Morgunblaðið - 15.05.1922, Side 2

MOBGUNBLAÐIÐ
NY PILSNER og fjöldi annara vara GÖNGUSTAFIR, VASAHNÍFAR og' GLERBRETTIN er allrabest
kemur með Botniu fyrst í næsta REYKJARPÍPUR hafa ekki þót-t kaupa í
mánuði í neitt óhræsi j verslun BEN. S. pÓRARINSSONAR.
verslun Ben. S. ÞÓRARINSSONAR. verslun Ben. S. ÞÓRARINSSONAR. I
að SYKUR, hveiti, hrísgrjón, haframjöl,' KONSUM
kex og dósamjólk er ágætast í
verslun BEN. S. PÓRARINSSONAR
tuysem símfregnin talar um, er sjálf- er verk lýSstjórnarfyrirkomulags, '• mitt það, sem eyðilagt hefir verið
ur Lloyd Gporge. En símfregn þingræðisfyrirkomulags nútímans,' rneð skaðabótakröfnnum, einmitt
Huddlestons vakti megnan óróa í eða með öðrum orðum, að þar ná til- það, sem laga þarf með gagngerðri
Lundúnum. 8. apríl sendu um 400 finningar fjöldans yfirhönd yfir endurskoðun á þeim.
þingmenn í neðri málstofunni L. G. stjórnmálaskilningi og fjárliagsþekk- Og nú er L. G. koininn til Genúa,
símskeyti, og Ijetu þar í ljósi, að ingu liinna einstöku manna. Þett.a er segir greinarhöf., kominn þangað á
fregin í „Westm. Gazette“ hefði skattur, sem Xorðurálfan verður að sinni erfiðu leið að því marki, að
valdið þeim áhyggjum og kvíða í gjaldá fyrir meðferð þingræðisins á1 fá Versailles-samningunúm breytt.
mesta mata. Skeytið endar á þeim utanríkismálunum, þ. e. afskifti Enskur blaðamaður, sem nýlega tal-
orðum, að inn strejmii til þingmann- kjósendanna af alþjóðamálum, aöi fyrir lians munn„ sagði, að það,
anna f>rirspurnir fra kjosendunum kjosendanna, sem eftir 4 ára ofrið sem allramest riði nú á, væri að
um þetta mai, og verði þeir þvi að lieimta auðvitað, að ktúsarinn sje koma fram gagngerðri endurskoðun
„Yður er ekki ókunnugt“, mælti
ræðumaður“, hversu hikandi kirk-
annað súkkulaði er
best í
verslun BEN. S. PÓRARINSSONAR.
En til er annað en mærin frá
Orléans, sem einnig er rógborið,
æskja endurnýjaðra yfirlýsinga frá hengdur.
i,
á f járhagshlið samninganna. En ráð-
rforsætisráðherranum um, að hann pj. seg}r f álitsskjali sínu: „Við andi stjórnmálamenn Frakka-star.da
haldi tast við fyrri áform sín, enda verðum að leggja alla stundáað gera! í móti, og þó er það stjórnmála og
þótt þeir sjálfir, þingmennirnir, beri frigarsamningana úr garöi eins og, hermála-hlið samninganna, sem þenn
fult traust til þess, að hann hakli öll vjg værum óhlutdrægir gerðardóm-! er fyrir mestu. Greinarhöf. segir, að
heitorð sín við landið.
endur, sem ekkert vissu um æsingar! L. G. hafi verið óvenjulega óákveð
Eins og sjá má á þessu, eru það stríðsáranna. Þetta er krafa, sem inn í ræðum sínum og þreytulegur
ensku kjósendurnir, sem rísa upp til gera rr,;i t il stjórnmálamannanna, en áður en hann lagðí á stað til Genúa.
andmæla. Þeir höfðu í desember 1918 alls ekki getur komið til inála að full-j En það voru kjósendurnir, hinar
kosið þing, sem átti að „kreistaþýsku liæg[ verði af almenningi. | láðandi tilfinningar hjá þjóðunum,
sítrónuna þangað til mai-raði í f .—. T ri , -vr„rsajj[eg jjemrir segir hann, sem spiltu Versailles-
jan var, er hún átti að dæma tnn' {,,“ykdega, fækilega og smánar-
hina helgu köllun Jeanne d’Are,!1< í?a rógborið. Það er Fnakkland.
en hún viðurkendi og samþykti 1 PP a Þí,ð befur verið borið,
í Poitiers, að henni væri það hlut-! að börn þess væru orðin veíkluð
verk falið, að frelsa Frakkland. i 0Í: árkynja og að þjóðinni væri
Verður að taka það frai
að
nauðsyn á nýrri og ki'öftu'
það er sá eini dómur, sem sjálf biy nslóð. Þeir sem hafa sagt þetta
kirkjan hefur lagt á gerðir Je- llafa farið með lýgi. Blóð soiia
anne d’Are á meðan -hún lifði. ! ÞÍ'ina, Frakkland, hrópiar hátt,
Því að klerkur sá, sem átti sæfi Þú átt het.jur þústmdum saman.
I ósigri L. G. í Vers
fram sú reynsla, sem hlýtur og hlaut
samningunum. Nú eru 3 ár liðin sið
að mæta hinum skarpskygna stjórn- an Norðurálfunni hefir sviðið sár
kjarnanum“. Jafnvel verkamanna-
foringinn Barnes hafði verið kos-
mn a þing með >vi skílyrði, að hann málamnnni. ver8ul. a5 starfa an undan ],v!, sam þar garöist. Hann
þ5‘ ”lf8 P'1 að Vilhjalmur Þyska- ^ skilyrS„nl senl J,ingra.s. 'licfir akki trú á stórum árangri aí
landske.san yrí, hensdur. Astand.5 isf}.rirkonllllag „útímans heíír skap-' Genúalundinum, en hyggur samt a5
var þa avona, «5 400 ensk.r þ.ng- ^ allSvi,a8 sagt at sj„ >.un muni ver8» til bóta.
menn urðu hræddir um sæti sm 1 „ . v _ ,
, . , T og farið. En hvað hetði hann unmð
þmgsalnuin, er L. G. talaði um, að , . „ , . .
. . . við það ? Hann valdi hitt, setti s.ier. --------o--------
það gæti ekki farið saman, að lim- , v , , , „ , . „
það takmark að koma smu tram,
lesta Þýskaland og ætla þvi samt að . , . , , . „
smatt og smat, þokast atram tet fyr-
horga skaðabætur. . • » . ... , „
, . , . , . .. ír fet, eftir þvi sem tiltmmngar
Þetta vár em hmdrumn. En onnur , a
t B , ,, . þjoðanna breyttust, koma i veg fyr-
kom auðvitað fra Paris. Þegar enska . . .
, . . '_ _ ■ tr verstu afleiðmgar samnmgsms og
stjornm birti alitsskjal L. G., sem , , v. ,
, ^ endurskoða hann og breyta honum
hier hefir venð talað irm, svaraði ... ,,,
, , , , . smatt og smatt. Auðvitað er þetta
franskur maður, Andre Tardien, T „ „ . .,,
í.. , eftirgjafastefna. En eiga stjornmala-
með þvi að birta svar, sem hann ,, , ,
, menn okkar tima a oðru kost en
hafði samið og Clemenceau siðan aí- ^ ^
hent L. G. Þetta svar ræðir mest um
Minningarhátíð
Jeanne ð’Arc
j Ýmisir þeir, ®em voru viðstadd-
ir hátíðahaldið í Landakotskii &ju
fyrir Jenne d’Árc, og ekki skyldu
ræðu þá, sem presturinn Le Roux
landamerkjamál, en minnist varla á Repiugton óberst segir í bók sinni I flutti vig það tækifæri, hafa lát-
fjármálin, sem þó voru aðalatriðið. >,Áfter the War að hann í júníj jg r jj(')si ðsk umj að hún væri
í niðurlagi svarsins segir, að franska 1921 hafl átt tal vlS ymsa menn Ý birt í þýðingu og hefur mjer
stjórnin líti með mestu virðingu á skaðabótanefndmm. Voru meðal því komig til hugar, að biðja
þann tilgang L. G., sem fram sje þeirra bæði Englendmgar, ltalir og, Morgunblaðjið fyrir útdrátt úr
lialdið í álitsskjalinu, en hún hyggi, Frakkar’ En hann se«ir’ aðræðunni, sem þó aðeins getur
að afleiðingamar mundu ekki verða Þessara nianna hafi haft trú á því,; orgið stuttur.
rjetlætiúu samkvæmar nje almenn- ai'1 skaðabótkröfurnar væru fram-j Ræðumaður byrjaði á að skýra
frá, að stjórn Frakklands fyrirskip-
aðj í fyrra hátíðahöld 8. maímán.
ár hvert til minningar um meyna
frá Orléans, sem dý^ðling og þjóð-
um hagsmunum. Síðan hefir sami kvæmanlegar. Þeir hafi sagt, að
franski maðurinn, sem er eigandi anna«hvort yrðu Þjóðverjar að
blaðsins „Echo NationaT', ritað nán- ^orga í gulli eða vörum. Um gull
ar um málíð, og borið saman ensk- «®*i ekki verið aS tala> svo að ^reÍSsl
amerísku og frönsku friðarmálatil- an yrð’ Þa ia,a lrarn 1 v<n llTn-1 hetju. Gat hann þess, að innan-
lögurnar, og þykir honum að sjálf- En trl Þess >'r‘5n Þa Þýsku vörumar r.jkisráðherrann hefði komist svo
sögðu þær frönsku einar rjettar, en fiyt,iast ut og seljast. En þá • ag orðl j ræðu, sexn hann flutti
greinarhöf. bætir við, að það sjeu streymdu líka þýskar vörur yfir öll við Mtíðahöldin í París í fyrra:
einmitt gerðir Clemenceaus, sem markaðssvæði, s«m opnað væru fynr | j Hinu helga uafni Jeanne d’Arc,
Norðurálfan stynji undir síðan og Þrin>, og bægðu öðrum vorum fra, hinum glæsilegu en þjáningar-
alt fram á þennan dag. með lægra verði. Þetta væri svo auð- J mik],u forlögum hennar og frá-
velt reikningsdaimi, að öllum hlyti hærlegu ímynd æskufegurðar og
U a® liggja það í augum uppi. hreinleika, sem hún var, eigum
' Eins og sjá má af því, sem að Þegar fyrir ári síðan var því svo | við að þakka þessia hátíðlegu og
framan er sagt, varð L. G. að lúta í varið, segir Repingt.on, að skaða- j helgu stund, er í hjarta mikillar
þjóðar bærist ein og sama hug-
sjón.“
Því næst lýsti hann Jeanne d’
Arc, hernaðaryfirburðum og frá-
bærlegum dygðum hennar. Sautj-
ár. ára gömul kom hún til Chinon
í dóminum í Rouen fór þar ekki 1>að befur verið borið upp á
með umboð hinnar Kaþólsku Þ'g; að ]>ú hafir giaíað trú, ifeðra
kirkju. | þinna, að þú hafir varpað í" sorp
Þeg’ar til Orléans kom .stóð | gjálífsins krón-u skírnar þinnar,
hún oft eins síns l.iðs og á öðru! og að lo'fsöngur bænarinnar væri
máli en foringjarnir í hemum,1 bætfur að hljóma frá kirkjurn
en ávalt kom í ljós, að það var. Þínum.
hún'sem hafði á rjettu að stnda. j Þeir> sem bafa sagt þetta, hafa
Að dómi þeirra, sem hernaðar- farið með l.Ýjri. Bænin hefur ver-
þekkingu liafa, var vörn Orléans ið vopn þitt í orustunum og stoð
afrekgverk frábærrar hernaðiar- Þin ’ þrautum hins langa ófrið-
snildar. ! ar- í þessi fjögur ár skelfingar
Lýsti ræðumaður glögglega hug-! °S anSista1', hefur bænin hljóm-
prýði hennar og hyggindum, og að 1 siin" barna og andvörpum
hvernig henni iðulega tókst að mæðra °“ ekkna og stigið upp
rjetta við aftur bardagann, þeg- j lra cljuPúm skotgröfumi og flug-
ar herforingjunum hafði orðið A; vJelum bátt í loft uppi.
einhver mistök. I. Her þinn hefur verið rægður,
Eu þrátt fyrir miklar ábyggj- föðurland mitt, ómerkir rithöf-
ur sínar og erfiðleik brást aldrei, ’ 1111 ttar hafa viljað gera lítið úr
að hún væri glöð og gæti haft! ‘ot.tjarðar-ást hermanna þinma, og
.gamianyrði á vörum. Þegar hún Sera ekki nl' henni annað en dýrs-
eit.t sinn tók eftir því, að her-1 letrt æði- Hver, sem það segir
toginn af Alencon ljet' á sjer jfer nieð Nöfn hetjanna frá
sjá ótta fyrir vopnum Englend- Oirmiule, frá 'i pres, frá Marne*
inga, kallaði hún til hans: ,,Ertu! °S Verdun miin sagan geyma. í
hfæddur göfugi hertogi, veistu j fræn'ðarljoma. Hvorki. forai’leðja
ekki, að jeg hefi heitið konunni skot;grafanna. nje aurkast rógber-
þinni því, að þú skulir komia janna mnn hreta latið neitt falla
heim aftur lieill á húfi“. iá andlea'a .vfirt,nrði þeirra.
, • „Hún er guðdómleg í hegðunj Látn,n (,kknr þá ákalla ra#a
’ smni.bæði að sjá hana og heyra“,i frá .°rl5ai,S 0g ht^& hana að
ritar hertoginu af Alemjon. Já,, *e^a enn köllnn sinni e.vða
hún var guðdómleg og eins og r°&mnm- ~ vier’ s-vnir Erakk'
drottinn vor Jesús Kristur «-erði ilands sf,illnm >ví ekkl með tr,V
hún að eins guðs vilja. sem hún | aiskorti vornra °» andle.vsi' að
mundi í rósemi bæmarinnar. Hún í 8Ífelt nieSi endnrtaka «« Þ«ð
varð helg fyrirmynd fyrir her-!kraftaverk- sem ávalt hefnr kom-
lægra haldi með skoöanir sínar á bótanefndarmennirnir sjálfir trúðu
friðarmálunum. Hann sá og skildi ekki á það, aö kröfurnar væru fram-
ástandið eins og það var betur en kvæmanlegar, ekki einu sinni frönsku
aðrir, ráöandi stjómmálamenn friö- nefndarmennirnir. Og samt sem áö-
arþingsiíis, en varð undir með sínar ur stynur Norðurálfan enn undir
skoöanir. Og nú er einmitt þetta, á- þessum þunga. Samt sem áður er
litsskjaliö til 5-manna-ráösins, not- enn komið fram meö óframkvæman-
að gegn honum af mótstöðumönnun- legar áætlanir og uppástungur, eina
nm heima fyrir. Hann sá ljósið, en eftir aðra, og árangurinn verður
valdi myrkriö, er nú þeirra heróp. altaf sá sami: ný gjaldeyrisvandræöi
Og meöal þeirra eru nú margir þeir í Þýskalandi, nýr órói, nýjar launa-
þingmenn, sem sendu honum sím- kröfur og nýjar fjárhagsáætlanir,
skeytið 8. apríl 1919 og sögðu frá sem ekki standast reynsluna, en jafn-
kröfum kjósenda sinna. En L. G. framt þver kaupmagn Þjóöverja og
átti úr vöndu að ráöa. Hann mátti nýjar, ódýrari og ódýrari vörur frá
ekki slíta bandalaginu viö Frakk- Þýskalandi flæöa inn yfir önnur
land, og svo voru frönsku skoöanirn- lönd. Þetta er bersýnileg vitleysa, og
ar þá í samræmi við skoðanir enskra skaðabótanefndin sjálf veit þetta.
kjósenda. Þarna ern aðaldrögin til Samt má ekki ræöa skaðabótamálið
þeirra hryggilegu úrslita, sem nröu á Genúafundinum, enda þótt þar
á friöarþinginu. Það, sem skilur eigi að tala um viðreisn heimsversl-
Versailles-samninginn og alla eldri unarinnar. Eins og grundvöllur
friðarsamninga, er þetta, — að hann verslunarmalanna sje þo ekki ein-
mennina, svo að her.söngur þeirra
breyttist í lofsönginn „Veni crea-
tor“ („kom skapari heilagur,
andi“). Guðlast heyrðist ekki
rneðal þeirra, og henni tókst jafn-
vel að venja gamlá bershöfðingj-
ann La Hire af því að blóta.
Hértogann iaf Alengon og fjelaga
hans leiddi hún að borði drott-
ins og fjekk því til vegar kom-
ið, að sunnudagurinn var helgur
haldinn í herbúðunum og bæna-
gerðir hafðar nm hönd.
Joanne var hrein mey, og í því
var fólginn leyndardómur snild-
ar hennar og þróttur.
Ræðumaður mintist á, að oft
hefði komið fyrir í veraldarsög-
unni, að skírlífar meyjiar hefðu
þannig sýnt æðri köllun til þess
ið í Ijós, að Frakkliand reis við
aftur þótt það sýndist dauða nær.
Thora Friðriksson.
fund konungs og bar þá vopn að vernda þjóð sína og taldi ýms
eins og vannr hermaður og fanst
hertoganum af Alengon svo mikið
um, að hann gaf henni herfák,
og kom þegar í ljós, þótt hún
væri algerlega óvön, að hún
kunni ágætlega að stjorna hon-
um. En gat það f>ó komið til
mála, að trúa henni fyrir heil-
um her? Þegar hún var spurð,
þvort hún gæti fært nokkrar
sönnur á ætlunarverk það, er
hún þóttist hafa, svaraði hún:
„Fáið mjer vopnaða menn og
sendið mig til Orléans og jeg
mun sýna yður kraftaverk þau,
sem mjer er ætlað að framkvæma“
dæmi þess. Því til þess að vera
góður hershÖfðingi, þarf að hafa
glögt auga, og meyja með hreint
hjarta, er fljót og glögg að sjá.
Engin þoka er í sál hennar eða
ástríður í hjiartæ hennar, sem
skyggja fyrir henni ljósið frá
hæðum.
Ræðumaður sagðist ekki þurfa
að rekja þrautarferil hennar.
Róghorin, svikin, ofnrseld, dæmd
til dauðia. og brend hefur hún
getið sjer rjett til að vera heiðr-
Eftir höföinu
öansa limirnir.
Því hefði jeg ekki trúað, að
nokkurt fjelag, er áliti sig starfa
að beill og ■ rjetti álþýðunnar,
ræki meölimi sína, er vildu aö
það starfaði á heilbrigðum og
rjettlátum grundvelli. En fátt er
það sein fortaka má, og þess
lengur sem maður lifir rekur mað
ui sig á fleiri andstæðurnar og
ósamræmið í . f jelagsskap og
breytni mannanr.a.
Mjer hefur orðíö það á, að rita
í Morgunblaðið greinar út af, a@
mjer hefur fundist, miður rjett
hugsnðum greinum, er birst hafa
í Alþýðublaðinu, um menn, er
þeir, sem að því blaði standa
,kalla andstæðinga síim. En það
eru dugnaðar og framsóknar-
mennirnir, sem jeg kalla, menn-
irnir sem reka latvinnufyrirtæki
í stórum stíl og veita fjölda manns
atvinnu og láta gott af sjer leiða
uð af öllum, og um allan aldur á ótal vegu. Jeg hefi í þessum
mun blessuð verða minning meyj- greinum hvatt verkamenn til
arinnar frá Orléans.
starfa á grundvelli sannleika