR:
Vatnsfötur, 26, 28, 30 crn.
Luktir, 3 teg.
Kolakörfur.
HÚSAMÁLNING: ;
RauS, *
Sægræn,
Odelblá,
Heiðblá,
Cromgul,
Bleik,
Brún,
Hvít.
BARNALEIKFÖNG allsk.
JÓLATRÉSSKRAUT.
PAKKALITUR:
Ekta anilín í bréfum og glös-
um.
CIGARETTUR, Thxee Castles..,
VIIfDLAR, fleiri teg.
SÚKKULAÐI:
Consum,
Husholdnings.
OG MARGT FLEIRA.
Skrifstofa og synishornasafn í húsiJEimskipaféiags Islanðs 3ju hæð
frá bljómleikum og ber ekki að lasta
Slikt.
í efnissktá hljómleika erlendis
standa oít skýringar verkanna. Er
Það almenningi stundum til léttis,
en stundum ksnn það að draga at-
hyglina frá ómengaðri nautn listar-
icnar. Menn mega því ekki lesa
slíkar skýringar á meðan verkið er
íeikið. En eimitt hér geta þærkom
tð að gagni. Listamanninum er það
ttiest ánægja að vita til þess að vera
skilinn af áheyrendum.
Það er ekki nokkur vafi á því, að
íslendingar eiga eftir að læra að meta
eins ágætan listamann og Haraldur
Sigurðsson er, enn betur, er þeir
hafa náð þeirri þekkingu, sem er-
lendir áheyrendur hafa.
Söngur er ætíð auðskildari en
hiargraddaði stillinn. Hér skulu því
^ðallega skýrð þau verk, sem Har-
*ldur leikur við hljómleika sina i
ivöld.
Það er altítt að leika lögin í sömu
röð og sagan flytur þau. Það er
t>vi hvorki af tilviljun né ásettu ráði
að þungskildasta og mesta lista-
verkið stendur fyrst á efnisskránni.
*-Qdwig van Beethoven, mikli mað-
írinn með kristsþjáningarnar, á enn
®hir að komast nær hjörtum Islend-
Sjaldan hafa verk hans verið
^eira hyllt en á 150 ára fæðingar-
^hiaeli hans í derember í vetur.
fitk hans eru orðin alþýðleg um
5^an heim, nema á íslandi.
H
^eethoven hefir sjálfur sagt svo
(0
> að hann hafi samið sónötu þá
'P- 31 no. 2 d-moll.), sem efst er
~ shránni, eftir að hann hafði lesið
0rtainn eftir Shakspeare. Þykjast
SQ&Hr í fyrsta þætti sónötunnar fá
e^rt Qeyðaróp sjómannanna. Menn
. rist að leggja svo veraldlegan skiln-
5kk'^ t<l>nverk e^rt tlma< Þ3®
^1 heldur neyðaróp þjáðrar manns-
j sem einmana og misskilin
berst við harðneskju örlaganna?
Hraðamerkið allegro á ekki algerlega
við fyrsta þáttinn. Skiftist þar á
largo, allegro, adagio og eintóna
»recitati'?«. Miðþáttur sónötunnar
(adagio) andar friði og ró. Hliðar-
temað flytur fagnaðartóna þá,
sem sérkennilegir eru í verkutn
Beethovens og ætið ná að blossa
fram úr sálarþjáningum þeim, sem
verk hans flytja. í seinasta þætti
(allegretto) minnir hlið rtemað á
fyrsta þáttinn og er óeðlilega áhersl-
an á öðrum og þriðja takthluta sér-
kennileg fyrir Beethoven.
Chopin, meir hugvitsmaður og
tilfinningamaður en heimspekingur,
hefir svo að segja eingöngu samið
verk fyrir pianoforte og liggja eftir
hann fjögur verk, sem nefnast Bal-
lade. Sú I g-moll op. 23 er sú
fyrsta, sem tónskáldið samdi. Bal-
lade var upphaflega nokkurskonar
dansljóð með söng (sbr. Löwe).
Séu það hljóðfæraverk nýrri tima,
þá er átt við æfintýrafrásögn, eins
og recitativ-byrjunin í Ballade g-moll
bendir til. Aðalhraði verksins mo-
derato breytist að lokum i presto
con fuoco með áhrifamiklum endi.
Verkið er auðskilið (eingöngu ho-
mophon) og þarf naumast frekari
skýringa.
Svo er og um Liszts Rhapsodie
nr. 11 (a-moll). Hefir Listzs skrifað
15 slíkar. Eru það samblandanir og
brot úr ungverskum þjóðvisnm og
zigeunalögum. Eru þær, sem tón-
smíðar, ekki mikils virði, en geta i
ágætri meðferð orðið mjög áhrifa-
miklar. Og það er einnig list.
Af sönglögunum eru tvö sérstak-
lega eftirtektarverð. Þau eru eítir
Frakka tvo, J. E. F. Massenet
(1842—1912) og Claude Debussy
(1862—1918). Hinn siðarnefndi er
það nútíðartónskáldið, sem einna
mest fjarlægist eldri tónskáld í verk-
um sinum. Er hann oft nefndur
Wagner Frakklands.
í þetta skifti var þvi ekki við
komið, að nótur, sem sýndu frum-
hugsanir verkanna yrðu prentaðar
hér. Óskandi væri að mér hefði þó
auðnast að skýra verkin að einhverju
leyti.
Jón Leifs.
Ú-
mmm s ia mi
Þess verður eigi langt að bíða að
loftskeytastöðin hérna fái nýjann ná-
granna norður í hafi. Hefir það
verið talið mjög mikilsvarðandi fyrir
veðurfræðina, að símstöðvum fjölg-
aði i Atlanshafi norðvestanverðu og
íshafinu, og einkanlega hefir brýn
nauðsyn verið taltn á þvi, að stöð-
var yriu settar upp á Grænltndi og
Jan Mayen. Danir munu nú ekki
láta lengi dragast úr þessu að setja
upp loftskeytastöð á Suiur-Græn-
landi, en samkvæmt siðustu fréttum
munu Norðmenn þó verða á undan
með stöð á Jan Mayen.
Hinn 25, f. m. hélt norskur verk-
fræðingur Ecskervold að nafni, á stað
frá Bergen áleiðis til Jan Mayen á
véiskípinu »Polarfront«. Ætlar Eck-
ervold að hafa veturvist þar i vetur
ásamt sænska verkfræðingnum Lind-
sten, einum loftskeytamanni og f jórða
manni. En i förinni eru ennfrem-
ur ýmsir útlendir jarðfræðingar, jarð-
eðlisfræðingar og dýrafræðingar, sem
hverfa heim aftur í haust. Meðal
þessara visindamanna eru Mercanton
prófessor frá Ziirich og enskir fræði-
menn frá Cambridge og hefir einn
.eirra verið í för með Shackleton.
Norskur veðurfræðingur er einnig
með í förinni.
A Jan Mayen verður sett upp 3
kilowatta loftskeytastöð og möstrin
verða 43 metra há. Er ætlasttilað
stöðin geti altaf haft samband við
Noreg. Þegar þessi stöð hefir sýnt
að hverju gagni það megi koma að
hafa samband við Jan Mayen, er á-
formað að setja þar upp sterkari
stöð, 5—6 kilowatta, með fjárstýrk
frá fleiri löndum, en flytja hina
stöðina til Shannon-eyjar við austur-
strönd Grænlands. Geta selveiða-
menn haft mikið gagn af þessum
stöðvum. En mest er þó vert um
hitt, að með þessum stöðvum er
hægt að vita um loftstrauma og
vinda i Norðurhöfum og segja fyrir
veður með miklu meiri vissu en
áður.
-------0------
Landið helga.
í heimsstyrjöldinni vann enski
hershöfðinginn Allenby Gyðingaland
unuan Tyrkjum og tók Jerúsalem.
Hefir landið síðan verið undir yfir-
stjórn Breta, en með friðarsamning-
unum er ákveðið, að landið skuli
verða sjálfstætt Gyðingaríki, og að
nýju heimkynni hinnar »útvöldu
þjóðar*.
Rikir Gyðingar vfðsvegar um heim
ern nú að hefjast handa til þess að
koma fótum undir atvinnuvegi lands-
ins, sem mjög voru úr sér gengnir.
Þannig hefir Rothschild barón stofn-
að félag í Haifa með 5 milj. franka
höfuðstól til þess að setja upp korn-
myllur viðsvegar f landinu, er eigi
geti aðeins fullnægt eftirspurn lands-
ins, heldur einnig nálægra landa.
Verður fyrirtæki þetta undir stjórn
þýskra sérfræðinga. Ennfremur hef-
ir Rothschild sent efnafræðinga til
Palestinu til þess að koma þar upp
ilmvatnsgerð, en tii hennar eru skil-
yrði góð. — Rikur Gyðingur frá
Konstantinópel, sem nú býr í Lon-
don er að koma upp eimskipafélagi
til þess að annast siglingar Iandsins.
Hefir hann keypt 16 eimskip af
enskn stjórninni og eiga þau að
sigla til Egiptalands, Svartahafshafna
og Balkanskaga.
-= DAGBÚK. =-
Messað i Hafnarfjarðarkirkju á
sunnudaginn kl. 1. e. h. Ferming
og altarisganga.
Valdimar Sveinbjörnsson leikfimis-
kennari er kent hefir hér við barna-
skólann áður var meðal farþega á
Botnfu í fyrradag. Hefur hann dval-
íð erlendis á annað ár sér til frek-
ar^ náms í leimfimi.
*Frá sku^áhliðinnu, greinin, sem
birtist hér í blaðmu f gær, et tekin
upp úr »19. júní«.
»Nýja Bíó*. Vegna hljómleika
Dóru og Haraldar Sigurðssonar verð-
ur sýningin f kvöld hálftímn seinua
en venjulega, eða kl. 9. Verða þá
sýudar allar kvikmyndirnar frá
Olympiuleikunum síðustu.
Gullýoss kom til Kaupmannahafn-
ar i gær.
Laqarfoss kom til Leith f fyrra-
dag. Fór þaðan aftur í gær.
Goðafoss. Samkvæmt áætlun átti
hann að fara frá Kaumannahöfn f
dag, en því hefir verið frestað til
sunnudags (14.). Fer skipið þá um
Leith til Austur- og Norðurlandsins
hingað til Reykjavlkur.
Suðurland er væntanlegt hingað f
dag.