Morgunblaðið - 21.01.1925, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
llfelTMM
Höfum fyriHiggjandi
ekki ómögulegt. Hennar helsta yf- ar um hann í Köbenhavn, kveÖur
irsjón var, að einblína á sýklana hann einhvern hinn snjallasta pí-
og smitunarhátt en taka minna anista, sem nú komi fram
tillit til þ. irra atriðanna, sem mest 1 Kaupmannahöfn. í Berling-
Fypirliggjjandi i
ítagn höfðu gert meðan enginn
ske Tidende og Nationaltidende er
þekti veikina og orsök ’hennar til e'nn'" t'arið miklum lofsorðum um
hlítar. .ii-tfengi hans og vinsældir.
MustadsÖngla7e.e,l.
ÚTSALA verður
og næstu daga.
á notkkrum kven-
Ofi'
Heilbrigðistíðinði.
Horfur og úrræði.
Meðan einföldustu lífsskilyrðj
þjóðarinnar, svo sem nægilegt
fæði og sæmileg húsakvnni, með-
an menning hennar og hversdags-
, ■ ■ . * « mjd m ' m»Æ 1 gt hreinlæti standa á völtum
attabuðllli Kolasundl I. :■ fótum. þá l.ygg jeg, að engar
berklavarnir muni koma oss að
barnahöfuðfötum í dag tilætluðum notum. pær verða þá
eins og að ausa vatni í hrip, því
ANNA ÁSMUNDSDÓTTIR. öil undirstaða er haldlaus. Hitt er
_____________ annað mál, að eigi að síður er
ir'ur—nriimiu n 1111 ni—■r—u ■■■ n—
......... nauðsynlegt að líkma sjúklingum
og greiða götu þeirra á margan
'hátt. Slíkt ér sjálfsögð mannxiðar-
jskylda og væntanlega dregur það
l.úr hættunni, að taka hættuleg-
ustu sjúklingana af heimilunnm.
Auðvitað breytast allar horfur,
eí' ný lyf finnast, sem lækna veik-
ina, én oð svo stöddu verður ekki
bygt á því.
pegar jeg nú virði fyrir mjer,
hver þau grundvallaratriði sjeu,
sem vjer getum helst bætt úr, þá
svara jeg hiklaust: húsakynnin.;
pau er lífsnauðsyn að bæta, og
•takist það, vex hreinlreti og margs
konar menning af sjálfu sjer. —
Yerður minst á þetta nánar í
næstu Heilbrigðistíðindum.
G. H.
Fpjeitip
vikuna 11. til 17. janúar.
Mænusótt. í Grímsneshjeraði
hefir læknir alveg nýlega fundið
eitt barn með lamanir, eftir nýaf-
staðna mænusótt. Annars engar
frjettir af þeirri veiki.
ferðina á heilsuhælum, hjálpar-
stöðvar fyrir berklaveika o. fl.
Eerkla.varna fj elcg þntu upp og
störfuðu aðallega í þessa átt. Stór-
fje hefir gengið til alls þessa í
flestum menningarlöndum. Hjá
oss eru útgjöld ríkissjóðs til berkla
varna orðin um 300.000 kr. á ári.
pað voru engin undur, þó þessi
Mislingamir eru í rjenun í Rvík
Læknar sáu um 20 tilfeíli þessa stefna fengi svo miibið fylgj sem
viku. í Vestmannaeyjum hefir raun varð á. Hún var svo rökrjett
læknir sjeð: 28. des. til 3. jan. 12 og álitleg ,að öll líkindi virtust til
sjúklinga; 4. jan. til 10. jan. 48 >ess, að hún gæfist ágætlega.
sjúkl.; 11. jan. til 17. jan. 33 Hvað segir svo reynslan? Hún,
sjúikl., en lætur þess getið, sem^'n getur úr þessu skorið.
vænta má, að víða hafi læknir Nýja þekkingin á veikinni gat
ekki verið sóttnr. Læknirinn á vissulega. engin áhrif ha'ft fyr en
Akranesi sá 11 sjúklinga. Einn um 1890. Línuritið, sem Staðið hef
þeirra dó. Var það kona 67 ára ir hjer í blaðinu, sýnir, að mann-|
að aldri. Hjer á landi er nú orð- dauðinn breytist lítið sem ekkert
ið talsvert af rosknu fólki, sem við þessi tímamót eða eftir þau
tekki hefir haft mislinga.. | frá því sem áður var. Hann lækk-
Hj er á Suðurlandi hefir ekki ar t. d. í Englandi líkt og verið . _ ,
orðið vart við taugaveiki, bama-jhafði áður, ef ófriðarárin eru tal- fynr lækna- ^ar s;,est e h 'v<‘rn"
veiki eða skarlatsótt. Frjettir úr in frá, en heldur ekki meira.
öðrum landsf jórðungum óljosar, Nvju ráðsstafanirnar hafa að
Auricidin.
Danska berklaveikislyfið verður
væntanlega áður langt um líður (
til sölu. í læknaritum hefir þess
lítt verið getið, en nú birtir próf-,
Möllgaard langa og fróðlega grein
um dýratilraunir sínar í Vikublaði
vegna símabilana.
20. jan. 1925.
ig lyfið hefir gefist við sjúka
Imenn. TJm uppgötvun þessa segir
ameríska heilbrigðistímaritið Hy-
G. B.
Berklaveikin.
Nýja stefnan,
jsjálfsögðu ikomið fjölda sjúklinga geia. ;Sem stendur er ómögulegt
jað góðu gagni, en þær hafa brugS ag. feila dóm um> hvort lyf þetta \
isf þeim vonum, sem flestir höfðu: kemnr að verillegum notum eða !
að veikinni yrði að mestu útrýmt ek,ki«. petta er sama skoðunin.
miklu fvr en annars hefði verið. og jeg hefi haldi8 fram { Heilbrt..
Enn standa þær í fullu gildj í en þegs verðlir naiimlega langt
| iöndunum, en margir eru nú farn- að bíða; ag nánari fregnir fáist.
G. H. |
pjóðbankinn hefir fengið 40
milj. dollara lán hjá National City
Bank í New Vork City, sem sam-
kvænit gengisráðstafanalögunum :
(Valutaloven) á að notast sem
gengisforði. j
Enn befir ekki verið gert upp-,
skátt, um lánaskilyrðin; en blöðin i
gera ráð fyrir því, að um svipuð
skilyrði sje að ræða og lán geng-
isjöfnunarsjóðsins. pjóðbankinn
hefir eftir því 288 milj. kr. til
umráða sem gengisforða, þar eðJ
dollaralánið er ca. 225 milj. kr. |
; Gengisforði bankans sjálfs er
28, og 20 miljónir eru til úr geng-
isj öf nunars jóðnum.
Gengisráðstafanir.
Gengisráðstafanirnar eru þegar
farnar að hafa áhrif, eft-
ir að 40 onilj. dollara gengislán
Pjóðbankans er tekið, —- Á
föstudag lækkuðu dollarar úr 5.63
niður í 0.6OV2 og sterlingspund frá
26.88 í 26.74.
Sáttmálasjóðurrnii.
,.Dansk-íslen,ski sáttmálasjóður-
,inn“, er stofnaður var samkvæmt
lögum 30. nóvember 1918, hefir nú
bpnúbrerar ca. 20.000 krónur til
þess að verja í samræmi við til-
gangiun með sjóðstofnuninni, _______
n 'fnilega :
1) Til þess að auka andlega við-
kynningu á niilli Danmerkur og
fsiands, •
2) Til þess að styrkja isiensik
yísindi,
3) Til styrktar íslenskum náms-
mönnum.
Af fje þessu mun því verða
yeittur styrkur til náms, ferða 0.
s. frv., se#n heimfæra má undir
lhðd þessa. TTmsóknir ásamt ná-
kvæmum upplýsingum á að senda
hið fyrsta og í seinasta lagi 1.
mars þ. á. til stjórnar Dansk-ís-
hnska s&ttmálasjóðsins, Kristians-
gade .12, Köbenhavn.
tm
tma
WM
ataik
es
s
O
m
jo
5
(8
O
S
s
Q
E
m
-s
s
(B
tf Hna l El
Sími 720.
Sími.
Ef einhverjir vildu leigja síma
nú þegar, til júníloka, þá geri þeir
svo vel og komi tilboðum sínumv
með tiltekinni leigu, í lofeuðu um-
shigi til A.S.t, fyrir 'fimtudags-
kvöld næstk., onerkt „Sími“.
Epíi
í kössum, g'óð og ódýr, selur versL
„pörf“, Hverfisg. 56, sími 1137,
Reynið þau!
Pappirspokar*
| allar Btærðir Odýrast i bænum j
Herlwtf Ciausen.
Simi 39.
pegar Rob. Kock fann orsök in "ð efast nm> að >ær svari kostn
berklaveikinnar (1881), sannaði, aði vilia leita nýrra "áða, þó
að hún var næmur sjúkdómur, engum detti í hug, að fella þær
og hversu hún smitaði, hreyttust (11,eð ollu n'ður.
flestar skoðanir manna um sjúk
dóm þennan, og varnir gegn hon
um. Menn einblíndn á þessa nýju
þekkingu, og flestir hugsuðu á
þessa leið:
1. Orsök' veikinnar er berkla-
sýkillinn. Hann berst í menn úr
brjóstveikum sjúklingum og öðr-
um, SQm hafa opna, smitandi
berkla, máslce að' nokkru leyti úr
dýrum, með mjólk 0. fl.
2. Sjálfsagða vörnin gegn veik-
inni er, að einangra smitandi sjúk-
linga, láta þá ekki umgangast
heil'brigða, síst börn og unglinga.
Ef sjúklingur deyr eða slkiftir um
■verustað, skal sótthreinsa hús og
muni. — Sjerstakrar varúðar skal j miklu fleirí menn en flesta grun-;
gæta með allan uppgang frá! ar, eru einlivern tíma æfinnar
Trá Danmðrka
(Tilk. frá sendih. Daria).
Lausavisur*.
Útbreiðsla veikinnar.
pó erfitt sje að fullyrða neitt
um það, hvers vegna berklavarna-
ráðstafanirnar hafa ekki borið
meiri árangur en orðið hefir, þá
er ekki ólíklegt, að orsökin sje' , , „ ..
, , . . aðarskolastj
einkum su, hve margir eru smit-
aðir af beriklasýklum. T Akureyr-
arbæ voru t. d. 65% skólabarna
smituð (1919), þó flest virtust
eðlilega hraust, og nákvæmar rann
sóknir á líkum sýna, að um 90%
allra manna hafa einhvern tíma
smitast af þessu fári. Til al'lrar
hamingju batnar flestum að ful’.u,
eu þó mun það vera svo, að Haraldur Sigurðsson heldur hljóm-
leika í Höfn.
Haraldur Sigurðsson píanisti
Rvík. 19. jan. FB.
Dansk-ísl. fjelagið.
Halldór Vilhjálmsson landbún-
jóri á Hvanneyri verð-
ur gestur Dansk-íslenska fjelags-
ins (Dansik-Islandsk Samfund) í
Khöfn í aprílmánuði í vetur, og
heldur fyrirlestra á fundum fje-
lagsins úti í sveitum, sennilega á
landbúnaðarskólunum, og einnig
að líkindum á landbúnaðarhá-
skólanum.
brjósti og tryggja svo sem auðið 'smitandi. Smitunarbættan er víð- hjelt þ. 16. þ. m. konsert, er var
■er, að öll matvæli sjeu laus viðjar en nokkur veit og ærið tæki- ágætlega sóttur, og fær mikið lof
berklasýkla. j færi til sýkingar, þó þeir sjeu í blöðunum. Hugo Seligmann
Hjer þótti mönnum, sem á væri flestir einangraðir, sem kunnugt skrifar t. d. í Politiken, að Ilar-
að ósi stemd, og síðan hefir ó-^er um, að hafi opna berkla. Nýja aldur sje skáldlegur og draum-
grynni fjár verið varið til þess að jstefnan va.r að' mestu keiprjett lyndur listamaður, sem, þegar hon
framfylgja þessum ráðuin. páþótt hugsnð, en aðeins margfalt erfið- um tekst best- upp, láti ótvírætt í
ust menn oghafa fundið hin mestu ara að framkvæma hana en noikkr- ljósi mikinn sjerkennileik í lei'k
hjálparráð fyrir sjúklingana: með ,nm datt upphaflega í hug, ef sínum. Ejnar Forchhammer skrif-
Lengi liefir iiákarlsstappan þótt
sælgæti, og má m. a. sjá þaö á
þessari vísu, þó enginn viti nú orð-
ið um höfundinn.
ITákarlsstöppu jeg heita fjckk.
Hennar kcndi jcg góðan smekk.
En ekki nenti jeg í það sinn
upp að ltyrja borð.sálminn.
Einu sinni komu þrír menn að á,
og þurftu þeir allir að koniast yfir
hana. En áin var í vexti, og tafði
hún för manna. Þá kvab einn
þeirra:
Elfan skeiðar áfram greið,
evkur neyð og hrekki,
inórauð, breið, já, meira en lei«5
mönnum greið er ekki.
Jölag|6fin
frá wersisisiin ,5Þörfu
Enn hefir ekki verið vitjað um
vinning nr. 339
Sækist 5Em fyrst.
!«YIR KAUPENOUR I
Annar tók um leið undir
þessari vísu:
Veltur móðan vanaslóð,
vellur flóö um grundir,
beljar óð á beggja lóð,
bagar þjóð um stundir.
með
SI mai*i
24 verslnnla*
23 Poulseitg
37 Fossberf*
luapp*r8tig 29-
3árnsmíðauErkfæri.