Morgunblaðið - 13.03.1923, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
54
II
Hessian
yr r i r 11 g g j an d i
Heiidverslun
irs Sigurðssonar
stræti 7. — Sími 300.
■SBHKiGtDBaaHHHHHHI
nokkur ákvæði um tilraun í ný-
býlarækt, en frekari löggjöf um
það nrál geymd þangað til nokk-
sinn í því, að setja slíkt mál, sem
hjer er um að ræða, hærra en
samvinnubönd í verslun og því
tveggja sljettunarvjela, sem þeg-
•ar eru komnar hingað, og að það,
sem þær gefi í aðra hönd, renni
í vjelasjóðinn.
Fjórði kafli er um jarðræktar-
lán. Þar er ákveðið, að ekki megi
lána fje Ræktunarsjóðs og Kirkju
jarðasjóðs til annars en landbún-
aðarfyrirtækja og gangi % allra
lána^til jarðræktar. Vextir sjeu
eigi hærri en 4%, lánstíminn eigi
skemri en 20 ár, og lánin afborg-
unarlaus fyrstu .4 árin, Skilyrði
fyrir lánum er það, að, lántakandi
leggi fram eigi minna en % kostn
aðar, auk styrks þess, sem vænt-
anlega yrði veittur, samkvæmt II.
kafla, og að Búnaðarfjel. íslands
hafi samþykt áætlun fyrir fyrir-
tæki það, s'em hlut á að máli og
mæli með lánveitingunni.
Fimti kafli inniheldur ýms á-
ur reynsla hefir fengist. Stjórnin | um líkt. Aukin jarðrækt er fyrsta
hefir á síðasta sumri hafið undir-1 undirstaða undir blómgvun land-
búning undir þessa tilraun og lát-1 búnaðarins. Stærri tún, sljettari
iv plægja um 40 _ha. lands á' tún, meiri órændan heyfeng. Þar
Mosfelli í Mosfellssveit og er ætl-' er hlutverk sem verður að vinn-
ur:in að koma þar upp nokkrum ast fljótt og vel, og er hver sá
tdraunabýlum. landeyða, í orðsins fylsta skiln-
Hjer hefir þá verið rakið aðal- ingi, sem ekki vill skilja.
efni frv. þessa. Er það fyrsta til-
r; unin til þess að koma heildar-
skipulagi á löggjöf um jarðrækt
hjer á landi, og visSulega mál til
komið. Það er fyrsta nýmæli laga
þessara, að Búnaðarfjelaginu eru
ætluð meiri völd en áður, því að Frb.
samkv. frv. fær það í raun og III.
veru úrskurðarvald um hvað gert
er í jarðræktarmálum, þó atvinnu-
málaráðuneytið hafi æðstu stjórn-
Sigurnánd.
Aðra bók ætla jeg að minnast
■hjer á, sem einnig sýnir að alda-
skifti eru í nánd. Blue Island
ina. Vitanlega er Búnaðarfjelagið heitir hún, Bláa eyan, og er fram-
só stofnun landsins, sem á að lífssaga. W. T. Stead, ritstjórinn
hafa völdin í þessum málum, því: mikli, sem druknaði þegar jöt-
þar er sjerþekkingin, en þó mun ' l]nskipið Titanic fórst, vorið 1912,
þetta atriði verða deiluatriði,
vegna þess hvernig stjórn fje-
lagsins er háttað. Til þess að fje-
lagið verði hægri hönd stjóm-
arinnar í þessum málum mundi
sennilega þurfa að breyta fyrir-
komulaginu á stjórn Búnaðarfje-
lagsins á þann hátt, að forseti
þess væri ekki kjörinn af búnað-
segir þar frá æfi sinni eftir and-
látið. Söguna hefir í-itað miðillinn
P. Woodman, fyrir þannig lög-
uð áhrif frá Stead sem lýst er
í ritgerðinni Stjörnul'íffræði, en
dóttir hins látna, Estelle Stead,
þó viðstödd (hún er stillir eða
aeterminant. — í tímaritshefti,
sem liggur hjer á borðinu, Occult
NUMBER ONE
CIGARETTES
Búnar til úr
úrvalstegunðum
af Virginiulaufi
Smásöluverð 85 aura.
Pakkinn 10 stkykkja
THOMAS BEAR & SONS, LTD.,
LONDON.
►
►
►
►
►
►
►
►
arþinginu heldur skipaður af Review, jan. 1923, er ritdómur um
stjórninni, því þá má búast við þessa framlífssögu, en ekki er þar
betri samvinnu milli fjelagsins og
landsstjórnarinnar en ella mundi.!
Styrkveitingar þær, sem gert
kvæði, er varða jarðeignir ríkis- er ráð fyrir til túnræktar byggj-
sjóðs sjerstaklega. Skulu nokkur
þeirra talin hjer: Jörð, sem er
ríkiseign, má ekki byggja á ný,
til ótakmarkaðs tírna, ef hún er
að áliti Búnaðarfjelagsins heppi-
leg til að skiftast í nýbýli. Leigu-
liði á opinberri jörð má vinna
af sjer leigur og landskuld með
ast allar á því, að miklu meira
eínu orði minst á það sem mjer
þykir merkilegast í bókinni.
Stead segir frá því (S. 38)
hversu fyrst varð nokkur bið á,
þangað til allir höfðu safnast
verði unnið en hipgað til hefir | sanian, sem druknað höfðu með
verið. Ákvæðið um 10 dagsverk-; honum; en svo var lagt af stað
in styrklausu miða að -því, að! ;til annars lands“ (to a different
vekja menn til starfs og vinnuj]and) „það var skrítið ferðalag“
svo um muni. Ef allir bændur _ segir hann — „það var eins og
landsins leystu af hendi þessa' að sendast beint í loft upp með
styrklausu skylduvinnu, mundi sú j ogurlegum hraða. í heild sinni
jarðbótum, þannig, að hann: vinna nema meiru, en jarðabætur Var hreyfingin á okkur eins og
sleppi við afgjald, ef hann hefirj nema nú að meðaltali á ári. Máj vjer værum á mjög víðum palli,
unnið jarðabætur, sem metnar eru
belmingi meira en upphæð sú, sem
landsskuldin nemur, en eigi fá á-
búendur styrk til slíkra jarðabóta.
Sjötti kafli frumvarpsins er um
því segja, að fyrir styhk þann ] sem slöngt væri i loft upp, með
er gert er ráð fyrir í frv., fáist1 jötunafli og hraða". — Þetta er
ný jarðabótavinna, sem alls ekki! ekki ófróðleg upplýsing, því að
hefir verið unnin hingað til, þó af henni virðist mega ráða, að
með þeirn undantekningum, sem gtead hafi orðið var við mönd-
erfðafestulönd. Samkv. frv. skulu j lciða af því, að jafnan verða það ulsnúning jarðarinnar, um leið og
bæjarstjórnir og hreppsnefndir í, einhverjir, sem engar jarðabætur ( hann var að yfirgefa liana. —
kauptúnum gefa Biinaðarfjelaginu inna af hendi. ! „Jeg get ekki sagt“ — segir
skýrslu um, hver lönd í nágrenni Weð fyrirkomulagi því, er frv.: hann ennfremur — „bve lengi
bæja sjeu best fallin til ræktun-1 gcrir ráð fyrir um vj'elayrkju má
ar. Gerir Búnaðarf jel. þá uppdrátt j álíta, að trygging fáist fyrir því,
a? landinu og skiftir því í skákir. í að þessi nýju vinnubrögð falli
eigi minni en 2 og eigi stærri en
ó hektara, og skal hver slík skák
ætluð einum manni. Erfðafestu-
ekki í gleymsku aftur, eins og
oft hefir viljað verða um ýms
þarfleg nýmæli, heldur geti'þeirri
taki verður að fá meðmæli hlutað- vinnu orðið haldið áfram og hún
eigandi sveitarstjórnar, er hann
vill fá land, og að þeim fengnum
lætur hann dómkvadda menn meta
landið til peningaVerðs, ef hann
nær eigi beinum samningum við
landeiganda um afgjald skákar-
innar. Ef einstakur maður er ekki
■eigandi lands þess sem tekið er
í erfðafestu, skal leigutíminn vera
75 ár og ársleigan 5%. Einkaeig-
endum lands er heimilt að selja
landið fyrir fult og alt. Þegar
leigutíminn er útrunninn, fellur
landið aftur til eiganda, nema því
að eins að leigutaki vilji endur-
nýja leigusamninginn. Skal hann
þá gjalda 4% af því verði, sem
landið er þá metið. Leigutaki er
skyldur til að fullrækta landið á
10 árum, ella fellur það aftur til
■eiganda.
Síðustu greinar frv. eru um ný-
býli. Hafði upprunalega verið ætl-
að að taka upp í frv. ítarleg
lagaákvæði um nýbýli, en frá því
vaj horfið og í stað þess g'erð
aukist ár frá ári.
1 frv. er gert ráð fyrir að rík-
iiveðbankinn hafi með höndum
alla lánsstarfsemi til landbúnað-
arins, en þangað til hann kemst
á stofn verði lánin veitt úr þeim
sjóðum, sem til eru fyrir, og
vjer vorum á leiðinni, eða hversu
fjarri jörðu var komið fram, en
dýrðarfagurt var þar að koma.
Það var líkt og að yfirgefa ykkar
enska vetrarskuggsýni og koma
fram undir skínandi himni Ind-
lands".
.Teg ætla að giska á að ferðin,
eftir að samstillingunni hafði
verið máð við aflsvæðið (dia-
vitale Kraftfeld) þar sem Koraa
átti fram, og skapa sjer nýan
líkama, á þann hátt sem sagr,
er í „Stjörnulíffræði", hafi ekki
Búnaðarfjelagið hafi með höndum: tekið nema örlítið brot úr se-
fjárhald „Vjelasjóðsins". Þörfin kúndu, en að fjarlægðin frá jörðu
fyrir sjerstaka lánsstofnun handa,! hafi Verið biljónir mílna nokkuð
landbúnaðinum, sniðna við hans j margar.
hæfi, er orðin knýjandi. Frumv. j par næst koma orð, sem mjer
dregur aðallínurnar fyrir því, hve j Var mikil hressing að sjá. „Alt
mikinn hluta kostnaðar til jarð-íVar þarna eins iíkamlegt (physi-
ræktarfyrirtækja megi veita að.cal)“ — segir Stead — „og að
láni og gerir ráð fyrir, að Bún-jöllu leyti, gersamlega eins af
aðarfjelagið verði ráðunautur nokkru efúi gjört (material) og
bankans um lánveitingar.
Mál þetta er svo þýðingarmik-
ið, að væntanlega veita þingmenn
því athygli að verðleikum. Hjer
er um að ræða lífæð landbúnað-
arins. Hann er báglega staddur
nú og þarf viðheisnar við. Og svo
marga fulltrúa hafa bændur á
þíngi, að þeir ættu að sjá sóma
heimur sá, sem vjer höfðum ný-
lega kvatt“.
Þama er það tekið fram skýrt og
skorinort, að heimurinn, þar sem
hinir dánu koma fram, er ein-
mitt ekki andaheimur, og er þetta
ennþá eftirtektarverðara vegna
þess, að ráða má af bókinni ann-
ars, að miðill og stillir trúa ein-
Postulin og leirvörup.
Fyrirliggjandi: Bollapör, marg. teg. — Diskar, marg. teg. —
Könnur, marg. teg. — Kaffistell — Tekatlar —
Skálar — Föt allsk. — Vatnsglös — Ávaxta
skálar o. fl. — Alt selt mjög ódýrt.
K. Einarsson & Björnsson.
Símar 915 og 1315. Vonarstrœti 8. Simn.: Einbjðrn
SLOANs er útbreiððasta
Liniment í heiminum og mörg
þúsunö notenða treysta á það.
Það vermir og bætir á augna-t
bliki. Berist á án núnin^s. Selst
í öilum Apotekum. Með hverrl
flösku fylgir nákvæmar notkun-
arreglur.
dregið á andaheim, og skilja
ekki, heldur en aðrir spiritist.ar,
hvað það er, sem í raun rjettri
er verið að reyna til að segja
frá. Og þó nær hinn mikli sann-
leikur fram að koma, eins og
enn mun sýnt verða betur.
S. 45 segir svo: „Annað sem
vakti mjög eftirtekt mína, var
lithlær sá, sem þarna var á öllu;
það er erfitt að segja, hvernig
England mundi þykja vera á lit-
inn, svona yfirleitt, en jeg hýst
við að það mundi vera. talið grá-
grænt. En hjer á þessum stað var
engin óvissa nm litaráhrifin; það
var alveg óefað blár litur er rjeði,-
hin Ijósari tegund af dimmhláu.
Það sem jeg á við, er ekki að alt
saman hafi verið BLÁTT, fólkið,
trjen, húsin o. s. frv. en aðal-
áhrifin af landinu voru hlá“.
Menn sjá, að þetta, sem hjer
er sagt, er eins auðskilið og það
ei’ fróðlegt. Stead er kominn fram
á jarðstjörnu sem er i öðru sól-
hverfi, og sólin er þar á litinn
fagurhlá. Ljósið yfir landinu er
blátt. Stjörnufræðingum er það
vel kunnugt,, að sólirnar eru- með
ýmsum litum mjög dýrðlegum,
fagurrauðar sumar, en aðrar
grænar eða bláar. Og seinna kem-
ur mjög skemtilega frarn, að þetta
bláa „land“, sem Stead er' að

reyna að láta miðilinn rita um,
eða bláa eyan, er í raun rjettri
ennur stjarna. S. 116 segir svo:
„Jeg hafði fengið að vita að það
væru til önnur lönd (lands) en
þessi eya (c: bláa eyan), og í
fyrstu virtist mjer þetta eins ó-
trúlegt og mörgum sem nú eru
á jörðinni, virðist það vera, að
þetta land geti verið til; en þó
kom þar að farið var með mig
til þessara annara sviða (spheres).
Jeg get ekki sagt hvar þáu eru,
en það var eins og að ferðast á
milli stjamanna, (enskan er hjer
þýdd orðrjett, án þess að laga
r.okkuð setningar). Það virðist
svo sem vjer yfirgæfnm okkar
heim (eða hnött, world) og fær-
um gegnum geiminn þangað til
vjer komum til annarar stjörnu,
annars lands“. (Leturhreytingin
eftir mig).
Vissulega er það stórmerkilegt,
að sjá nú hjer hvernig hinn mikli
sannleikur hrýst í gegnum alla
misskilningsþokuna. Hinn ágæti
journalisti William Stead, tíð-
indamaðurinn mikli, er talinn var
emna fremstur í sinni ment, hefir
engan sigur eins fagran unnið
sem frjettafærir meðan hann lifði
hjer á jörðn, eins og þenna, sem
hann vinnnr eftir að hann er
fiuttur'til annarar stjörnn. Stead