Morgunblaðið - 12.12.1931, Blaðsíða 2

MORGtfKBLAÐIÐ

Ef yður vantar verulegra gott og ódýrt
Spaðkjöt,
þá hringið til okkar.
Höfum aftur fengið örfáar tunnur.
OSTAR.
Allar betrj verslanir hafa á boðstólum osta frá oss. Vorir ágætu
Schweitzer, Taffel & Edam ostar eru löngu viðurkendir þeir bestu,
6em fást. Rejmið og vjer bjóðum yður vellcomna sem vora föstu
viðskiftamenn.
í heildsölu hjá Sláturfjelagi Suðurlands.
njólknrbn Flóamanna.
Dokkur orð
um innhéimtu bæjargjalda
í Reykjavík.
Porkólfar sósíalista og nokkurir
menn aðrir hafa að undanförnu
farið hörðum orðum um innheimtu
hvöt hjá mjer til þess að svará
])essum mönnum, enda munu þeir
]ítt hirða um að heyra hið sanna
yrði ráðinn til bráðabirgða, svo að
hægt yrði að losna við eldri skuld-
irnar.
Lögtaksmaðurinn var ráðinn.
Og þar sem hann verður lögum
samkvæmt að liafa vott sjer við
hlið, var maður ráðinn til þess
starfa. Og þetta eru einu mennirn-
bæjargjaldaUna. .Jeg finn enga sem bætt hefir verið við til
innheimtustarfsins“ síðan jeg
kom á skrifstofuna. Einn maður
hefir ])ó verið tekinn til bráða-
og rjetta. En jeg tel rjett, að bæj-ji)ilgða veSna veikinda þess manns,
arbúum gefist einu sinni kostur áisem iar voitul þe’m lögtaks-
’ rnanni, er fyrir var.
Bæjargjaldkeraskrifstofan hefir
jafnan afhent lögtaksmanninum
alla skuldaseðla jafnskjótt og
liægt hefir verið að gera liigtak
fyrir gjöldunum. Lögtaksmennirn-
ir taka fyrir götu og götu, gera
lögtök fyrir skuldunum eða sernja
við menn um greiðslu þeirra. Og
vitaskuld velja ]>eir þá leiðina, er
þeir télja liklegri til þess, að
gjöldin verði greidd að fullu og
á sem styttstum tíma.
Það hefir haft góð áhrif, að lög-
taksmennirnir hafa verið tveir síð-
an í mars þetta ár. Það sjest best
a því, að þrátt. fyrir þá stórkost-
legu fjárþröng og erfiðleika, sem
verið hafa hjá fólki þetta ár, hefir
þegar verið greitt á þessu ári af
útsvörum ársins 1931 og fyrri ára
að heyra sannleikann um þessi
mál. Þeir hafa svo lengi orðið að
búa við ósannindi og blekkingar.
Staðhæfingum nefndra manna
má skifta í tvo flokka: 1) að inn-
heimtan sje slælega af hendi leyst
og 2) að hún sje hlutdræg.
1. Fyrir nokkrum árum hafði
bæjarsjóður nokkra innheimtu-
menn í þjónustu sinni. En auk
þess var til þess ætlast, að full-
trúi bæjarfógeta gerði lögtak
þegar þess þyrfti með. Útsvars-
skuldir nianna ukust á þeim ár-
um. Og þess vegna var horfið að
]>ví ráði að hætta að innheimta
gjöldin, en fá sjerstakan lögtaks-
■mann til þess að vinna verkið. —
Þessi breyting kom til fram-
kvæmda á árinu 1928. Innheimtu-
mehn þeir, sem verið höfðu, vorn
Játnir hætta. Einn þeirra hjelt ])ó!^r* 200.000,00 tvö hundruð þús-
Starfi sínu áfram. Og hefir hann|und krónum ~ meira en 8Jei«
starfað að innheimtu minstu út- hafði verið á sama tíma 1 ****»’ af
svaranna, þar eð ekki þótti svara wts\örum þess áis, og fyrri ára.
kostnaði að láta þau fara til lög- f m uisvor þessa árs, er það að
taks.
Þegar uinrædd brevting varð
gerð, var til þess ætlast. að menn
kæmu sjálfir á skrifstofu bæjar-
segja, að lögum samkvæmt var
ekki hægt að gera lögtök fyrir
síðari hluta þeirra fyr en í seinni
hluta þes.sa mánaðar (nóvember).
gjaldkera og greiddu þar gjöld rie" halði auðvitað símað til
sín. En lögtaksmanninum var ætl-jl,eirra’ sem mesi kafa skuldað og
að að beita lögtaksrjettinum gegn1sum'r l)eirra haf'a bnigðist vel við.
þeim mönnum, er ekki stæðu íjEn jeg gat ekki meira. því að lög-
skilum.
Þegar jeg tók við bæjárgjald-
kerastarfinu sumarið 1930, var aug
Ijóst, að lögtaksmanninum mundi
aklræi takast að gera lögtak fyrir
hinum gömlu útsvarsskuldnm eða
fá skuldara til þess að greiða
þær, þar sem hann þyrfti einnig
að gera lögtak fyrir hinum nýrri
gjöldum, er bættust við. Og þar
sem hin eldri gjöld tefja mjög
innheimtu nýrri gjalda og valda
margs konar erfiðleikum, fór jeg
þess á leit að annar lögtaksmaður
takslögin hafa verndað þá til þessa
Og þar sem bæjarsjóður hefir
enga innheimtumenn, en aðeins tvo
lögtaksmenri, þá gæti vanræksla
af minni hálfu aðeins falist í því,
að jeg hefði ekki haft nægilegt
eftirlit með þeim.
Jeg vinn allan daginn við af-
greiðslu á skrifstofunni og má
ekkert fara þaðan. En lögtaks-
mennirnir eru hjer og þar úti um
bæ, að leita að mönnum, að gera
að öllum sæmilega skynbævum
mönnum muni skiljast j)að, að jeg
get ekki vitað hve langan tíma
)að tekur að eltast við hvern ein-
stakan skuldara.
Gjaldkerinn verður að treysta á
lögtaksmennina, annars er ekki
kostUr. Og jeg vil ráðleggja mönn-
uin að athuga starfsemj þeirra og
með hve mikiuni erfiðleikum hún
er, áður en þeir kasta hnútunum
að þeim. Þeir hafa gert um 1300
liigtök síðan í apríl síðast liðnum.
En hitt er ótatið hve margar ferðir
þeir hafa farið til þess að leita
að mönnum og til þess að reyna
að fá greiðslur hjá þeim.
Af því, sem sagt hefir verið um
innheimtuna, ætti mönnum að
vera ljóst, að fjárþröng bæjarins
stafar ekki af því, að minna hafi
innheimtst, en við var að búast.
Þegar f járhagsáætlunin var sam-
in fyrir þetta ár, var ráðgert að
taka y2 milj. króna lán til ýmissa
verklegra framkvæmda. Lánið var
ekki tekið, en verkin hafa að
miklu leyti verið unnin. Og fje
til þeirra var tekið úr bæjarsjóði.
2. Þá er síðari ásökunin, að
hlutdrægni sje í frammi höfð við
innheimtunina.
Það eru ósannindi. Eins og áð-
ur er sagt, eru skuldas'eðlar allra
þeirra, sem bæjársjóður hefir
kröfur á, afhendir lögtaksmönn-
unum jafnskjótt og gjöldin eru
lögtakskræf.
Og .jeg hefi enguni gjaldenda
veitt greiðslufrest, ef hann hefir
skuldað nokkuð að ráði,
nema því aðeins að hann gerði
samninga um að greiða að fullu
fyrir lok fjárhagsársins og mjer
hafi ekki þótt viðlit að fá það
greitt fyr. Og sama er að segja um
borgarstjóra.
Og lögtaksmennirnir hafa aldrei
verið beðnir, hvorki beint nje
óbeint, að hlífa mönnum. Hitt
hefir aftur á móti verið ámálgað
við ])á, að ganga harðara eftir
greiðslu hjá þeim, sem mikið
skulda en hinum, þar sem bæj-
arsjóð munar meira um að fá
sltuldir þeirra greiddar. Og það
liafa þeir gert.
Og jeg hygg nú vart, að nokk-
urum manni, sem hugsar um mál
þessi, detti í hug, að þeir taki á
pig þá ábyrgð að sýna hlutdrægni
í starfi sínu. Og þó er það gefið
í skyn í síðasta blaði Tímans. Jeg
skal nú benda Tímanum á, að
ögtaksmennirnir eru fulltrúar lög-
mannsins í Reykjavík. Og Tíminn
fer bó liklega ekki að halda því
fram, að fulltrúar lögmannsins,
þeir menn, sem hann ber ábyrgð
á, sjeu hlutdrægir.
„Alþýðublaðið“ flutti þá sögu
fyrir nokkuru, að Hallgrími
Benediktssyni og Co. og Helga
Magnússyni og Co. sjeu greiddir
reikningar úr bæjarsjóði, þó að
þeir standi í skuld við bæinn.
Þetta eru hin svívirðilegustu
ósannindi.
Þeirri reglu hefir jafnan verið
fvlgt síðan jeg kom á skrifstof-
una, — og áður — að greiða
þfeim mönnum ekki reikninga, er
bæjarsjóður hefir haft. lögtaks-
kröfur á. Undantekningar hafa
aðeins verið gerðar við þá menn,
^eni lítið hafa skuldað, og þá því
að eins, að víst væi’i, að bærinn
yrði að greiða ]>eim eftir stutt-
an tima jafnháa upphæð eða
þýðublaðið minnist á, hafa látið
alla reikninga, sem þeir haí'a liaí'i
i bæjarsjóð, ganga til greiðslu
á skuldum sínum, þegar þeir hafa
skuldað. Svo er og um alla stærri
gjaldendur, eins og þegar er sagt.
Reykjavík, 30. nóv. 1931.
Guðmundur Benediktsson.
Hý barnabók.
Sögur Æskunnar III.
Carl Christensen Ordrup.
Ottó og Kaxl.
Guðm. Gíslason, þýddi.
lltgefandi Barnablaðið
Æskan, 1931.
lögtök hjá þeim, eða þá að fá hærri.
hjá þeim peninga. Og jeg held nú| Þessir tveir gjaldendur, sem Al-
Þannig er titillinn á nýrri bók,
sem jeg var að lesa. Og af því að
mjer þykir bókin góð, vil je
benda börnum á hana.
Það er í skjótu máli sagt, saga
ar bræðrum, sem missa föður sinn
á unga aldri, og alast upp hjá
óstríkri og góðri móður, sem vill
leggja allt í sölurnar fyrir dreng
ina sína, svo að þeir verði nýtir
og; góðir rnenn. En hún er mjög
fátæk, og veitist örðugt að sjá
sjer og drerigjunum fafborða. Hún
verður að vinna baki brotnu og
oft að skilja drengina- eftir eina
heima í fátæklegu stofunni, sem
hún leigir í bakhúsi einu, þar sem
fátt er um þægindi. En þrátt, fyrir
allan þann ömurleik af völdum
fátæktarinnar, sem þetta litla
heimili ekkjunnar, ber með sjer,
hvílir samt sem áður yfir því að-
lagandi bllær, það leggur yl áf
innbyrðis kærleika og samlyndi,
og hreinlætið felur löngum fá-
tæktina.
En bræðurnir fá ekki að njóta
])ess mjög lengi að vera hjá móð-
ur sinni. Þeir verða báðir að þola
þann skelfingar sársauka að skilja
við hana að fullu og öllu, þótt
aumingja Ottó verði enn harðara
úti, sökum óhappsins, sem kom
fyrir hann, og mörg Hítil brjóst-
góð stúlkan mun tárfella yfir, og
kannske einhver drengurinn líka.
Jeg er viss um að öll góð börn
finna til með raunamæddu drengj-
unum, og ef til vill vekur saga
]>eirra jafnframt þakklátssemi og
gleði barnanna, sem enn þá fá að
vera kyr heima hjá góðri mömmu
og góðum pabba, og n.jóta þar
ástríkis og umKyggju.
Jeg ætla að ljúka þessum lín-
um með því að minnast ofurlítið
á myndir í bókinni. Þær eru eftir
Tryggva Magnússon.Fyrsta mynd-
in sýnir okkur inn í titlu stofuna
heima hjá drengjunum. Það er að-
fangadagskvöld jóla. Jólaljósin
loga og bregða birtu á glaðleg
andtit titlu bræðranna, sem hafa
lært þá fögru list að gleðjast yfir
titlu.
Þá er næsta mynd af bræðrun-
um, er ]>eir finnast aftur eftir
alllangan aðskilnað. Þeir verða
glaðir yfir samfundunum og rifja
upp liðna tímann.Nú eru þeirmun-
aðarlausir, sinn í hvorum staðnum,
annar á Barnavemdarheimitinu, en
hinn uppi í sveit hjá gömlum hjón-
um, þar sem fátækranefndin hefir
ráðstafað honum. Ogsvohalla þeir
sjer til svefns í heysátu á enginu.
Fyrst lesa þeir kveldbænirnar sín-
ai, eins og mamma þeirra hafði
kent þeim og síðan sofna þeir, en
stjörnur himinsiiis bera þeim bírtu
sína.

Hioiíkiðt.
Svellþykt á 0.75 l/2 kg.
ísl. Smjör á 1.75 x/2 —
ísl. Smjörlíki á 0-85 x/2 —
Akraneskartöflur 0.15- x/2 —
Rófur á 0.15 x/2 —
Kirsuberjasaft 1 flaska, 1 kr.
Fægilögur x/2 fl. 1 krónu.
Gerpúlver í Jólakökurnar
á aðeins 1.50 x/> kg.
Sömuleiðis Eggjaduftið á
aðeins 1.50 x/> kg.
og Droparnir þeir bestu, sem
fáanlegir eru, fyrir gjafvirði
Tvímælalaust best að versla
r
l
Versl- Elnars iyjðlfssonar
Týsgötu 1.
SÍMI: 586.
Rvextlr
allskonar.
Brænæti.
Nýleudnvöruverslunin
JES ZIIHSEN.
Túllpanar.
Höfum da^Iega fyrirliggj-
andi fjölbreytt úrval af
túlipönum frá Boeskov.—
Tekið á móti jólapöntun-
um nú þegar.
Nýjl bazarinn.
Austurstr. 7 — Sími 1523.
Ein myndin er af komu þeirra
til ríka frændans, sem þeir átt-u,
en sem hafði aldrei skift sjer neitt
af þeim.
Þau standa fyrir dyrum úti,
Iijónin. þegar drengjunum er ekið
; hlaðið, og auðsjeð er á iillu, að
þeir (*ru hjartanlega velkomnir,
þrátt fyrir alt sem á undan er
gmigið.
Scinast er mynd af kvöldstund
á heimili ríka bóndans og konu
hans, liinni ágætu frú Láru, sem
helst af öllu vill ganga bræðrun-
um í móðurstað.
Lokaþáttur sögunnar fer fram
á jólunum. og eins og jólaljósin
dreifa skammdegismyrkrinu, þann-
ig varpa sögulokin nýju vonarljósi
á framtíð drengjanna, sem bægir
burtu öllum sorgarskuggum.
Sagan af Ottó og Kaúl er sjer-
staklega ætluð börnunum, en full-
orðna tollcið getur einnig vissu-
lega le.sið hana sjer til skémtunar.
Þá hefii’ sagan einnig þann
kost, að hún er heppileg jólagjöf,
frágangur ágætur í alla staði, og
verðið hóflegt, 2.25 og 3 kr. í góðu
bandi.
Jeg liehl að Ottó og Kari þykí
góðir jólagestir og verði vinsælir
hjá lesendum sínum.
Guðrún Lárusdóttir.