Morgunblaðið - 15.08.1922, Blaðsíða 2

MORGU NBLA»1»
♦
♦
♦
♦
♦
^ tyrknesku
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
Búið tii
úr
besta
tóbaki.
Smásölu-
verð
kr. 1,00
pakkinn

Vcs/-Á-sj/> /7 & Cma'r,
^ fjöMin. Alt nm kring «ru hamrar
A og snarbrattar, skógivaxnar hlíð-
Hinir mjÖCJ A ar- Dalurinn að baki lokast og
T fram undan sýnast allar leiðir
eftirsóttu ♦ luktar, en skyndilega beygir veg-
a urinn til hliðar og hlykkjast eins
vindiingar ▼ og slanga eftir dalbotninum aust-
^ an við ána. Stórar skrúðgrænar
▲ bjarkarhríslur slúta fram yfir
T hánn, og laufin strjúka vingjarn
v lega vanga þess er fram hjá fer,
^ Fyrir neðan fellur Driva hvít
a freyðandi í þröngu gili. Fossóttir
T smálækir stik;la ljettfættir niður
^ hiíðarnar milli grænna runna. En
með
korkmunn-
stykki.
| 10 stykkja.
Smásölu-
verð
kr. 1,00
pakkinn
10 stykkja.
^ hinum megin hátt uppi í brekk
. unni liggur járnbrautin. Víða
▼ hefir orðið að hlaða undir hana
^ háa veggi, en annað veifið hverf-
a ur hún inn í löng jarðgöng. Við
J og við gægjast lítil rauð hús fram
y a milli runnanna á hinum bakk
^ anum. Það eru skýli þeirra sem
♦ starfað hafa að járnbrautarlagn-
ingunni og standa þau nú auð að
tæpt á árbakkanum, að handrið
orðs framvegis, meir en það hef-
ir gert hingað til. Sem betur fer,
verður Alþingi ekki gefin sök á
því, að drengskaparorðið er not-
að eins og raun ber vitni í á-
minstri vínreglugerð. Heimildar-
ailögin nr. 9, frá 31. maí 1922,
og tilskipunin nr. 10 frá s. d.
leyfa það ekki. Gæti það þess
Tegna veriö ný spurning til at-
hugunar, hvort þag er leyfilegt
að bjóða notkun drengskaparorðs
,í reglugerð, sem sett er samkvæmt
heimild í lögum, án þess að lögin
sjálf bjóði það eða heimili. Jeg
býst við að það verði ekki litið
svo á, í það minsta er það bein-
línis sett sem skilyrði í 155. gr.
hegningarlagnna, svo hægt sje að
refsa fyrir rangt drengskaparorð,
að það sje notað samþvæmt boði
eða heimild í lögum. Þetta er
mjög eðlilegt og sjálfsagt, og ætti
þess því að vera stranglega gætt,
aS drengskaparorð sje ekki not-
að annarstaðar, en þar sem lög
Jieimila notkun þess.
Kári.
milU DDfrafialla.
Inni milli Dovrafjalla að norðan
verðu liggur þröngur dalur, er
nefnist Drivdalur. Hann liggur
frá norðri til suðurs og eftir hon-
um hefir aðalvegurinn yfir fjöllin,
úr Þrándheimi og suður í Guð-
brandsdal, legið frá ómunatíð.
Eftir dalnum rennur Dríva. Neð-
an til er dalurinn breiður, og
beggja megin árinnar eru bænda-
býli vafin grænum túnum og ökr-
um, en annars er dalurinn vax-
inn furuskógi, en hlíðarnar ið-
grænni björk næstum upp undir
brún. Hjer og þar gnæfa þó berir
klettar og þverhníptir hamrar,
þar sem enginn gróður hefir ork-
að að festa rætur. Eitt sinn, er
Vinje kom sunnan yfir fjöllin,
með staf í liönd og poka á baki,
starði hann hugfanginn niður í
dalinn, sem skyndilega opnast og
breiðir út grænan skógarfaðminn
til þess að bjóða hann, heiðaskáld-
iö, velkominn. Og hann kvað:
i
„Her er so vænt, det kann meg
gröia,
for det um eg er vaksen kar,
for dal og fjfll og sol meg möta
som heime daa eg liten var.
Eg höyrer som naturens store
og friske, glade hjarteslag.
Ja, Herre alt det som du gjorde
er ungt, som det var skapt i dag“.
*
Vegurinn liggur upp dalinn
austanvert við ána, en hærra uppi
í brekkunni sjest hjer og þar
móta fyrir gamla veginum.
Á einum stað tekur maður eft
ir grænum hjalla hátt uppi. Þar
segja munnmæli að Olafur kon-
ungur hinn helgi hafi eitt sinn
barist við óvætti, er hann fór
hjer um. Þegar hann hafði sigrað
ldeypti hann hesti sínum fram af
háum, þverhnýptum bergstallinum
og sjer enn sporið í berginu, þar
sem hestur hans sparn fæti á
stökkinu. Þar heitir nú St. Olafs-
berg.
Er ofar dregur í dalinn verður
hann þrengri, fjöllin hærri og
hrikalggri og býlin strjálli.
Hjer ljet Eysteipn konungur
reisa stórbýli eitt er Drivstua nefn
ist; gaf hann til þess mikið land
og leyfði þeim, er þar bjó að
leggja skatt á allar nærsveitir, og
er mjer sagt, að það hafi haldist
langt fram á 19. öld, en skyldir
voru Drivstua-bændur að hýsa
ferðamenn þá, er um fjöllin fóru.
Drivstua hefir legið afskekt og
all-langt frá öðrum mannabygðum,
en náttúran umhverfis er því feg-
urri; sljett dalgrund, sem nú er
ræktuð; fyrir neðan suðar áin, en
á báða vegu eru hlíðarnar háar
og vaxnar iðgrænni björk upp á
brún. Húsið er hið ytra fomfá-
legt. Það er reist úr stórum furu-
stokkum, sem feldir eru þ.jett
saman og með torfþaki, sem er í
góðu samræmi við grænar hlíð-
arnar umhverfis. Innan veggja
eru stórar og rúmgóðar stofur
með fornum húsbúnaði. Elsti hluti
hússins er frá 1719.
í fyrrahaust komst þessi af-
skekti staður meira í samband við
umheiminn, því að þá var Dovra-
brautin fullgerð, og nú þjóta eim-
lestirnar öskrandi fram hjá gamla
fjallagistihúsinu bæði dag og
nótt, og til járnbrautarstöðvar-
innar er aðeins lítill spölur.
Frá Drivstua lögðum við af stað
— jeg og Hansen kennari — 16.
júlí áleiðis til Snehætten. Yið
hjólum áfram upp Drivdalinn,
sem þrengist æ meir. Vegurinn er
ágætur, en hækkar jafnt og þjett
og liggur í ótal krókum, eftir því
sem dalurinn bugðast gegnum
er fram með honum, en hinumeg
ir slúta háir granitklettar fram
yfir veginn, sem hjer hefir verið
sprengdur gegnum smá-múla,
gengið hafa þverhnýptir niður
ána.
Sólin skín í heiði og hlý sunn
angola berst gegnum dálinn. Ani
ars kvað hjer oftast vera norðan
vindur. Og segja munnmæli, að
eitt sinn er Ólafur konungur helgi
fór suður Drivdal og yfir Dovra
fjöll, þá mögnuðu hamratröll þar
suður í fjöllunum saman vind og
stórhríð á móti honum, svo að
hann mátti naumast áfram halda
Ljet hann þá svo um mælt, að
hjer eftir skyldi vindurinn blása
með en ekki móti þeim, er suður
yfir f jöllin færu. Sá kraftur fylgd
orðum hans, að síðan blæs hjer
aldrei hvass sunnan vindur
Loks þrýtur dalinn og fram
undan blasa við skóglausir heiða-
flákar með mosa, lyngi og eini
rjett eins og á íslenskri heiði
enda er hæðin yfir sjávarmál hjer
yfir 1000 metrar. Hjer liggur
járnbrautin næstum samhliða veg
inum. Hjer og þar eru reistir lan^
ir skíðgarðar til þess að verja
hana snjó. Tltsýn er hjer frjálsari
er. niðri í dalnum. I vestri blasir
Snehætten og Svánotinder.
Það fer að halla snður af og
brátt komum við til Hjerkin. Þar
er járnbrautarstöð. Hjer er all
mikill gróður og kræklótt björk,
sem þó gefur landinu vingjarn'legt
útlit. Rætt hefir verið um að gera
land þetta að þjóðgarði.
Á Hjerkin skiljum við hjólin
eftir og leggjum gangandi vestur
á heiðina. Hjer er vegleysa, og
verðum við fyrst að ösla gegnum
þjettan bjarkarskóg, en síðan gegn
um smáhrísrunna og yfir mosa-
breiður. Degi tekur að halla, er
við náum hæðabrún einni og sjá-
um niður í lítinn dal. Hinumegin
í hlíðinni blasir við selið, sem vð
höfum ákveðið sem náttstað; það
kallast Veslelien. Við greiðkum
sporið og klifrum niður í dalinn,
stiklum yfir Grisung bekkan og
upp hlíðina hinumegin.
Selið er reisulegt, hlaðið úr
stórum furustokkum og næsta
viðamikið. Fyrst komum við inn í
litla stofu, sem er lág undir loft
en snotur og þrifaleg. í einu horn
inu er múraður arinn, eins og í
fiestum gömlum norskum stofum.
Það snarkar í birkibútunum og
frá eldinum leggur þægilegan yl
og
Það er gott að koma þyrstur og
göngumóður í norskt sel, setjast
við eldinn og snæða kaldann
rjóma og vöplur, sem hjer er eins
konar þjóðrjettur og svo ótal
fleiri skrautlegar brauðtegundir,
sem heima á Fróni mundu kall-
aðar laufabrauð, og norskt
fólk er ótrúlega, viljugt til og
leikið 'í að baka.
✓
Uppi yfir er svefnloft með tveim
herbergjum fyrir gesti, því að
hingað komk margir ferðamenn.
Það var komið fram yfir dag
mál, er við lögðum af stað næsta
dag. Við beygjum fyrst til norð-
urs yfir flata heiði, fram hjá
Fa'lkeberget og komum á götu
slóðir, sem eru lítið eitt ruddar
og liggja áleiðis til Snehætten.
Smámsaman kemur maður hærra
og hærra. Sjónarsviðið víkkar;
suðaustri sjást Rundarne í f jarska,
fallegir bláir fjallatindar með
hvítum fannadrefjum, og standa
þeir eins og risar á verði í út-
jaðri Dovrafjalla.
Veður er hlýtt, en lítið sólskin
og við gefum þokuhjálminum sem
liggur efst á Snehætten, ilt auga.
Skyldi hann liggja þarna allan
daginn og byrgja alt útsýni þeg-
ar upp kemur?
Eftir alllanga göngu komum
við að lítilli á. Yfir hana er brú
gerð úr furubitum, en hellur lagð-
ar yfir. Hinumegin árinnar er lítill
kofi, sem nefnist Svánáleger. Þar
dvelur einsetumaður á sumrin og
gætir hesta og geldneyta, sem
ganga hjer á heiðinni. Við kom-
um inn í kofa einsetumannsins
og hvíldum þar góða stund. Er
lcarl ræðinn og kann að segja
frá mörgu um heiðarnar og fjölL
in, sem hann er auðsjáanlega nauð-
kunnugur. Hann sagði mjer að
hann hefði í mörg ár átt íslenskan
hest og hefði það verið mesti
kostagripur, síviljugur og fóður-
l;,ettur. Jeg var með sjálfum mjer
dálítið hreykinn fyrir hönd ís-
lensku hestanna og sagði honum
alt, sem jeg vissi best um ágæti
leirra.
Frá Svánáleger, sem mun liggja
um 1200 m. yfir sæ, stígur vegur-
inn jafn og þjett upp að rót-
unum á Snehætten, en þar er hæð-
in 1800 m. Því nær sem dregur
fjallinu, því minni er gróðurinn,
Fyrst grámosaþembur, þá hrein-
dýramosi og skógvíðir, en loks
líggja klettarnir berir umhverfis
veginn, alsettir stórum kvarz-
hnullungum sem líta út eins og
klakastykki innan um granítið. í
öllum lægðum liggur snjór og
yfir ár og gljúfur eru ennþá
traustar snjóbrýr. En samt bera
?essi fjöll annan svip, en fjöllin
heima 'á Fróni. Hjer eru ekki eins
skarpar línur, allar hvössustu brún
irnar eru sorfnar burt af ísaldar-
jöklinum og steintegundir þær,
sem fjöllin eru steypt úr, eru
svo harðar, að ár og lækir hafa
ekki getað grafið hjer skörð og
gljúfur, sem í íslensku fjöllin.
Loks sjáum við Reinheim. Það
er sæluhús, sem stendur fast upp
við ræturnar á Snehætten.Þetta er
þó naumast sæluhús í venjulegri
merkingu þess orðs þ. s. kofi,
þar sem engum finst „sæla“ að
gista að nauðalausu. Reinheim er
snoturt timburhús. Inni eru 3
þtotfur allstórar malð fóðruðum
bekkjum, borðum og stólum. Þar
er nóg af hlýjum ullarábreiðum,
svo að hægt er fyrir marga menn
að gista þar og hafá allgóð rúm.
Vörur fyrirliggjandi:
Kakao Hunang
Sóaur Pickles
Pipar Borðsalt
Bakarasultutau
Þakpappi Umslög
Handsápa Þvottasápa
Trixie. Raksápa
Cement
Fikjnr Niðursoðnir árextir
Dósamjólk Kakala-te
Þórður Sveinsson & Co.
daufan bjarma um stofuna. 'A'lt er í röð og reglu, hreint og
þokkalegt og þó er hjer enginn
til að ganga um beina nema gest-
irnir sjálfir, þyí að húsið stendur
mannlaust til afnota fyrir hvern
sem- vill, og er nú eign „Norges
Turistforening1 ‘. í eldhúsinu eru
öll nauðsynleg suðuáhöld hrein
og í besta lagi. Svona þyrftu ís-
lemsku sæluhúsin að vera.
Er við komum til Reinheim,
voru þar fyrir 3 ungir menn,
sem ætluðu að dvelja þar í nokkra
daga. Einn þeirra spilar á ,flautu‘
og við tókum allir undir og syngj-
um: „Du gamla, du fria, du fjell-
liöga Nord“. Svo kveikjum við
eld á arninum og hvílum okkur
eftir gönguna. En brátt er ferð-
inni haldið áfram. Nú er þokunni
ljett upp og sólin skín á snæ-
þaktan tindinn nokkur hundruð
metrum fyrir ofan. Við klöngr-
umst upp hlíðina, sem er snar-
brött; hægt og hægt, fót fyrir
fót, stiklum yfir stóra granít-
hnullunga, sem liggja eins og
Dofratröllið hefði í bræði sinni
kastað þeim hjer í hrúgu. Við
komumst upp á jökulinn og nú
eru svo sem 50—100 metrar upp.
En alt í einu skellir yfir kol-
dimmri þoku, fyrst íyrir neðan
okkur. Hún er eins og haf, og
hæstu fjallatindarnir standa upp
úr alt um kring, sem hálendar
eyjar. En fyr en varir hverfur
þessl sýn og við erum mitt í
þokuhafinu. Hráblaut vog ísköld
lykur hún um okkur. Eftir 2
stunda göngu frá Reinheim náum
við há tindinum og rjett í sama
bili ljettir þokunni upp og sólin
brýst fram. Loftið er svalt og
hressandi, hjer 2300 metra yfir
sæ, svo að lundin verður ljett og
við hrópum þrefalt húrra fyrir
Noregi og Dofratröllinu. Útsýnið
er stórkostlegt. í vestri eru fjöll
snævj snivin, þar á meðal Troll-
tindeme, en í suðri blasir við
Jötunheimur með allra hæstu
tindum Noregs, Gallhöpiggen og
Glittetinden, sem eru lítið eitt
hærri en „Snehætten“. Til austurs
sjást ótal fjöll og dalir í blá-
leitri móðu, alt austur undir landa.
mæri Svíþjóðar.
En það gefst aðeins stuttur
tími til þess, að skoða allar þær
dásemdir, sem auganu mæta í
höll Dofratröllsins. Skyndilega
fellur tjaldið. — Og fjöllin um-
hverfis drukna í þokuhafinu.
Opdal 24. júlí 1922.
Sveinb. Sigurjónsson.
Sprenging
var skömmu fyrir jmiðjan júlí
í Zweedorff í geymsluhúsi, þar sem
gömul hergögn voru geymd. Ljetu þar
lífið um 10 manns og fleiri særðust.
Þykir líklegt, að sprenging þessi
hafi verið gerð af ásettu ráði ein-
hvers þorjiara.