Morgunblaðið - 17.02.1931, Qupperneq 3

miwiwuwwiiiiwiwiiiiwmiimmiiiiiiiiiiwuiiiiius
MORGUNBLAÐIÐ
3
Jónas lónsson I.
Rústir.
jwmmmmiiiimimmimmmimmimiimmimmiimimi
^torgnnbla^ti
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk =
Rltstjörar: Jón KJartansson.
Valtýr Stef&nsson.
Bltstjörn og aígrelOsla:
Austurstrœtl 8. — Slml 500. =
AUKlýslneastJörl: E. Hafberg. =
Auglýslngaskrlfstofa:
Austurstræti 17. — Slmi 700. =
Helsaaslmar:
Jön KJartansson nr. 742. =
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
B. Hafberg nr. 770.
Áskriftagjald:
Innanlands Jtr. 2.00 á mánuBl. =
Utanlands kr. 2.50 á mánuBl. =
« - =
I lausasölu 10 aura elntaklB,
20 aura meB Lesbök. =
Olllllillllllllllllllllllimilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Alþingi.
Forsetakosningar o. fl.
Kl. 1 í gær hófst fundur í sam-
«inuðu Alþingi og fóru þá fram
'ýmissar kosningar. Aldursforseti
þingsins (B. Kr.) steig í forseta-
stól og stýrði kosningu forseta
sameinaðs þins og kjörbrjefarann-
sókn. Áður mintist liann eins lát-
ins þingmanns, Kl. Jónssonar, fyr-
verandi ráðh.
Þá skiftust þingmenn í þrjár
kjördeildir, til að rannsaka kjör-
brjef liinna þriggja nýkosnu lands
^jörsþingmanna. Fyrsta kjördeild
fekk kjörbrjef frú Guðrúnar Lár-
úsdóttur til athugunar, önnur
úeild fekk kjörbrjef Pjeturs Magn
ússonar og ]>riðja kjördéild fekk
kjörbrjef jonasar Jónssonár, dóms
málaráðh. Kyrsla og önnur kjör-
■úeild luku störfum á örfáum mín-
útum og fanst. ekkert við þeirra
kjörbrjef að áthuga. Þriðja deild
tafðist sakir þess, að dómsmála-
ráðlierrann liafði gleymt að taka
með sjer kjörbrjefið. — Var þá
stungið upp á því, að senda varð-
skip eða a. m. k. stjórnarbíl til
að leita að kjörbrjefinu. Hvað of-
an á hefir orðið í þessu efni, vitum
vjer ekki, en kjörbrjefið kom
aldrei fram. Gjörðabók lands-
kjörstjórnar var sótf og á bókun
liennar var kosning dómmálaráðh.
tekin gild.
Kosningar í sameinuðu þingi.
Þá var komið að því, að kjósa
akyldi forseta sameinaðs þings.
Kosningu hlaut Ásgeir Ásgeirs-
son með 20 atkv., Jón Þorláksson
fekk 15 atkv. og Jón Baldvinsson
4; þrír þm. voru ekki komnir. —
^araforseti var kjörinn Þorleifur
•Jónsson með 20 atkv. f Sig. Egg-
^rz hlaut 12 atkv. Skrifarar voru
kosnir Ing. Bjarnarson og Jón
Á. Jónsson.
T kjörbrjefanefnd voru kosnir:
•Sveinn Ólafsson, Magnús Torfa-
^on, Magmis Guðmuudsson, Sig.
Eggerz og Hjeðinn Valdimarsson.
I utanríkismálanefnd voru kosn-
fr: Benedikt Sveinsson, Ásg. Ás-
geirsson, Bjarni Ásgeirsson, Sig.
Eggerz, Jón Þorálksson, Ólafur
Thors og Hjeðinn Valdimarsson.
Kosndngar í Neðri deild.
Að loknum fundi í Sameinuðu
þingi liófust deildarfundir og
kosningar fóru fram þar.
Forseti neðri deildar var kjör-
inn Jörundur Brynjólfsson með 13
■atkv. 1. varaforseti: Ingólfur
Ejarnarson og 2. varaforseti:
Tíalldór Stefánsson.
Skrifarar voru kosnir: Bern-
karð Stefánsson og Magnús Jóns-
son.
Framh.
í fyrsta hluta greinar þessarar
sýndi jeg fram á, live frámuna-
lega glópsku Jónas Jónsson sýnir
í öllum fjármálum. Fyrst er tiltrú
vorri á erlendum peningamarkaði
veitt svöðusár (Islandsbankaof-
sóknin). Síðan er farið að taka
„ræktunarlánið* ‘ handa sveitunum.
Það lán er logið út hjá Hambro
með tvöföldum vöxtum á við það
sem Framsókn hafði lofað bænd-
um, og um leið þvergirtar allar
leiðir til þess að meira fáist um
skeið með viðunandi kjörum. Þrem
miljónum af tólf er síðan slett í
banka bændanna. Af því sýpur
Sambandið helminginn. Eftir er
iy2 miljón sem á að lirökkva til
viðreisnar ræktunarbúskapar á Is-
landi.
Hálf önnur miljón af tólf!
Það hafði bændastjórnin afiögu
handa sveitunum, eftir að hafa
ausið út milj. eftir milj. á báða
bóga, ár eftir ár, í bolsahítir, og
bitlingagráðuga flokksmenn fjær
og nær.
■Með þessa hálfa aðra miljón
handa bændum, og ríkissjóðinn
tóman á aðra hönd, gerist Jónas
Jónsson það fífl frammi fýrir þjóð
inni, að tala um fjármál, og lialda
að hann geti leynt gönskeiðum
sínum og glæpsamlegri sóun á fje
landsmanna.
En sjaldan er ein báran stök.
Jónas Jónsson hefir ekki ein-
asta eyðilagt fjárhag ríkisins og
fjármálaálit þjóðarinnar.
Á hverju því sviði þjóðmálanna,
sem hans áhrifa liefir gætt, hefir
þessi ólánskind, þessi óþrifageml-
ingur þjóðarvorrar gert margskon-
ar bölvun.
Komið liefir liann fram sem op-
inber svarinn óvinur sjávarútgerð-
ar. Framtaksmenn þá, sem haft
hafa aðalframleiðslu landsins með
höndum, hefir hann rægt með sín-
um alkunna rótarskap, og læ-
vísi. Mennirnir sem mestar og
drýgstar tekjur hafa lágt í ríkis-
sjóðinn, hafa í hans augum verið
böðlar og ræningjar. Starfi þeirra
sem unnið liafa að því, að auka
markaði fyrir íslenska framleiðslu
og koma lienni í verð, hefir þessi
ratatoskur þjóðmála og þjóðfje-
lagsstjetta líkt við liallæri og
drepsóttir.
Og hverjar hafa orðið afleiðing-
arnar af rógslierferð lians?
Samkvæmt stefnuskrá hinna ís-
lensku byltingamanna, er Jónas
Jónsson skrifaði, með eigin hendi,
átti að siga hinum ósjálfstæðaiu
verkamönnum gegn útgerðarmönn-
um, svo þeir miðuðu hvergi kaup-
Kosningar í Efri deild.
Forseti efri deildar var kjörinn
Guðmundur Ólafsson með 7 atkv.
Halldór Steinsson hlaut 6 atkv.
1. varaforseti var kosinn Jón
Baldvinsson, frú Guðrún Lárus-
dóttir hlaut 5 atkv. 2. varaforseti
var kosinn Ingvar Pálmason.
Skrifarar voru kosnir: Jón
Jónsson og Pjetur Magnússon.
kröfur við verð framleiðsluvörunn-
ar og fengju andúð gegn fyrir-
tækjum þeim sem þeir vinna við.
I hvert sinn sem einhver útgerð-
armaður hefir hætt sjer of langt
út á þá braut, að hleypa sjer í
skuldir vegna þess, að framleiðslu-
kostnaður hans varð hærri, kaup-
greiðslur hans til sjómanna og
verkamanna meiri en markaðsverð
afurðanna leyfði, liefir Jónas Jóns-
son kastað sjer yfir þessa menn
sem kiknað liafa undan kaup-
kröfukúgun bolsanna og skatta-
byrði, og ausið yfir þá ókvæðis-
orðum.
Stefna lians er og hefir verið
sú, að mcnn þeir sem saman vinna,
við sama atvinnuveg, sömu fram-
leiðslu, geti orðið þeir hatursmenn
að öll samvinna þeirra á milli
verði útilokuð, að liver liendin
verði uppi á móti annari, svo alt
fari í uppnám og kaldakol, skipin
liggi aðgerðalaus á liöfnum inni,
og atvinnuleysingjar á mölinni,
eins og lijer hefir verið í Reykja-
vílc undanfarnar vikur. Galandi
bolsakindur, lærisveinar Hriflu-
manns hafa ráfað lijer um göt-
urnar með rauða fána og heimtað
atvinnu, meðan 20 veiðiskip hafa
£
legið aðgerðalaus við landsteina.
Eitt sinn hætti Jónas Jónsson
sjer út af götuslóðum rógberans
í útgerðannálum, og tók að fást
við útflutning á. fiski. Fiskur sá
sem liann og fjelagar hans höfðu
með höndum, var í augum þeirra
sjálfra ekki sem útgengilegust
vara.
En kennarinn í fjelagsfræði og
verslunarmóral við samvinnuskól-
ann hafði ráð við því. Matsvottorð
fekst ér átti að sanna gæði þess-
arar litflutningsvöru. Jónasi Jóns-
syni var ekki ókunnugt um hvern-
ið það vottorð fekst. Hann mun
og hafa farið nærri um sannleiks-
gildi þess. Maður, sem er ærulaus
lygari lætur sjer ekki fyrir brjósti
brenna að liafa liönd í bagga með
því, að logið sje upp á ónýtan
saltfisk, að hann sje mannamatur.
Með matsvottorðinu gátu þeir fje
lagar selt fiskinn, og fengið hann
greiddan. En þegar fiskurinn kom
á markaðsstaðinn, gátu liinir nýju
eigendur lians ekki annað við
hann gert, en moka honum í sjó-
inn:
Maðurinn, sem greitt liafði Jón-
asar kumpánum f je fyrir liina hand
ónýtu vöru, gerði sjer ferð hingað
til lands. Hann ætlaði að reka
hjer rjettar síns. Hann hafði ekki
að óreyndu gefið upp alla von um
að hann hefði hjer lent í viðskift-
um við iieiðarlega menn.
En skömmu eftir að þessi er-
lendi kaupsýslumaður kom hingað
til lándsins gerðust, tíðindi í lífi
hans. Hann sat inn á veitingahúsi
og mataðist. Til hans kom þar að-
vífandi óþektur maður, fremur
ófrýnn, dökkur á hörund með
slapandi andlitsdrætti. Sá guli
rann að liinum breska kaupsýslu-
manni og jós yfir liann, ónotum
— sagði að hann hefði ekkert er-
indi liingað til lands, fiskurinn
væri honum seldur, og liann fengi
hjer engau eyri af liinu tapaða
fje sínu.
Maður þessi var núverandi
dómsmálaráðherra íslands.
Bretinn skildi ekki í svip hvað
um var að vera. Hann var nokkuð
ókunnugur þeim verslunaraðferð-
um, sem hann lijer kyntist. Hann
sýndi því ekki samstundis á sjer
neitt ferðasnið.
En þá fór öll þolinmæði þessa
dökklitaða aðkomumanns út um
þúfur. -— Þá rauk dómsmálaráð-
lierra Islands á Bretann, þreif í
hálsmálið á fötum lians, læsti blátt.
áfram nöglunum í hann.
Bretinn lýsti því síðar sem átök
ráðherrans liefðu mint sig á grimm
an kött.
Er viðskifti þessi á veitingahús-
inu voru úti, frjetti Bretinn að
hjer hefði hann hitt skjólastj. við
verslunarskóla, sem styrktur væri
af ríkisfje. Að þessi skólastjóri,
sem minti hann á grimman kött,
tæki laun sín fyrir að kenna fje-
lagsfræði og verslunarmál.
Þá fjell Bretanum allur ketill í
eld. Þá sá liann í hvílíkum skræl-
ingjaklóm hann hafði lent og feni
spillingar og viðskiftasora. Hann
gaf upp málsókn — og hvarf af
landi burt um sama leyti og menj-
arnar voru að hverfa af honum
frá „liandafli“ verslunarskólastjór
ans sem nú er æðsti vörður laga
og rjettar á íslandi
Af þessari einu tilraun Jónasar
Jónssonar til beinna afskifta af
útgerð, er hægt að marka, hve ó-
sæmilegt það er ,að hann skuli
leyfa sjer að þykjast vera ein-
liverskonár siðameistari viðskift-
anna, hann skuli með frekju og
ruddaskap ráðast á þá athafna-
menn sem hafa fiskverslunina með
höndum — og hafa þann siðferðis-
þroska til að bera að tapa heldur
fje sínu, heldur en að svíkjast
aftan að verslunartrausti og áliti
þjóðarinnar — eins og liann sjálf-
ur, Jónas Jónsson hefir gert ■—
með því að hafa afskifti af sölu
á ónýtum saltfiski, sem prangað
er út með illa fengnum vottorð-
um. Maðurinn, skólastjórinn, ráð-
herrann, sem læsti nöglunum í
breska kaupsýslumanninn, ætti
ekki að kasta grjóti úr glerhúsi
sínu.
Síðan svonefndur ,Yiðeyjar‘fisk-
urinn var sendur úr laridi og fram
á þenna dag liefir Jónas Jónsson
kent „verslunarmóraÞ ‘ í Sam-
vinnuskólanum. Hann hefir kent
þar samvinnusögu. Hann hefir log-
ið því blátt áfram upp, að sam-
vinnufjelög erlendis væru póli-
tísk. skiftu sjer að stjórnmála-
deilum. Hann hefir leitt íslenskan
samvinnufjelagsskap út á vígvöll
flokksmálanna, leitt sora liins
pólitíska ofstækis inn á
svið samvinnu og verslunarmála.
Hann hefir fengið þá samvinnu-
menn sem trúa lygum hans um
pólitísk afskifti erlendra samvinnu
fjelaga, til þess að halda uppi
pólitískum skóla handa sjer.
Grundvöllurinn að skóla hans í
húsi Samvinnufjelagárina Hjey í
Reykjavík, hefir verið lygar hans
um stefnuatriði fjelagsskaparins.
Samvinnufjelög nágrannaþjóða
vorra eru bygð á hinum trygga
grundvelli Iiins pólitíska hlutleys-
is. Hjer hefir Jónasi Jónssyni tek-
ist að flytja þau yfir í kviksyndi
flokksmálanna.
Stundarhag liefir hann af því
hlotið ;— en fjelagsskapurinn þá
bölvun sem lengi mun verða bænd-
um landsins til óbætanlegs tjóns.
Jónas Jónsson hefir ætlað sjer
að hafa afskifti af uppeldis- og
fræðslumálum á fleiri sviðum en
verslunarsviðinu. Hann liefir feng-
ist við að semja kenslubækur —•
sem einstakar eru í sinni röð.
Hingað til liafa höfundar kenslu-
bóka álitið það sjálfsagða ófrá-
víkjanlega skyldu sína að fara
rjett með, og fylgja nákvæmlega
vísindalegum sannindum.
Allir vita hve sannleikurinn er
Jónasi Jónssyni ógeðfeldur. Sann-
leikur er eitur í hans beinum —*
auðsjáanlega hvar sem er. Eðlis-
hvatir hins ærulausa lygara ryðja
sjer livarvetna til rúms í starfi
mannsins, hvert svo sem heldur.
hann stendur á ræðupalli, situr við
blaðaritstjórn, verslar með saltfisk
ellegar semur kenslubækur fyrir
börn og unglinga. Þegar hann seg-
ir börnunum frá íslensku refunum,
liinuin ferfættu, sem lýst er í dýra-
fræðinni, þá lætur hann refi þessa
skifta litum eftir árstíðum. Þegar
hann skrifar íslandssögu forðast
hann að nefna ártölin með ná-
kvæmni.
Með því að fá vini sína og pólit-
íska samverkámenn til þess að
birta einskonar „falsvottorð" um.
kenslubækurnar, hafa þær náð tals
verðri útbreiðslu, og orðið höfundi
tekjugrein.
Þá reyndi enn á „fjelagsmála-
þroskann", áerii honum er gjarnt
á að tala um við nemendur sína.
Rjettu lagi átti liann að greiða
skatt af bókatékjunum.
Kunnugt er, að fundið var að
því við Jörias Jónsson að hann
gæfi ekld upp tekjurnár af kenslu-
bókunum. En hverju svaraði kenn-
arinn í viðskiftamóral ? Hann svar-
aði með skætingi. Hann sagðist
vera ,,hugsjónamaður“, og sem
hugsjónamaður skrifaði hann þess-
ar bækur. Það væri rangt að ætl-
ast til þess að.hann greiddi skatt
af ,,hugsjónastarfseminni“.
En þegar aðgætt er livemig bæk
urnar eru úr garði gerðar, geta
menn ekki greint aðrar liugsjónir
liöfundar en þærj að græða fje á
því að segja skólabörnum þjóðar-
innar ósatt.
Mentunaráhuga sinn Tiefir Jónas
Jónsson þóttst, sýna með því, að
koma upp skólabyggingum „á lieit
um stöðum“. En lítinn áhuga
hefir hann sýnt í því að koma
því til leiðar, að í hina upphituðu
skóla kæmu skólastjórnendur, sem
færir væru um að gerast áhrifa-
miklir og nýtir leiðsögumenn æsku
lýðsins.
Það er eins og montunaráhugi
mannsins hafi steingerfst, um-
mvndast í ást á sementsveggjum,
rjett eins og hann áliti, að hvera-
hitaðir steinkumbaldar sjeu nægi-
legir til þess að fullnægja menta-
þörf hinnar ungu kynslóðar.
í þessar upphituðu uppeldisstofn
anir setur hinn einráði pólitíski
braskari andleg væskilmenni, eins
og Jón Guðnason prest.
Kommúnistinn Pálmi Hannesson
átti að skapa „nýjan nnda“ í
Mentaskólanum. „Nýi andinn“ lýs
ir sjer aðallega í "því, að síðan
Pálmi komst að skólanum liefir
hann þráfálcllégá orðið að tifjá
i
>■