Morgunblaðið - 20.10.1923, Blaðsíða 3

Veiöarfæri
alfskonar eru viðurkend að vera, best frá
0. Niissen & Söki i Bergen.
A ð a 1 u m b o ð s rn e n n á Islandi:
O. lohnson & Kaaber.
Kaupum
H austull
og Gærur
hæsta verði.
lií Ný efni
— með hverri ferð. —
I flokks saumastofa
klæðskeri
Halldór Hallgrimsson.
Anöersen & Lauth,
Austurstræti 6.
Umbúðapappír
selur
Morgunblaðið.
3XU1. mrrMTnTK^.^i
5 Guðm. B. líikar
Laugaveg 5. Síxni 658.
Klæðaverslun. — Saumastofa
Verulega gott regnþjett
tau í kvenkápur. Verð .
19 kr pr. meter. £
uiniiinín nmaTtm11
liann áleit sig vera svikinn. Mun
rannsókn hafa farið fram,' en hver
í©ndalokin urðn, er mjer ekki
kunnugt. Hygg að stjórnarvöldin
hjer hafi litið svo á, að hjer mundi
ekki vera um sakamál að ræða,
Því ekki mundi upplýst að vísvit-
^ndi svik hefðu átt sjer stað.
Mun Richard þá hafa hugsað
sjer að fá K. R. dæmt hjer til
skaðabóta, en þá rakst hann á það
ttndarlega fyrirbrigði, að J. J. frá
Hriflu hefir ekki haft samábyrgð
í þessu kaupfjelagi, svo að kaup-
íj’elagsmenn koma ekki til að
Uæða fyrir þetta djarfa fyrirtæki
Kaupfjelagsstjórnarinnar.
Ollum hlýtur að vera það ljóst,
hve alveriega þýðingu þetta mál
^efir haft fyrir verslun vora út á
Hjer er seldur gamall fisk-
tveggja ára gömul framleiðsla,
sem fyrsta flokks vara. Nú var
^að ljóst, að fiskur þessi tilheyrði
framleiðslunni ,1918, var saman-
safn víðsvegar af landinn og verk-
aður í viðey sumarið 19119. pá
1101 haustið var hann metinn og
^agaður, en lítjð eða ekki neitt
°nist í fyrsta flokk við rögun-
ina. Útflutningsnefndin Ijet síðan
selja fiskinn við opinhert uppboð
er haldið var í Viðey 20. sept.
1920. Kaupendur voru nokkrir
menn hjer í bænum.
Það er >ekki svo lítið af stór-
yrðum og illmælum sem kaup-
manna- og verslunarstjett vor
hefir fengið undanfarin ár, fyrir
að þar hafa komið fram brask-
arar, sem hafði tekist að ná í
sínar hendur ýmiskonar smærri
eða stærri vöru-„parti“, og selt
hjer, en svo lít.ið hugsað um annað
en að hirða andvirðið. Því miður
mun þetta hafa átt sjer stað, og
hefir verslunarstjett vor iill sem
heild’’orðið fyrir álitshnekki fyrir
þetta. Sem betur fer eigum við
mentaða og heiðvirða verslunar-
stjett. Hún á ekki og má ekki
gjalda þeirra, og vjer skulum
vona að vjer getnm borið það
traust til hennar í framtíðinni,
að hún kasti af sjer óverðskuld-
uðum álitshnekki er hún hefir
orðið að þola vegna annara, og
a.ð henni takist að koma í veg
fyrir að ófyrirleitnir braskarar fái
færi að rýra hennar traust og álit.
Einkennilegt samband er það,
að það skulu vera sömu menn-
irnir, Hjeðinn Yaldimarsson og
Jónas frá Hriflu, sem mest hafa
gert að því að kasta hnútum til
verslunarstjettarinnar undanfarin
ár, að þeir skuli einmitt hafa ver-
ið stjórnendur þess fjelags, sem
stærstu og djörfustu tökum hefir
tekið á braskverslun nú síðustu
ár. Það er vist að vjer munum
leugi búa ,að afleiðingum frá
þessu djarfa fyrirtæki K. R. —
Englendiugar munu lengi vera
tregir til þess eftir þetta tiltæki,
að taka gild vottorð, svo sem
matsvottorð, sem ætíð eru nauð-
synleg við sölu okkar afurða. Ut-
gerðarménn segja líka, að það sje
ilt að selja nú, án þess að krafin
sje persónuleg trygging fyrir gæð-
um vörunnar. Og er þá illa komið.
En braskverslanir, svo sem K. R.
hijóta að hafa þessar afleiðingar.
Englendingar vita það ekki og
athuga það ekki, að það voru
ekki lögskipaðir matsmenn sem
gáfu þessum fiski vottorð.
Nei, góðir herrar, Hjeðinn og
Jónas, ykkur ferst ekki að tala
hátt um braskara. Það fer ekki
vel á því, að þið gerist dómarar
yfir öðrum. Og ekki er laust við
að það verði broslegt næsta vor,
að horfa á vin vorn Hjeðinn í
skrúðgöUgunni, kljrfra með ístruna
upp á öskuhauga og grjóthrúgur,
og tala þaðan hátt til fjöldans, þar
sem hann varar menn við brösk-
urunum.
Kári.
■o-
MORGUN BLAÐIÐ
Aímannur
kvtinkjósendafundur,
Frambjóðendur á B-listanum boða eftir áskorun
margra kvenna í bænum til almenns kvenkjósendafundar
í Nýja Bíó á sunnudaginn kemur 21. þ. m. kl. 3 síðdegis.
Fjölmennið!
Athugasemd
Herra ritstjóri!
Má jeg biðja yður um rúm
fyriir þessar línur út af hinni
hrottalegu árás Gunnars Egilson á
David Östlund, sem ekki er sjálf-
ur í bænum sem sendur. t
Jeg veit, að Östlund hefir ekki
x djað gefa tilefni til þess, að því
sje haldið fram, að óhætt muni
vera að segja upp Spánarsamn-
ingnum, vegna þeirra markaðs-
vona fyrir saltfisk, sem hann hef-
ir verið að vinna að að skapa.
Hann hefir tekið þetta frarn sjálf-
ur, og er óþarft að ráðast að hon-
um með óhæfilegum stóryrðum
þt^ss vegua.
Flesir munu sammála um, að
þakka konum alt það, sem hann
leggur á sig, til þess að útvega
okkur aukinn markað, hvort sem
árangur þess verður nokkur eða
enginn. Hann á ekki sök á því,
þótt orð hans sjeu rangfærð, eða
af þeim drengnar ályktanir, sem
þau gefa ekki tilefni til. Jeg veit,
að hann befir ekki viljað verða
valdtir að neinum stóryrðum út
af þessu í kosningabaráttunni,
sem nú stendúr yfir, á hvorugan
bóginn.
Pjetur Halldórsson.
frá Jóni Þorlákssyni.
Fáskrúðsfirði 19. okt.
Hefi haldið vel sotta fyrirlestra
og fundi á ísafirði, Akureyri,
Seyðisfirði og Norðfirði. Kosninga
horfur alstaðar góðar. Okkar
menn vinna alstaðar kappsam-
lega. Berið kjósendum Reykja-
víkur kveðju mína og biðjið þá
að muna, að þeir sem sitja heima
á kjördag kjósa Hjeðinn. Bestu
kveðjur.
Jón Þorláksson.
-o-
II.
Fyrsta greinin, sem jeg hefi
sjeð, er í „Socialdemokraten“ 26.
ág., og heitir: „Trúarbragðadeilan
og norski kommúnistaflokkurinn“.
Er þar fyrst skýrt frá, að í
kommúnista-blaðinu „Tiden“ í
Arendal sje birt viðtal við Scheflo
stórþingsmann, sem er af þeim
fiokki. Fer Scheflo nndan í flæm-
ingi og vill draga sem mest úr
því, sem gert hafi verið í málinu.
Scgir hann, að innan kommúnista-
flokksins sje reynt að slá á trú-
arlega strengi hjá þeim, sem það
mál sje hjartfólgið, og að á móti
slíku þurfi að vinna. peir sem
þannig vitni til trúarþarfar fje-
' lagsmannanna, sjeu engu betri en
hægrimenu. Útaf þessu hafi fram-
kvæmdanefnd kommúnista orðið
að gera ályktun, er gangi á móti
öllum trúarbrögðum.
Útaf þessu svarar Tranmell í
.Yerkamaainablaðinu' í Kristjaníu.
„Scheflo reynir í viðtali sínu
að gera sem minst úr ályktun
framkvæmdanefndarinnar. Segir
hann, að afstaða flokksins til trú-
málanna sje sú sama og áður. En
það er undir því komið hvaða af-
stöðu við tökum til ályktunar
„Internationales1 ‘ (þ. e. ályktunar
þeirrar, sem gerð var á síðasta
þingi Internationales í Moskva).
Bf við föllnmst á hana, þá er sú
breyting á orðin, að við viður-
kennum að guðsafneitun sje
flokksmál. Allir leiðtogar kom-
múnista eru skyldaðir til þess að
vera guðleysingjar. En nm leið
og leiðtogunnm er gert þetta að
skyldu, er það í rauu og sann-
leika orðin almenn skylda. Annars 1
yrðu tvær tegundir meðlima. —
Internationale lítur, sem. sje svo á,
að guðleysi sje óhjákvæmileg af-
leiðing kommúnismans.“
Höglund hefir ritað í „Poli-
tiken“, og gert þar grein fyrir
því, hvernig floltkur vor lítur á
trúarbragða-málið: — ,Flokluirinn
berst á móti öllum trúarbragða-
lijegiljum og öllum afturhalds
trúarbragðastofnunum og því, að
i'áðið styðji eða haldi við kirkj-
unni. En það verður að vera
einkamál hvers eins, hverju fje-
lagsmenn trúa eða trúa ekki.
Þessi skoðun var barin niður
með mestu harðneskju í umræð-
unum, og sú ályktun samþykt
móti einum 5 atkvæðum (tveimur
'sænskum og þremur norskum),
að guðleysi sje flokksskylda.
Svona er nú málunum komið,
ef satt skal segja.
Er það nú heiðarlegt að vera að
breiða yfir þetta? Oss finst það
oheiðarlegra manna háttur.
Annaðhvort ernm við sammála,
ályktuninni, og þá eigum við að
standa við það. Eða þá að við er-
i;m ósammála henni, og þá eigum
við líka hreinskilnislega að segja
það. Það 'eitt er heiðarlegt og
verjandi. En að vera að reyna að
breiða yfir alþjóða-ályktnn, verð-
um við að telja ekki aðeins óhæfi-
legt, heldur alveg á takmörkun-
um að vera borgaralegur og póli-
tískun bjánaskapur.
Þá sýnir Tranmæl fram á það,
hve óheil afstaða Scheflós sje í
þessu máli öllu og illa það sitji
á honum í þeirri stöðu, sem hann
hafi, að þora ekki að standa við
það, sem gert hafi verið. Eða,
spyr hann, er Schefló ósamþykkur
því, að ályktuninni var beint til
allra þjóða? Ef svo er, þá verður
hann að taka afleiðingunum af
því. Meiri hl. framkvæmdarnefnd-
arinnar fann sig knúðan til þess
að láta í Ijós skoðun sina á þessu
máli, svo mikið var farið að bera
Fyrirliggjandi:
Ftskilinur,
Trawl-garn,
Bindi-^arn.
Hjaili BjíiFnssonsCe
Lækjargötu 6 B Simi 720.
Magasin de Nord
GARDINUR
mesta og besta úrval bæjarins;
einnig allskonar ljereft og sæng-
urdúkar.
Vönuhúsið.
V___________J
Glóöarnet
* á King Stormluktir nýkomin.
Daniel Halldórsson
Aðalstræti 11.
á því á fundinum.
Þeir, sem ósammála eru í þessu,
hafa ekki vitnað til trúarkendar
manna. En Scheflo líkir meiri
hluta flokksins við það, hvernig
h.ægri menn hafa misbeitt trúar-
brögðunum.
Hefir Scheflo komið auga á
það, hve lítilmannleg og svívirði-
leg þessi ásökun er? En það er
ekki í fyrsta sinn, er hann hreyt-
ir slíku úr sjer. Maður í Ssbeflos
stöðu verður að muna, að það hvíl-
ir nokkur ábyrgð á honum og
orðum hans.----------
Hvað er það, sem meiri hlutinn
vill? Hann vill, að flokkurinn
haldi fast við fyrri afstöðu sína.
En ef það verður mögulegt, verð-
um við, eins og sænski flokkur-
inn, að segja Internationale það
hreinlega, að við beygjum okkur
ekki fyrir álykuninni um trúar-
brögðin.
Pað sýnir best ástandið, að tveir
af skoðanabræðrum Seheflós,
Vatne og Andrt Hansen, hafa tal-
ið sig kmiða til þess, að segja sig
úr flokknum út af trúmála-álykt-
uninni. í þessu hafa þeir ekki
að hann vilji ekki sætta sig við
að hann vilji ekki sæta sig við
ályktunina. pað getnr ekki verið
af neinn öðru en því, að ályktunin
sje óte ótvíræð, svo framarlega
sem ekki er reynt að breiða yfir
það“.
Frh. M. J.