Morgunblaðið - 19.06.1926, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
Stofnandi: Vilh. Finsen.
f~ gefandi: Fjelagr I Reykjavík.
Ritstjórar: Jón Kjartanssón,
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 8.
Sími nr. 500.
Auglýsingaskrifst. nr. 700.
Heimasímar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Áskriftagjald innanlands kr. 2.00
á mánuði.
Utanlands kr. 2.50.
í lausasölu 10 ura eintakHJ.
Skélamál
i. o. G. T.
SnnnIendiKiga.1
ERLENDAR SÍMFREGNIR
Khöfn 17. júní. FB.
Stjórnaonyndun erfið í Frakk-
landi.
Símað er f.rá París, að ef Bri-
and heppnist stjórnarmyndun,
heimf i hann ótakmarkað umhoð
til þess að framkvæma fjárhags-
um'bætur og loforð lnngsins um,
að það verði stjórninni til engirar
ihindrunar í þessu. Poiniaré, er
fús til þess að taka þátt í stjórn-
inni, en rádikalar neita samvinnn
við h.ann, og er búist við því, að
það m'uni taka langan. tíina að
mynda nýja stjt'vn.
*
Breskir verkanienn og leng^ng
\dnnutlmans í kolanámunUm.
Shnað er frá Lond.on, að verka-
menn hóti ýtrustu mótspyrnu
:gegn tillögu stjórnarinnav um
lengri vimiuthna í kolanámunum.
Að norðan.
Akureyri, 18. júní. FB.
HnsmygTun. Fjórir menn settir í
gæsluvarðhald nyrðra.
Smyglunarmál er hjer á döf-
inni. Bjarui Jóhannesson og Jó-
hannes Hjálmarsson, báðir á
Siglufirði, eru nú í gæsluvavð-
haldi þar; Jón Guðmundsson frá
íteykjavík og tveir aðrir liafa ver
ið tdknir fastir hjev í gær, gruli-
aðir um að vera riðnir við vm-
smyglunina. Vín hefir fundist í
Selvík á Skaga, sem álitið er, að
fyrnefndir menn hafi flutt þang-
■að með mótorbátnum Tryggva.—
Rannsókn stendur yfir í málinu.
Engin hátíðahöld 17. júní
17. júní leið hjer, án nokkurrar
tilbreytni, nema að flog'g blöktu
á stöngum í bænum.
Nýtt blað.
Nýtt blað, Einar Þveræingur,
kom út í gav. Blaðið er málgagn
• frjálslyndra maiina, og er Sigurð
ur Hlíðar ritstjóri.
Um það hefir verið allmikið tai- ]
að um hríð og blöðin oft minst á
það. Virðist mörgum Revkvíking-1
um vera ant um það, sem þetur
er, enda eru margir þeirra komn-
iv austan yfir „f jallið'‘, úr Ar- J
nessýslu og Rangárvalla. Nú telja
margir málið komið í mát, og
enga von um framgang þess; er
hlutaðeigendum drjúgum ámælt
fyrir alla frammistöðuna, og skell-
ir skuldinni sinn á hvern. í um-!
mælum manna, þykiv mjer kenna 1
nokkurs misskilnings og ókunn-
ugleika, sem von er, því að saga
málsins hefir hvergi verið rakin,
og þess lítt. getð á prenti, livað
í því hefir gerst lieima í hjéráði. |
Jeg þykist sæmilega kunnugur;
málavöxtnm, og sýnist mje.v enn!
þá óþarfi að örvænta um góðar
piálalyktir og rjettað spara.ámæl-
in við hjeraðsbúa um sinn.
Skólamálið á lengri sögu en |
hjer verði rakin til hlítav, en}
stutt ágrip er þó betra en ekkij
til kkýringar. Nokkru fyrir ófvið- j
inn niikla hafði komið til tals
með sýslunefndum Avnesinga og
Rangæinga að stofna til hjeraðs-
skóla á Suðurlandi, fá X'estur-
Skaftfellinga í fjelag um hann
og velja skólasetur miðsvæðis í
hjeraðinu, og var Stórólfshvoll
til nefndur. Mál þetta kom litt
eða ekki tíl almennings kasta
og fjell niður um sinn. Þegar
eftir ófriðinn váknaði það við
aftul' og á almennum fundi í
T’jórsártúni fyrir báðar sýslur
veturinn 1911)—20 voru samskot,
hafin til skólastofnunar og áskov-
un send í alla hreppa um að efna
til almennra samskota. Arangur-
inn, sem kom í ljós af þessari
áskorun, voru loforð um 6000 kr.
úr Grímsnesi, 9000 úr Hruna-
mannahrepp, 5500 úr Gnúpverja-
hrepp, 8000 úr SkeiðaJhrepp, 3000
úr Hraungerðishrepp og 11000—
12000 úr Rangárvallasýslu. Vet-
urinn 1922—23 voru nefndir kosn
ra afmæli
AlþJóSa-Hegla Ge©d-Templara
og
40 ára afiaæli Stórstúku íslands
heldut* Stócstúkan hátiðlegt með samsæti á „Café Rósenberg"
íimfydapinn 24. |úni9 kl. 7 siðdegis.
Allir fjelagar Goodtemplarareulunnar að sjálfsög'ðu velkomnir, meðan húsrúm
leyfir.
Allar veitingar verða ág'ætar, eins og vant er hjá Rósenberg.
Ný kvæði verða sungin. Ræður fluttar, og fagnaður hinn mesti, eins og vant
er, þegar Templarar eru í sinn hóp.
Aðgöngumiðar að samsætinu fást hjá Sveini Jónssyni, Kirkjustræti 8 B, —.
(Veggfóðursbúðinni), frá því á mánudag.
í sámsætisnefnd:
Sveinn Jónsson. FIosi Sigurðsson. Felix Guðmundsson.
Gróa Andersson. Kristjana Benediktsdóttir.
steinlíms, ef jörðin Laugarvatu
vavi keypt á 30,000 fkr. og skól-
inn settur þar. Olfusingar huðu
12000 kr. og ókeypis aðflutning
á efni, ef skólinn væri settur þar
í svéitv Skólanefndin fjekþ nú
húsameistara ríkisins til að skoSa
alla þessa staði, sem til hofðu ]
verið nefndir. Hann gaf svo i
skýslu um bygginga.rslkilyrði á ]
þeim öllum, og segir þar að sjer
lítist best. á Lauga-rvatn. Á næsta
sýslunefndar fundi var 2 mönn-
um bætt við í skólanefndina og!
henni falið að leita frekari sam-1
skota. og tryggja hin eldri Ioforð j
og ákveða skólastaðinn, ef til
kæmi. Lofo.rðin, er nefndin f jekk, |
gömúl staðfest og ný að auki,1
voru þessi: Hrunamannahreppur
8000, Bisíknpstungna- 6000, Gríms-
nes- 6000, Gnúpverja- 5500, j
Hraungerðis- 3000, Yillingaholts-j að standa fyrk- framkvæmdnm.
Vatnsglös frá 25. aura stk.
Vatnsfíðskur með glasi frá 1 krónu stk.
Assiettur1 fyrir ís frá 20 aurum stk.
Öskubakkar frá 45 aur. stk.
Glerskálar, mjög ódýrar, og margt fleira.
M. P. Duus,
Gle i vörudeildin.
ar í háðum sýslum til að gangast ,, . . , ,
. . 2000, R'keiða- 1800, Gaulverjabæj-
10*111- I
Evravbakka
GENGIÐ.
Rvík í gær.
Sterlingspund............ 22.15
Danskar krónur...........120.77
fyrir málinu. Þær áttu sameigm
legan lokafund með sjer í jan. '24
og kom ásamt iim, að ráðast
dkyldi í skólastofnun og fela
sýslunefndunum forustu og fram-
kvæmd. Þegar til þeirra kom,
synjaði sýslnnefnd Rangæinga, en
sýslimefnd Árnesinga tók málið
að sjer, kaus þriggja manua nefnd
til að fylgjá má.linu fram og láta
vannsaka skólasetur, er völ væri
á. Öllnm virtist þá koma saman
um, að kjósa til þess einhver-i
þann stað, þar sem nota maitti
jarðhita í stað eldsneytis, og að
ætlast til þess, að hver sá hrepp
ur, er fengi skólann til sín, legði
eitthvað vá sig umfram aðra.
egar þessi málalok spurðust,
1000, j reis mikil óánægja út af þeim
með fundahöldum og mótmælum
gegn Laugarvatni, og virtist þá
ar- 1500,
’Grafnings 500 og Þingvalla- 500;1
a.lls 35,800. Síðan skoðaði nefndinj
siálf alla staðina með lýsingu I , . . , , „ , ,,
•' . ' iekki vænlega horfa um fullar og
hústmeistara í höndum, gerði
J II JOlal
áætlun um stofnkostnað á hverj- j
uniun.
efndir á samskotaloforð-
Alþingi hafði tekið vel
undir stv-rkbeiðni
um stað og valdi að því búnu
í einu Ihljóði Hveraheiði. Þar með!
taldi hún skólastaðinn ákveðinnJ ,
] stotnkostnaði, et
A svslunefndarfundi í vetur, .,
nioti annarstaðar fra.
skvrv- hún því næst frá gerðum , ,v.
1 * ari hafði
sínum. Þá fyrst kemur sundrung , . „ *
aætlað kostnað við það
í málið og togstreitan um stað-
inn. Oddviti sýslnnefndar vildi
j eklki láta skilja s,vo erindð, sem
.'skólanefnd liefði verið falið, að
hún hefði rjett til að velja stað-
Norskar k
Sænskar k
Ðollar ..
Franskir fi
Gyllini
IVlörk ..
miir
ínur
ikar
---"'"•víSj'fc-
101.21
122.28
4.56,5
, 13.29
183.27
108.46
, ,, ,in<n, uema svslunefnd samþykti,
Þessi tilboð komu nu tram tnn , . , ,,
■jog lauk svo þeirri deilu, að akveos
ið var, að sýslunefndin skyldi
velja staðinn síðar á öðrum fundi.
Ótryggur ís.
slkólasett:.”: Biskupstung’namenn
buðu að gefa Haukadal með hjá-
leigu, eða 20,000 kr. í peningum,
og ákeypis flutning á efni frá
bílbrautarenda, ef skólinn væri
settúr í Biskupstungum, en annars
6000 kr. hvar sem liann yrði, og
])ótti drengilega af stað farið.
Hrunamenn buðu skólasetur á
Ilveraheiði og lofuðu þá að bæta:
við sín fyrri loforð 17,000 kr. —
— Taktu skautana mína, Grímsi,
‘og farðu út á Tjörnina. Ef þújþar í talið verð jarðai"innar j
ert ekki kominn heim aftur eftir
hálftíma. þá hætti jeg mjev ekki
út á ísinn í dag.
Hann var kallaður saman 6. apríl,
Yar þá gengið til atkvæða um
3 staði; fyrsti og annar fj.ellu,,
en sá þriðji var Laugarvatn, og
va.r hatm samþyktur með flest-
öllum atikvæðmn, einnig þeirra.,
sem vildu hina heldur, því að
jþeir álitu, að fjellí hann líka,
')á væri skólamálið alt fallið, og
Tvo
a fund-
og aðflutning! inn. Síðan var nýrri nefnd falið
, þar i taiiö verö jaroafmnar
Högnastaða, þar sem Hveraheiðin j ')ví vil,lu l*ir síst valda'
er, og aðflutningur. Laugdælir j sýsluuefndarmenn vantaði <
íbuðu 10,000 k
\rnesinga til
af
3/5 kæiúu á
Húsameist-
teiknað skólahúsið og
fullgert
120,000 kr., er verð ja*rðarinnar
bætist þar við 30,000 kr., verður!
stofnkostnaður alls á Laugarvatni
150,000 kr. Kæmu þar af 90,000
í hlnta hjej’tiðsins. Sýslumaður
hafði fengið loforð fyrir baúka-
láni, 50 þús. kr. gegn veði í skóla-
húsinn uppkomnu, en ráðuneytið
kvaðst eigi nmndu greiða neinn
styrk úi' ríkissjóði fyr en til væru
af hiimi hálfunni 90,000 k»r. í
tiltækum peningum eða- áíreiðan-
legurn lánloforðum án veðbanda
á skólaliúsinn tilvonandi. Yar nú
enn 'kölluð saman sýslunefndin
til að ráða fram úr vandræðun-
um. Bar skólanefndin þá til-
liigu þar IV.'am, að liverfa frá
Laugarvatni að Hveraheiði, eins
og þeir hefðu áður lagt til, og
aður minni, lmsið jafn dýrt,
120,000 ki\, en jörðin ekki nema
5500 k*r. og hluti hjeraðsins því
ekki nema 75300 kr. Ef að því
væri nú liorfið, væru þegar er
vildi tiltækir peningar frá .Iíruna-
mannahreppi 22,500, Gnúpvwja-
5500, BiJknpstungna- 6000, Eyr-
arbakka- 1000, íþróttaf jelaginu
Skarphjeðni 1000 og nokkrum ut-
an hjeraðsnúimmm - 3000, samtals
39,000 kr. Þegar þar við bættúst
onnur gefin lofo*rð, sem engin
ástæða væri til að ætla að brygð-
ust, þar sem þau liefðu aldrei
verið bundin við neitt sje*rstakt
skólasetur, ])á væri ekki eftir að
útvega nema 20,000 kr. og mætti
jetla, að einhver ráð yrðu a5
útvega þá uppliæð án þess að
veðbinda skóláhúsið, enda sjálf-
sagt að stefna að því, að skólinn
kæmist upp skuldlaus. Eftir
nokkrar umræður var samþykt
með atkv. fjölda sú tillaga frá.
oddvita, að slá málinu á f.rest —
sennilega þangað til Rangæingar
hafa gengið til atkvæða urn,
hvort þeir vilja ganga í samlög
við Árnesinga um málið. Sú at-
‘kvæðagreiðsla á að fara fram í
sumar.
Þannig stendur þá málið, að
20,000 kr. vantar til þess að
bentu á, að þar yrði stofnkostn- skólinn ve.rði reistur skuldiaust.
<