Morgunblaðið - 08.01.1925, Síða 2

MORfi !NH’ \ « ’ -
Yfirlíd.
Höfum fyrirHggjantfi:
Dr. Oetkers alþektu
Citrondropa og
Möndludropa
miðja síðustu öld. Á Englandi hef-
3r berklaveikin verið að smáminka
hátt upp í öld. Flestir hafa einhvcrntíma sjeð
Ef litið er á Danmörku, þá sjest l!^a .v^’i' mann. Oftast er yfirlið
sama sagan. Manudauðinn er mik- n)e^ þ(’im hættí, að út úr sárs-
ili 1890, en fer hraðfara minkandi, ankai geðshra*ringu eða því
n.ina hvað hann vex nokkuð á
ófriðarárunum.
í Noregi geiigitr alt á. svipaðan
hátt, en skrykkjóttara.
líkt
I 10 og 20 gramma glöoum,
IMjög ódýrir.
geðshræringu eöa^ pvi utu
fölnar maðurinn skyndilega, fjveiti Trivnnf”
kérmir svima, geispar, fær hljóm ______ , Mereur“
tyrir eyrun, sortnar fyrir augum _ ,’xational’ Ohoice*
Mann- °i? hní^ur svo niður meðVitundar- Hakarafeiti,
dauðirtn hefir }ira|>að þar í stór- lans* * þesMi dái liggur hann Bakararúsímtr.',
,nm stökkum, en framförín verið stut-ta stund, og raknar síðan við Bakafa Marmelaði,
lítil milli þeirra. Einnig þar dreg- altur. Sumum er gjarnt til yfir- KJorsykur,
Aðrir fá Strausvkur.
Tilkynning.
íirdf
Tir
Á fundi
-inn li. b. m., var Ouðmundur porleifsson á pórsgötu, rekinn
ur óðuni úr veikinni. lii>a, ekki síst kvenfólki.
pessi lönd eru þá á „leiðinni Ii 1 ^an úálega aldrei.
lífsins“, því ástandið batnar með ^1 hverju kemur þetta. Og Haframjöl
ári hverju, og svo var í flestmn •!Va^ ski,l v)^ Þvl gera ? Haframjöl
Norðurálfulöndufn áður en ófrið- Orsökin er venjuléga hloðleysi Ilr.-sgrjói.i,
urinn skall vfir. Hjá oss sýnist ■ höfði og lieila. oins og sjá rná a líartöflnmjöl,
aftur á móti ,,vftisstefnan“ lians tola andlitiim. pað stafar af því, Sagogrjón.
kanadiskt,
í pökkum,

'Múrarafjelags Reykjavíkur“, sem haldinn var laug- dr H ,, r4ga> og alt fari að hjartað slær ekki með fullum^Hæns.ial.ygg, danskt og enskt.
fjelaginu, fyrir tklrengilega framkomu gagnvart því.
Revkjavík, 5. janúar 1925.
STJÓRNIN.
Heilbrigðistíðinöi.
krafti, og vill stundum fara svo Hestahafrar,
mann- V)ð sterkar geðshræringar «>g Fóðurmjöl.
flestum sársauka. Ráðið er því, að auka Hg. melís,
líiusínur ,.8uu Maid“ í pökkum
t
Berklaveikin.
1915 19.3
1916 18,1
1917 15.9
1918 19,9
1919 17,7
1920 20,8
pað er ekki af gleymsku, að
lítið hefir verið minst á berkla-
veikina í Heilbr.tíðindumun imd- pað, sem maður veitir fyrst
anfarfð, en mjer hefir þótt nokknr eftirtekt við tölur þessar, er, að
vandi og ábyrgð að gera það mál. veikin sýnist hafa færst mjög 1
að umtalsefni. Hjá því verður uú artkana á þessum áratug. pó er
eigi að síður ekki kon.ist, úr því, ek-ki víst, að vöxturinr^ hafi verið
að tilætlunin er sú, að þar ,yg*®i:RVO )r)ibill, sem sýnist, því læknum
smámsaman drepið á flest af heil- fer fram að þekkja veikina, og
brigðismálum voruin. Jeg verð þá skýrslur kunna að hafa batnað, og
fvrst að minnast á nokkur atriði, fleiri kurl komið til grafar síðíuú
sem nauðsynlegt er að gera sjer. árin en hin fý rri. pó verður ekki
andi.
pessi stöðuga minkun
dauða úr berklaveiki í
löndum, sein línuritið gefur bloðsóknina að liöfðinu.
nokkra hugmynd um, vekur marg petla má gera tueð því, að hafa -'og lausri vigt.
'ar spurningar. — pví miður er höfuðið sem lægst. Ef maðurinn Sveskjur' með steinum.
erfitt að svara þeim flestum með situr, má leggja hann niður. svo Kurennur,
nokkurri vissu. Ein hin þýðingar- höfuðið gangi niður á milli I.íláber þurkuð,
mesta er: Imjánmi, og hahla lionúm í þess- Dósamjólk Ama,
Hversvegna þvexrar veikin? Ef a,'i stellingu, til þess hann raknar (‘,ac*ao ,,Korffs“ í dósum, piikkunt \
vjer gætum svarað þessari sp'urn- yið' *^ð öðrum kosti skal leggjáj ,.;og lartsrj vigt,
ingu með fullri vissu, væri oss ef úann endilangan á rúm eða legu- Lipton’s-te,
í
tii vill í lófa lagið, að ba-ta á-
standið hjer á landi stórkostlega,
Flestir munu hafa. svarið á reið-
um höndum: Yeikin þverrar vegna
þ ss, að öflugar berklavarnir hafa
■verið teknar upp, og vegna þess,
að menh' vitá nú ljóslega hversu
■ið.
hann
bekk
undir
fötin
þau þreugi
venjulega.
eða gólfið, og hafa eykeri
höfðinu. Síðan skal losa \
vel um háls og mitti, svo
* ^ I
livergi. petta nægir,
i.
Mixed pie.kles,
Tomato Kitohup,
Woreheste.r sösa,
Caeao í dosum,
I K jötsoya,
færa Maeearoni,
ljós, til þess að geta botnað nokk-
uð í þessu vandamáli,
og su uppgötvun gat engin veru-
lcg áhrif haft fyr en um 1890, en
tur. Á árunum 1911—’20 dóu hjer þá hafði berklaveikin í Englandi
og 'inn
önnur ályktun dregin af tölunum,
n að veikin ágerist. potta út af
Berklaveikin hjer á landi. Besta 'fyrir sig cr mikið alvöruraál.
leiðbeiningin um ntbreiðslu veik- Berklaveikin í nágrannalöndun-
ihnar mun vera manndauðinn úr
veiki þessari. Skýrslur um hann'á laucii f7_*ig af hverjum 10 þús. verið
ná ekki lengra en til 1911. Á ár-|íbúum En er þetja há eða lág
unum 1911—20 dóu úr allskonar|tala< j samauburði við nágrauna-
berklaveiki af hverjum' 10.000 í-' ];;ndin Hún er tiltölulega há. í
búum: > Danmörku dóu á sama tímabili
1911 13,3 1913 16,5 tæplega 16, en í NToi*egi líklega
1912 17,4 191.14 17,4 ámóta margir og lijá oss.
Oamalt alþýðuráð er, að
manninn úr sokkunum pg bursta pvottasódi,
háttur veikinnar er, hversu menn iljarnar með bursta, ei raaðurinn Fægilögur „Brasso*
sýkjast o. s. frv., geta betur var- ckki i'aknar strax við. petta er pvottablámi,
ast hættuna en áður. f,:lt sv0 Sott rað> oins að Liptous Handsápa,
Sennilega á þetta nokkurn þátt stökkva köldu vatni í andlitið. .lólakerti,
í -þverrun veikinnar; en þó er . Eitt skal varast, og það er, að Spil.
þetta svar allsendis ófullnægjandi. dreypa nokkru á
Bevklasvkilinn fann R. Kock 1881 ílann getur ekki
og pao er, ae>
mann í yfirliði.:
rent því niðnr. *
það getur farið niður í barka j
ar,
Manndauði úr berklaveiki í
Noregi, Danmörku.
1890—1920.
íslandi og Englandi
&Z6\ íl m U l\ 01 «0 «)0 io ZO 0061 96 96 66 76 0681
— 1 ' n nn n _
N r i | n
r 7
r > r r— — N ' _ ! .
T > r — V i -J
' / LZ s — V' rmeMm N — 'Tri JJ □
_ ”1 u Lj y m m m m —i
T 7 r rj n !
f T N i 3 □
7 A r r N y L- ■
Wi il 71 UZMXimM u
fM n V m m n H * —• x1 V J
— L 5 -A-/ 'ZZ r/ÍM % J “1 —t
—! \ T 7
. V > L > v
\ L Z A 7
— — — g i T
TQ Tjr V r 0
— — t 7 A
— n . \ 7 £
j r—
_ j _ _ — — — — —
að þverra í 40—50
yfirieitt breytti hún hvergi liátta-
lagi sínu við þcssa uppgötvun.
Nú má segja, að áhrifin komi
fyrst'í ljós, eftir að berklavarnir
voru hafnar í fullri alvönt ;og
með nægu fje, heilsuhæli verið
reist, berklavarnafjelög verið
stofnuð o. s. frv. — pá, ft'in trúa
þessu, vil jeg biðja að athuga líriu-
ritið, og gera sjer grein fyrir hve-
nær berklavaruir muni lmfa hafist
í löndunum, og hvar megi sjá Ijós-
:m árangur af þeim, því hann Þa
hlyti að sjást á manndauðanum. hatt>
Berklavarnir voru í raun og veru
og
og lungu. j
Viljað get.ur það til, að maður- j
sje ekki fölur, heldnr venju-!
fremur rauðnr á andliti, er M ir ;

hanh líður. pá skal ekki þrýsta
liöfði niður ('Öa hafa lágt, undir
manninn þann-
nndir höfði oe
6
oj-
4
ri
ii
H
il
91
U
tl
or, váhrif í Englandi eða Damnörk ogj
iS heldur ekki í Noregi, því hiðl
!Z mikla stökk niður á við um alda-
£■» l
mótin, getur ekki verið að þakka
13 ráðstöfunum, sem eru að iieðust.'
Reynslu vora er lítið að marka, j
Heilsuhælið á Vífilsstöðum tók \
starfa á árihu 1910, og síðan'
því, heldur legg.ja
ig, að allhátt sje
herðum.
Rjett er fyrir þá, sem er yfu-
liðahætt, að láta lækni athnga
lieilsu sína; en ekki verðnr ætið
við þessari veilu gert.
iSlaga. eða flogaveiki á ekkert
skylt við yfirlið. Maðurihn missÍT
að vísu meðvitmidina. á líkan
en fær oftast krampa í út-
limi, berst um, froðufellir og bít-
Simi 144
Ef
þ v o ttadagur er á
irorguri, þá aimiö
eða sendið í veral.
: : nt>ORFu : :
Hverflsgötu 56, Simi 1137, því
hún eelur nú Sólakinseápu og
j Brúneápu með mjög lækkuðu verði
hverfandi, fyr en
1900, og auðvitað var ekki að bu-
ast við sýnilegum árangri fyrstu
árin. Enginn getur bent a slík
eftir aldamótin nr si? stundum í tunguna.
G. H.
Lausavisur.
♦ i
Línurit þetta gefur Ijósa bug-
mynd um allau gang veikinnar í
þessum löndum; en þess ber að
gæta, að í Noregi og Englandi erjið lækkandi frá 1890 til 1914,
iz „
iZ V
b2 t)5
38. h.'fir veikin aukist, þó flestir
--------------------------------— ft rvðu því fastlega. að hælið myndi
Ef vjer nú lítum fyrst á ueðstu kveða hana niður.
Jínurnar (England), þá má heita,! Af manndauðanum verður ekkij
að manndauðinn hafi stöðugt far- annað ráðið en. að veikin hafi nú.
Þótt karl og meyja kveldi á
kyssist mjúkt í náðum
má þeim enginn maður lá
fyrst munnur er á. bá.ðum.
Ólafur Gunnlangsson Briem, timb-
urmaður á Gruud.
FyriHiggiandi s
Saltpokar,
Fiskilinur,
Bindigarn,
Trawl-garn.
II
Slml 720.
conu hfitta hjá
en
lengi farið sinna ferða, án þess
.aðeins talinn manndauði úr lung- úr því vex hann hraðfara til 1918, að taka nokkurt verulegli tillit til ■
uaberklum, en úr allskonar berkla og fellur svo óðum aftur. pað
var
veiki á íslandi og í Danmörku.
Tölurnar til vinstri sýna, hve
margir dóu af 10.000 íbúura. töl-
urnar neðan myndarinnar sýna
árin (annaðhvort ár).
auðvitað ófriðuririn. sem gerði þa.
.aukninguna þessi árin. Nú er það þau
einkennilegt, að þó lengra sje far-.verði
ið aftur í tímann, þá hefir veikin
haft svipað háttalag frá því fyrir
i
varnarráðstafana. Ahrif kunna |
eigi að síður að hafa haft; en j
eru ekki svo mikil, að bent
á þau í límiritinn.
Höfv sá vinga
bónda sínum :
Er að hátta mau-in mj'i
mvrkt að sígur húmið.
Augnn mæna öfundsjúk
upp í hjónarúmiS.
Magnús Teitsson.
síðast á Stokkseyri.
Framh.
G. H.
SI m art
24
23 PoutaMi,
27 FomImpf
kjappwstig 29.
3árnsmlöauErkfæru
A. S. I. — Simi 700.