Morgunblaðið - 28.05.1922, Page 2

MOBGUNBLABIÐ
einu einasta atriði fundið að gerð-
hih hans í málinu, nema lítilfjör-
lega af þessum eina rnanni (sócia-
listanum úr Reykjavík). Þvert á
móti var viðskiftanefndin á einu
máli um það, að allar færar leiðir
hefðu verið reyndar og öll nothæf
meðul viðhöfð. En þetta kemur
jafnvel lieim við ummæli Tímans
hjer að lútandi og hvítt og svart.
Tíminn stendur aleinn með Al-
þýðublaðinu í þessu máli og mun
.Jónas telja sjer þar sóma að sam-
fylgdinni.
2. Fálkaorðan.
Það hefir óspart verið látið í
veðri vaka, að J. M. hafi stofnað
Fálkaorðuna á eindæmi sitt og
stráð um sig krossum meðal ann-
ars til þess að útvega sjer fylgis-
menn. En nú er það upplý'-+
Alþingi hafði á einkafundi akveð-
ið að stofna orðuna þegar kon-
ungur kæmi og á stjómartíðind-
unum sjest að það er sjerstök
nefnd, sem ræður öllum útbýting-
um krossa, en stjómin kemurþar
ekki nærri. Síðan þetta var upp-
lýst hefir verið hljótt um þetta
mál, en nú er tekið að hamra á
því, hvað J. M. hafi sjálfur fengið
marga krossa eða heiðursmerki.
En það er ekki athugað, að þeir,
sem em í stöðu eins og
að J. . M., þótt hann muni að
sjálfsögðu ekki skorast undap
meðábyrgðinni. Annars er að sjálf
sögðu alveg nægilegt að benda á
það, að enginn þingmaður taldi
ástæðu til að hreyfa athugasemd-
um út af lántökunni. Hún var
framkvæmd eftir fyrirlagi Al-
þingis og alt raus Jónasar um
þetta mál snýst jafnt á móti
bans eigin flokksmönnum og öðr-
um. Kemur hjer fram það, sem
segir í, mig minnir, Andrarímum:
„Ekki sjer hann sína menn, svo
hann ber þá líka“.
Frh.
ætlar að halda hljómleika í
Dómkirkjunni um miðja þessa
viku. Á hljómleikaskránni verða
ýms viðfangsefni, sem hann hef-
ur ekki leikið hjer áður, svo sem
verk eftir ítalska tónskáldið Gir-
olamo Frescobaldi, eitt hið fræg-
asta tónskáld 17. aldar, sem um
eitt skeið var organleikari við
Fjeturskirkjuna í Róm. Ennfrem-
ur Toccaba, Adagio og Fuga eftir
Bach og Introduktion og Passa-
Á ’ caglia eftir Max Reger. Auk
_ • . þessa mun hann spda ymislegt,
gefia ekki hja þvi kom.st. P ^ íki h,£a fyl. lmg_
Engina stjomarfomet, mí, toldlæri til ,5 dáðst að.
eigm lands vegna, moðg, etlend, ^ PáN hljómleik, i
ríti með >vi ,S neit, tóog Beriin. Eftirfanandi
þvílíkum heiðursmerkjnm viðtota. j fr bl>5aammœl„m «tu
Os lítið riettlæti er 1 þvi «ao lastaj ,
Vg „ , I v *■ *•* n*! að geta gefið nokra hugmynd um
J M þótt hann hafi orðið að; , , , ,. , ,.
. F „ , , í aht þyskna listdomara, sem eru
fygja þessan tiðsku. Og hvi eru, . ,, ..
^ . . e , ,, oe cr Jsjerfræðmgar og flestir viður-
þá himr nýdubbuðu raðherrar Sig. 7 ,. .. f , ho,c,
y ,rTh, T, , e i kendir listamenn sjalfir, a íiæti
Eggerz og Kl. Jonsson, sem baðir ___ ^ „
eru margkrossaðir, ekki ávíttir
fyrir það ? Tímanum þykir það
leikum Páls ísólfssonar:
„Neues Múnchener Tageblatt*
, • • - þ,n,+ segja svo: Orgelhljómleikar þcir
ekki hofuðsok, er þeir eiga 1 hlut. _____ . ... , . ^
Og ekki lætur hann þess getið,
þegar Þorsteinn Metúsalem Jóns-
son ‘ (sem er tvíkrossaður) og
Magnús Kristjánsson eru kross-
aðir.
er Páll ísólfsson hjelt í „Odeon1
voru m. a. frábærir sakir viðfangs
efnanna: eintóm verk eftir Bach
og Max Reger. Orgelleikarímn
Uppboö
verður haldið í Breiðholti mánudaginn 29. maí, selt verður: Bús-
höld allskonar, fjenaðaihús, heyhús, skepnur o. fl.
Uppboðið byrjar kl. 1 e. h.
Breiðholti 27. maí 1922.
Guðni Símonarson.
inn hafði meistaratök á drotn-
ídu hljóðfæranna og sýndi í
Passacaglia eftir Reger og í Tocc-
ata cftir Bach, að honum er re-
'gistrameðferð afburðavel ljós“.
-o-
Frá Danmörku.
Reykjavík 27. mai.
Landhelgisgæslan og Bretar.
Ritzau-skeyti flytur þá fregn
frá London, að hinn kunni þing-
rnaður Kenworthy hafi gert með-
ferðina á enskum botnvörpung-
nm við ísland að umtalsefni í
neðri málstofu enska þingsins
Harmsworth skrifstofustjori í ut-
lanríkisráðuneytinu svaraði því til,
að honum væri kunnugt um, að
lögreglurjettur, sem hefði vald til
að kveða upp dóma, hafi stund-
um verið haldin um borð í strand
varnaskipunum, og sje þetta
leyfilegt, samkvæmt 7. gr. hinna
íslensku laga um fiskveiðar í
landhelgi. Hins vegar væri utan-
ríkisstjórninni ekki kunnugt um
nokkurt dæmi þess, að foringj-
larnir á strandvarnaskipi því, sem
tekið hefði botnvörpung hefðu
sjálfir flutt málið og kveðið upp
dóm. Ef hægt væri að gefa stjórn-
inni upplýsingar um þvíiíkt,
mundi málið verða nákvæmlega
% af umsetningu veitingahúsa,
en matsölustaðir og farandsal-
iar fái ívilnanir. Gert er ráð fyrir
að skattur þessi gefi 20 miljón
króna tekjur á ári, en af þeirri
upphæð fá sveitafjelögin 5 milj.,
til þess að standa straum af aukn-
nm útgjöldum til ellistyrks. Búist
er við að lögin gangi í gildi um
20. júní og verði látin gilda
þangað til í jtilí mánuði 1923.
Sendiherra Bandaríkjanna í Khöfn.
dr. John Dyneley Price prófess-
or, sem eins og kunnugt er, er
rnikill málfræðingur, og m. a.
talar dönsku ágætlega, segir í við-
tali við vikublaðið „Yore Herrer“
að hann sje að læra íslensku og
ætli sjer að koma til Islands
undireins og kringumstæður leyfa
íslendingasaga.
Á fjáraukalögum þessa árs hef-
verið tekin upp 400 króna
fjárveiting til Aage Meyer Bene-
dictsen, til að gefa út „Yfirlit
yfir sögu íslendinga“. Öll fjár-
laganefndin er meðmælt þessari
fjárveitingu.
hafði eigi aðeins fult vald á1 rannsakað.
viðfangefnunum, að því er snerti Kenworthy spurðist fyrir um.
24. maí.
í 20. tölublaði Tímans er smá-
pistill úr Y.-Skaftafellssýslu, er
3. Sendiherrann.
VlOiangeinuuuiii, au aeuwuiuy — ' , , i1 U ?!
„teknisku“ hliðina, þar var einn- hvort ekki væri hægt að snúa aðallega gengur út a ram 0t °£
, - ig lif 0g andi. Meðferð hans var sjer til íslensku stjórnarinnar kosningu til Alþmgis, sem hjer
Ekki hefir venð litið um það e .» ,, . uinnm mðrom nm fór fram síðastliðmn vetur. Kem-
. ... miög aðdáunarverð og viðtokurn- viðvikjandi hmum morgu um- ror nam
ritað, að þettai embætti værí tiicl- * _ ... — k,.,-. mmi-mlpo’ít i lma nhpil.
ritað, að þetta, embætti væri tild- - ^ ^ skmð« | kvörtUnum frá enskum sjómönn- > þar greinilega í ljós sú óheil-
ur og hjegómi. A si as a mgi „Allgemeine Musikzeitung“ í um, og svaraði Harmsworth því, brigða stefna í „stjórnmálum ,
var nýja stjómin því samþykk ^ ^ hljómleikunum! til, að ef Kenworthy vildi gefa! sem Tíminn hefir lengi verið að
að hækka stórum laun hans ög; ' - 1 .. • •- ' *----------
var nýja stjórnin því samþykk
að hækka stórum laun hans, 6g; nægilegt tækifæri til að ' npplýsingar um einstök atríði, ' berja inn í þjóðina, að gera sam
Tímamenn voru með þvi, þvi að þy. að páU ísólfsson er' mundi rannsókn verða hafin þvinnumálin sem mest pólitisk og
nú hafa þeir sjeð, að embættið m tónlistarhæfiieik- j málinu og það athugað grand- gera þar með verslunarmalm að
var nauðsynlegt.Siðan nyja rtjom * og hefnr!, fn sundmngar- og hatursefm meðal
in kom mmmst Timmn ekki a T gQtt vald á hljóðfærij
Hervarnalögin dönsku.
_ , x -„„’iafburða gott vald á hljóðfæri1,
þetta,enhannverður aðlatasjer^ sjerstaklega i
lynda þótt onnur bloð verfh td. • FantMÍe og Puga Bach’sj
þessað komaútumlandið aða-, ^ ^ Folksþmgið
hringsnúnmgum hans. Jonas œtl-j ’ samboðin, með- umræðl1
aði að afla sjer vmsælda jn bar ^ um næmt eyrajvarpið
lauk við fyrstu
um hervamalagafrum-
á miðvikudaginn var.
1 Frumvörpunum um laun og
launamálanefndarinnar. Hinum
hermálafrarnvörpunum var vísað
til sjerstakrar 15 manna nefnd-
ar, sem kjöri stnax Brorson
(vinstri) til formanns og Parkov
(íhaldsmann) til ritara.
þessu máli úti um bmdið o„ ætl | f lr áferðarfallegri niðurskipan,! . , .
aði að gera það með blekkmgum, | m hljámstií?anda> _ iýsti strafsmenn hersans var visað til
en nú er þetba vopn ur hondum;
7 . ., h * ,oJS|í stuttu mali, listfengum mynd-
honum slegið, og verst er, að það
, . . , unarhæfileikum.“
voru hans eigm menn og hans, , , • ,, f
., . , „Berliner Lokalanzeiger“ : I
e,g,n stjorn, sem gerín ]jek PSU ts.
þennan gr.kk. j 61£sson 4 orgel. og fmgr.-
4. Enska lánið. | fimur. Þessi orgelleikari, sem
Minnisstæðar munu mönnum ’ sýnilega er mikill hljómlistamað- Ný skattalöggjöf í Danmörku.
hamfarir Tímans og Jónasar út af (ur, sýndi emmg að hann er vel „
þessu máli En nokkuð skýtur, iveima í registranotkuninni". Að því er blaðið „Kobenhavn
það skökku við um frásögn hans,j „Deutseher Reichsanzeiger“ : segir, ætla vinstrimenn c.g **
að á síðasta þingi var ekki eitt Orgel-virtuosinn Páll Isólfsson menn lað leggja ti a
einasta hnjóðsyrði mœlt um lán-jhjelt hljómleika í Gamisons-kirkj j til laga um su n * , , ö
töku þessa og mjög fáir þingmála-: unni og hefur hann látið til sín: veitmgahusaska t í P >
fundir í vetur mintust á hana,jheyra þar áður. Ljek hann lögjmeð nokkrum breytmgum þo
enda hefir það mál verið skýrt eftir Reger og Bach. Spil bans! Framleiðslugjald það, sem gert
svo, að alt hefir verið fyrir Tím-jvar leikandi, „pedalteknik“ hans hafði venð rað yvn & su u-
ann til sóknar. Á hinn bóginn er í engu ábótavant. Við þessa kosti laði verður lækkað ur 30% mður
það vitanlegt, að það er fyrv. j bætast næm registraraðferð og(í 24% og skattunnn latmn na
f jármálaráðherra M. G., sem hlýt- j glögg framsetningargáfa, sem, til kakó-dufts, þo eigi þess, sem
ur að bera aðalábyrgðina á lán- * gerir leik hans lifandi og full- ætlað er sjúklmgum. Frumvarp-
tökunni og væri þá rjettara að kommn“. ** ^itingaskatt er breytt
skjóta örvum sínum í þá átt en „Die, Zeit“ : .... Hljómleikar- þanmg, að skattunnn verði 10
sundrungar- og hatursefni meðal
einstaklinga þjóðarinnar. Þykir
því rjett að minniast dálítið nán-
ar 'á nefndan pistil. Pistilshöf-
undur byrjar með að gefa það ó-
tvírætt í skyn lað kosningin hafi
ekki getað snúist um neitt ann-
;að en kaupfjelagsmálin, og undr-
ast þar af leiðandi yfir Þvl>
annar frambjóðandinn, Eyj. Guð-
mundsson, skyldi sjá að til væru í
landinu fleiri stjettir en kaupfjel.
og Tímaklíka, og að hann, sem
var í stjórn Kaupfjelags Skaff-
fellingu skyldi, meðal annars, hafa
stuðning hjá velmetnum kaup-
ir.önnum hjer í sýslu. Hjer virð-
ist sjóndeildarhringur þessa grein-
arhöfundar í landsmálum vera
orðinn alllmjög þrengdur af þeirri
andlegu óhæfu, sem Tímaklíkan
hamrar stöðugt á. Hann getur
ekki gert sjer grein fyrir því, að
E. G. og stuðningsmenn hans hafi
fundið til þess, að væntanlegur
þingmaður þeirra myndi fa miklu
fleira og mikilsverðara að starfa
að á Alþingi, en þessa eilífu mat-
arpólitík Tímaklíkunnar. Eðaheld
ui pistilhöfundur virkilega, að Al-
þingi íslandinga sje aðeins auka-
Helgunarsamkoma kl. 4
major S. Grauslund ialar
Umræðuefni: Bœnin.
Stór aamkoma kl. 8l/s,
Eusain og frú Johnsen
stjórna.
Allii* velkomnir.
útgáfa af laðalfundi kaupfjelag-
anna? Hver veit nema spamaður
sá, er hann stagast á, sje fólginn
í því, að sameina þetta tvent.
Annars furðaði víst margahjer
á því, að Kaupfjelag Skaftfell-
inga skyldi fana að stilla upp
öðrum mianni á móti E. G., þar
sem hann um langan tíma hefir
verið einn af stjórnendum þessa
fjelags og einhver iaillra ötulasti
starfsmaður allra samvinnu- og
fjelagsmála hjer í sýslunni, og er
óhætt að segja, að hann hafi hjá
flestum fjelagsmönnum notið fult
eins mikils trarasts eins og L. H.
Ef til vill er skýringin fólgin
í því, sem heyrst hefur hjer, að
kaupf jelagsmenn með kosningu
L H. til alþingis hafi ætlað sjer,
að losna við afskifti hans í kaup-
fjeliaiginu, því að vitanlegt er,
að margir eru mjög svo óánægð-
ir með stjóm hans á þessum fje-
lagsskap á síðustu árum. Að vísu
var þetta dýrkeypt, en hinir
hyggnari af kaupfjelagsmönnum
haifa sjálfsagt sjeð' að L. H. gat
naumast gert mikið tjón á al-
þíngi, því þar mundi hans lítið
eða ekki gæta. En hjer eru
fiestir orðnir isálróánægðir rneð
hvernig kaupfjelag okkár er
komið. Mun það nú vera orðið
langsamlega stærsta skuldaversl-
un, sem nokkura tíma hefur fyr-
irfundist hjer í sýslu, og mun
öll sýslan lengi búa að þeirri
ráðsmensku, auk þess hversu
skaðleg slík skuldaverslun eríallri
heilbrigðri samvinnustarfsemi. —
Menn hjer eru nú alment betur
og betur að sjá þetta, og ýmsir
af bestu mönnum fjelagsins hafa
þegar skilið sig við það, og mun
þeim þykja það ráðlegra áður en
samábyrgðarflækjan er látin
dynja yfir þá.
Fyrix þá, sem ti‘1 þekkja, þarf
ekki »ð taka það fram, hversu
miklu meiri og víðtækari þekk-
ingu E. G. hefir á samvinnumál-
um yfirleitt en Lár. Helg. og
®ð hann skilur starfsemi þeirra
og gagnsemi meðan þau starfa á
heilbrigðum grundvelli. Hann hef-
ir víst áreiðanlega ekkj getað s.jeð
að hann ynni samvinnufjelags-
skapnum tjón með því að neiba
ekki fylgi margra mætra manna
hjer í sýslu, þótt ekki væru kaup-
f jelagsmenn.
Að gera samanburð á frambjóð-
endum í öðrum landsmálum, hvað
þekkingu þeirra og hæfileika
snertir, þá gætir þar svo mikils
mismunar, að slíkur samanburður
væri hreinasta fjarstæða. Skaft-
fellingar hafa hingað til átt því
láni að fagna, að þeim hefir verið
sómi hð þeim fulltrúum sínum,
sem þeir hafa sent á þing. Þeir
hafa oft átt þar afburðamenn, og
altaf menn, sem hafa haft djörf-
ung til að halda fram skoðunum
sínum, svo kjósendnr sjálfir hafi
heyrt til, þó að þeir hafi búist