Morgunblaðið - 10.12.1931, Blaðsíða 3

MUKGUNB L A ölÐ
8
CUillllllllllllllllllllllIilllllllllllIIIIlllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIS
E
Ot*ef.: H.f. Áryakur, ReykJaTlk. E
Rltstjörar: Jön Kjartanaaon. |
s Valtýr Stef&nsaon. E
Rttatjörn og afgrelBala: E
Auaturatrœtl 8.. — Slaal 800. 1
Auglýalngaatjörl: H. Hafberg. |
H Auglýaingaakrlfstofa:
E Austurstrœtl 17. — Slstl 700.
E Helsaaslmar:
E Jön Kjartansson nr. 741.
i Valtýr Stefánsson nr. 1120.
H. Hafberg nr. 770.
1 Áskrlftagjald:
= Innanlands kr. 2.00 & mánuBt.
s = Utanlands kr. 2.50 á atánuBl. E
= í lausasölu 10 aura elntaklB.
~sss E 20 ura meB Laabök. E
I iiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiitR
ll$]ar neyðarráðstafanir
í Þýskalandi.
Berlín 9. des.
United Press. FB.
Hindenburg forseti hefir skrif
að undir ný neyðarráðstafanalög,
iseni látin eru koma til fram-
kvæmda sem seinasta örþrifaráð
til þess að bjarga við fjármál-
um Þýskálands og koma í veg
fyrir víðtækar óeirðir í landinu.
Neyðarráðstafanalög þessi eða
sparnaðarlög, en svo eru þau
einnig kölluð, fyrirskipa launa-
lækkun, húsaleigulækkun og
hækkim skatta. Bannað er að
bera einkennisbúninga á fjöl-
mennum fundum og bera á sjer
vopn.
Stjúrnarskrá Spðnverja.
Madfid, §. des. Mótt. 9. des
United Press. FB.
Fullnaðaratkvæðagreiðsla
atjórnarskrá lýðvelldisins átti fram
að fara. kl. 4.45 síðd. í dag, en var
frestað til morgnns, vegna þess að
'gera þnrfti smávægiilegar breyting-
ar til að samræma greinar stjóm-
arskrárinnai'. Fnllnaðaratkvæða-
:greiðslan á fram að fara af mikl-
um hátíðleik og verður þeirrar
stundar minst sem mikils sögu-
legs viðburðar.
Madrid 9. des.
United Press. FB.
Þjóðþingið hefir samþykkt
stjórnarskrá lýðveldisins. Er því
stj órnai'skrárbundi n ríkisstjórn
á Spáni í fyrsta sinni síðan í
september 1923, er Alfonso fyr-
verandi konungur frestaði fram-
kvæmd stjórnarskrárinnar frá
1876.
5kiftameðferð á búi
5ílðareinkasölunnar.
Bráðabirgðalögin, um niður-
lagning einkasölunnar uoru
gefin út í gaer.
Tueggja manna skilanefnð fram-
kuoemir skiftin á þessu stóra
þrotabúi.
Eins og skýrt liefir verið frá framkvæmda, að svo miklu leyti,
hjer í blaðinu, liafði atvinnumála- sem samrýmanlegt er skiftameð-
ráðherra lagt fyrir konung, að ferðinni og reglum þeim, sem at-
gefin yrðu út bráðabirgðalög, er ^ vinnumálaráðherra kann að setja
nema úr gildi lögin um einkasölu um hana.“-
á útfluttri síld. | Svo sem sjá má af þessu, er
Bráðabirgðatög þessi hafa nú síld sú, sem veidd er eftir 15. nóv.
verið gefin út. Heita
B<ráða-
s.t.
búi einkasölunnar óviðkom-
birgðalög um skiftameðferð á búi (andi. Þetta hefir sjerstaka þýð-
Síldaneinkasölu íslands. dngu fyrir Austfirðinga. Hinsvegar
I ástæðunum segir atvinnumála- ,‘þarf leyfi skilanefndar til þess
ráðherra: „að Síldareinkasala fs- j að mega flytja út þessa síld, —
lands hafi orðið fyrir svo miklum Vonandi verður skilanefnd liðleg
óhöppum og tapi á vfirstandandi (í þessum efnum, því að mikla þýð-
ári, að hagur hennar standi nú ingu hefir það fyrir Austfirðinga,
þannig, að eigi sje annað fy-rirsjá-^að þeir fái leyfi til að flytja út
anlegt en að bú liennar ldyti bráð-
lega að verða að takast til gjald-
þrotaskifta, ef eigi er önnur skip-
an gerð um meðferð hennar.“ —•
TeCur ráðherrann því „óhjákvæmi-
legt að gera þegar í stað ráðstaf-
anir í þessa átt, þar sem það sje
allmiklnm erfiðleikum bundið að
um skifta búi einkasölunnar með venju
! egri. gjaldþrotaskiftameðferð/1
Bráðahirgðalögiu eru í 7 grein-
um, og er aðalefni þeirra þetta:
í 1. grein segir svo: ,,Bú Síld-
areinkasölu fslands skal tekið til!
skiftameðferðar. Skiftin fram-
kvæmir skilanefnd tveggja
og selja síld sína jafnharðan og
hún veiðist. í þessu efni ber ekki
eingöngu að llíta á hvaða samn-
inga forráðamenn einkasölunnar
kunna að hafa gert; þeir samn-
ingar eru vafalaust ekki hagfeldir
fyrir sjómenn og útgerðarmenn.
í 6. grein segir, að kostnaður við
búskiftin, þar á nieðal laun skila-
nefndarmanna, skuli greiðast sem
forgangsskuld af eignurn búsins.
í 7. grein ern fyrirmæli um það,
að lög þessi öðlist gildi þegar í
stað, og að lögin um einkasölu á
sild sjeu úr gildi numin.
Blaðið hefir lieyrt, að atvinnu-
Fiskútflutningur
NorDmanna.
Frá því er sagt í „Fiskaren“ frá
25. nóvember s.l. að Landssamband
norskra útflytjenda liafi ákveðið
lágmarksverð á fiski frá byrjun
nóvembermán., og að það hafi
numið ca, þrem shillingum hærra
verði, (per 60 kgr.) fyrir aðal-
markað þeirra, Lissabon, en var,
áður en áhrifa samtakanna fór að
verða vart.
„Bráðlega tókst“, segir í grein-
inni, „að ná þessu hærra verði, sem
er að þakka samtökunum, sem
komin eru í\“. Þótt menn utan
samtakanna geti nú selt. sinn fisk
15 aur. ódýrari per vigt, (20 kg.)
(þar sem þeir sleppa við gjöld í
samlagssjóð), hefir það sýnt sig
að þeim gengur mjög erfiðO’ega að
selja.
Þetta er fyrsta reynslan sem
Norðmenn hafa af samtökum fisk-
útflytjenda og ættu íslendingar
að fylgjast vel með þessum mál-
um, því efalaust má mikið af þeiin
læra.
Þess má geta. í þessu samba.ndi,
að markaður fyrir íslenskan fisk
er altaf að aukaat í Portúgál, en
þó liafa íslendingar orðið að
sætta sig við það, að selja nokkuru
ódýrara en Norðmenn; en það ætti
einnig að hafa áhrif til hækkunar
á fiskverð íslendinga, ef Norð-
mönnum tekst að hækka sinn fisk.
Forvextir lækka
í Þýskalandi.
% Berlín 9. des.
United Press. FB.
Ríkisbankinn hefir lækkað for
vexti um 1 % í 7 %.
li Noregi.
Vantrauststillaga
í enska þinginu.
London 9. des.
United Press. FB.
Verklýðsflokkurinn hefir bor-
Ið fram vantraust á þjóðstjórn-
ina. Við umræðurnar komst Mac
Donald m. a. svo að orði, er skor-
að hafði verið á stjórnina að
gefa þegar út tilkynningu um
væntanlega verðfestingu ster-
lingspunds, að það væri fjar- m«m' . . . ,
heimillli, að hann komi eigi í haga
við hagsmuni bús einkasölunnar í
manna, sem atvinnu- og samgöngu málaráðherra Ihafi skipað þá Lárus
niálaráðherra ski])ar. Skdanefnd (Fjeldsted hrm. og Svavar Guð-
kemur í stað st.jórnar einkasöl- mundsson fulltrúa S. í. S. í skila-
unnar, og liefir samskonar vald nefnd. Báðir þessir menn eru í
og skyldiir að því leyti sem við á“. fnlltrúaráði Útvegsbanka fslands,
1 2., 3., 4. og 5. gr. em nánari líefðu ýmsir haldið, að þeir hefðu
ákvæði um skiftameðferðina og uóg að starfa þar.
vald skilanefndar.
í 5. gr. em enn fremur ákvæði
um meðferð þeirrar síldar, sem
veidd er fy-rir og eftir 15. nóv. sl.
Þar segir svo:
„Síld sú, sém veidd er eftir 15.
nóv. 1931, og. sem ekki er þegar
í vörsllum einkasölunnar til út-
flntnings, nje hún hafi haft með-
ferð á, nema áð þvi leyti, að um-
boðsmenn hennar kynnu að hafa
framkv. skoðun á síldinni til út-
flutnings, sbr. 14. gr. 1., nr. 61, 14.
)úní 1929, er búi einkasölunnar
óviðkomandi. Setur * atvinnumála-
ráðherra reglur um floklmn, mat
og merking þeirrar síldar, eftir því
sem þurfa þýkir. Þó er útflutn-
þessarar síldar þvi aðeins
«tæða að gera slíkt eins og sak-
Ii stæðu.
Sósíalistar tapa.
Oslo 9. des.
United Press. FB.
Bæjar- og sveitastjórnarkosn
ingar í Noregi eru um garð
gengnar og hefir íhaldsmönnum
og frjálslyndum aukist fylgi. 1
Oslo, þar sem verkamenn voru
áður í meirihluta, eru borgara-
flokkarnir nú í meiri hluta.
Gengi sterlingspunds.
London, 8. des. Mótt. 9. des.
United Press. FB.
Gengi sterlingspunds, er við-
'skífti hófnst, niíðað við dollar
3.251/4, en 3.25V2, er viðskiftum
lauk.
New Yovk: Gengi sterlingspunds
í dag $3.25—$3.26.
sambandi við samninga um söln á
síld, sem gerðir hafa verið af einka
Frakkar svara Dönnm.
K.höfn 9. des.
United Press. FB.
Nefnd skipuð af ríkisstjórn-
sölunni áður en lög þessi öðluðust; inrn er lögð af stað til París itl
gildi, og þarf til slílts útflutnings þess aö ræða við frakknesku
leyfi skilanefndar til 1. maí 1932. stjórnina um takmörkun þá á
Að því er til þeirrar síldar kem-|innfIutnin^ landbúnaðarafurða
'sein koma á til framkvæmda, og
mundi hafa alvarlegar afleiðing-
ur,
ráða og veidd er fyrir miðjan nóv. i
1931, koma tjeð íög, nr. 61, 14. jnr fyrir bændur í Danmörku
júní 1929, um einkasölu á út- j '
fluttri síld, og reglugerð, sem sett j í. R. Old Bovs mæti til æfinga
hefir verið samkv. þeim, aðeins til í kvöld kl. 6.
Dagbók.
Veðrið í gær kl. 5: Iljer á landi
er nú S- og SV-gola eða kaldi með
4—8 st. hita og nokkurri rign-
ingu, einkum sunnanlands. Yfir
Atlantshafinu vestanverðu og
norður eftir Grænlandshafi er lág-
þrýstisvæði, sem þokast NA-eftir
og veldur alflhvassri og livassri S
eða SV-átt með hlýindum (11—12
st. lrita) um austanvert Atla.nts-
hafið, alt norður undir ísHand.
Lítur út fyrir áframhaldandi S
læga átt og hlýindi hjer á landi,
næstu dægur.
Veðurútlit í Reykjavík í dag:
Alllhvöss S-átt. Hlýtt, og rigning
öðru hverju.
Fjelag matvörukaupmanna held-
ur fund í kvöld kl. 8y2 í Varðar-
[ húsinu.
Iðnaðarmannaf j elagið^ 1 Rvík
lieldur fund í dag í baostofu fje-
lagsins kl. 8þó síðd.
Leikhúsið. f,Draugalestin“ verð
ur sýnd í Iðnó í kvöld, sennilega
í næst síðasta sinn. A sunnudaginn
var sýndi Leikfjelagið barnasjón
leikinn „Litla Kláus og Stóra Klá-
us“ í fyrsta sinn við ágæta að-
sókn barna og fullorðinna. Verðurl
leikurinn næst sýndur á, sunnu-
daginn kemur.
Vitinn í Álftaveri. Eftir að bygð-
ur va,r landtökuviti á Dyrhólaey
í Mýrdal, var viti sá, er þar var
fyrir fluttur austur í Alftaver og
þar reistur á Svonefndu Hádegis-
skeri, sem er all-langt frá sjó, og
flatneskja frá vitanum til sjávar.
Kunnugir telja, að viti þessi sje
illa settur þarna — hann þurfi að
vera nær sjó, t. d. syðst, á Al-
viðruhömrum. Hvað sem þessu líð-
ur, er hitt staðreynd, að tveir tog-
arar hafa nú á skömmu millibili
stvandað svo að segja beint fram
af vitanum — enskur togari í
'fyira og- Leiknir nú. Þetta æt.
vitamálastjórnin að athuga.
Togararnir. Ólafur og Ari komu
frá Englandi í gær. Ara var lagt
inni í Sundum. Gulltoppur kom af
veiðum í gær. Til Englands eru
farnir með afla sinn, þeir Tryggvj
gamli, Skúli fógeti Og Ólafui’
Bjarnason.
Saltskip lcom i gær með farm
til H. Benediktssonar og Co.
Skipafrjettir. Gullfoss kom til
Leith kl. 12 í fyrrakvöld. Goða-
foss kom liingað að vestan og
norðan M. 4 í gær. Lagarfoss fór
frá Fáskrúðsfirði kl. 4 í fyrrinótt
áleiðis til útlanda. Dettifoss er í
Hull. Ráðgerð ferð hans frá Rvík
ti' Norðurlands 16. þ. m. fellur
niður. Selfoss fór frá Siglufirði í
fyrrinótt áleiðis til Reykjavíkur.
Kristileg samkoma á Njálsgötu
1, kl. 8 í kvöld. Allir velkomnir.
Brúarfoss fór hjeðan í gærkvöldi
vestur og norður. Meðal farþega
voru: Bergur Jónsson, sýslnmaður.
Sigfús Bergmann. Svane lyfsali og
fvú. Jóna Hjálmarsdóttir. Marta
Jónsdóttir. Hildimundur Bjömp-
son. Högni Björnsson og frú. Egg-
ert Halldórsson. Adollf Hallgríms-
son. Aitton Jónsson. Svane skip-
stj. Hans Svane. Jóliann Pjeturg-
ison. Magnús Jóhannsson. Ólafur
Jchannesson, konsúll. Garðar J6-
hannesson. Óskar Kristjánsson.
Sigrún Jónsdóttir. Þórunn Egg-
ertsdóttir. Marta Snæbjörnsson.
Óðinn Geirdal. Jón Hákonarson.
Karl Jónsson. Jón Guðjónsson.
Halla Jónsdóttir. Gunnhildnr
Kristinsdóttir. Sigurbjörg Jóns-
dóttir. Jóhanna J óhaun esdóttir.
Katrín Óiafsdóttir. Guðrún Þor-
steinsdóttir. Ósk Guðbjartsdóttk.
Svava Sigurgeirsdóttir. Kristján
Mlíusson. Jón Jónsson. Jens Hólm
geirsson. Gísli Sigurðsson. Bogi
Þórðarson. Kristján Gíslason. Jón-
as Jóelsson.
*
Ungbarnavernd Líknar, Bárn-
götu 2; læknir viðstaddnr á föstu-
dögum kl. 3—4.
Slys. Það slys vildi til á togar-
amirn ..Maí“ (eigandi bæjarsjóður
Hafnarfjarðar) hinn 7. þ. mán.,
er togarinn var <>ð veiðum uodan
Vestfjörðum, að vörpuvívinn slóst
1 einn liásetann og slasaði hann
tórkostlega. „Maí“ fór þegar inn
til ísafjarðar og var maðurinn
lagður þar á sjúkrahús, en and-
aðist í fyrradag. Hann hjet Olafur
Valdimar Asmundsson, 29 ára
gamalll, ógiftur, og átti 'heima hjá
móður sinni, Ingibjörgu Gísladótt-
ur í Hafnarfirði.
K. F. U. M. A-Dfundur í kvöld
kl. 8i/2. Valgeir Skagfjörð stud.
theol. talar. Allir karlmenn vel-
komnir.
Útvarpið í dag: 10,15 Veður-
fregnir. 16,10 Veðurfvegnir. 19,05
Þýska, 2. fl. 19,30 Veðurfregnir.
19,35 Enska, 2. fl. 20,00 Klukku-
sláttur. Erindi: Varnir gegn sjó-
slysmn, I. (Jón Bergsveinsson).
20,30 Frjettir. 21.00 Hljómleikar:
Fiðla og piano (Þór. Guðmunds-
son og Emil Thoroddsen). 21,15
Upplestur (Jón Signrðsson, sltrif-
stofustjóri). 21,35 Grammófón-
hljómleikar: Kvartett í D-moll,
eftir Mozart.
Farsóttir og manndauði í Rvík.
Vikan 22.—28. nóv. (í svigum
tölur næstu viku á nndan) Háils-
bólga 47 (70). Kvefsótt 32 (76).
Kveflungnabólga 1 (11). Gígtsótt
1 (0). Iðrakvef 3 (24). Taksótt
0 (1). Rauðir hundar 0 (1). Kossa-
geit 1 (1). Munnbólga 2 (0).
Hlanpabóla 0 (2). Hnútarós 0
(5). Mannslát 6 (5).
Landlæknisskrifstofan.