Morgunblaðið - 13.07.1926, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIF)
MORGUNBLAÐIÐ
Stofnandi: Vllh. Finsen.
gefandi: Fjelag 1 Keykjavlk.
Ritstjórar. Jóri Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Aug:lýsingíistjóri: E. FTafberg'.
Skrifgt0fa Aust.urstrær.i 8.
nr. 5UU.
Augiýsingaskrjfst. nr. 700.
Heimasímar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
-^■kriftagjald innanlands kr. 2.00
6- mánnfti.
Utanlands kr. 2.50.
^ lausasölu 10 ura eintakH5.
Samta! við Tk Staaaing
fosrsætisráð&erra Bama
^Rlendar símfregnir
Khöfn 12. júlí. FB.
Traustsyfirlýsing
til frönska stjómarinnar.
Síniað er f.rá París, að þingið *
hafi samþykt traustsyfirlýsing til
^tjórnarimiar. Blöðin fullyrða, að
sa>nkoniulag hafi tekist á milli
■®nglands og Fra'kklancls um ófrið-
arskuldi,enar. Caillaux fer t.il
0ndon einhvern nœstu daga til
^PSs að unrlirskrifa hinn nýja
^ainning, sem kvað vera enn hag-
■stæðarí Frökkum, heldur en ame-
^isld skuldasamningm'iiin, og þyk-
nú sennilegt, að tilsla.kanir
^refa flýti fyrir hreytingu
‘Unerísk-frönsku samningunum.
Meðan Stanning forsætisráð-
herra og frú hans dvelja hjer í
bænum, eru þau gestir Fontenay
sendiherra.
í §ær hitti Mbl. Stauniug ráð-
herra í sendiherrabústaðnum. Er
Stauning maður höfðinglegu.r að
vallarsýn og hinn hofmannlegast.i
í a lli'i framkomu.
Eftir að hafa óskað forsætisráð-
herrann velkominn til landsins
leiddi jeg talið að veru hans hje.r
og ferðalagi. Ætlar harfn að taka
þátt í stjórnarfundum norrænu
embættismannanna hjer næstu
VerkaJaun og verðlag.
En hvað um verkalaunin í sam-
bandi við hækkun krómmnar? í
ár ríkir atvinnufriður í Dan-
mrV'ku, ]>ó krónan hafi hækkað
upp undir gullgildi.
Já, — við höfum eigi liaft
neinar vinnustöðvanir síðan sam-
komulag náðist eftir löngu deil jsem
una í fvrra vor. Þá var gen
atvinnuleysi mikið og- vandræði,
kaupgeta .rýr. Því er Verðlækk-
unin komin að miklu leyti vegna
,vöntunar á kaupgetu, og kemur
að því leyti hvorki krónuhækkun
nje tolllögun við.
l'erðlagið hefir lagað sig eftir
genginu á tiltölulega skömmum
tíma, án þess að gerðar hafi ver-
ið í rauninni nokkrar opinbera*'
ráðstafanir til þess, að svo yrði.
Memi hafa tekið sig saman um,
að reyna að lækka verðlagið á
flestum vörum. Onnur sam-
eru og', sem þar konia til
Karlmannaffit
margar fegundir, Ijós og dökk,
frá kr. 50,00.
Stultjakkaff11
og spcrtbisjtui*
m
I
Brauns verslun.
>'ið tök
i
Franiska- stjórnin völt.
^ímað er frá Pa.rís, að stjórn-
•n hafi aðeins 22 atkvæða meiri
l'luta í þinginu. — Verður
' ^1 sje.", hvort hún hafi
Hasgilegt fylgi í þinginu til þess
koma fi'am áformum sínum
! k)á.rhagsmálummi 1 framkvæmd,
í‘n til þeirra kasta kemur nú
næstu daga, er stjórnin ber fram
ákveðnar tillögur um aukið vald
s>tt til þess að taka ákvarðanir
1 íjárliagsmálunum, án íhlutun-
ai' þingsins.
jóðverjar taka þátt í viðreisn
frankans.
Símað e*- frá Berlín, að sá orð-
■iómur leiki, að þýski ríkisbankinn
*e“ji við enska og ameríska
ailka um hluttöku Ríkisbank-
'ans 1 hjálp til Frakka til við-
'r<iisnar frankanum.
■^tta stunda vinnudagur
í kolanámunum bresku.
^íniað er frá London, að efri
^álstofati hafi samþy’it átta
stunda vinnudag í kolanámunnm.
Stauning forsætisráðherra.
Ný stjórn í
Síniað er frá
atniona hershöfðingi hafi
°sta og myndað stjórn.
Portúgal.
Lissabou, að
■teypt
Prá Lissabon.
^íniað er frá Lissabon. að Costa!
sh fangi í Belenehöllinni. Herian
Carmona, sem var áður
laðherra Costa, en var nýlega af-
settur.
Samgönguerfiðleikar
í Mið-Þýskalandi.
Símað er f.rá Berlín, að nnklar
^anigönguteppur sjeu um Mið-
ískaland vegna vatnavaxta. —
• amhrautarbrú í Lichtenfield-
fIa’n liaf8i hrunið rjett eftir að
arþegalest hafði ve,rið ekið yfir
llaua.
iigui'legir skógareldar geysf nú
sein stendur í Sogga í Svíþjóð.
daga. Síðan býst hann við ef tími
viust til. að fara upi> í Borgar-
fjörð snögga ferð, og ef ti 1 vjll
austur yfir fjall.
Gengismálið.
Hin öra hækkun-
Barst því næst tal>ð að Geng-
ismálinu, hinni öru krónuhækk-
un í Damnörku og afleiðmgum
hemia.r.
Það er eins og kunnungt er
álit, okkar, segir forsætisráðherr-
ann, að fyr sje eigi grundvöllur
trvggur undk' viðskifta og at-
vinnulífi þjóðarinnar, en krónan
hefir fengið sitt fulla gildi.
Hækkunin varð hraðari en til
var ætlast. En þa.r kemur svo
margt til greina. Það voru að
nokkru leyti erlend áhrif, sem
komu hinni öru'hækkun á. Hún
varð öra.ri en menn óskuðu eftir.
A hihn bóginn getur það A7er-
ið álitamál, hvort betra er, að
gengið smáhækki á mörgum ár-
um, ellegar taka hækkunina í
skjÖt.ri svipan. — Erfiðleikarnir
verða vifanlega •tilfinnanlegri, ef
gengishækkun er skjót, en þeir
taka þá fljótar af.
Sem stendur eru erfiðleikar
miklir í atvinnulífi Danme»rkur,
vegna gengisliæhkunarinnar, mörg
fyrirtæki stöðvast nú á tímum,
fyrirtæki sem eigi hafa haft nægi-
legt fjármagn að bakhjalb.
0
FlokkaDiir og gengið.
Hefir gengismálið nokk.m sinni
verið hreint flokksmál í Dan-
niörkfi ?
1 rauninni hefir
Íð svo. Flokkarnir
niunandi viljugir'
gengishækkiuiina. -
bændaflokkni'iim
svo frá samningunum milli at
yinnurekenda og verkamanna, að
laun allra vinnustjetta er miðað
við verðvísitöluna.
Vísitalan *hefir lækkað mjög
ört. Verðvísitalan í febrúar síð-
astl. var nál. 12% læg.ri en vísi-
talan næsta á undan.
Nivsta vísitala verður reiknuð
iit í ágúst í sumar. Jeg get biiist
við, að hún sýni.'enn mikla lækk-
un vöruveét'ðsins. Og þá er verð-
lagið í Danmöuku mjög áþekt
liinu almenna verðlagi í heimin-
um. »
Sem stendur er mikið atvinnu-
leysi í Danmtirku. Er líklegt að
það stafi af einhverju
því, að menn búast við, að kaup-
ið læklti,. er næsta veérðlagsvísi-
tala verður g'efin út. Þess vegna
sje beðið með ýmsar framkvæmd-
ir, uns kaupgjaldið lagar sig eftir anna>
hinni nýju vísitölu.
— Og verkamenn taka ]>ví
möglunarlaust þó kaupið læklvi
samkvæmt verðlaginu?
— Þeir, sem lægst hafa laun-
in eru vitanlega eltlíi sem
nægðastiéi' eins og
því er ekkei’t að
g.-eiiia, samtökin um, að kaupa
innlendan varning fremur en er-
lendan, hvenær sem liægt er. |
Alullar
í mörgum og fallegum
litum.
frá 37,00
hjá
Elill lliiliíi,
Sjávarútg’erðar-fyrirætlanir.
— Mun nokkur alvara í því,
að ati'kin verði sjávarútge.rð í
Damnörku að miklum niunf
—* Líklegt hefir það þótt, að
s'líkt mætti taltast. Vegna þess
þve ' atvinnuleysi hefir : verið til-
finnanlegt, er eðlilegt að leitað
sje að nýjum starfssviðum. Við
settum nefnd hjer urn árjð, til
]iess að .rannsaka málið. Sam-
kvæmt álit% hepnar, er ekkert út-
uí *» *T’ f mi,úl T's snt Fyrtpiigfilandi t
levti af a8 ÞV1 a næstumai, að breyta ut- '* mrnm&Ji
gerðinni og auka liana.
Nefndin leit svo. á, að tiltæki-
legt væri, að auka og bæta nokk-
uð rekstur niðn.rsuðuverksmiðj-
sem tilreiða fiskmeti. Ft-
erð Færeyinga má Jiæta að
mikiiun mun, með því að gera
þeim kleift, að fá hentugri skip,
en þeir hafa nú. En danskir sjó-
menn eru nú einu' sinni þannig
Saumgai n,
Bindigm’si,
TrawloaFtt.
heitir besta dósa-
mjólkin. — Hús-
mæður! k a u p i ð
Lux-mjólk,
ekki sem á- gæ.rðir, að þeim fellur ekki stór-
cengur. En við útgerðin. Hver sem þar dregur fæst í fiestum verslunum.
0.era_ fisk úr sjó, vill helst
eiga fleyt-
una sína sjálfur. Ilæsta lagi að betri skilyr6i {yliv kommúnisma>
Fjárlögin. f'n‘nr s'|eu nm batmn. Okkurgefst en j Danmörku, segir ráðherrann.
— Og það hefir teldst að lækka ekkl yel að hafa nukmn aðkeypr- Hann er ])6 þar sem aiisstaðar
útgjaldaliði fjárlaganna samhliða an vmnukraft við fiskveiða." — annarsstagar ag tapa fylgi_ En
gengishækkuninni í ekld síst þegajr hið aðfengna vinnu- þag er skiljanlegt> að fleiri Norð.
— Vitanlega reynum við það ail komllr lra búnaðinum. Lænd- ,menn iianist að kommúnisma en
í lengstu lög, að sfilla útgjöldum 11 r °S vmnumenn þeirra kunna Danir. 1 Noregi er verkalýðs-
í hóf, svo álit þjóðariimar út á llft til sjómensku, os: eru ekki
við bíði «kki hnekki við það, að f-vr’r liana gæini.r.
hrej-fingiu ýngri en í Danmörku,
Bolsar.
fjárlög sjeu afgreidd með tilfinn-
anlegum tekjuhalla. A síðustti
fjáírlögum, sem afgreidd voru í únistum j
apríl voru útgjöldin lækkuð um munúir?
30—-40 miljónir lcróna frá því sem
áður vav. A launaliðum sparaðist
20 miljónir vegna þess, hve dýr- unúrancli yfir því,
tíða.’-uppbót minkaði. Dregið var skylúi slikf ; bn„.
og hefir því eigi náð þar sömu
framþróun eins og hjá okkur. —
Er nokkur hreyfing á komm- Danskir verkamenn hafa lengur
■ Danmörku úm þessar tekið þátt í stjórnmálalífinu en
norskir stjettarbræður þeirra, og
Forsætisráðhe.rrann leit upp við bafa því betri póbtíska dóm-
spurningu þessa, og var sýnilega greind en hinir noírsku og þrosk-
að nokkrum aði'i ábyrgðartilfinningu. Að end-
ingu spurði jeg forsætisráðherr-
'af ýmsum fjárveitingum, svo sem — Nei _________ síðiv en svo. Komm- ann, hvo.vt hann sæi nokkra breyt-
•til sjúkrahúsa. um 10%, frá því únistahi'eyfing eða kommúnista- ingu á viðskiftum og sambandi
sem áður var. En til þess að breyta f]okkur er ekki tp í Danmörku. Dana og íslendinga. Leit hann
fjárveitmgúm í það'lmrf, sem við pað eru að visu tjj stoku menn, svo á sem aðrir, að alt væri þar
sem kalla sig hommúnista. En með kyi'évum kjörum. Gat hann
enginn þeirra hefir liin minstu þess að lokum, að sjer hefði ver-
áhrif. Hjer á árunum gáfu þeir ið hin mesta ánægja að því, að
að vísu út vikublað. Var það selt t.aka þátt í verslun8érmótinu með
það eigi
vo.ru þó
ver-
niis-
á. er ki’ónan e.r nál. gullgildi þarf
ýmsar lagabreytingar. Verið er
að vinna að þeim nú, og eins að
undirbúniiigi á frekari lækkun
útgjaldanna.
Horfurnar.
menn sje.” í hugarluad
á götunum. Hefi jeg hvorki sjeð íslenskum kaupsýslumönnmn í
það, oða heyrt ]>ess sretið, nú fyrra. Eins niyndi liann framveg-
longi. Það kann að vera, að það is gei'a það sem í hans valdi
— Gera ínenn sje.r í hugarlucd sje o-efið út einhversstaða.r, enn stæði, til þess að efla verslunar-
að • fjárhagsvandræði þau sem nú í dao', en mjer er ekki kunnugt viðskifti milli Islendinga og Dana,
standa yfir í Danmörku, geti um þag. á þann hátt, að greitt 37rði fyrir
haldist til margra ára? j — Fyrir nokkrum árum kom sölu ísl. afurða í Danmörku.
— Erfitt að giska á nokkuð um ,])afi ])0 fyrir, að kommúnistar í Jeg þakkaði forsætisráðherra
það. Ber þess að gæta, að t. d. Höfn bljesu saman fnndnm. <Vð hinar glöggvu upplýsingar og hin
‘hið lága ve.”ð á aðalútflutning.s- fúr t. af Thögersen um eitt greiðu svör.
vörum okkar, stafar að
leyti af erfiðleikum þeim, sem
þjá Evrópuþjóðirnar alment nú á
á, að styðja tímum. Kvarta.ð hefir t. d. verið
—. Vinstrimenn, undan því, að útflutningur vor
fór sjer lengi á landbúnaðarvörum til Þvska-
vel hægt í málinu., Bændur gátu lands hafi líiinkað mjög, vegna
unað lággenginu sæmilega vel. jtolllaganna nýju í Þýskalandi. —
En sölutregðan stafar eigi ein-
göngu af því, heldur að miklu
mik'u skeið.
1 — Thögersen, segir ráðlierrann.
Jeg hefi ekkert frjett til hans
lengí. Sennilega er hann kominn
til Rússlands.
— Mikill mmiu.” er það, hve
kommúnistar láta fremur á sjer
V. St.
Og seinastir vorn þei.r „konserva-
tivn‘% til þess að styðja liækk-
unina.
leyti af hinu, að þar í landi er
Síldaraflí á Vestfjörðuin.
(Einkaskeyti . til Morgunbl.)
Vjelbátur
Flatey,ri, 11. þ. m.
frá Súgaudafirði
bera í Noregi en í Danmörku. fjekk 100 tunnur síldar í nótt
Hverjár munu orsaki,” til þess í 15 net. Hann varð var við síld
mismunar? vaða í niikluin torfum.
— 1 Noregi eru sem stendur S.