Morgunblaðið - 22.01.1927, Qupperneq 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
SifivðtrygBifioarfjel. Islands
Reykjavik.
tryggir fyrir sjó- og brunahættu með bestu kjörum, sem
fáanleg eru.
Vegna þess, að fjelagið er al-íslenskt, gerir það sjálft
upp alla skaða hjer á staðnum, án þess að þurfa að leita
til annara landa, sem tefja mundi fyrir skaðabóta-
greiðslum.
Ettkert tryggara fjelag starfar hjer á fanii.
Til þess að vera öruggur um greið og góð skil, tryggið
allt aðeins hjá
Sjóvátryggingarfjelagi íslands.
Sjódeild: Sími 542. Brunadeild: Sími 254.
Framkvæmdarstjóri: Sími 309.

W
áreðlette
heitir ný gerð af 3ja lampa við-
tækjum frá Telefunkeri. —
Tæki þessi eru sjerstaklega ó-
dýr og handhæg Afkastið mjög
mikið.
Hjaiti Björnsson & Co.
Framhrðun hvikmyndanna
ag hlatverk helrra.
Haldinn var í sumar sem lei5
fundur einn í Kaupmannahöfn,
þa*r sem mættir voru allir helstu
kvikmyndamenn NorðurLanda. í
upphafi fundarins hjelt Höyer
kapteinn ræðu, þar sem hann í
stórum dráttum skýrði frá fram-
þróun og hlutverki kvikmynd-
anna. Aðalinnihald úr ræðu hans
v.ar, sem hje,r segir:
— Hvert barn er konungborið,
segir Laurids Bruun í skáldsögu
sinni „Kronen.“ Gefur hann moð
því í skyn, að hver einasti lífs-
vísir hefir sömu möguleika til
framfara og þróunar, ef hann fær
góð lífsskilyrði, nóga umönnun og
ástríki í uppvextinum
Kvikmyndirp,ar voru meðal
hinna konungbornu barna; þær
þutu eígi upp alskapaðar og fu’l-
komnar frá öndverðu, sem Aþena
úr höfði Zeus. Pæðingin va*r mikl-
um erfiðleikum bundin, og með
engu móti var hægt að bencla á
neinn sjerstakan mann, er væri
faðir króans. Fjöldi vísindamanna
og duglegra uppfyndingamanna,
hafði unnið að því árum saman
að gera kvikmyndir, og áttu
margir hver sinn skwf í því, að
fyrsta kvikmyndin hljóp af stokk"
unum.
Þiað fór með kvikmyndina eins
og harnið í æfintýrinu, um'renn-
ingar stálu því úr vöggunni,
höfðu það á burt með sjer, og
sýndu það síðan á markaðstorg-
um, innan um skrípaleiki og
fíflaskap. Haf.a kvikmyndknar
búið að þessu alt fram á þeuna
dag.
Því er alment haldið fram, að
kvikmyndir sjeu sú uppgötvnn,
sem áhrifamest hefir gerð verið,
síðan Gutenberg fann prentlistina.
Og víst er um það, að kvikmynd-
anna var mikil þörf, því eins og
háskólakenn,ari einn komst nýlega
að o,rði: Prentlistina nota menn
nú til þess að koma hvorir öðr-
um á kaldan klaka. — Hugsið
ykkur hvílík býrfn af blöðaim og
bókum er ausið út meðial almenn-
ins á vorum dögum. Það á hreint
bg beint að kæfa menn í orða-
flaum. í þingi, bæjarstjórnum og
allskonar stjórnum, nefndum og
á fundum, alstaðar er hinn stríði
c*rði3stráumur. Það er von að al-
menningur þreytist.
OG HVAÐAN KEMUR
ORÐ AFL AUMURINN ?
Bru orðin sprottin af tilfinn-
ingum úr meðvitund og sálum
sjálfstæðra manna! Nei — þvert
á móti. Sjaldan kemur út bók,
sem hægt er að hæla fyrir slíkt,
svo sjaldan að ritdómari einn
skrif,aði nýlega lofiræðu um ný-
útkomna búji, fyrir það eitt, að
hann fann að höfundurinn kom
þar fram eins og hann var klædd
ur, en ekki sem fulltrúi einhverr-
ar klíku, flokks eða stjettar.
Pramþróun kvikmyndanna er
einhveir merkasti viðburðurinn í
menningarsögunni síðastliðin 20
ár. Á þessu stutta tímabili, hafa
kvikmyndimar haft víðtæk og
djúp áhrif á hugarfa^- og skoð-
anir almennings um allan hinn
mentaða heim. Áhrif þau, sem
kvikmyndirnar hafa á lalmenning
nú á dögum, eru hliðstæð þeim
áh,rifum, er grísku leikhúsin höfðu
á almenning á blómaöld Grikkj^.
Eftir því, sem næst verður
komist, eru 50.000 kvikmynda-
hús nú í heiminum. Geri maður
ráð fyrir, að meðal áhorfenda-
fjöldi í kvikmyndahúsi sje 300,
og hver kvikmynd sje sýnd nð
meðaltali 10 sinnum á hverjum
stað, þá. verða það 150.000.000
áhorfenda, er sjá þser kvikmyndk
sem fara um allan heim. En
margar mjmdir eru sýndar í því
nær öllum kvikmyndahúsum
heimsins. Aldrei hafa menn með
nokkrum ráðum getað eins fljótt
náð til eins margra manna, með
nokkurn skáldskap sinn eða hugs-
iam>, eins og með kvikmyndum.
Þó myndir þær, sem mestan
áhorfendafjölda fá, gleymist til-
tölnlega fljótt, og eigi sjé hægt
eins og með bækur, að rifja upp
fyrir sjer kafla og kafla, þegar
manni sýnist, þá eimir lengi eftir
af áhrifum kvikmyndanna. Áhrif
myndanna á hugarfar manna,
skoðanir og tilfinninga,r, geta
geymst í hngskotinu, þó myndiu
sjálf sje gleymd.
Mikið af eftirlætis-skáldverkum
almennings eru nú sýnd á ljer-
eftinu. Á tímabili viar það svo,
að tekinn var útdráttur iir fræg-
um skáldsögum og gerð kvikmynd
af honum.Nú er það svo, að skáld"
sögurnar eru notaða,r kvikmynd-
unum til stuðnings — almenning-
ur fær í skáldsögunum skýringar
á myndunum. Mikill hluti af því
fólki, sem nær til kvikmyncbahús-
anna, fær þar mest af hugmyncl-
um þeim og áhrifum, sem það
verður fyrir í lífinu. Það wu
kvikmyndirnar sem framar öllu
öðru gagntaka hug.a fólksins. —
Getur það eigi öðru vísi verið,
þar sem frístundirnar c,ru fyrst
og fremst, notaðar á bekkjum
kvikmyndahúsánna.
Aðeins þrjátín ár eru liðin síð-
un fyrstia kvikmyndin var sýnd.
50 ár höfðu menn unnið að
uppgötvun þessari- Og það var
eigi fyr en eftir aldamótin, sem
kvikmyndavjelin va,r búin a’ð fn
á sig nokkurn veginn þá gerð
sem hún hefir nú.
Að lokum komst ræðumaðnr
svo að orði, að þeir sen# ynnu að
kvikmyndagerð yrðu áð leggja
alla sína krafta fram til þess að
kvikmyndirnar yrðu með ári
hverju mevra þroskandi og göfg-
andi fyrir menningu þjóðanna.
§
Piparmynfu-
tyggigúmmiið
— Chlciets —

er það besta.
Fæst i flesf öllum verslunum
bæjarins.
III
Efnaiang Reykjavíknr
Laugaveg 32 B. — Sími 1300. — Símnefni: Efnalaug.
Urmnsar með nýtísku áhöldum og aðferðum allan óhreinan fatflf'
og dúka, úr hvaða efni sem er.
Litar upplituð föt, og breytir um lit eftir óskum.
Eykur þægindi! Sparar fje!
HðfnnTiyrirliggjanði:
fáéil
Fjárlög Norðmanna.
s

I
PEP
THfPEppyc£REfltfW
Redi-cooked
OATS
3 MINUTCS IN BO11IN0
WATtn OEFOBC 0CBVINO
&
REUEVES COnSTIPATION
all-bran
ready to eaT
}Tff.9l£U(pr
Benflk sson & Co.
Sími 8.
Miljón króna sparnaflur vegna þess
aft vínbannið er upphafið.
í öndverðum þessum mánnði
komu fram í norska þinginu frum-
vörp til fjárlaga fyrir fjárhagstíma-
bilið 1927—28. Samkvæmt þeim
lækka útgjöld dómsmálaráðuneytis-
ins um eina miljón króna og er sú
lækkun eingöngu að þakka afnámi
bannlaganna. Utanríkisráðuneytið
sparar líka um 350 þús. kr., en sá
sparnaður liggur einvörðungu í i
gengishækkun norsku krónunnar.,
Landbúnaðarráðuneytið sparar líka j
um eina miljón króna og viðskifta-
og verslunarmálaráðuneytið annað
eins. Er því yfirleitt mikil lækkun
á útgjöldum, samanborið við sein-
ustu fjárlög.
Eftir því sem „Norges Handels
og Sjöfartstidende“ segja frá, þá
eru beinir skattar áætlaðir 90 milj.
króna á móti 100 milj. síðasta ár.
Gert er ráð fyrir því, að tolltekjur
muni verða 106 milj. króna, en voru
110 milj. síðastliðið ár. Lækkunin
felst í því, að tollarnir verða eigi
krafðir í gullkrónum.
„Aftenposten“ segir, að stjórnin
geri ráð fyrir því, að laun opin-
berra embættismanna muni lækka
á árinu um 12 milj. króna. Er gert
ráð fyrir 5% lækkun 1. júlí og 5%
lækkun aftur 1. janúar 1928.
Talað hefir verið um það, að
leggja niðnr veitingahúsa- og gLsti- ,
húsa-skatt, en eftir því, sem „Tidens
Tegn“ skýrir frá, þá hefir fjármála-1
ráðuneytið eigi sjeð sjer það fært. j
Tekjur ríkissjóðs af skatti þessum
eru 8—9 miljónir króna á ári og
má ríkissjóður eigi við því að missa
þær.
i íolenskt
Smyglaraskip tekið.
Nýlega hafa Pinnar og Eistlend-
ingar gert með sjer samning um að
fyrirbyggja vínsmyglun milli land-
anna, og fyrsti árangur samnings
þessa er sá, að Eistlendingar tóku
hjer um daginn vínsmyglunarskip,
sem var á leið til Pinnlands. Kom
skip þetta frá Þýskalandi með 110
þús. lítra af spíritus og 17 ámur
af öðru áfengi. Skipið átti heima
í Eistlandi og þóttist verá á leið til
Kronborgar. En því var ekki trúað
og var skipið gert upptækt með öll-
um farmi. Eigandi þess er fiskimað-
ui nolvkur og hefir hann orðið auð-
ugur á vínsmyglun. En það virðist
svo víðast hvar, að slíkum auði fylgi
lítil blessun. Nú missir maðurinn
þarna skipið og allan farm þess,
sem talinn var 550 þús. finskra
marka virði. En auk þess hefir hann
\ bankabyggs-
ðtsala
Ýmsar smávörur, svo sem: LeiL'
föng. Póstkort, Reykjarpípur, Píp?I'
hreinsarar, Öskubakkar, Göngustaí'
ir o. m. fl. verður seit næstu <iaí?s
í Ilafnarstræti 18 með miklum a^'
slætti.
Alt á að seljast. Notið tækifær^
meðan það gefst.
verið dæmdur í 10 miljón finskrí
rnarka sekt.
Tollgæslan í Ilelsingfors náði 1
30 þús. lítra af spíritus í desembe1
mánuði.