Morgunblaðið - 25.10.1929, Síða 3

8

^ttcrflunblafcii)
étotu»ndl: Vllh. Fln»en.
■ (•f&ndl: FJelag 1 ReykJ»Tlk.
♦.ítntjórar: J6n KJartan»«on
Valtýr Stefan»»on
«.u*lí»lnga»tJ6rl: B. Hafber*
1*. rlf»tofa Au»tur»trætl *
*<■»! nr. 600.
aa*lí»lnga»krlf»tofa nr. 700
4éima»Iaaar:
Jön KJartan»»on nr. 741.
Valtjr Stefán»«on nr. lllo
B. Hafberg nr. 770.
-trif’aBJald
Innanlanda kr. Í.00 á «»anu01
alanda kr. 1.60 - ---
«ölu 10 aura elntaklB.
Erlendar sfmfregnír.
FB. 24. okt.
8tj órnarmyTidun gengur erfiðlega
í Frakklandi.
Frá París er símað: Fall Briand-
stjórnarinnar veldur almennri
ringulreið. Radikalir greiddu at-
kvæði á móti stjórninni vegna
þess, að þeim þótti Briand of
hlyntur hægrimönnum, en radikal-
ir eru hinsve'gar ekki andvígir
stefnu Briands í utanríkismálum.
Hægri menn greiddu aftur á móti
atkvæði gegn stjórninni, af því
þeir voru óánæg'ðir yfir heimköll-
un setuliðsins ór Rínarbygðum.
Talið er líklegt, að radikalir og
sósíalistar myndi stjórn, þar eð
þeir eru stærstu flokkarnir, sem
feldu Briand. Stjórnarmyndun
verður sennileg^ miklum erfiðleilt-
um bundin. Bnn e'r óvíst, hverjum
verður falið á liendur að mynda
utjóm, en blöðin giska á, að ann-
aðhvort verði Herriot falið það eða
sósíalistanum Boncour.
Sænski eldspýtnahringurinn lánar
Þjóðverjum fje.
Stjómin í Þýskalandi og Kreug-
■er, forstjóri sænska eldspýtna-
hringsins, hafa gert samning um,
að hringurinn láni Þýskalandi 125
miljónir dollara með 6% vöxtum.
Lánið afborgist á 50 árum. Þýskt
hlutafjelag fær í staðinn einka-
sölu á eldspýtum i Þýskalandi. —
Sænski hringurinn ræður yfir helm
ingi hlutabrjefanna, en Þjóðve'rjar
hinum helmingnum.
Frá Kína.
Frá Shanghai er símað: Friðar-
umleitanir á milli Feng-yuh-stiangs
og Nankingstjórnarinnar, virðast
engan árangnr hafa borið. Feng
sækir á við Han-fljótið. Nanking-
heraum veitist erfitt að stöðva
framsókn hans.
Frá glímumönnunum.
FB. 24. okt.
Frá Edinborg er símað: íslensku
glímumennirnir höfðu glímusýn-
ingu hjer í gær fyrir milligöngu
Huðmundar Vilhjálmssonar. Við-
staddir voru margir blaðamenn og
boðsgestir. Á meðal boðsgesta var
Druce Sutherland, landskunnur
íþróttafrömuður. Kvað hann glím-
una standa fullkomlega jafnfætis
ðllum glímutegundum og flokkinn
framúrskarandi.
Sjómannakveðja. FB. 24. okt.
Líggjum á Þingeyri. Vellíðan allra
Kærar kveðjur.
« Skipshöfnin á Ara.
MORGU N K 1 a
Iðnaðarmannafjelagið
í Reykjavík.
Fjelagar eru hjer með mintir á að panta í dag tjald-
stæði við alþingishátíðina næsta ár, eins þó að tjaldstæði
þeirra verði við hina væntanlegu búð. Nánar á fjelags-
fundi annaði kvöld í baðstofunni.
STJ0RNIN.
Mótornðmskeið
byrjar í Hafnarfirði 28. þessa mánaðar. Þeir, sem hafa
sótt um inntöku á námskeiöið mæti í gamla barnaskólan-
um klukkan 2 eftir hádegi þenna dag og verður kennar-
inn, Ólafur Einarsson, þar þá til viðtals.
Fiskifjelag islands.
Utsala
ð skðfatnaðl.
Vegna þess að verslunin hættir innan fárra daga,
verður allur skófatnaður verslunarinnar seldur með sjer-
staklega miklum afslætti. Mikið úrval af Karlmannaskónv
Kvenskóm, Inniskóm og Barnaskóm. Alt á að seljast.
Virðingarfylst.
Sktssllnn - VesturnOtu 27.
Hafið þjer reynt þær?
Fyrirligg jandi:
Appelsínur 176, 200 og 216.
Epli, Laukur —
Vínber — Kartöflur, íslenskar.
Eggert Kristjánsson S Cc
Símar 1317 og 1400.
Hvað er
þjóðnýting?
Hvað segir lærifaðirinn
sjálfur, Jónas frá Hriflu?
1.
Það vakti almennan hlátur, þeg-
ar Jónas Þorbergsson sendi ný-
lega vini sínum og samherja, Har-
aldi Guðmundssyni, opið brjef í
Tímanum og bað hann að skýra
fyrir sjer, hvað „J jóðnýting" væri,
samkvæmt skilgreiningu þeirra só-
síalista.
Hvað skyidu þeir ve'ra margir,
sem trúa því, að* Jónas Þorbergs-
son viti ekki, hvað „þjóðnýting"
er? Sjálfur hefir þessi maður í
nokkur ár lifað og hrærst, með só-
síalistum.
En ef Jónas Þorbergsson vill fá
fræðslu um þjóðnýtingarstefnu
þeirra sósíalista, hvers vegna snýr
hann sjer þá ekki beint til læri-
f öðursins sjálfs, Jónasar frá
Hriflu?
II.
Jónas frá Hriflu er sá maður,
sem mest og be'st getur frætt um
þjóðnýtingarboðorð sósíalista. —
Hann var fyrsti Islendingur, sem
flutti Jieiman boðskap hjer á landi.
Hann lagði fyrstu drög að stefnu-
sl< rá Alþýðuflokksins.
Langi Jónas Þorbergsson til að
fá vitneskju um, á hvern hátt
nafni hans frá Hriflu sldlgreinir
l’jóðnýtingarboðorðið, er ofurauð-
velt, að láta lionum þann fróðleik
I tje. Þetta atriði í stefnuskrá Al-
þýðul'lokksins er enn óbreytt edns
og Jónas frá Hriflu gekk frá því
fyrir 12—13 árum. Þjóðnýtingar-
boðorð Jónasar frá Hriflu ldjóðar
þannig:
„Alþýðuflokkurinn vinnur að
því að koma á nýju þjóðfjelags-
skipulagi, þar sem:
Öll framleiðslutæki sjeu þjóðar-
eigTi og framleiðslan rekin af
hinu opinbera
Ennfremur segir svo í Hrifluboð-
orðinu:
„Ríkið hafi á hendi verslun meS
aðfluttar og útfluttar vörur, svo
sem kornvörur, sykur, steinolíu,
kol, lyf og tóbak, saltfisk, síld,
kjöt, ull o. s. frv.,. og hafi einka-
sölu á þessum vörum _______“
Er hjer ekki nægilega skýrt
kveðið að orði? Getur nokkur vifi
leikið á því hvað þjóðnýting er,
sanikvæmt þessu boðorði læriföður
sósialismans á íslandi, Jónasar frá
IJriflu?
IH. . .
Ólafur Friðriksson — samherji
Jónasar frá Hriflu — skrifaði í
Eimreiðina 1926 grein um jafn-
aðarstefnuna. Sagði hann þar, að
aðalatriði jafnaðarstefnunnar væri
þjóðnýting framleiðslutækjanna.
„En framleiðslutæki nefnum við
einu nafni öll mannvirki og verk-
færi og alt annað, sem til fram-
leiðslunnar þarf, nema sjálft vinnu
aflið“, segir ÓlafuL
Eitt framleiðslu-„tækið,“ sem
þeir Jónas frá Hriflu og Ólafur
Friðriksson vilja þjóðnýta, er ábýl-
isjörð bóndans. Þessu lýsti Har-
aldur Guðmundsson á landsmála-
fundunum síðástliðið haust. Og
hann boðaði blóðuga byltingu ef
mótstaða yrði. Ólafur Friðriksson
boðaði einnig byltingu ef þjóð-
skipulagsbreyting sósíalista feng-
ist ekki með góðu. Þá yrði að ,nota
handaflið', sagði Ólafur'.
Ef Jóuas Þorbergsson er í vafa
um hvað „þjóðnýting“ er, ætti
hann að prenta stefnuskrá Alþýðu-
flokksins í blaði sínu. Þætti honum
einhve'r ákvæði óljós, ætti hann að
fá. nafua sinn frá Hriflu til þess
að skrifa skýringar og birta þær
með stefnuskránni. — Jónas frá
Hriflu er aðalhöfundur stefnu-
skrár Alþýðuflokksins, og ætti því
að vera færastur til þess að skýra
?jóðnýtingarboðorðið.
Sauðnautin.
Þrír kálfar dauðir enn;
lifandi eru aðeins tveir.
Eins og skýrt hefir verið frá
áður hjcr í blaðinu, drápust tveir
sauðnautakálfar á dögunum í
sandgræðslugirðingunni í Gunn-
arsholti á Rangárvöllum. Eftir
voru þá 5 kálfar lifandi, en ekki
frískir allir.
Á þriðjudag barst hingað sú
fregn að austan, að enn væri einn
kálfur dauður og tveir veikir.
Fór Hannes .Tónsson dýralæknir
austur til þe'ss að skoða dýrin og
lcom aftur í fyrrinótt. Hann flutti
þau tíðiudi, að þessir tveir kálfar,
sem veikir voru, væru einnig
dauðir; þeir drápust á fimtudag.
Eftir eru þá lifandi aðeins tveir
kálfar og hvorttveggja kvígur.
Þær eru frískar.
Dýralieknir flutti hingað með
sjer dauða kálfa og var hann, á-
samt Níelsi Dungal dóaent, að
rannsaka þá í gær. Þeirri rann-
sókn var ekki lokið í gærkvöldi.
Dagbök.
IO.OF. 1 = 11110258'/8 — FI.
Veðrið (fimtuelagskvöld kl. 5).
N-garður um alt land með stórhríð
og 3—5 st. frosti NV-lands en
bleytuhríð A-lands og 0—2 st.
hita. S-lands er frostið um 1 st.
og úrkomulaust að heita má. 1
Rvík hefir verið rok síðdegis (23
m. á sek., mælt. á vindmæli) og
stormur á ísafirði með mikilli
fannkomu.
Veðurútlit í Reykjavík í dag:
Minkandi N-hvassviðri. Úrkomu-
ldUSt.
Útvarpsstöðin. Ýmiskonar und-
irbúningur er hafinn að byggiugu
lit'varpsstöðvarimiar nýju, t. d. ver
ið lagfærður vegurinn upp á llæð-
ina, þar sem stöðin verður, o. fl.
Búist er við, að innan skamms
verði hægt að bjóða út byggingu
stöðvarhússins.
Símslit hafa orðið mikil á Norð-
urlandi undanfarna daga, því að
stórhríð hefir verið. Ekkert sam-
band er við Siglufjörð, margar
bilanir milli Akureyrar og Seyð-
isfjarðar; símslit efu einnig milli
ísafjarðar og Borðeyrar. Væri nú
með öllu sambandslaust, milli Rvík-
ur og Austurlands, ef Suðurlands-
línan væri ekki komin. Em öll
símskeyti send á þeirri línu nú,
og þar hafa engar bilanir orðið.
Snorri Sigfússon kennari á Ak-
ureyri hefir, að gefnu tilefni, beð-
ið Mgbl. að geta þess, að hann sje
ekki höfundur að miður þokkaleg-
um vísum, sem Tíminn flutti e'igi
alls fyrir löngu, en undir kveð-
skap þessum stóð: Snorri.
Aðalfundur verslunarmannafje*
lagsins Merkúr var haldinn 1
fyrrakvöld. Formaður var kosinu
Gísli Sigurbjömsson og meðst.jóm-
endur Ásmundur Guðmundsson,
Jón O. Jónsson, Konráð Gíslason
og Margeir Sigurjónsson.