Morgunblaðið - 14.11.1931, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ
S
Blllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk. =
Rltstjórar: Jón KJartansson. =
Valtýr Stefánsson.
Ritstjórn og afgreiCsla:
Austurstræti 8. — Sfml 600. s
Auglýsingastjórl: E. Hafberg.
Auglýsingaskrlfstofa:
Austurstræti 17. — Sisal 700. =
Helmaslmar:
Jón KJartansson nr. 742. =
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
E. Hafberg nr. 770.
Áskrlftagjald:
Innanlands kr. 2.00 & m&nuQi. =
Utanlands kr. 2.60 á m&nuQi. H
1 lausasölu 10 aura elntaklO.
20 ura meQ Lesbök. =
llllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllirS
Bókmentauerðlaun
Norðurlanöa,
Sigurd Christiansen sigurvegari.
Huað kemur nŒBt
í símamálinu?
Á þriðjudag: Fyrir 100 króna
afnotagjald fást 400 símtöl.
Á fimtudag: Ekki ósennilegt að
800 símtöl fáist fyrir afnotagjaldið.
Síðar sama dag:
um gjaldskrána!
Alt óákveðið
Stofnað var til 'samkeppni í ár
um það hver skrifaði bestu skáld
:SÖguna á Norðurlöndum (Danmörk,
Noregi, Sví])jóð). Var kosin sjer-
• Stök dómnefnd, tii þess að dæma
um ])ær bækur, sem sendar voru,
og urðu þær a'ils 339. Ekki gátu
dómendur orðið sammála um það
liver skyldi hljóta verðlaunin og
fellu atkv. þannig: „To levende
og en död“, eftir Sigurð Christian-
sen, póstfulltrúa í Drammen tvö
atkvæði (Albert Engström og Ein-
■ar Skavlan). „Susanne“ eftir Jo-
hannes Buchholtz, eitt at.kvæði
(Ludvig Holstein). „Gehenna. En
man och hans samvete“ eftir Jarl
Hemmer, eitt atkvæði (Fredrik
Böök), „En dag i Oktober“ eftir
Sigurd Hoel, eitt atkvæði (Francis
Bull), ,,Herremandsbörn“ eftir
Bent Steenberg, eitt atkvæði (Vil-
helm Ándersen).
Eftir þessari atkvæðagreiðslu
var það svo dæmt að Sigurd C'hrist
iansen skvldi hljóta verðlaunin, en
þau voru 25 þiis. krónur. Auk þess
fekk liann norsk verðlaun, 10 þús.
kr„ sem veitt voru, fyrir bestu
norsku skáldsöguna í ár. Þar að
auki fær hann venjuleg rithöfund-
-arlaun fyrir bókina, sem nú
hefir verið prentuð á norsku,
-sænsku og dönsku, og síðan gefin
út í mörgum þýðingum. Alls er
talið að harin muni fá fyrir hana
um 100.000 krónur, og eru það
>ekki margir Norðurilanda-rithöfund
ar, sem hafa fengið annað eins
fyrir eina bók.
Sigurd Christiansen mun lítt
kunnur hjer á landi, en hefir þó
•skrifað mafgar bækur. Nýlega
«ýndi þjóðleikhúsið norska leikrit
eftir hann, sem heitir „En rejse
I natten“, og var að því gerður
anikill rómur.
Símamál Reykjavíkur hefir ver- miðað við hina fyrri gjaldskrá
ið dagskrármál bæjarbvTa síðustu (með 400 samtölum). Þessi lækkun
daga. Þetta mál liefir nú fengið er hverfandi flítil og srinanotendur!
sína broslegu hlið, jafnhliða hinni jafn illa settir eftir sem áður.
alvarlegu. Gjaldskrá, með 100 kr. afnota-
Á þriðjudag leyfði settur lands- gjaldi, þar sem leyfð yrðu 800
símastjóri skrifstofu bæjarsímans símtöl og 5 aura gjald fyrir hvert
að trikynna símanotendum, að bú- símtal þar fram yfir, myndi líta
ið væri að ákveða gjaldskrá fyrir þannig iTt á reikningum símanot-
hina sjálfvirku símastöð. Sú gjald- enda:
skrá var á þá leið, að árlegt af- SímtöT Kosta
notagjald yrði 100 krónur (sama á dag: á ári:
og nú), en fyrir það gjald gætu 4 133.00
menn aðeins fengið 400 símtöl 6 169.50
„eða sem svarar tvö símtöl flesta 8 206.00
helgidaga. en eitt virka daga“, 10 242.50
eins og landssímastjóri orðaði það 15 333.75
; viðtali við Alþýðublaðð. 20 425,00
Ef símtölin hinsvegar yrðu fleiri 30 607.50
en 400 á ári, skyldi greiðast 5 40 790.00
aura aukagjald fyrir hvert samtal, 50 972.50
sem þar yrði fram yfir. Auk þess 1'
Bannsúkn
á viðskiftamálum og fjármálum
Þjóðverja.
Berlín 13. nóv.
Uriited Press. FB.
TJP. hefir fregnað frá áreiðanleg-
um heimildum, að samkomulag í
gruridval'laratriðum hefir náðst
milli Frakka og Þjóðverja um að
taka til ítarlegrar rannsóknar fjár
hags og' viðskiftamál Þjóðverja. —
Frá ýmsum formsatriðum, er sam-
komulaginu við koma, hefir þó
ekki verið gengið og halda því
samningatilraunir áfram.
Tölur þessar sýna, að hækkunin
er gífurleg frá því sem nú er, og
að hún er svipuð og samkvæmt
fyrri gjaldskránni.
skyldu nýir símanotendur greiða
100 króna stofngjald.
Þannig var gjaldskráin á þriðj-
daginn var.
Þegar fregnin barst tiJ síma-
notenda, varð óánægja mikil og Landssímastjórinn virðist vaða
almenn meðal bæjarbúa. Var og fullkomlega í reyk <um það, hve
sýnt fram á, að ef landssímastjóri mikill er stofnkostnaður. sjálfvirku
ætlaði að halda fast við þessa stöðvarinnar. Hann talar um tvær
okur-gjaldskrá, yrði afleiðingin sú, miljónir. Þó virðist hann ekkert
að símanotendum fækkaði stórum. jvita í hverju þessi hái stofnkostn-
V'lmenningur hefði ekki ráð á, aður er fólginn. Almenningur veit,
að hafa síma með slíku okurgjaldi/að sjálf stöðin kostar uppsett um
Þessi almenna óánægja varð til (700 þúsund krónur. Þar rrið bætist
þess, að landssímastjóri fór að hlutdeild í húsverðinu, ea. 100—
|
hugsa sig um. Og þegar sírnanot- 120 þús. kr. Ofan á þetta bætir
endur töluðu við skrifstofu bæjar-jsvo landssímastjóri hvorki meira
ins á fimtndag, var þar gefið Fnje minna en yfir miljóna króna.
skyn, að nú væri talað um 800 j Þegar hann svo er spurður, hver
símtöl fyrir afnotagjaldið (10O,þessi kostnaður sje', nefnir hann
kr.) Þegar svo blöðin áttu ta.1 við, linukerfi bæjarins. Þó veit hann
landssímastjóra seinna þenna ekki nema bæjarbfiar hafi þegar
sama dag, sagði hann, að ekkert J greitt að fullu sitt línukerfi. Hann
væri enn ákveðið um gjaldskrána hefir ekkert athugað þetta, lands-
— þar kæmi svo mörg atriði til
greina. Eða m.ö.o. landssímastjóri
virtist ekki hafa minstu hugmynd
um, hvaða gjald sanngjarnt væri
að krefja símanotendur í Reykja-
vík. Hina fyrstu gjaldskrá hefir
liann þyí samið álgerlega út í
bláinn, án þess að hafa minstu
hugmynd um hvað hann væri að
gera. Og houum kom ekki til
hugar, að leita upplýsinga hjá
sjerfróðum mönnum, heldur ætl-
aði hann að skattleggja símanot-
endur í Reykjavík um mörg
hundruð þúsund krónur á ári, al-
gerlega að óþörfu.
Þetta sýnir best hve gersamlega
hinn setti landssímastjóri er úti á
þekju í þessu máli, sem hann er
settur yfir.
Skrifstofa bæjarsímans hefir
verið að orða 800 samtöl fyrir
stofngjaldið (100 kr.) Vitanlega
væri sú gjaldskrá jafn ómöguleg
og sú fyrri.
Með sTíkri gjaldskrá myndu
símagjöldin aðeins lækka um 20
krónur á ári hjá hverjum notenda.
símastjórinn.
Að sjálfsögðu verður að bæta og
fullkomna línukerfið í bænum m.
a. að koma því öllu niður í jörð-
ina, en þetta verður ekki gert
í einni svipan.
Framkoma landssímastjóra i
þessu máli er þannig, að Reyk-
víkingum ætti að vera það ljóst,
að þeir verða að taka málið í
sínar hendur nú þegar. Þetta geta
þeir gert með stofnun fjelags síma-
notenda.
Frá Svíþjóð.
Stokkhólmi 13. nóv.
Gústav Svíakonungur hefir farið
að dæmi bresltu og hollensku kon-
ungsfjölskyldnanna og tilkynt, að
hann óski þess að laun sín og
risnufje verði lækkað um 50.000
krónur meðan á kreppunn stendur.
Krónprinsinn hefir einnig óskað
þess að laun og risnufje sitt verði
lælckað um 15.000 krónur.
mansiúríu-öeilan.
lapanar og Kínuerjar berjast
London 12. nóv.
United Press. FB.
Fregnir frá Tientsin herma,
að óeirðir hafi haldið þar á-
fram allan daginn á miðviku-
dag og horfuimar taldar alvar-
legar.
Hinsvegar tilkynnir sendi-
herraskrifstofa Japana:
, Orustu milli kínverskra
ræningja og kínverskra her-
manna linti kl. 3 í morgun, en
síðar hófu Kínverjar skothríð
á sjerrjettindasvæði Japana og
voru sumir þeirra þá að eins í
fimtíu metra fjarlægð frá svæð-
inu. Japanar svöruðu ekki í
sömu mynt, til þess að koma í
veg fyrir, að í orustu lenti milli
Kínverja og Japana, enda
hættu þá Kínverjar skothríð srimi,
a. m. k. í bili.
Tokio: Opinberlega tilkynt, að
Þ j óðabandaT agsfulltrúi Japan a,
Yoshisawa, komi fram fyrir hönd
Japan á ráðsfundi bandalagsins,
sem haldinn verður í París þ. 16.
nóvember, til þess að ræða um
deilumál Japana og Kínverja út af
Mansjúríu. — Matsudeira, sendi-
herra Japan í London, og Yoshiba,
sendiherra Japan í Rómaborg,
verða einnig fulltrúar Japan á
ráðsfundinum.
Tokió 13. nóv.
United Press. FB.
Alt bendir til, að mikil orusta
sje hafin á stóru svæði fyrir norð-
an Nonni-fljót. Japanar halda þvi
fram, að Maclianslian hafi fyrir-
skipað almenna sókn. Fregnir hafa
borist um, að kínverski hershöfð-
inginn Chatghaipeng hafi safnað
•liði upp á eigin spýtur og ætri
að leggja ti’l orustu við Machans-
han.
Horfurnar í Mansjúríu eru tald-
ar mjög alvarlegar.
Tilkynt hefir verið opinber-
legt, að slegið hafi í bardaga í
Heilungkianghjeraði. Fjórir jap-
anskir varðliðsmenn biðu bana, en
einn var handtekinn. 74 særðir
Japanar eru komnir til Supinghai
á leið til Mukden.
Unöirbúningsfunöur
í Dýja B í ó
undír stofnun fjelags símanotenda
á morgun klukkan 2 síðd.
Uppástunga Morgunblaðsins um boða til fundar í Nýja Bíó, kl. 2
stofnun talsímanotendafjelags hjer á morgun, til þess að ræða um
í bænum, fekk þegar mjög góðár. bæjarsímagjöldin og f jelagsstoín-
undirtektir. Símanotendur sjá í (un. Yæntanlega verður þar sam-
hendi sjer, að slíkur fjelagsskapur þykt að stofna fjelagið og undir-
er nauðsynlegur. | búningsnefnd kosin, er síðar boðar
í gær komu þingmenn bæjarins tri stofnfundar.
á fund í skrifstofu Morgunblaðs-1 Eigendur „Nýja Bíó“ höfðu þeg-
ins, ásamt forset-a bæjarstjórnar ar boðið, að lária hnsið ókeypis
Guðmundi Ásbjörnssyni og ritstj. fyrir fund þenna.
Alþýðublaðsins. ■ | Jakob Möller 1. þingm. Reyk-
Þingmennimir tóku að sjer að víkinga vérður málshefjandi.
Verslnn Breta.
Ráðstafanir gegn óheiðar-
legri samkeppni.
London, 13. nóv.
TTnited Press. FB.
Tilkynt er ,að Walter Runciman
verslunarmálaráðherra muni til-
kynna neðrimálstofunni á mánu-
dag, að þjóðstjórnin muni beita
heinrildum í lögum um neyðarráð-
stafanir til þess að koma í veg
fyrir innflutning á hvers konar er-
lendum varningi, sem dembt er á
markaði í óheiðarlegri viðskifta-
samkeppni og veldur framleiðend-
um sams konar innlends varnings
hinu mesta tjóni. Ráðstafanir við-
víkjandi slíkum innflutningum
verða teknar af stjórninni eftir
því sem ástæður eru til.
Bengið.
London, 13. nóv.
United Press. FB.
Gengí sterlingspunds miðað við
dollar 3.79%.
New York: Gengi sterlingspunds
er viðskiftum lauk $ 3.78.
Dagbók.
Veðrið í gær: Lægðarmiðjan, er
var suðvestur af íslandi í gær, er
nú konrin upp að SV-strönd lands-
ins og er djiip, um 720 mm. Urn
alt land er fremur hlý og sums
staðar allhvöss S- og SA-átt með
rigningu. Hefir rignt mikið sunn-
anlands síðasta sólarhring. Á N
og V-landi er hiti 3—6 st„ 7—9
st. syðra, en alt að 10—12 st. á
Austfjörðum. Úti fyrir Vestfjörð-
um mun vera hvöss NA-átt. —
Lægðarmiðjan hreyfist NA-eftir og
fer líklega yfir landið sunnanvert
í nótt. Er því viðbúið að vindur
verði NV-lægur suðvestanlands á
morgun með skúra eða jafnvel
jeljaveðri.
VeðurúfTit í Rvík í dag: NV-
átt, stundum allhvöss með skúrum
og jeljum.
Messur í dómkirkjunn á morgun
Id. 11. síra. Bjarni Jónsson (Alt-
arisganga); kl. 2 Bamaguðsþjón-
usta (sr. Fr. H.); kl. 5 síra Fr. H.
Messað í fríkirkjuuni á morgun
kl. 2, sri'a Árni Sigurðsson.
Hafnarfjarðar Bíó sýnir um
helgina hina. ágætu þýsku tal- og
söngvakvikmynd „Ein nótt ór
konuæfi/ ‘