Morgunblaðið - 11.03.1925, Blaðsíða 3

VW.-.C.
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ.
Stofnandi: Vilh. Finsen.
Ctgefandi: Fjelag I I^eykjavlk.
Ritstjörar: Jðn Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingrastjóri: E. Hafbergr.
Skrifstofa Austurstræti B.
Slmar: Ritstjórn nr. 498.
Afgr. og bókhald nr. 500.
Auglýsingaskrifst. nr. 700.
Helmasimar: J. KJ. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Áskriftagjald lnnanbæjar og 1 ná,-
grenni kr. 2.00 á mánuBl,
innanlands fjær kr. 2,B0.
1 lausasölu 10 aura eint.
dagt Jeíí hefi beðið um, ;ið ,jeg mætti
' fá náð ti] þess að flyt.ja sorgbitnum
huggun. Mig langar til þess að flyt.ja
huggmi til herinar, seni grætur sinn
eiskaða mann, mig langar til þess, að
foreldrar, sem hafa niist hjartkæran son
og sonu megi fá kraft til þess að halda
vegferðinni áfram með von og djörf-
ung. Jeg bið þess, að blessun veitist hin-
' nm föðurlaúsu börnum, og bið Guð
að lilessa þær minningar, sem geymast
«m hjartkæran bróður og vin. Jeg er
ekki aðeins sendur hingað, til þess að
tala nm fallvelti og dapran harm: en
jeg er sendur til þess að flytja kveðju
frá honum, sem er Guð huggunarinnar.
Jeg þekki gamla, en stutta sjómanna-
' bæn, og hún er þannig: Hafið er stórt,
= en’íbáturinn okkar svo lítill, hjálpa þú
t oss. Drottinn.
Vjer finnum, að engu er að treystn;
báturinn er lítill og öldnrnar aflmiklnr.
Engu er að treysta. Jú, einu er að
treysta: Drottinn stendur við stýrið.
pá verður það ekki að tjóni, þó bátur-
- inn sje lítill....................
Treystum föðumum, sem vakir yfir
oss. Hann veitir kraft hinum þreytta
og gnógan styrk hinum þróttlausa. Biðj-
um um þennan kraft og tökum á móti
homim. Eig-nmnst þann kraft, seni verð
í ur ekki frá oss tekinn"........ . . .
AS ræðn lokinni bað presturinn
fyrir syrgjendum 0g hei’milnlm
þeirra, landi, þjóð, bæjarfjelagi og
sjómar.nastjettinni.
Pví næst- voru sungnir sálm-
arnir: „Á hendur fel þú honmn“ og
„Faðir andanna“, o,g milli þeirra
lýsti presturinn blessun yfir söfn-
uðinn.
Að því búnu tíndist fólkið úr
kirkjunni, þægt og hljóðlega. J
þrönginni, Utan um syrgjendur, voru
ótal vinir og kunningjar, er vottuöu
samúð og bluttekningu sína að af-
lokinuj þessari minningarathöfn er
seint mun þ’eim úr minni líða, er
bana sóttn.
í FRÍKIRKJUNNI.
Múgur og margmenni tók að
etreyma að henni strax kl. 2. Og
€r hún var opnuð Ikl. 2y>, var að
ihenni komið miklu fleira fólk en
hugsanlegt var að hún rúmaði.
Aðstandendur og ástvinír hinna
látnu gengu iuu um hliðardyr
kirkjunnar norðan kórs, og var
þeim ætlað rúm inst í kirkj-
nnni. Löngu fyrir kl. 3 var kirkj-
an orðin svo þjettskipuð fólki,
uppi og n'ðri, í stiguni og for-
dyrum, að eklki var unt að koma
þar mianni meir. Varð; mikill
fjöldi frá að hverfa; sumir stóðu
utan við opna gluggana.
pegar klnkkan sló 3, hljómuðu
fyrstu tónarnir af ,Ora pro nobis',
undir hvelfingum kirkjunnar,
mjúkir og þýðir, stiltu hugina til
samúðar og fyltu kirkjuna þeim
íhátíðleik, sem hjelst alla guðs-
þjónustuna út. Ljek Bernburg á
fiðlu með kirkjnorgelinu.
pá setti það og mjög svip á
guðsþjónustuna, að framan við
(kórinn hafði verið settur pallur,
j tjaldaður svörtu, og á honum reist
táknmynd af legstað með minnis-
; varða, — brotinni, svartri súlu,
og logaði ljós efst á henni. Þá
var og tjaldað me'S svörtu klæði
þar sem mætast ltór og kirkja.
A eftir forspilinu var sungiiin
sálmurinn ,,pú, guð, ert mik'll,
mergðin englasveita“, og þar næst
„Á hendur fel þú honum“. Að
þeim sálmi loknum flutti sjera
Árnj Sigurðsson áhrifam'kla og
hjartnæma ræðu. Var texti h.ir.s
úr Rómv.brjefinu 11. 33..—36.;
Hvílíikt djúp ríkdóms, speki og
þekkingar guðs! iHversu órann-
sakandj dómar hans og órekjandi
vegir hans. pví að frá honum og
fyrir hann og til hans eru allir
hlutir. — Fer hjer á eftir eiun
’kafl: ræðunimr:
Vegir Drottins vors Guðs eru ó-
rekjandi. Sunnudaginn hinn 1. fehr.,
voru íslenskir sjómenn faldir á hérid-
ur mætti og midkunn drottins í
mannraunum sínum á hafinu. En
sunnudaginn Iiinn 8. febrúar, rjettri
viku síðar, gerðust skelfilegir við-
burðir. Vjer vitum eigi hvernig þeir
viiðburðir gerðust á hafinu. Vjer vit-
um nu minna en það. ,par voru engir
vottar við nem'a Guð. En alt bendir
riú á, að í ofviðrinu miklá 7. til 8.
febr. s. I. hafi gerst þeir atburðir,
sem fæstir mundu hafa búist við að
óreyndu að fyrir gæti komið hjáþess-
ari þjóið, atburðir, sem hafa vakið
þunga og sára hanna á mörgu heim-
ili, já, atburðir, sem óhætt er að
segja, að hafa vakið þjóðarsorg. —
pess vegna er hjer stofnað til sorg-
arminningar í dag, að horfnir eru
sjóiium þjóðar sinnar og- ástvina
sinna meira en hláJfur sjö-
undi tugur í.sleiiskra dugandis-
manna, fyrir utan alla þá, siem týnst
hafa á sjó áður og síðan, og auk
þess 6 Englendingar. Vjer horfuin!
hjer a brotna s'ulu. Hún minnir oss
á, að frá oss eru horfnir niargir
biæ/ður, sem ásamt oss voru sendir
i þennan heim, til þess að vera súl- *
uv 1 niusteri Guðs, sem voru í þörfu
staríi máttarstólpar þjóðfjielags síns,
asamt bræðrum sínum, og styrktar-
stoðir heimila sinna og ástvina. —
pessar stoðir eru nú brotnar í jarðn.
skilningi, þar sém þeir hafa verið
leystir frá störfum, þessir mörgu
ástvinir og meðbræður vorir, og leidd-
ú hjeðan, gegnum 'hrakniriga og
þrautir, inn á höín ósýnilegrar ver-
aldar. Og nú erum vjer þá stödd '
til þess að votta föllnum hetjum
virðmgu og lotningu, og vinumþeirra
hinum sorgmæddu og gnáthryggu,
samúð og bróðurhug. Já, vjer erum
komin hjer til þegs ag gtyrkjast sam-
eiginlega og huggast j þeirri mrg Qg
þeim söknuði, seou snortið hefirallra
hjörtu.
pað er þjoðartjón og þjóðarsorg,
sem vjer berum hjer fram fyrir
Drottin. Hin fáinenna ísi jjgfj-,.
beðið hjer það tjón, sem alls ekki
verður tölum talið, og er þag ei?i ■{ ’
fyrsta sinni. Mannslífin eru hennar
dýrasta eign, og 'hún, má í rauninni
engan missa fyrir tímann. Og sjó-
mennirnir eru hennar hetjuVal. Sú
stjett er yfirleitt skipuð mönnum í
blóma lífs og krafta, mönnum, Sem
skara fram úr að hugrekki, harð-
fengi og kröftum,' enda er þess þörf
í mannraunum þeim öllum, sem þetta
sjólið á við að etja í sínu blessunar-
ríka starfi. Sjómannastjettin er frið-
samur og fagur her hraustra manna,
sem af Drotni lífsins og starfsins
eru kaillaðir:
„IJt á djúpið æskudrauma!
Ut á djúpið manndórrisstarfa!
Ut á djúp að afla’ og vinna
eitthvað fósturjörð til þarfa“.
Sjómannastjettin er sú stjett þjóð-
fjelagsins, sem með sinni mannhættu
Imráttu úti á hafinu ber uppi að
stórum meiri'hluta hina ytri velmeg-
ui. þessarar þjóðar. Hvenær sem sjó-
maðurinn leggur frá landi, er hann
að bjóða þjóð sinni lífið sjálft að
íórn. Sá, sem trúir hvikulu hafinu
fyrir lífi sínu, hlýtur í hvert sinn að
hugsa eitthvað líkt og s-káldið ís-
lenska, sem jeg vitnaði til fyr:
„Ut í stríðið, út í lífið
eða dauðann nú skal leggja,
út, að sigra, eða falla,
eða máske hvorutveggja' ‘. — /
Sjómannastjettin er sá landvarnar-
her vorrar þjóðar, sem herst til þess
að sigra eða falla, berst upp 4 líf
eða dauða fyrir velferð hennar og
velmegun. Og þegnr þetta hetjulið
hn'ígur jafn átórkostlega í valinn, og
átt befir sjer stað hjá oss á þessum
vetri, þá grúfir sorg og söknuður yf-
ir allri þjóðinni. ÓrannsakanUgir
' ii'ðast henni dómar Drottins og ó-
rckjandi wgir hans, er hún niá harma
og gráta svo marga hrausta og ágæta
sonu, þegrr jafn margar styrkat og
prýðilegar súlur trotna í mannfje-
lagsmusteri hennar. Og margu'? ætt-
jarðarvinur,, hver sá„ er finnur böl
þjóðarinnar sinnar þjá sjálfan sig,
getur á þessum dögum tekið af hjarta
undir orð hins dýrðlega spámanns og
ættjarðarviuar, er svo mælti fyrir
þúsundum ára: „Jeg er helsærður af
helsári þjóðar minnar, .. skelfing
hefir gripið mig. Ó, að höfuð mitt
væri vatn og augn mín táralind, þá
skyldi jeg gráta daga og næ-tur þá,
sem fallið hafa af þjóð minni“. (Jer.
8, 21., 9, 1.). En þessi þjóðarharmur
er þvngri en tárum taki. Og saknandi
þjóð fær aklrei grátið sína góðu
sonu úr heimkynnum hinna fram-
liðnu. Og hvað er þá annað að gera
fvrir hana, ©n a'ð beygja ,knje sín
fyrir föðurnum í auðmýkt og lota-
ingu og játa sina dýrlegu þjóðarjátn-
irig:^
„Ó, Guð vors lands, ó, lands vors
Guð!
Vjer lifum áem blaktandi, blakt-
andi strá.
Vjer deyjum, ef þú ert ei Ijós það
og líf,
sem að lyftir oss duftinu frá“.
pess vegna er íslenskum fánum lvft
í miðja störig í dag, að kvaddar eru
þær hetjur, er undir því dýrðlega
krossins merki börðust hraustlegri
baráttu, og hnigu undir því í vota
gröf. Og þjóðin saknar og þjóðin
þakkar, þakkar þeiiú Guði, er gaf
og tók, þakkar þeim hraustu sonum,
er ljetu líf sitt fyrir móður sína,
ættjörðina. Vjier reisum bjer brotna
súlu til minningar um þá. En sjálf
gnæfir fjallaeyjan, jökli faldin, eins
og eilífur minnisvarði yfir hinni
miklu, votu gröf rnargra sinna bestu
sona. Og þjóðin, sem þetta land
byggir, gengur ekki í dóm við Drott-
in sinn, því að hún veit, að frá hon-
um og fyrir 'hann ‘og til hans eru
aJIir hlutir. Hans er ríkið, mátturirin
og dýrðin um aldir alda, og engu
hans ráði verður varnað fram að
ganga.
Á eftir ræðunni var leikið á
orgelið og fiðluna: „Við hafið jeg
sat fram á sævarbergs-stall“. —
Síðan var sunginn sálmurinn „Sjá
þann binn mikla flokk sem fjöll“.
pá fór presturinn fyrir altarið og
tónaði blessunarorðin. Að síðustu
var svo sunginn sálmurinn: ,Faðir
>andanna“.
Pessi minningar gnðsþjónusta
var frá byrjun til enda hin veg-
iogasta og sjálfsagt ógleymanleg
P>eim ættingjum og v num sjó-
mannanna, sem þarna voru
staddir. pví hún mi’ðaði jafn mi'k-
ið að því að milda sorgarsár þeirra
eins og að skipa minningunni um
manntjónið mikla fast sæti í hug-
um manna.
Dagurinn í gær mun verða í-
búum þessa bæjar minnisstæður.
Aldrei hefir jafnmik'l samúðar-
a<lda gengið um hann. Aldrei jafn
fjöl'breytileg hluttekning sjest
hjer. Aldrei hafa jafn margar
þúsundir hjer í bæ sameinast í
veglegum m'uningarguðsþjónust-
um. Mannfallið var miki'ð, harm-
urinn sár, sem kveðinn var að
miklum fjölda heimila, fjær og
nær. En þeir, sem eftir lifðu
reyndu í gær að sýna eftirlifancíi
aðstandendum hetjanna, sem
fjellu, þann samúðarvott, —
að ekki hefir annar meiri sjest
hjer í bæ. Og sjálfsagt má með
fullum rökum halda því fram, að
svo almenn hafi hluttekningin
orðið vegna þess, að í hlut átti
ein ástsælasta stjett þessa lands,
s jóm a n nast j ettin.
FRÁ HAFNARFIRÐI.
Vjer Ilafnfirðingar mistum 10
menn hjer búsetta í „Manntjóninu
mikla“ 7.—8. febrúar. Tveir af
þeim voru á togarannm „Leifur
l;epni“‘ og 8 á „Fieldmarschal Ro-
bertson“. Þetta er tilfinnanlegur
mannskaði fyrir okkar litla bæjar-
fjelag. Kl. átta í morgun vo”u fánar
dregnir í hálfa stöng um allan bæ-
inn. Einni mínútu fyrir tvö var
lcirkjuklukkunum hringt. Fjöldi
fólks, rnieiri hluti bæjarbúa hóf
skrúðgöngu frá hafnarbryggjunni.
í fvlkingai broddi gengu þeir Ólafur
Þórðarson form. skipstjóraf jel. Kári
með fána fjelagsins og Björn Jó-
liannsson form. Sjómannafjelagsins
meS ísl. fánann í liálfa stöng. Skrúð-
gangan hjelt fram hjá fríkirkjunni
og til þjóðkirkjunnar og ljek Hljóð-
færasveit Hafnarfjarðar sorgarlög.
í fríkirkjunni talaði sra. Ólafur Ól-
afsson og í þjóðkirkjuhni prófastur
Árni Björnsson frá Görðum. Kirkj-
urnar voru tjaldaðar svörtu og hvert
rúm skipað. í kirkjunni hjeldu
klerkarnir álirifaríkar ræður. Ur
kirkjunni safnaöist fólkið aftur í
fylking og gekk niður á hafskipa-
bryggju og þar spilaði HljóSfæra-
sveit Hafnarfjarðar: „Þið ástvinir
eyðið nú hörmimu“. Þannig lielg-
uðum við Hafnfirðingar þessa dag-
stund liinum látnu bræðrum vorum.
Af bryggjunni horfði mannfjöldinn
yfir hið bláa óendanlega haf, sem
liefir gefið og tekið, glatt og hrygt.
Hafnfirðingur.
Samskotin.
Tæp 39.000 kr. safnast.
Eins og frá var sagt hjer í
blaðúni í gær, voru bankarnir
opnir frá kl. iy2—7, fyrir þá, sem
vildu taka af innstæðum sínum
í þeim og leggja skerf til sam-
skotanna, sem hafin eru handa
aðstandendum sjómanna þeirra,
er nýlega eru fallnir í valinn. Er
ekki hægt annað áð segja. en að
byrjunin sje ágæt og lofi iniklu:
í fslandsbanka var tekið á mótí
um kr. 27.500.00,
en í Landslbankanum kr. 9.560.50.
í Hafnarfirði söfnuðust á 9.
hundrað kr.
Gefendur voru í Landsbankanum
316.
pá hefir og Monberg verkfræð-
ingur sent skeyti, þar sem hann
tilkynnir, að hann gefi kr. 1000.00,
og gerir hann það, án þess að vita
til, að byrjað sje á samskotnm
hjer.
Bankarnir halda áfram að taka
á móti samskotunum, og eins munu
hlöðin ve'ta samskotafje móttöku.
Samúöarskeyti.
Eftirfarandi símskeyti frá skip-
verjumi á „Goðafossi“ barst Morg-
unblaðinu í ga>r:
Sevðisfirði, 10. mars 1.925.
Höfum í dag, eftir megni, tehiS þátt
í sorgara-thöfninni í minningu um okk
ar föllnu stjettarbrœSur, og vottum cft-
irifandi vandamönnum okkar innileg
ustu hluttekningu í sorginni.
Skipverjar á Goðafossi.
Innfendar frjettir.
FRÁ VE'STMANNAEYJUM.
9. inars.
Fiskimatsmaðurinn giskar á, að
, til febriiarloka hafí aflast að með-
tltali 44 skpd. á bát. Netafisk-
veiðar eru stundaðar á 72 bátum.
Hófust þær í marsbyrjun, heC r
gengið ágætlega, enu sem komið
er, þegar tillit er tekið til þess,
hve tíðin hefir verið stirð.
Und'rskriftaskjal um að leggja
uiður útsölu Spáuarvína hjer er
nú borið um bæinn, og er sagt að
undirtektir sjeu misjafnar.
ÚR HNAPPADALSSÝSLU.
31. jan. 1925.
Ofviðri mikið var hjer 21. þ.
mán. fyrst a'f landsuðri og svo
af suðri, þá varð veðurhæðin mest
og er það mjög fágætt, skemdir
nrðu mikið minni fyrir það, að
veðrið var að deginum til.
25. ágúst síðastl'ðinn andaðist
að heimili sínn Stefán Einvarðs-
son bóndi í Hítamesi, 64 ára að
aldri. Hann var búfræðingur frá
Ólafedalsskóla. Stefán var með
fríðari mönnum, duglegur, þrek-
mikill og prúðmienni í framgöngu-
Hann eignaðist ágæta konu Hall-
dóru Jónsdóttur, systir Jóns, er
bjó lengi og vel á Moldbrekku
og þeirra systkina. Einkadóttir
þe’rra Stefáns og Halldóru, sem
upp komst, er Kr’-stín kona Júlí-
uíiar snikkara og bónda í Hítar-
nesi, nokkur böm sín mistu þau
ung.
Á aðfangadgskvöld jóla vildi
það slys til, að vinnukonan frá
Skjálg, Sigríður Signrbrandsdótt-
n fjell af stíflugarði í Skjálgur-
læk og drukknaði.
J. H.
-----n----
Forsætisráðherra barst í gær sam-
úðarskeyti frá:
Sendilierra Dana, de Fontenau f. h. j -------
dönsku ríkisstjórnarinnar. j Prófessor Macmillan Brown,
Fyrv. sendiherra Dana J. F. Föggild. hinn heim'skunni landfræð’lnigulr
Ftatsraad Monberg og frú. og rithöfundur, hefir verið að
Tslandsk Havdelsforening i Kaup- ferðast. um Kyrrahafsströnd Ame.
n annahöfn og ríku, og sendir mjer nokkrar
Carl Höepfner. greinar um þetta ferðalag sitt, og
---------j-------- þær hugsanir, sem það hefir vak:ð