Morgunblaðið - 23.01.1924, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ
töluðu Guðmundur Ásbjömsson,
„í meistaralega góðri þýðingu
Jón Ólafsson og pórður Sveins- er ein besta bók vinsælasta og
son; gérðu allir grein f\rrir mest virta skálds Islendinga, E. Bannveigar. Hún segir æfintýrið
„Æfintýrið um Sadak er mið-
depillinn í hinni ábrifamiklu sögu
stefnumuninum innan bæjarstjórn H. Kvaran, gerð dönskum lesend-
arinnar, og töluðu um nauðsyn á um auðlesin. Hún lýsir einkum
sparsemi í fjármálum bæjarins.' kinum eyðileggjandi befndar-
Magnús Kjaran bjelt einnig þorsta, sem erfður er frá forfeðr-
tmjalla ræðu um stefnumuninn og unum. Gamla blóðhefndin er nú
bvatti Borgaraflokkinn til sam-
beldni. Enn töluðu þeir Jakob
Möller ritstjóri og Árni Sveinsson
o'g mæltu báðir fast fram með B-
listanum. J. M. benti á, að St. J.
Stefánsson lögfr., sem er annar
inaður á A-listanum, gæti tæp-
lega talist Reykvíkingur, þótt
Iiann befði dvalist hjer á náms-
árum sínum, og mundi bann lítt
kunnugur málefnum bæjarins.
IIbI (Iileli.
Útgef. V. S. leikfimiskennari.
Spjald með þessari fyrirsögn er
farið að selja hjer í bænum, og get
jeg ekki látið hjá líða að fara nm
það nokbrum orðum. Eins og titill-
inn bendir til, eru þetta leiðbeining-
ar um líkamsæfingar, sem ætlast er
tii að iðkaðar sjeu í heimahúsum.
Myndir af æfingunum eru sýndar
á spjaldinu, og auk þess eru þær
skýrðar með lesmáli. Víst má íull-
yrða, að hjer sje á ferðinni þörf og
handliæg nýjung; þó að æfingamar
sjeu ekki margar, þá eru þær ágæt-
lega vel valdar, og má fullyrða, að
þær sjeu við allra hæfi, bæði karla
og kvenna, ungra og gamalla. pessar
æfingar eiga þó sjerstaklega erindi
við skóla bamanna, því svo má að
orði kveða, að ekkert líkamsuppeldi
sje í skólum þessa lands, og væri at
imgandi, hvort æfingar þessar ættu
ekki að verða að skyldunámsgrein í
skólunum, og væri þar með fenginn
grundvöllur undir samstarf skólanna
hvað líkamsuppeldi snertir.
Með þessari nýung fá iþróttamenn
iandsins heilbrigðari grundvöll undir
atarfsemi sína, en þeir hafa átt kost
á hingað til; enda hefi jeg: orðið
þess var, að þeir taka henni mjög
vel, og lýsir það lofsverðum áhuga
og skynsemi.
Utgefandi getur þess, áð við iðk-
un þessara æfinga öðlist menn hreysti
og fegurð, sem ekbi standi á baki
forfeðranna, og er jeg honum sam-
dóma. Og vona jeg; að sem flestir
verði til þess, sjálfs sín vegna, að
notfæra sjer leiðbeiningar leikfiníis-
kermarans; enda tel jeg víst að
spjald þetta komist inn á hvert hcim-
ili, þar sem það líka er hin ágætasta
stofuprýði, en mörgu öðru þarflegra.
Kennari.
Erlenö ummæli
um íslenskt skáld.
Niðurl.
„pað sem maður dáist mest að
í þessari bók, er öruggleikinn í
persónulýsingnnum, framúrskar-
andi eðlileg viðburðaröð, og ágæt
og skýr sálarlífslýsing. Pessi bók
er skrifuð í nútímans sagnastíl —
í allra bestu merkingu þess orðs.
Dæmalaust fögur er t. d. lýsingin
á ferðinni í stórhríðinni á íslensku
heiðunum, þegar ungi bóndason-
urinn tekur að lokum föðxtr unn-
ustn sinnar á bak sjer og ber
hann inn í hellirinn og hjargar
þannig lífi þeirra. En auk þessa
er hinu daglega lífi á einmana
legu íslensku bóndabæjunum frá
bærlega vel lýst“.
(F. 0. í Ekstrabladet).
niðurlögð, en hefndarþorstinn sit-
ur eun í mömmnum og verður
ekki upprættur, nema með laugun
í lind fyrirgefningarinnar.....
petta er aðeins fyrri hluti bók-
arinnar, sem hjer er um að ræða.
Og þessi hlutinn gerist á íslandi,
en síðari hlutinn í Höfn, þar som
ungu hjónin setjast að. peim, sem
óskar þess, að kynnast íslenskum
lifnaðarháttum, íslenskri þjóðlund
c-g íslensknm hugsunarhætti, mun
liklegast finnast að fyrri hlutinn
vera betri — en tíminn sýnir það.
(„Kristeligt Dagblad“)
i
„Sumir kaflar í þessari við-
burðaríku sögu eru framúrskar-
andi áhrifamiklir og vel skrifað-
ir, og í heild er ekkert fálm í
byggingu sögunnar. Skýrt og
hugsunarrjett eru atburðirúir setí-
ir fram, og þegar Rannveig að
lokum og maður hennar láta í
haf frá landi sínu og stefna til
æfintýralandanna, eins og tvær
vorsólir, finnur maður ósjálfrátt
til þeirrar löngunar að fylgjast
með þeim“.
(Nordsjæll. Venstrebl.)
„Einar Kvaran ræður yfir stíl,
sem líkist sagnstílnum forna. 1
bókum bans er ekki neitt streym-
andi orðaflóð. Hann á einmitt
hinn orðfáa stíl fornsagnanna,
hinn rólega frásagnarhátt þeirr“.
(Afholdsdaghl.)
„Sögur Rannveigar“ eru aldar-
farsmynd, ekki neitt mikilsverð
bók, aðeins frásögn um einkadótt-
ur gamals hónda, sem ann syni
versta f jandmanns hans. Ekki nein
„stór“ saga, en þrátt fyrir það
sú saga, sem margt hefir til síns
'ágætis, og sumstaðar nær hinum
gömlu forusögum. Jeg á hjer eink-
um við lýsinguna á danða gamla
hóndans, þar sem hann gerir upp
reikninginn við fortíðina áðnr en
hann deyr.“
(Sorö Amtstidende).
þannig, að ósáttgjarn faðir henn-
ar heyrir það. Hann stendur í
stöðugum málaferlum við porstein
á Velli. Nú er hann leiddur á veg
til fyrirgefningar lauginnar. pað
var gott, að þannig fór, en það
var sárt því það skeði á dauða-
stund Arngríms. En í fyrirgefning-
arlindinni fimst alt af svölun í
neyð og sorg. Vegurinn þangað er
þröngur, og það er gagnstætt
maúnlegri náttúru að ganga l^ann.
pessvegna skapast margskonar
Erl. stmfregnir
Kliöfn, 22. jan.
Stjórnarskifti í Englandi.
Símað. er frá London, að van-
traustsyfirlýsing sú, sem Ramsy
Mac-Donald, foringi bretska verk-
maimaflokksins í þinginu, bar
fram á þriðjudaginn var, gegn
Stanley Baldwin og ráðuneyti
hans, hafi verið samþykt í nótt
sem leið með 328 atkvæðum gegn
256.
Stanley Bald'win, sá sem tók
við stjórn þeirri áf Bonar I.aw,
ófriður milli manna, og þessvegna i er mynduð var eftir fráför Lloyd
verðum við að lifa í þrenginga
— og sorgaheimi. — —
„Sögur Rannveigar“ eiga það
skiliS, að þær sjeu lesnar af mörg-
um. Bókin er sjerstök vegna liinna
íslenskn staðhátta, þjólífslýsinga,
sem höf. lýsir, og hún mnn vekja
menn til alvarlegrar umhugsunar
og athygli.“
(Skive Venstrebl.)
„f þessari litlu bók fá menn
innsýn í skapferli Islendinga. —
Stoltir og stirfnir, með sterkar til-
finningar, í kærleika jafnt og
hatri, mótaðir af þeirri náttúru
sem þeir eru aldir upp við.“
(Himmerland).
I
;
„pessi litla þýdda hók, eftir
hið íslenska þjóðskáld E. H. Kvar-
an, styður í mörgum efnum þá
skoðun, sem vjer höfum áður á
nútíðar skáldskap íslendinga í
verkum þeirra Jóhanns Sigurjóns-
sonar, Gunnars Gunnarssonar og
Kambans. Meðal íslendinga gnæf-
ir hið frásagnarlega hið lyriska.
Mönnum er teflt saman í áhrifa-
miklum atburðum án þess þó, að
viðburðirnir kæfi sálarlífslýsing-
amar....... Efnið er hið gamal-
kunna: ætta hatur, sem stendur í
ve'gi fyrir hamingju ungra eisk-
enda — Romeo og Julia á breidd-
arstigi Heklu......
Maður verður að játa, að höf.
þessara bókar nær sjer víða ágæt-
lega niðri...... Og þegar á alt
er litið er bókin með þeim betri
skáldsögum, sem koma fram á
þessum tímum.“
(H. K. í PolitikenL
George, og að lokinni samvinnu
íhaldsmanna og flokks Lloyd Ge-
orge, fór jafnskjótt og at'kvæða-
greiðslunni var lokið á fund kon-
ungs og beiddist lausnar.
Enska verkfallið-
Lestarstjóraverkfallið,sem hófst
í fyrrinótt, bakar almenningi
ýmsa örðugleika. En húist er við,
að sættir komist á von bráðar.
Skapgerðarlist. Sjera Jakob K1*8
iusson flytur erindi í Bíóbúsin11
Hafnarfirði næstkomandi fimtudag9'
kvöld, 24. þ. m. kl. 8. Erindi petti
er hið fyrsta af fjórum samanbnng
andi erindum um „skapgerðarlísj' r
sem flutt verða þar syðra. Trúmala
ágreiningur kemur ekkert til S1®*0
í þessum erindum, og geta allir b8®
nýtt sjer ráð og bendingar, bvar
flokki sem menn kunna að standa.
S.
Af veiðum komu í gærkvöldi:
toppur, Baldur, Otur og Asa, .
með sæmilegan afla, frá 8—-H ^1^
Botnia fór bjeðan síðdegis í
til útlanda. Farþegar voru fáir.
M«5'
al þeirra voru Böggild sendiberr.
Faber og frú hans, Petersen biów
og Haraldur A. Sigurðsson.
Goðafoss var á Akureyri í g®r- ý"
Með honum verður sent frá S°ts
lík Magnúsar Jóhannssonar hekv13’
og flytur Gullfoss það hingað sX^
frá ísafirði. Á að jarða iþað bjeíf
samkvæmt ósk hins látna.
Danska krónan fellur.
Ákaft gengishrun hefir orðið á
dönsku krónnnni á kanphöllinni
í Khöfn í dag og í gær. pað er
fullyrt, að í dag hafi gengisjöfn-
unarsjóðúrinn danski eytt tveim manna'
þriðjn hlutnm af eign sinni til
þess að stöðva gengislækkunina,
en þegar svo var komið, var gjald
eyrisverslunin gefin frjáls. prátt
fyrir þau ummæli hlaðanna og
hankanna, að engin hætta væri á
ferðum, heldur erlendur gjaldeyr-
ir áfram að hækka, og er nú sem
hjer segir: Sterlingspund lírón-
ur 26.75. Dollar 6,37. Franskiu’
franki 27,85. Belgiskur franki
26,25. Svissn. franki 109,80. Pe-
seti 80,85. Líra 27,85. Florina hol-
lensk 235,50. Sænsk kr. 164,85.
Norsk kr. 87,85.
Gullfoss var væutanlegur til
mannaeyja kl. 1—2 í nótt.
k
Háskólinn. Próf. Ágúst H. Bjarn)„
son kl. 6—7 í kvöld: Siðferði3
DAGBÓK
Guðspekifjelagið. Eundur í Sept-
ímu í kvöld kl. 8%, stundvíslega. —
Grjetar Ó. Fells flytur erindi. Efni:
Ast og hatnr. — Föstudagskvöldið
enginn fundur. — Ársfundi stúkunn-
ar frestað.
Samverjinn. Aðsóknin að b
eykst dag frá degi. Laugard. b0®1*
50, flest börn; mánud. 90, í g®r ^ T
þar a£ 10—20 fullorðnir. Af þesS
má sjá, að þörfin á starfsemi
vtrjans er mikil.
Red-Hannesarrímu, gamanrínm V
er Steingrímur Thorsteinsson ort’
skólqárum sínum, á nú að fars
prenta og gefa út innan skam105
Gefur Axel Thorsteinsson,
'Sf*
Steingríms, liana út. Á hún að veT ^
ódýr, ekki yfir 3 kr. Er verið 4
safna áskrifendum að henni; en
eiB1*’
ef
ig geta menn skrifað sig á lista’
liggur frammi í Tóbaksverslun
Leví.
Jafnaðarmaðurinn.
Skáldsaga eftir Jón Björnsson.
Iíann geldí heim með blaðið. Hildur sá það
skömmu síðar og las það hrædd og hissa. Var
Þorbjörn orðinn varmenni, samvitskulaus ? Það
var ekkert vit í þessari ofsókn, þessum fáryrð-
um! Hafði maður hennar rjett fyrir sjer, er
hann hjelt því fram, að Freyju stæði hætta af
unnustanum ?
— Þykir þjer Þorbirni ekki 'segjast vel?
spurði ritstjórinn, þegar kona hans hafði lesið
blaðið.
Hún svaraði eftir litla stund:
— Þú skrifaðir fyrir stuttu biturhæðið um
Þorbjörn. Ef til vill rís sú fjandskaparbylgja,
sem þú vaktir þá, í þessari grein hans nú. Jeg
spáði þessu. M.jer sýnist það vera að rætast.
— Nú — svo það á að vera mjer að kenna,
að Þorbjövn skrifar eins og strákur — eins og
glanni!
— Jeg held, vinur minn, að þú kunnir að
hafa stuðlað að því.
— Jeg skal ekki um það deila. En sje svo,
þá á Þorbjörn enn eftir að skrifa margar grein-
ar eins og afglapi. Ekki er jeg hættnr!
Hildur ætlaði að svara þessu og bera enu blak
af Þorbirni, en henni varð litið á mann sinn
næði. Ilún las greinina með hálfum huga-
fyrst foi-viða, svo hrædd, svo hrygg og f
reið. Þetta var ósvífni af Þorbimi! Á $
hennar var hvergi höggstaður. Um hug be:
streymidi löng fylking gamalla og nýrra atbllftÁ
er henni fanst sanna, að hann væri friðh^
maður. Því gerði Þorbjörn þettai
Hún gat ekki á sjer setið, heldur f«r
■ Þorþjörn var heima. Hann bað hana ao A
meðan hann lyki við að lesa próförk af e
grem.
Svo hún átti að bíða! Hún sagði ósjál r ^
— Það er ef til vill önnur skammagreIlJ
pabba?
Þorbjöm leit upp. Þungiun í rödd uoJ1
unnar snerti hann. ■
— Nei, — ekki enn þá. En því spyröu a t yjð
— Eftir greininni á dag get jeg j
öllu af þjer. Því gerðir þú þetta, Þorbjar
og um Ieið varð hún heit af fögnuði. Ritstjór-
inn stóð við skrifborðið, háleitur og fastur á
svip — líkastur manni, sem stýrir skipi gegn-
um brotsjó og veit, að boðinn dynur yfir en
drepur ekki. Henni sýndist slá bjarma af þeim
eldi á svip hans, er seiddi hana forðum. Henni
hafði stundum fundist upp á síðkastið, að mað-
ur hennar vera farinn að tapa fluginu, penni
hans ekki vera jafn ljettur og áður, einhver leið heim til haus. Hún ásetti sjer að stiU*
þyngsli aldraða mannsins vera komin í hugsun — biðja aðeins um skýriugu á þessu.
hans og stíl. Nú þekti hún hann aftur. En
þá settist að henni kvíðinn um Þorbjörn. Hún
sagði þvií:
— Gættn þín, vinur minn! Mundu eftir
Freyju. IIún er nú hluti af lífi Þorbjamar og
finnur til, þegar hann særist.------
------ Freyja kom utan úr bæ stuttu síðar.
Hún hafði verið óvenjulega mikið úti þennan
dag — var strax farin að líta eftir jólagjöfum
handa foreldrum sínum og Þorbirni. í einni búð-
inni hafði hún rekist á Sigríði Torfadóttur.
Það samdist um með þeim að ganga stundar-
kom kringum. Tjömina. Á þeirri göngu hafði
Sigríður minst á, að illa væri talað um Egil
ritstjóra í „Þjóðinni“.
Freyja ljet. það verða sitt fyrsta verk, þegar
hún kom heim, að ná í þetta blað. Hún fann
það á skrifborði föður sóns og hljóp með það
upp í herbergi sitt til þess að fá að vera í
.rð*
be^

— Bíddu, þar til jeg hefi lokið
Þá skal jeg tala við þig.
— Ef jeg þarf að bíða eftir þvl
tala við þig, þá get jeg farið.
— Jæja — þá ferðu.
við Pe
fá
tt»-