Morgunblaðið - 05.07.1924, Qupperneq 2

MOKGUNBEABIB
I kvöld klukkan 9 keppa K R. og Valur
Aðgongumi&ar I krómi f^rir fuISorð^a og 25 aura ffyrir borni.
»ggg>envvw *:rrrear.g». *.

IcrítssílliisliiriJ gp Mgi.
þeit* sem eiga pantanir hjá okkur, eru beðnir
að vifja þeirra strax, þareð birgðirnar eru af mjög skornum
ska*nti, en efcirspurnin mikil.
Nýjjar
Kartfif I u r
fást í
cZiverpoolj
Rúllupappír, allar stærðir.
Pappírspokar — — .
Rísa-pappi, margar tegundir.
Smjörpappír, — —
Allar pappírsvörur ávalt
ódýrastar hjá
HERLUF CLAUSEN.
Sími 39.
j”EE3E
THERMOSu
flöskurnar
eru komnar aftur.
Vðruhúsið.
'l~=]|ESS -----»
Fy rirligg jandi s
Ofnar.
Eldavjelar.
Skipsofnar.
Ofnrör, allar stærðir.
Eldf. steinn, 1” og 2”.
Eldf. steinn, boginn.
Eldf. leir.
H.f. Carl Höepfner.
Læknavörður L. R.
Næturvörður júlí—september 1924.
Yörður í Reykjavíkur-apóteki vikurnar, sem byrja 13. og 27.
júli, 10. og 24. ágúst, 7. og 21. september.
Vörður í Laugavegs-apóteki vikurnar, sem byrja 6. og 20. júlí,
3., 17. og 31. ágúst, 14. og 28. september.
Tímakorn.
Tíminn kom út um helgina var,
hjá Tryggva, „minni helming/' þótt
Iiann væri nokknð með öðrum blæ en
vant er, meira af aðsendri alvöru, svo
og meira af álappaskap.
í ritstjóragrein skýrir Tr. p. frá
því, að kjöttollurinn norski sje „vit-
«nlega“ verk norsku bændanna.
Eitt sinn sagði hann kjöttollinn
,vitanlega‘ vegna Spánarsamningsins.
Seinna átti hann „vitanlega“, að
vera vegna fiskiveiðalöggjafar vorrar.
Mörg stórjrrði hafa flotið frá
Tryggva í þessu m/áli, enda er hann
tiú farinn að komast að raun nm,
íið hve miklu liði þau koma.
Hann segir:
„Stóru orðin verðamönnum laus í
munni við ýms tækifæri, en verða
stundum kraftlítil* ‘. Fáir þeklpja þetta
betur en Tryggvi af eigin raun.
1
í þessu blaði kallar Bergsteinn
í Kaupangi þá „ódæla unglinga' ‘
„samvinnu"-ritstjórana. Hann heldur
nú að þeir standi til bóta. í sömu
grein fræðir Tíminn menn um að
39 deildir Sambandsins hafi tekið
Tímann í fóstur, aðfaranótt þess 20.
júní. Ef Bergsteinn á við Sambands-
fundinn sem slitið var þ. 10. f. m.
þar sem 36 fulltrúar voru mættir frá
31 fjelagi, (en 29 voru við atkvæða-
greiðsluna um blöðin, sbr. Tímann
14. f. mán.), þá er hægt að segja að
„minni helmingur" sje laginn að fara
með tölur, eins og að vanda lætur.
Jón Hj. Sigurðsson, - júlí 8. 22. ágúsk 5. 19. september 2. 16. 30.
Matthtas Einarsson, 9. 23. 6. 20. 3. 17.
Olafur porsteinsson, 10. 24. 7. 21. 4. 18.
M. Júl. Magnús, 11. 25. 8. 22. 5. 19.
Jón Kristjánsson, 12. 26. 9. 23. 6. 20.
Magnús Pjetursson, 13. 27. 10. 24. 7. 21.
Konráð R. Konráðsson, 14. 28. 11. 25. 8. 22.
Guðmnndur Thoroddsen, 1. 15. 29. 12. 26. 9. 23.
Halldór Hansen, 2. 16. 30. 13. 27. 10. 24.
Ólafur Jónsson, 3. 17. 31. 14. 28. 11. 25.
Níels P. Dungal, 4. 18. 1. 15. 29. 12. 26-.
Magnús Pjetursson, 5. 19. 2. 16. 30. 13. 27.
Gunnlaugur, Einarsson, 6. 20. 3. 17. 31. 14. 28.
Olafur Gunnarsson, 7. 21. 4. 18. 1. 15. 29. ,
Hann er líka endurskoðaudi Lands-
bankans.
Trvggvi notar tækifærið til þess að
hnýta í Alþýðublaðið, meðan Jónas
er fjarverandi, þó honum farist það
allóhönduglega.
Hann fræðir þá um ‘þa'ð „foring-
jana,“ að þeim muni hentugra að
sníða sig að háttum hinna hægfara
dönsku jafnaðarmanna.
Mörgum hefir dottið þetta í hug á
undan Tryggva.
En það skýtur dálítið skökku við,
þegar jafnaðarmanna ráðherrann
danski, Borgbjerg ritstjóri, er nefnd-
ur bolsivikka foringi í næsta dálki.
par er leikrit eftir leikritahöfund
þeirra Alþýðublaðsins og Tímans, í
sama stíl og anda og þau sem áður
hafa birst í þeim blöðum.
Einstaka menn lesa þessi „leikrit“
og brjóta þeir heilann um það, hvar
blöðin álífi að leikrit þessi eigi heima,
hvar eða meðal hverra :sú andlega
menning sje ríkjandi, er tekur við
þeim andans óskapnaði sem „leik-
ritum“ þessum.
Sumir halda að leikritin sjeu fyrir
þessar fláu vatnskerlingar sem enn
eru á lífi hjer í Reykjavík, en aftur
aðrir halda að Tryggvi „m. h.“, hafi
fundið jarðveg fyrir þau einhverstað-
ar norður á Hornströndum.
pá er mjög eftirtektarverð grein
eftir „Bónda“, er kemur þar fram á
sjónarsviðið, íklæddur hjúp fáfræð-
innar, sem Tíminn hefir gert hon-
nm; en svo saklaus og góðlegur, sem
íslenskum bændum er títt.
Hann leggur nokkrar spurningar
fyrir Morgunblaðið, og- ætlast til
þess að Tíminn birti svör við þeim.
Anægja er að því að svara „bónda“
við tækifæri. En óvíst mun hvort
Tíminn telur hentugt að birta svör-
in, og ennþá ólíklegra að hann kunni
með þau að fara. (:Sbr. Sambands-
fund 20. júní og deildirnar 39).
Glatið ekki heilsurnii.
Ef þú vildir nota ,Eersól‘ í nokkurn.
tíma, verður þú annar maður. preyta
og sjúkdómseinkenni munu hverfa og
nýr kraftur kemur í þeirra stað.
,Fersól‘ er lang utbreiddasta blóð-
meðal hjer á landi.
Fæst í Laugavegs Apóteki.
I
Hjer í blaðinu hefir allmikið
verið á norska verkfallið minst.
petta blað hefir sagt frá
þeim skoðanamun, sem bæði verk-
fall þetta og önnur mál, hafa
skapað milli gætinna jafnaðar-
manna á Norðurlöjidnm og kom-
múnistanna norsku- pað hefir
enDfremur drepið á það, hve óholl
afskifti kommúnistanna reyndust
af málinu. Eitt hlaðið hjer hefir
dregið í efa, að rjett væri frá
þessu skýrt. Vegna þessara efa-
semda hlaðsins, og eins vegna
hins, að lesendur „Morgunblaðs-
ins“ munu ekki þekkja til hlítar
af hverju verkfallið norska hófst
og hvernig því lyktaði og hvaða
öfl vorn þar að verki, þá verður
hjer sagt nokkuð ítarlega frá því.
Orsökin til verkfallsins var sú,
að vinnuveitendur lækkuðu kaup
jámsmíðamanna í októher fyrra
ár samkvæmt og í samræmi við
lækkandi vísitöln, sem átti að
vera mælikvarði 4 kaupinu sam-
kvæmt samningi beggja aðilja,
vinnukaupenda og vinnnseljenda.
petta vildn verkamennirnir ekki
samþykkja þrátt fyrir það þó
þeir 'hefðu samþykt þennan mæli-
kvarða. Svöruðu þeir því launa-
lækkuninni með verkfalli, sem var
ólöglegt, þar sem atvinnurekend-
ur höfðu fullan rjett til að lækka
launin í samræmi við vöruverðfall.
Svo sem skiljanlegt er, varð
þegar verkfallið skall á, mikil
deila um þetta atriði, hvorir hefðu
haft meiri rjett: vinnuveitendur
til að lækka kaupið, eða verka-
menn til að gera verkfall. Yinnu-
veitendur hafa haldið því frarn,
og’ allir málfærslumenn játa það
rjett vera, að gerðan samning
eigi að halda og virða. Leiðtogar
verkamanna sögðú aftur á inóti,
að þeir virtu ekki eða heygðu sig
ekki undir harðneskjulega fram-
kvæmd á samningi, þessa eða
annars.
Að lokum mistu atvinnurek-
endur þolinmæðina og gerðu verk-
bann til þess að til einhverra iir-
slita drægi. Um leið gerðu ýms
fjelög samúðarverkföll. íafnframt
þessu gerðu atvinnurekendur
kröfu til þess að verkamannafje-
lögin settu tryggingu fyrir því
tapi, sem verkfallið gerði þeim;
þessu neituðu verkamenn mjög
ákveðið, og fengu þar stuðning
frá dönskum og sænskum jafnað-
armönnum. En allir hlutlausir
menn, sem um þetta hafa skrifað,
segjast ekki sjá neitt því til fyr'
irstöðu, að; atvinnurekendur settu
slíka tryggingu, þar sem mikið
•hefði verið í húfi hjá þeim. Að
því, er frekast verður sjeð1, fengu
norsku verkamennirnir ekkistuðn-
ing erlendra jafnaðarmanna í
neinu öðrn atriði en þessu.
En af að krafan nm
tryggingarnar var komin fram,
vegna þeSS að járnsmíðamennirnir
brutu gerðan samning, þá hefði
jsamþykt tryggingarákvæðisins ver-
ið sjeriega auðmýkjandi fyrir þá.
Fjellu atvinnurekendur því frá
þessu samkvæmt miðlunarfrum-
varpi, sem var samið í hyrjun
maí, en til allrar undrunar felt af
Iandssambandi verkalýðsf jelaga 10.
—11. maí.
í frumvarpi þessu kom fram
mikil sáttfýsi af hálfu atvrnnu-
rekenda, jafnmikil sáttfýsi og í
frumvarpi því, sem samþykt var
stuttu síðar. Drógu því ýmsir þá
ályktun af stirfni landssamhands-
ins, að það væri ekki lengur að
keppa að fjárhagslegum umbót-
um verkalýðsins, heldur ákveðnu,
pólitísku marki. Yitanlega voru
það kommúnistarnir norsku, sem
þama rjeðu mestu. Flest verka-
mannafjelögin vildu semja. En
það voru „leiðtogarnir", sem
Ekki er smjips
waeit þá Smári
ss er fengisin. ss
f— SmJORUKÍl 1
iTH'í Smjorlíkisger&in i Beykjavikl k w
Hljóðfærahúsið
ei* flutt i Austurstrseti I,
beint á móti Hótel ísland.
Lítið í gluggana!
Saumur
allskonar fyrirliggjandi
J. Þorláksson & Horðmann
vildu halda verkfaltinu áfram.
pað leit því ekki út fyrir að þeir
1 vildu fyrir hönd verkamanna færa
1 sjer sem best í nyt þær málamiðl-
1 unartillögur, sem voru bornar
| fram, heldur hitt, að þeir legðu
kapp á að gera málið að augljósri
t stjettabaráttu.
! Ollum, sem um þessi mál skrifa,
og ekki eru rammir kommúnistar,
kemur saman um það, að í þessu
síðasta verkfalli í Noregi hafi
kommúnisminn fengið meiri byr
í seglin en áður. pað er þess vegna
sem gætnir danskir jafnaðarmenn.
hafa haft hin þyngstu orð um.
suma leiðtoga norsku verkamann-
anna, og Alþ.bl. hefir gramist svo
greipilega. Vegna þess að verka-
mannamálin í Noregi hafa tekið
þessa stefnu, er því nú lögð aðal-
áherslan á hatrið milli stjetta, æs-
ingamar og óbilgirnina. Eitt kom.
múnistablaðið norska, málgagn
kommunista í Bergen, sagði í rit-
stjórnargrein 14. maí s. 1.: „Fje-
lagshundni verkalýðurinn norski,
vill ákveðið hyltinguna, og sá
ófjelagsbundni er tekinn að vilja
hana líka“.
Petta sýnir nokkuð glögtstefnu
kommúnistanna. Og það sýnir
jafn glögt, að það er engin furða,
þó gætnir jafnaðarmenn tali þung-
lega nm þá, sem þannig leiða
hjargráðamál verkamanna af-
vega.
"i