Morgunblaðið - 10.12.1921, Blaðsíða 1

Gamla Bíó
liEÍIIIIIiSll
Sjónleikur í 5 þáttum
eftir sorgarleiknum Tosca
Bamin af Fritz Magnussen.
Leikin af bestu döuskura
leikurum:
Olaf Fönss, Cajus Bruun,
Ebba Thomsen, Robert
Schmidt, Philip Beck og
Hermann Florentz.
BEngi5máUð
Svar til hr. Jóns Laxdal
frá
Morten Ottesen.
Herra Jón Laxdal hefir nú í
og danskri krónu, þar sem allar
þessar myutir*) eru trygðar með
gulli og eftr sömu reglum f ‘. Svo
hr. Laxdal skilji iþetta: Hvers
vegna er ekki eðlilegt, að seðlar
þessara ríkja séu nú jafnmikils
virði?
Ollum þeim er vita á hverju
Sigurður Sigurðsson
frá Vigur, cand. juris
gegnir málaflutningsmannsstörfum
Skrifstofa á Hverfisötu 4
(verslunarhús GarOars Gislasonar |
miðhæö)
Venjulega til viðtals kl. 5—6 síððegis. i
S í m i 6 8 1. I
þrem tölublöðum Morgmiblaðsins -en^ seðla el' hlýtui' að
verið að verja grein þá, er hann fmnast >að eðlilegt, að mat á ís-
skrifaði í sama blað 15. f. m. - landsbankaseðlunr nú, sé ekki hið
Þó grein þessi sé uú þegar orðin sama °S niat dönsku seðlanna.
þriggja metra löng, og óséð fyrir Það væri hl'ein tilviljun ef seðlar
endann enn, þar scm von er á hvorutveggja bankanna væru seld-
ft amhaldi, hefir hún lítið bætt ir °- keyPtir með sama verði. í
írálstað hr. Laxdals. fyrri svargreiu minni segi eg m.
Hann er auðsjáanlega einn þeirra a': ”Nei> ^llllið er nú sem stendur
manna, er aldrei vilja viðurkenna
; að þeim hafi skjátlast, og hafi
| þeir einu sinni sa;gt að hestur sé
j kind stendur þar við, hestrar er
| sama og kind. i
Erl. snn!’ i»•
frá fréttaritara Morgraublaðsins.
Khöfn 9. des.
W ashingtonráðstef nan og Þjóð-
verjar.
fciímað er frá Washington, að
úr sögunni sem „regulator“ á
greið'slujöfnuðinn1 ‘. Hr. J. Laxdal
spyr hvað eg meini með þessu.
Það er honum alveg hulin ráð-
gáta. Það er varla orðið „regula-
tor‘ ‘ er hann ekki skilur, því er
Verðmæti ísl. og danskrar krónu. úæí?t að fletta llPP 1 hverri orða-
! Hr. Laxdal segir í fyrri grein úoÞ' Nei’ t*að er Þetta> að gullið
| sinni (15. þ. m.): „Mönnum finst hafi ekki sðmn áhrif á seðlana nú
ekki óeðlilegt, að seðlar íslands- eins °" ’liað hafði f-vrir strlð- ®ða
banka og þjóðbankans danska séu kann hr' Laxdal ekki Jafn ailðvelt
í sítma verði, vegna þess að livoru- un(lirstl®uatriði verðfræðirmar sem
tveggja eru trygðir með sömu það’ að -nilið var aðui' notað til
myup< þess að jafna skuldir millum
Þessu hefi eg svarað og sýnt landa’ ef ekki var hæ^ að jafria
fram á, að mat á verðmæti seðl- k‘l r._a <)llnan ve'£
, , , . ___i Til þess að gera hr. Laxdal
, anna fer ekki eftir þessan trygg-
hið keisaralega ráð í -Japan hafi ingu, þegar þeir eru óinnleysan- 'hetta sem auðskiljanlegast skal eg
fallist á flotamálatillögur Hughes J |egir raeg gniii Og áreiðanlegt taka dœmi- Ef greiðsla átti fram
forsætisráðherra, < I et það. að seðlar þessir em ekki að fala fra Noregi til Englands
Kínversku fulltrúarnir á Waah-■ g.un j aUgum margra anaiara en og 11111 eign eða ávísun á England
ingtonráðstefnuntni lióta því að, jir Laxdals. 1 svargreininni end- var ekkl faanle"> var gull sent til
Nýja Bió
Látúnskúlan
3. kafli Feigðarskipið
4. kafli Eldklef inn
Fylgist vel ineð, því margt
skeður í þessari mynd sem
aldrei hefur sést hér áður.
Sýning f kvöld kl. 8'/a
Pappírspokar
allar stærðir
Pappírarúllur 20 — 30—40—57.
Umbúðapappír í rísum.
Ritföng allskouar.
Best gæði — ódýraát.
Stefán A. Pálsson & Co.
Lækjargötu 2. Sími 244.
Stofa til leigu
með forstofuinngangi á Bergþóru-
götu 13.
neita því“.
Hér þarf eg eiginlega enigu við
ganga hurt af þinginu og rjúfa
það, ef Japanar hætti ekki við
ágengnisstefnu sína í garð Kín-
Verja.
Frá París er simað að Briand
hafi gefið efri nm'lsstofunni í
franska þinginu skýrslu ram gerð-
'r sínar á ráðstefnunni í Wash-
þ’.gton og hafi málstofan sam-
Pykt með yfirgæfandi meirihluta
baustsyfirlýsingu til forsætisráð-
Herrans fyrir framkomu hans þar
Vestra.
Iraki sáttmálinn.
Símað er frá London, að enska
J>ingið komi saman á fund á mið-
Vikudaginn kemur (til þess að
•■feða um írska sáttmálamn) og
hpJni dagurinn verða einn af
’óerkustu dögum í sögu neðri
hiálsstofunnar.
Sinn Fein þingið Dail Eireann
Jíemur saman á fimtudaginn.
Lloyd Heorge er hættur við að
f,ira á raðstefnuna í Washington.
Viðskiftamál Þjóðverja.
Símað er frá Berlín, að þjóð-
^ankinn þýs'ki hafi tekið upp við-
^’ftasambönd þau er hanu hafði
■Vrir stríðið (við aðalbanka Eug-
“ndinga og Frakka).
^ Hrálzisj-ke’ Rank í Ludwigs-
j^lf°n er orðinn gjaldþrota. Hefir
ann tapað 340 mil jénum marka | Hr Laxdal hefir
hralli. , . .
| að þeirri spurmngu, er eg lagði
I fyrir hann og var „hvers vegna
< I er gengismunur á sænskri, norskri
urtekur hr. Laxdal þetta, en greið‘slu' Þanili" voru skulda-
kemst þó, áreiðanlega óafvitandi, 8ieiðslur landamia jafnaðar með
að þveröfugri niðurstöðu. Hann 8ullinn- Nú hafa flestir seðlabank-
segir þar m. a.: „Ef menn nú ar heimsills "ert seðla sína óínn-
vilja athuga þau orð mín, sem eg 1(sanlega með gulli og um leið
tek upp hér að framan, nfl. að liafa áhrif 1,311 er Það hafði a
mönnum finnist eðlilegt að dansk- seðlana- korfið. T. d. hafði bæði
i - og íslenskir seðlar gildi jafnt, Noregur °8' Svíþjóð seðla sína
þá er þar með ekkert sagt um, try"ða ,a sama hátt, og með
hvemig þetta er í reyndinni".*) »samskonar gulli“, en þó hafa
Á öðrum stað segir hann: „Mér S( ðlar þessir mismunandi gildi nú.
er auðvitað eins bunnugt um það j , Kftir kenningu hr. Laxdals ætti
eins og öðmm, að maður fær ekki. a sama að standa hvora seðlana
danska krónu fyrir íslenska og | ma^u^ hefði í höndum, „því á sín-
kemur því ekki til hugar að jum tíma verða þeir leystir inn
með gulli“. Fáir munu þó hugsa
svo. Fyrst og fremst vita menn
nafnverðs seðlanna greitt í gulli
eins og nafnverðið.
Þess vegna hefir gullið sem
trygging engin áhrif á seðlana.
Gangverð þeirra er aðeins komið
undir framboði og eftirspum, sem
svo er komin undir út- og inn-
flutningi.
Ekki lítur út fyrir að sendi-
herraskrifstofa vor í Kapmaima-
höfn hafi mikla trú á „danska
gullinu“ í fslandsbanka, þegar
hún neitar að taka á móti ísl,
stðlum, sem greiðslu fyrir aðstoð. stakir samningar vom milli bank-
íslandsbankaseðlar eða „danska anna um að svo skyldi gert.
gullið hans hr. Laxdals“, er eg Þrátt fyrir skandinaviska mynt-
hefi heyrt þá kalla, em nú sambandið er rangt að rekja ætt-
nýlega skráðir á bak við tjöldin,lr norðurlandaseðla saman, því að,
í Kaupmannaliöfu á 71 eyrir krón- j samband þetta er ekkert annað
an. Hr. Laxdal finst þessi gengis-1 en vðskiftasamband.
munrar óeðlilegur en mér finst Nei, Islandsbankaseðlar og
hann eðlilegur, og voltakrossaað-1 Þjóðbankaseðlar danskir eru ekki
ftrðir nefndar þeirrar, er hr. Lax- ( skyldari en sterlingspundið eða
dal á sæti í, munu koma að litlu' Bandaríkja-dollar. Samlíking hr.
að bæta. Hr. Laxdal hefir hér
komist í mótsögn við sjálfan sig
og óafvitandi orðið mér sammála
um það, að verðmæti ísl. krónu,
þ. e. íslandsbankaseðla 0g seðla
þjóðbankans danska, sé sitt hvað,
þrátt fyrir alt „danska gullið“.
En af því að hr. Laxdal einu
sinnii hefir sagt að seðlarnir ættu
að vera jafnmikils virði, segir
hann í greininm: „Það er rangt
að kalla það skilningsleysi hjá
mönnram, sem finst það eðlilegt,
að íslen'sk og dönsk króna séu í
sama verði hér“. Sta.fi þessi villa
ekki af skilningsleysi, hlýtur hún
að stafa af því, sem við tekur af
skilnin gsleysinu.
enn ekki svar-
*) Leturbr. min. M. 0.
ekki hvenær seðlarnir verða mn-
leystir, og 1 öðru lagi ekki hversu
mikið gull menn fá út á seðlana
þegar innleysingartíminn kemur.
Maður gæti alveg eins búist við
að fá aðeins einn tíunda hluta
*) Hr. Laxdal gerir sér mikinn mat
úr því, er honum finst að eg hafi
notað orðið mynt skakt, og á það
að vera sönnun fvrir því, að greinar
mínar séu lokleysa ein. Þetta sýnir
öðru betur rök hr. Laxdals, og að
hann verður að leita vel og gera sér
mat úr öllu. Annars þurfti eg ekki
að sækja þann fróðleik til hans
og í þessu efni er lítinn fróðleik til
hans að sækja — að mynt upphaf-
lega þýðir mótaður málmur en af-
leidd merking orðsins er um peninga
yfirleitt, seðla sem málm. T. d. not-
ar hr. bankastjóri Ussing í fyrir-
lestri
inga yfirleitt.
einum orðið „Mönt“
um pen-
haldi livað viðvíkur þessum geng-
ismisnnm.
Skyldleiki íslandsbankaseðla
og danskra þjóðbankaseðla
Eg hefir frá upphafi þessarar
ritdeilu sagt að á milli íslands-
bankaseðla og danskra þjóð-
bankaseðla væri nú um engan
skyldleika að ræða. Hr. Laxdal
hefir þótst vera mér hér ættfróð-
ari og skrifað mikið ram skyld-
leika þessara seðla. Rök hans þar
eru þau hin sömu og fyrir verð-
mætinu: gulltryggingim, að þeir
„á sínum tíma verði mnleystir
með gulli“.
íslandsbankaseðlar eru óinnleys-
anlegir með gulli, og verðmæti
þeirra er alt annað en dönsku1
seðlanna. Þó Islandshankaseðlar
væru innleysaulegir og þá auðvit-
að jafnvirði danskra seðla, væri
samt sem áður ekki um neinn
skyldleika að rœða, og því síður
að þeir væru eitt og hið sama
eins og hr. Laxdal segir. Seðlamir
verða altaf íslandsbankaseðlar og
aldrei annað, enda þótt að í
„veruleikanum væri sama hvort
maður hefði íslandsbankaseðil eða
danskan þjóðbanlraseðil“.
Það að íslandsbankaseðlar voru
innleysanlegir í Privatbankanum
dánska fram að 1. apríl 1920, staf-
aði ekki af neinni frændsemi þess-
ara seðla, heldrar af hinra að sér-
Laxdals með bræðrarnar er fremur
óheppilega valin.
Framh.
Ofbeldið.
Álit manna úti um land.
Skoðanir manna hér. Hér í bæ-
hefir ekki verið rætt eða ritað
um annað í langan tíma en at-
burði þá, sem gerðrast hér 18. og
23. f. m. Hragir manna hafa verið
í svo miklu uppnámi út af þeim
viðburðum, að annað hefir ekki
komist að. ..
Lesendum Morgunblaðsins er
lcunnugt um álit bæjarbúa á því
máli öllu. Þeir vita, að það eru
ekki nema sárfáir uppivöðslusam-
ir og æsingagjarnir menn, sem
mæla bót framferði ól. Fr. og
þeirra manna, sem veittu honum
aðstoð og Imiutargengi. En hitt
er mönnum ekki jafn kunnugt,
hvernig litið er á málið úti um
sveitir landsins, og hvað þar er
rætt um það, og hverjar álýktan-
ir eru dregnar af framkomu ól.
Fr. og þeirra manna, sem nú berja
látlaust æsinga- og óeirðabumb-
rana.
Álitið úti um land. Morgun-
blaðið hefir fengið fjölda bréfa
utan af landi, úr ýmsum sýslum.
1 þeim bréfum öllram er rækilega