Morgunblaðið - 11.06.1927, Page 3

*«*\%>'? i! v M* a níi".
MORGUNBLAÐIÐ
Atoínandt; Vllh. Fln»en.
ÍTtgetandl: Fjelag 5 Reykjavlk.
ítltstjórar: J6n Kjáitan*»on,
Valtýr Stefán»»on.
AuKlíainifaBtjórt: E. HafberR.
Skrifstofa Austurstrœti 8.
Stmt ns. 500.
Auglýsingaakrifst. nr. 700,
Helmaslmar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
ÁBkrtftagjald innanland* kr. 1.00
4 inánutSl.
TJtanlamiH ,kr- a ■■
t lausaf
Yfirráð alþýðuamar,
A „Yfirráðiii til alþýðunnar"
Jirópar Hallbjörn í Alþýðublaðinu,
ug’ slær uni sig með stóryrðum.
„Yfirráðin til alþýðunnar“ taka
þeir Alþýðublaðsmenn upp liver
.•eftir öðrum.
En hvar eru yfirráðin, með leyfi
uð spyrja? Eru þau ekki hjá þingi
<tg stjórn. Og’ hver ræður því
hvaða menn eiga sæti á þingi?
Hver ræður landsstjórn?
Eru þingmenn ekki koSnir með
■almennum kosningarjetti? Er það
rjettindamissir þeirra, sem þiggja
•af sveit, sem þeir Alþýðublaðs-
menn eiga við t Hvað er meint með
orðinu alþýða ? Er þar ekki átt
við aiþjóð manna? Eða er aðeins
-átt við eignalausa menn?
Felst ekki eftir orðanna hljóð-
-an í þessu. krafa um aukið frelsi?
Eða er með þessu átt við, að
breyta tiJ, setja valdið í landinu
liosn inga r je tt inn í hendur fárra
manna ?
Þetta þurfa lcjósendur að fá að
'vita, fá greinileg svör. Því það
er sannariega erfitt, að sjá hvað
vakir fyrir þeim Alþýðnblaðsmönn
mynd, að verða rjettlausir og alls-
lausir.
j Enn ganga þeir saman í fylk-
! ingu hinir liægfara jafnaðarmeml,
er byggja vilja á þingræðisgrund-
vellinum, og hafa sem víðtækast-
an kosningarjettinn, og .kommún-
istarnir, er stefna að því, að þræða
brautir ,,afburðamannanna“ !!
rússnesku.
Yfirráðin eru ltjá alþýðunni —
í höndum alþjóðar með hinum al-
menna kosningarjetti. Jafnaðar-
menn liafa ekki haft nema tvö
þingsæti. Og það eru einmitt yfir-
ráð alþýðunnar, — kjósendur, al-
menningur, alþýðan sjálf, sem
spornar við því, að jafnaðarmenn
fái völdin í landinu.
Úr verslttðvBunm.
Stúrstúknþiugið
þótti fært að halda lengra og var
| bátnum því lagt þar.
Keflavík 10 iúní PB ! 1 sumar var svo send hingaö var sett í fyrradag; hófst það
Bátar hafa eklu komið að enn. skiPsQgn til þess að sigla bátnum með guðsþjónustu í Dómkirkjunni,
verða sennilega 3—4 daga úti enn' uinhverfis ísland og sýna hann á og prjedikaði sjera Þorsteinn
Einn bátur kom að í gær, reri með helstu fiskistöðvunum. Var þar Bnem. Ræðunnt var víðvarpað.
Jínit aflaði vel j með í för Driftsingenieur Sundre, A eftir guðsþjónustunni var
1 Sandgerði hafði einn bátur frá verksmiðjunni „Rap“, til þess fundur settur í Goodtemplarahús-
róið í fyrra kvöld og komið að í'að s>'na vjelarnar og bátinn og_ inu, og lá fyrst fyrir honum að
gærkvöldi, aflaði sama og ekkert. I útve-a ll-’er umboðsmenn fyrir rannsaka kjorbrjef fnlltrúanna. —
vjelarnar. Hefir báturinn farið til Yarð þeirri rannsókn ekki lokið
Húsavíkur, Akureyrar, Dalvíkur, í fyrradag. En fyrripartinn í gær
Ólafsfjarðar, Siglufjarðar, ísa- munu kjörbrjef allra fulltrúanna
fjarðar og Patreksfjarðar. Hingað liafa verið tekin gild.
til Reykjavíkur kom báturinn í 1 gær voru samþýktar skýrslur
fyrrakvold og í gær var ýmsum emhættismanna.
mönnum boðið um borð til þess! 164 fulltrúar sitja nú stórstúku-
að skoða liann og vjelina. Var þingið, og’ eru það langt um fleiri
Ttá AknreyrL
Alcureyri 10. júní. FB.
Framhoð.
Sex frambjóðendur í Eyjafjarð-
arsýslu og þrír á Akureyri, allir
hinir sömu og áður hefir verið
sírnað suður.
farin skemtiferð út úr sundum.
Samtal við Sundre verkfræðing.
A þessari ferð var Sundre verli-
Eriendar símfrngnir. *
Khöfn FB. 10. júní.
Póllandsstjórnin svarar ráðstjórn-
inni í Rússlandi.
Símað er frá Varsjá, að stjórn- Mokafli
in í Póllandi hafi svarað mótmæl- ■ , , ingarnar dynja á Sundre, en hann
a utmiðum tjarðanns. I gær kom , , ’
Líklega verður Sigurjón Frið- „
„ , .. , „ „ i rræðmgur. ungur maður, er bvð-
jonsson trambjoðandi í Snður- . “
I ur at sjer goðan þokka, önnum
| kafinn við það að sýna mönnum
bátinn og vjelarnar. Þær eru sem
sagt þrjár og eru tvær hinar
minni í lestinni miðskipa. Spurn-
Þingeyjarsýslu af hálfu Ihalds- j
flokksins, en Sigurður bóndi Jóns-j
son á Arnarvatni hefir hætt við
sitt framboð.
svo mikill fisknr á land í Ölafs-1
firði, að menn muna ekki slíks !
i mgum.
aður nemi 180 skpd. XJtlit fyrir
beituskort.
Nýr fiskibátur.
lún ráðstjórnarinnar rússnesku út
af morðinu á Vojkof, og kveðst
ekki viðurkenna, að með santi- , • -n » . i
. ’ . dæmi. Er aætlað, 'að atlinn verlv-
girni verði hemitað, að hun beri T............ t-Ta1.x p_
ábyrgð á morðinu. Heitir hún
Rússlandsstjórn því, að greiða
ættingjum hins myrta sendiherra
skaðabætur. Þrjátíu og fjórir
rússneskir keisarasinnar hafa ver-
■ ið handteknir í Póllandi vegna.
I morðsins.
! Ráðstjórnin ber miklar sakir á
Bretastjórn.
Haldið, að Rússar safni liði.
Símað er frá Mosltva, að mild-
^ ar æsingar sjeu þar í borg út af
1 morðinu á sendiherranum, einkan-
lega fyrir framan bústað pól-
svarar á báða bóga. Inná milli
fæ jeg skotið nokkrum spurn-
— Hefir ferðin til íslands geng-
ið að óskum?
— Já, ekki verður annað sagt.
VerkSmiðja okkar er að vísu ekki
ókunn hjer, því að um 40 Rap-
fulltrúar en áðnr. í fyrra voru
þeir t. d. rúmlega 90.
Rannsúkuaffir
Sven Hedins.
Hánn hefir fengið skæðan keppi-
naut, rússneska könnuðinn,
Koslov herforingja.
Árið sem leið, lagði Sven Hedin
í rannsóknaför mikla austur til
Kína, Ætlaði hann að kanna
óþekt og ókortlögð svæði í Mon-
gólíu. En ýmsar hindranir urðu á
vegi hans. Hann veiltist er til
Kína kom, og kínversk yfirvölu
vjelar munu vera í fiskibátum voru honum á ýmsa lund erfið og
hjer, aðallega á Áustfjörðum. Við' andstæð. En samt tókst lionnm að
„Rap Motorfabrik1 ‘ í Ósló sendir, llöf™n fengið umboðsmenn í veiði- ^ sigra alla örðngleika, og kom
hingað nýtískufiskibát til að vekja ^töðvum bjer, en aðalumboðið hef- fregn um það fyrir stuttu, að nu
eftirtekt fiskimanna á
vjelum sínum.
Vestmannaeyingar
hafa keypt bátinn.
| ir Ellingsen kauþmáður. (Elling- væri hann tilbiiiun að leggja á
sen er með í förinni, brosir drýg- stað í leiðangur sinn.
indalega; hann veit víst að það erj En Hedin verður ekki einn á
eklti svo slælegt að vera aðalum-1 ferð þarna. Hann fær skæðan
boðsmaður fyrir Rap.j
— Þið munuð ætla , til Vest-
nm, eða. öllu heldur, það er aug-
Ijóst, að innan Alþýðuflokksins j verska sendiherrans. Sá orðrómur - Qglð sm;ða” uýtísku fisJdbát og
«rn andstæður miklar einmitt í. leikur á, að Rússar dragi saman
þessu máli.
Sumir lofa og prísa umbætur á
jþingTæðisgrundvelli eins og’ kunn-
Árið 1925 ljet, ,Rap Motorfabrik! i mannaeyja> að sýna bátinn þar?
Við förum þangað til að skila
keppinaut, hinn frægasta könnuð,
Koslov, rússneskan herforingja; er
hánn einhver þelctasti Asín-könn-
uður, hefir farið nm sjö rannsókna
jer honum. því að Jón Sverrisson út- ferðir, nm Norðnr- og 'Mið-Asíu.
setti í hann 29 ha. vjel frá sjer
jlið á landamærum Póllands. — til þesg ag ]ínýja bátinn’og fiðra gerðarmaður í Vestmannaeyjum
Ráðstjórnin rússneska tilkynnir, 4 ha fi] j3ess að vera jjós og hita- Jiefir keypt liann.
1 að síðustu árin liafi stjórnin í g.jafj ; hátnum og mátti sjóða all-j
Eins 0g hann erl
Það mun vera tilætlun Koslov
að rannsaka nú liinn forna bai
Kharo-Khoto, „svarta bæinn“, ev
Hvað meina slíkir menn með
tupphrápunum ■sínum um yfirráð-
iu til alþýðunnar. þeir vilja að
úmagar fái kosningarjett. þeir
vilja m. ö. o. að rjetturinn verði
«em yíðtækastur. I þessu er sam-
ræmi.
Alt öðru niáli er að gegna vtm
Ivommúnistana.í munni þeirra hef-
ir hin •umrædda upphrópun alt
aðra merkingu. Ilm leið og þeir
heimta valdið í hendur „alþýöu“
er þeir kalla svo, heimta þeir
'frelsisskerðingu fyrir miltinn liluta
þjóðarinnar.
Nú alveg nýlega endar lqng
ítrein í Alþýðublaðinu með þess-
tim orðum: ,',Stjórnmálamennirnir
rússnesku hafa fyr sýnt, að ]>eir
•eru afburðamenn að hygginduin
ng stjórnkænsku“
Þarf eigi frekar að fjölyrða um,
að greinarhöfundur lítur til Rússa
bolsa eitis og Jiinnar miklu fyrir-
hiyndar.
En þar er eklti frelsinu fyrir
að fara. Þar er hinn ríkjandi
fiokkur Vio hluta þjóðarinnar. —
Níutíu menn af hverjum hundrað
hafa engan rjett lengur, eru kúg-
aðir og undirokaðir.
Þeir menu, sem aðhvllast kenn-
ihgar Jvommúnista heimta valdið
alt í hendur hinna eignalausu, n
mikill meiri hluti þjóðarmnar,
allir sem reynst liafa menn t.il að
öjarga sjer upp á eigin spýtur,
'eiga eftir hinni rússnesku fvrir-
neskum verksmiðjum.
n. ^ Bretland hverjum framförum mótorvjelar hann er-
hafi ennfremur staðið á bak við hafa tekig Báturinn hafði ljós-1 — Bn hvar eru loftskeytatœkin,
morðið á Vojkof, sendilierra Rúss- kagtara og loftskeyta-móttakara, sem talað er nm að síe 1 bát 1 'ni?'
lands í Póllandi. ’ ‘‘
Að anstan.
Bretlandi latið nndirbua banatil- a^ mat lianda sliipsögninni við Nei, við tökum úr honum nú liggur í rustum, og er við
ræði gegn mætustu mönnum hins rafm'agn Auk þess var j bátnum ijósavjelina og sýningarvjelina. —' Etsingofljótið í miðri Mongólíu.
nýja Rússlands og kveikja í rúss- ^ ha vjei> gem gýllishorn af þvj Annars er báturinn seldur eins ogv&r hann fyrsti Evrópumaðurinn,
að því er menn vita, sem þangað
steig fæti sínnm, er hann var 1
einum leiðangrinum árin 1907:—09.
og ýms þægindi, sem ekki hafa’ ' ' þau eru fa.rin. þau reyndust Br alitið, að í rustunum sjeu folgn-
þekst. á jafn stórnm fiskibátum Agætlega, en tegna þrengsla \arð jr ohemjulegir fjarsjoðir fra tím-
,á,ður. Báturinn er 51x13x6 ensk að gevma þau í einu ruminu. Svo nin fornar menningar í Asiu.
fet að stærð, eða álíka stór og hrePti öáturinn stórsjó. Loft- Hedin og Koslov mættust
_______ bátarnir „Hera“ og „Hrafn Svein- skeytatækin gJeymdust og svo fyrir mörgum árum í hinum lielga
m HalJo’eirsev 10 iúní FB bjarnarson“, sem eru fyrstu stóru hruldui þau tram ur hvílunni og hæ Mongólíu, Urga, svo þeir vita
^Tíðarfar ' vjelbátamir, er smíðaðir voru fóru 1 mofa- Það var ekki .íægt nokkurn veginn nm feril hvors
frábœrlega gott, gr.STÖatur me5 Vjelin Imý, bátinn 8 niilur <J «•» 1>»" ! SeySMirSi sro a„»ars. Br jafnvel ekki táliS
aljra hesta móti á bessum tíma á vökn og eyðir ekld liema 247 gr. *ð l>au TOru send til Noregs aftnv. ósennilegt, að þeir vmni eitthvað
árs' Suðurlandssltipið' kom uvlega af steinolíu á ha-tíma, og þykir En altaf má fá ný. loftskeytatæki saman nú í þessari rannsóknaferð.
AýmsastaðiáhinahafmansuSnð- Það ágætt meðal fiskimanna í á bátmn-og tmi jeg varla öðrn:
urlandsströnd, svo sem Yík, Skaft- Noregi. TVÖw ð" 1Í ", T «V ? I ----~~--------
árós, Hvalsíki, Ingólfshöfða, Hofs- Það Þotti tíðindum sæta í Nor- ^oie i að batar þurfi að hafa
ós og Hallgeirsey, og þykir frá- eSb Þegar bátur þessi var settur þau’ fl1 |)ess að na 1 wðursparyj
sagnarvert, að skipið tafðist að- á flot- Þ* að hamt átti að vera aflafrJettir s- fr- I Alasundi
. ■ ’ , . , . tvenf í einu • útbúin beirri viel hata nu tlestir hmna stærri bata
ems tvo sólarhnnga vegna brnna tvenT 1 eiuu- utoum J)e1111 vJei , „
er reynst hefði mjög vel í fiski- loftskeytatæki. I Alldjup lsegð fynr austan íand og
B a y 1) ó k.
Hvernig fer um ljósin þegar norðanhvassviðri á NA-landi. —
(í Hvalsíki), 0g öðru leyti gekk
uppslcipun eins vel og ef hafnir bátum þar í landi, og um leið . ,
væri á þessnm st.öðum fyrirmynd þess, hvernig fiskibát- P10 talað ljosavjelma ur þatnum? Lægðin kom bemt norðan ur ls-
Un a ” ’ ar ætti að vera smíðaðir og frá — Þ«ð er til sjerstakur útbún- hafi 0g gerði norðanrok með snjó-
þeim gengið að öllu leyti. Mun aður til þess, að aðalvjelin k0nm á Jan ’Mayen. Loftvog er
verksmiðjunni „Rap“ og hafa rekl „dynamo“, sem hleður ra.f-. fallandi á Anstur-Grænlandi og
Róið var nýlega frá söndum og Rengið tvent til, er hún 1 jet smíða ge.vma, og þeir geta dugað til ■ virðist önnnr lægð koma úr þeirri
fengu menn 24—43 í hlut. Úr bátinn: að sýna það að bátar gætu Ijósa í 2 sólarhringa ef sparlega átt og stefna til austurs. Hiti er
aðéins 2 stig á NA-landi, en 13
stig á SV-landi. Breytingar sem
Afli.
Landeyjum reri einn bátur, til ^ verið betur útbúnir en áður liafði er á k;lkBð
jDranga. Slíliar Dranga-ferðir voru.yerið, og auglýsa um leið mótor:
almennari áður, nú frekar „sport.“ j sinn sem hæfastan í slíka báta. | Báturjnn fer hjeðan eftir viku
j Skipið kom með símftst-aura í j Bátur þessi fór svo sýnisför til Yestmannaeyja og verður þá
Fljótshlíðarlínuna, er verður lögð ■ víða um Noreg á því ári, en í afhentur sínum nýju eigendum
í vor, frá Efra-Hvoli að Múlakoti. fyrra var hann sendnr til Færeyja þar.
J og íslands. Dvaldist lionum æði Vík.
--------—------------- lengi í Færeýjum og kom til Sevð-
isfjarðar svo síðla sumars, að eigi
orðið hafa á veðurlagi síðasta sól-
arhring benda í þá átt að bráðum
muni draga til úrkomu víða um
land.
Veðrið í dag: — Norðvestlæg
stinningsgola. Sennilega regnskúr-
ir, síðdegis.