Morgunblaðið - 10.06.1925, Side 3

ÚtiÉkÉmrn
3
M O RG r !*' T? LÁ ÐIÐ
iðara yrði fyrir þá, sem ilt höfðu
í huga, að koma áformum sínum
fram. Flugvjelar hjeldu vörð í
loftinu og fylgdust með bifreið-
inni. Mannfjöldinn tók fagnandi
Q
á móti Hindenburg; alt fór fram
með spekt og ró.
Daginn eftir vann Hindenburg
eið í ríkisdeginum að stjórnarskrá
lýðveldisins pýskalands. Yfirhers-
höfðingi Hindenburg sór í nafni;
hins almáttuga guðs að vera lýð-
veldinu trór og hlýta lögum lands
ins í h-vívetna.
Nú eru flestir farnir að verða
.þeirrar skoðunar, að hann muni
pað sló ót'ta yfir allflesta, þeg-J halda eið sinn.
ar Hindenburg, hinn trúi þjónn; Frjálslyndu blöðin og blöð (
Vilhjálms keisara, var settur í jafnaðarmanna hafa breytt um'
-æðstu valdastöðu þýska ríkisins. j oiðalag í umtali sínu um Hinden-
Alstaðar kvað vi'ð það sama’ Nú burg. Og það er meira “en orða-
hyrja nýir tímar, verri hinum J lagið. sem hefir breyst. Álit þeirra
-gömlu; nú hrynja veikar stoðir J á honum hefir gerbreyst. Helsta
samkomulags og friðar, sem æfð- blað socialdemokrata, ,Vor\vártsý
MORGUNBLABIÐ.
Stofnandi: Vllh. Flnaen.
Ptgrefandi: Fjelag 1 Reykjavfk.
Rltatjðrar: Jðn Kjartanaaoc,
Valtýr Stef&naaon.
A.uglýaingastjðri: B. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 8.
Slmar: nr. 498 og 500.
Auglýaingaakrifat. nr. 700.
Helmaalmar: J. Kj. nr. 74*.
V. St. nr. 1**0.
E. Hafb. nr. 770.
Áekriftagjald innanbæjar og 1 nA-
grenni kr. 2,00 á anánuði,
lnnanlanda fjær kr. 2,50.
1 lauaaaölu 10 aura eint.
Fascistar i Danmörku
Hindenburg og lýðveldið.
eftir vonum, svo þar mátti enginn
annars máli halla. pví næst tók
fjármálaráðerra til máls og rakti
hann sögu fjármálanna frá því
I við fengum sjálfsforræði lí fjár-
málum og til þessa dags. Lýsti
hann yfir þeirri skoðun sinni, að
Stefna ætti að því marki, að koma
landsbúskapnum í það horf, sem
verið hefði fyrir 1916, og að búið
væri skuldlaust. Færði hann rök
fyrir því, að þessu takmarki mætti
ná fyrir 1940. Taldi hann sjer-
staklega nauðsynlegt að viðhafa
gætni í skuldamálum hjer á landi,
sökum þess, hve landsmenn væru
oftlega háðir dutlungum óblíðrar
náttúru. pá mintist ráðherra á
stofnun Ihaldsflokksins og stefnu
hans. Fyrsta viðfangsefnið væri
viðreisn á hag ríkissjóðs. pví
næst að styðja landsmenn til sjálfs
atvinnureksturs, svo sem !hægt
væri nieð löggjöf. Andstaða í-
^istu stjórnmálamenn hafa reist á víðurkennir, að keisarasinnar hafi j Aðfaranótt þess 27. f. m., komu fyrri viku, 'hefir kveðið með haldsiiis væri soeialistastefnan, er
i'ústum Bvrópu. pessi var sónninn að vísu borið sigur úr hýtum við fascistar allmiklum götuóspektum meira móti að faseistum þessum. hefði það aðaláhugamál, að koma
1 lýðveldissinnuðum hluta þýsku * kosningarnar, en það verði samt á í Kaupmannahöfn, eftir því sem1 Gengu þeir í einskonar „kröfu- sem flestum fyrirtækjum á hendur
þjóðarinuar, og utanlands tóku sem áður lýðveldinu ómetanlegt nýkomin hlöð herma.
-allir í sama strenginn. | happ um síðir, að Hindenburg, Fascistar í Höfn eru mjög fá-
En oft fer öðruvísi en ætlað er varð ríkisforseti! petta er djarf- raennir; floklcur þeirra áhrifalaus
og er það vel á stundum. peir, mannlega mælt, en ekki óvitur- með öllu. En þeir gera við og við
öngu“ eftir aðalgötunum ,Strik- ríkisins. Ihaldsflokkurinn heldur
með áletursspöld. Yoru m. aftur fram fullu athafnafrelsi ein-
mu
T. S.
a. á þeim örfunarorð til byltingar. staklinganna innan takmarka lag-
Er þeir komu á Ráðhússplássið, anna, en auðvitað væri líhaldsstefn
sem hjuggust við, að Hindenburg lega. Bardaginn milli keisarasinna ýmiskonar tilraunir til þess aðláta'mættu þeir þar nokkrum :kom- an enganveginn andstæð fjelags-
mundi miklast yfir sigri sínum og' og lýðveldismanna er að vísu ekki á sjer bera, með fundahöldnm og; munistum, er rjeðust að þeim, skap atvinnurekenda, þar semþeir
sem áletursspjöldin báru og rifu teldu sjer slíkán fjelagsskap hent-
þau í sundur. Tóku fascistar þá ugan.
til gúmmíkylfna og börðu allöfl- Hann taldi sig eindregið fylgj-
uglega frá sjer. En kommúnist- andi frjálsri samkeppni; hefði
arnir voru of fáir, til þess að fas- hann þá trú, að sá, sem skaraði
cistar gætu einskorðað barsmíð- fram úr sjálfur í atvinnurekstri,
ar sínar við þá eina, og lömdu yrði jafnan til að lyfta hag heild-
þeir því nokkra vegfarendur „ut- arinnar. pá rakti hann nokkur
an flokka.“ þeirra mála, sem helst höfðu vald-
Um 500 manns tóku þátt í á- ið ágreiuingi meðal flokkanna á
flogunum. peim lauk þannig að siðustu tímum.
fascistar lögðu á flótta, því andúð Máli ráðherrans var fylgt með
almennings snerist gegn þeim, þar hinni dýpstu áthygli og að því
sem þeir þóttu upphafsmennirnir, gerður hinn besti rómur. Að lok-
með því að þeir höfðu tekið þessa inni ræðu ráðherra hófust um-
„kröfugöngu“ upþ hjá sjer. ræður og tóku aðallega þátt í
Tveir lágu hjargarlausir eftir þeim viðstaddir þingmenn. Fóru
bardagann en 18 voru teknir umræður fram með spekt og fullri
fyllast hroka er sæmdi frægasta húinn enn, en reynslan mun sanna þvíumlíku. í vetur sem leið, tóku
hershöfðingja gamla keisaraveld- J að keisarasinnar fjellu á sínu þeir sjer einkennishúning, svart-
isins, urðu fyrir sárum vonbrigð-' fífldjarfa bragði þann dag, er ar skyrtur, eins og þeir hafa liðs-
um. En Hindenburg hefir áður þeir gerðu Hindenhurg að for-' menn Mussolini í ítalíu. Hafa þeir
við og við gengið fýlktu liði um
götur borgarinnar í einkennisbún-
ingi þessum.
Mynd þessi er af einum flokki
þeirra á göngn um horgina.
Venjan hefir verið sú, hvenær
sem fascistar hafa eitthvað látið
sjer bæra, þá liafa kommún
sannað, að hann kann að taka’ seta.
óvæntum athurðum með rósemi. | ----------------
pegar keisarinn liafði sagt af;
sjer, hjelt hann áfram yfirstjórn ERLENDAR SÍMFREGNIR
fiersins og hlýðnaðist skipun nm, ------
■að stjórna hernum á heimleið frá! Khöfn 9. júnlí ’25. FB.
vígvellinum. Eftir kosningarnar Farið að leita Amundsen.
'ihafnaði hann hverskonar tilboð-1 Símað er frá Osló, að leiðang-
um um mikilfenglega viðhöfn við ursmenn þeir, er ætla að leita istar komið á vettvang. Hefir þá
fyrirhugaða „innreið“ sína í Ber- Amundsen og fjelaga hans, sjeu ýiirist lent í áflogum eða óbóta-
lín. Hægri menn höfðu liugsað farnir af stað til Svalbarða. ■ skömmum. En öðrum ^tjórnmála-
Alþjóðabandalagið.
Símað er frá Genf, að
m onnum
34.
sjer gott til glóðarinnar þann
■dag. peir hlökkuðu til' að nota
tækifærið til að svna yfirburði ’ erU eigi
sína og tilgang sinn með því að fr.ndur framkvæmdaráðs. Alþjóða-
kjósa Hindenburg. „Stálhjálma- ^andalagsiM sje byrjaður. Mörg __ Á
fjelögin“ áttu að fjölmenna, og mal "verða á dagskrá og þar á ^—
svart- bvít-rauði fáninn (keisara- meðal öryggistilboðið þýska. j
fáninn) átti að bera vitni um,
finst cigi ómaksins vert
að sinna fascistum; sém flestir
langt yfir fermingar-
miðvikudágsnóttina
hvert stefndi. Hindenburg var
þessu mótfallinn. Hann kom í veg
fyrir, að „stálbjálmarnir“ ljetu
um of á sjer . bera, — bæði gat
þetta valdið óróa viðtökudaginn,
og hefði ennfremur mælst illa
fyrir í útlöndum.
Yiðtökurnar urðu samt sem áð-
Atta menn dæmdir til dauða
í Cairo.
Símað er frá Cairo, að átta
menn, sem kærðið voru fyrir
morðið á Sir Stack í fyrrasumar,'
hafi verið dæmdir til dauða. ;
Hroðaleg morð í pýskalandi.
Símað er frá Berlín, að í smá-
Halldór Vilhjálmsson
skólastjóri
kominn heim úr Danmerkur-
för sinni.
fastir. kurteisi og var auðfundið að fylgi
fjármálaráðherra efldist er á leið
..... fundinn. Tjáðu fundarmenn hon-
um innilegar þakkir fvrir kom-
ara lands, sem væri l góðri rækt nna) aive„. án tinits til fi0kka-
og vel hirtur.
skiftjnga. Fundarstjóri var fram-
Eins og nærri má geta, þótti an af ftmdmum Ásmundur Guð-
dönskum áheyrendum þaft undrum mUndsson skólastjóri á Eiðum,
sæta, að hjer fengjust jafnmiklar en seinni hlutann Páll Hermanns-
Halldór Yilhjálmsson skólastj.1 afurðir af hverjum túnhektara son bússtjóri á Eiðúm. Fundur-
Hvanneyri, og frú hans, voru [ og fáanlegar væru af ræktuðum inn hófst klukkan 2 síðdegis og
ur hinar stórfenglegustu, en sem1 bænum Hassenburg nálægt Ko-
betur fór, nokkuð á annan veg burgj hafi maður einn myrt níu
en hægrimenn höfðu ætlað ' marnieskjur skyidnliði sínu á
Brautarstöðm, sem hann kom að, hryUilegan hátt. Framdi .hann
hggur í útjaðri Berlínarborgar. j sígan sjálfsmorð
Hundruð púsunda manna stóðu í ■
meðal farþega á Gullfossi hingað hektara í Danmorkn
um helgina var.
Hefir Halldðr
lestraferð um Danmörku undan- ■ þekkingu danskra bænda og bú-
farnar vikur, eins og lesendum! fræðinga á búnaðarháttum vorum
Má óefað fullyrða, að för Hall-
verið á fyrir- dórs hafi orðið til þess að auka
blaðsins
stóð með tveimur stuttum hvíld-
lim til klukkan 2 eftir miðnætti.
Seyðisfjarðarfundurinn.
í gær var mjög fjölmennnr
er kunnugt. Fór hann og högum, að miklum mun. En fundur haldinn hjer á Seyðisfirði,
I þangað á vegum Dansk-íslenska það er ekki að efa, að framkoma fyrir kaupstaðinn og hreppinn og
| fjelagsins. Fvrirlestra hjelt hann1 Halldórs öll hafi orðið íslenskri var afarfjölmennur. Fjármálaráð-
fylkingum háðum megin við göt- J Útlendingahatrið í Kína magnast. a öllum helstu búnaðarskólum í bændastjett og íslensku þjóðinni herra setti fundinn og flutti
ur þær, sem farið var eftir frá j Símað er frá Shanghai, að fyr- Danmörku, svo sem Lyngbj^-skóla,1 l'1 vegsauka
brautarstöðinni til forsetahallar- irsjáanlegt sje, að fjandskapurinn Dalum’ Ladelund, Askov; á „Hus-! -----
innar. Vofú þar saman komnir gecjn útlendingunum. mnndi enda mandsskMen" við Odense og víð-
menn af öllum flokkum og st.iett- blóðugum bardögum.
um. pó voru tiltölulega fáir verka
ar. í Höfn flutti hann tvo fyrir-
Uestra, annan við Landbúnaðar-
í Belgíu. . húnaðarkandidata.
Símað er frá Bryssel, að Paull-' Allir voru fyrirlestrarnir um ís-
menn viðstaddir. petta var um Kaþólskur maður forsætisráðherra háskólann, hinn í fjelagi land-
hádaginn, og verkafólkið þá flest
nð vinnu sinni. Lýðveldisfáninn og
lceisarafáninn gamli voru báðir á
lofti. Búist hafði verið við, að
kommúnistar mundu sýna Hinden-
burg, og ef til vill stjórninni,
hanatilræði, og voru ýmsar ráð-
stafanir gerðar til að koma 4 veg
fyrir þetta. Alvopnaðir lögreglu-
Landsmálafundurinn
að Egilstöðum.
kveðju frá alþingismanni kaup-
staðarins, Jóhannesi ’hæjarfógeta
Jóhannessyni og kvaðst fyrir hans
hönd samkvæmt beiðni skýra frá
stórfum þingsins í fjelagi við
Árna Jónsson, þingmann N.-Múla-
Seyðisfirði 6. júní FB. sýslu. Skiftu þeir með sjer verk-
Leiðarþing og landsmálafundur um. Voru aðrir þingmenn ekki
et úr lcaþólska flokknum verði lenskan landbúnað, hvernig hann fór fram á Egilsstöðum síðastlið- mættir, er fundur hafði verið
forsætisráðherra, en Vandervelde nú væri rekinn, og hverjir fram-'inn laugardag, eins og til stóð. settur, og tók þá til máls Árni
utanríkismálaráðherra. tíðarmöguleikar væru framundan. ^ Auk fjármálaráðherra mættu á Jónsson og skýrði snjalt og ítar-
!.En til þess að gera áheyrendun- fundinum þingmenn Múlasýslu, lega frá gangi ýmissa mála í þing-
Endurreisn biskupstólsins í um það sem skiljanlegast, hver i Árni Jónsson, Halldór Stefánsson, inu og úrslitum þeirra. Ljetu
Stafangri. liftaug landbiinaðar vors væi’i, og ■ Sveinn í Firði og Tngvar Pálma- fúndarmenn ánægju í ljós vfir
SA’mað er frá Stafangri, að hverra umhóta mætti hjer væntaj son. Árui Jónsson setti fundinn glöggri frásögn. Þá tók fjármála-
þjónar, sumir á mótorhjólum, biskupstóllinn hafi verið endur- lagði Halldór alveg sjerstaka á-
sumir ríðandi, fylgdu bifreið ^ reistur á sunnudag með mik- herslu á, að skýra frá því, hve
Hindenburgs frá brautarstÖðinni j illi viðhöfn.Samtímis hjelt bærinn miklum búfjenaði mætti fram-
til hallarinnar. Til vonar og vara 800 ára afmæli. fleyta, og hve mikill afrakstur
og gáfn þingmenn kjördæmanna ráðherra til máls og hjelt áfram
síðan skýrslu um helstu störf skýrslu um þingmálin ljóst og
‘þingsms. Höfðu þeir skift með hlutlaust. Að því loknu lijelt hann
sjer verkum og var mál manna,, áfram ræðunni og beindi orðuin
var ekið með geysihraða, svo erf-
gæti lijer orðið, af liverjum liekt- að framsögn þeirra væri hlutlaus sínum að hagsmunamálum þjóð-