Morgunblaðið - 14.02.1932, Blaðsíða 3

MORGUN BLAÐIÐ
»•*••••••••••••••••••••••••
4 Crt»ef.: H.f. Arvakur, Reykjavlk. *
* Rltetjórar: Jön KJartaneaon.
Valtýr Stef&nuon. «
* Rltetjörn og afKrelOala: •
Aueturetrœtl 8. — SI»1 (00. s
J «.uglý*lngantJórl; EJ. Hafberg.
4 AuglÝalngaakrlfstofa: •
* Austurstrœtl 17. — Slml 700. •
* Helnafllmar: J
4 Jðn KJartanaaon nr. 748. •
• Valtýr StefAnaaon nr. 1880. •
E. Hafberg nr. 770.
• Aakrlftagjald: •
t Innanlanda kr. 3.00 A mAnuOl. •
Utanlanda kr. 8.50 A mAnuOl.
4 •
4 t lauaaaðlu 10 aura aintaklO. •
• 30 aura meO LwbAk. •
• •
••••••••••••••••••••••••<
Bruggua ð Bkureyri.
í gömlu skipi finst talsvert af
áfengi.
Fyrir nokkru voru stálpaðir
drengir að leika sjer út á Oddeyr-
artanga. Þar á tanganum stendur
uppi gamalt norskt skip, sem
„Sulitjelma“ heitir og hefir staðið
J)ar lengi í algerðu greinarleysi.
Drengirnir fundu nú upp á því
að klífa um borð í skipið og tókst
þeim það, þótt þeir hefði engan
stiga og hátt væri upp í skipið.
Skipstjóraklefi var opinn og
íföru þeir þar niður. Var þar mikil
áfengislykt tog þótti þeim það und-
arlegt. í einhverri dollu þar var
vökvi og er þeir þefuðu að hon-
um var af honum sterk angan.
Dreyptu þeir nú á vökva þessum og
þóttust kenna bragðið — að þetta
Væri brennivín. Hlupu þeir nú upp
á þiljur og köllpðu í mann og
'Sögðu honum frá fundi sínum. —
Hann bað þá íláta hljótt yfir, en
fór sjálfur á fund lögregluþjóns
skýrði lionum frá þessu.
Voru nú gerðar ráðstafanir til
þess að leita í þessu gamla skipi,
Sem staðið liefir uppi á Oddeyrar-
tanga mannlaust í nokkur ár. Var
tollverði og lögregluþjóni falið að
framkvæma rannsóknina. Þeir fóru
um borð í skipið og í káetunni
fundu þeir stóran mjólkurbrúsa,
fullan af ágætu brennivíni. Enn
fremur fundu þeir þar fötu eða
ketil með dágóðu brennivíni og
nokkrar dollur með hálfbrugguðu
víni. Síðan fóru þeir til eldahúss.
Þar er góð eldavjel og mátti sjá,
uð hún hafði verið notuð nýlega.
Suðuáhöld fundu þeir þar, en ekki
reglulegt bruggunaráhald — vant-
aði þar ailar pípur. Ekki liöfðu
þeir upp á fleira í skipinu.
Nú var farið að rannsaka mjólk-
urbrúsann og kom í ljós að hann
var merktur. Eru allir mjólkur-
brúsar merktir nyrðra og hefir
hver bóndi sitt merki. Og merkið á
þessum brúsa átti einn helsti bind-
indisfrömuður í grend við Akur-
eyri. Ekki verður hann þó bendl-
aður við þetta bruggunarmál, því
að brúsanum hafði verið stolið af
mjölkurvagni í sumar sem leið.
Ekkert hefir vitnast um Það
hyer það er, sem hefir gert „Suli-
tjelma' ‘ að bruggunarverksmiðju.
Og þar við sitnr. Sennilega hefst
a,ldrei upp á honum.
--------------------
Gengið.
London, 13. febr.
United Press. FB.
Gengi sterlingspunds miðað við
dollar 3.44%, er viðskifti hófust,
en 3.45 er viðskiftum lauk.
New York: Gengi sterlingspunds
$ 3.45. Óbreytt. er viðskiftum lauk.
n
' Ríkisstjórnin
og Samvinnufjelag ísfirðinga.
1 fjárlögum ársins 1929, 23. gr.
IX. er þessi heimild fyrir ríkis-
stjórnina:
„Að ganga í ábyrgð fyrir lán-
um til fjelagsmanna í Samvinnu-
fjelagi ísfirðinga til kaupa á
fiskiskipum samtals alt að 320
þús. kr„ enda nemi lánin eigi
meiru en % af kaupverði skip-
anna fullbúinna til fiskiveiða og
sjeu trygð með 1- veðrjetti í
skipunum, sjálfskulldarábyrgð
eigenda og ábyrgð ísafjarðar-
kaupstaðar. Forstöðumaður fje-
lagsins og annar endurskoðandi
sjeu samþyktir af ríkisstjórn-
inni‘ ‘.
Um það skal ekki rætt hjer,
hversu gætilegt það er af Alþingi
ao samþykkja svona ábyrgð. Þeir,
sem þekkja eitthvað til þess, hve
fljótt slík skip sem þessi fyrnast,
vita að það nær engri átt að miða
lánið við % af kaupverði skip-
anna fullbúinna til fiskiveiða. —
Einnig vita flestir, að þá er ó-
hyggilega stofnað til atvinnurekst-
urs, er sá sem fer með hlutina, á
að hirða þá og gera arðbæra, þarf
litlu eða engu að hætta, en getur
látið eins og hann !lystir á annara
ábyrgð. En þingið hefir kannske
treyst á varnaglann: að „forstöðu-
maður fjelagsins og annar endur-
skoðandi sjeu samþyktir af ríkis-
stjórninni“. Og svo var þetta að
eins heimild, sem þingið að sjálf-
sögðu hafði ástæðu til að álíta
að ekki yrði notuð, fyr en ríkis-
stjórnin hefði gjörskoðað og trygt
öll skilyrði fyrir því, að ábyrgðin
yrði að tilætluðum notum, án þess
að baka ríkissjóði útgjöld.
Stjórnin notaði heimildina og
ábyrgðist hámark upphæðarinnar.
Forstjóri fyrirtækisins var ráðinn
maður, sem ekki þekkti hið minsta
til neins, sem að útveg lýtur,
hvoi’ki útgerðar fiskisldpa af
neinni tegund, verkunar aflans nje
sölu afurðanna. Sá maður í stjórn
fyrirtækisins, sem sökum ráðríki
einn rjeði öllu með framkvæmda-
•tjóranum, liafði nákvæmlega sömu
þekkingu og liann á þessum mál-
um. —
Eins og skýrt hefir verið frá
hjer í blaðinu, hefir fyrirtæki
þetta orðið að stöðva rekstur sinn
á miðri vertíð í uppgripa afla. Á-
stæðan er skuldabasl, og vanskil
nálega við hvern viðskiftamann
fyrirtækisins. 1 þeirri grein er einn
ig sýnt fram á, að þetta fyrirtæki
hefir haft flest eða öll hin bestu
skilyrði til þess að verða fjárhags-
lega sterkt, og að það er gersam-
lega óhæf framkvæmdastjórn sem
er aðalorsök ófarnaðar þess. Mundi
ekki næsta Alþingi telja ástæðu til
að spyrja ríkisstjórnina, hvers
vegna hiin valdi fyrirtækinu for-
stjóra, sem ekki hafði hina minstu
þekkingu á neinu því, er honum
þar var trúað fyrir, hvers vegná
hún ekki lætur skifta um forstjóra,
þegar bersýnilegt er að vankunn-
átta hans stórskaðar fyrirtækið, og
ekki einu sinni nú, þegar hann
hefir komið því í strand og ríkis-
sjóður er farinn að hafa veruleg
útgjöld af ábyrgð sinni fyrir fje-
lagið ? Mundi ekki Alþingi vilja
spyrja ríkisstjórnina, hvernig ver-
ið hafa skýrslur þær um hag og
rekstur fyrirtækisins, er hún fekk
frá þeim endurskoðandanum, sem
hún rjeði? Eða kannske hún hafi
gleymt að ganga eftir þessum
skýrslum, því líklega hefir hún
ekki gleymt alveg að gæta rjettar
ríkisins í því að ráða hver annar
endurskoðandinn var.
Það er fleira sem Alþingi þarf
að krefja ríkisstjórnina til reikn-
ingsskapar um í þessu máli. Það
er yfirlýst og sannað, að auk þess
að greiða af láni því, sem ríkið
ábyrgist fyrir fyrirtækið, er stjórn
in einnig farin að greiða úr ríkis-
sjóði lausaskuldir þess. Er ekki
kunnugt að hún hafi til þess neina
heimild.
Ríkisstjórnina ber enn fremur að
spyrja um þetta: Hefir endurskoð-
andinn, sem hún ræður, skýrt
henni frá því, að fjelagið skuldar
220 þúsund krónur, auk veð-
skulda, sem hvíla á bátunum og
aflanum? Sýnist henni það leyfi-
legt samkvæmt lögum um gjald-
þrot að fyrirtæki, sem er lang-
samlega gjaldþrota, gefi sig ekki
upp, en haldi áfram að ,slá‘ menn
um stórar upphæðir ?
Sýnist henni það ekki rannsókn-
arvert, að sjö hluthafar í þessu
fyrirtæki, sem eru fulltrúar í bæj-
arstjórn ísafjarðar, fella tillögu
um það, að bærinn gæti rjettar
SÍns gagnvart fyrirtæki þeirra íit
af um 50 þúsund króna skuld
þess við bæinn, en láta hafnarsjóð
taka 35 þúsund króna lán og fá
þessu fyrirtæki, sem vitanlega er
langsamlega gjaldþrota ?
Bardagar hjá Shanghai.
mm
mm
mmm

mm. i
COLGATES tannpasta
Ekkert
tannpasta
á heims-
markaðin
um selst
eins mikið
COLGATES
Munið
Colgates
á hverjum
morgni.
Visindalegar rannsóknir
hafa leitt í Ijós að
COLGATES tannpastað
er óviðjafnanlegt meðal
til þess að hreinsa tenn-
urnar, viðhalda heilbrigði
þeirra, og verja þæ~r
skemdum.
Heildsölubirgðir
H. Olafsson &
Burstið alt af
upp og niður,
aldrei þvert
yfir tennurnar
Burstið einnig
að innanverðu
hjá:
Bernhoft.
Shanghai, 13. febr.
United Press FB.
Samkvæmt kínverskri tilkynn-
ingu kl. 1 síðd. höfðu menn særst
í hundraðatali í seinustu orustum,
bæði af liði Japana og Kínverja.
Harðastar orustur háðar í nánd
við Woosung. Japanar viðurkenna,
að margir menn hafi fallið af liði
þeirra m. a. einn kapteinn, en að-
staða heranna segja þeir að sje
óbreytt.
Frá þingi Sambands ungra Sjálf-
stæðismanna.
Á föstudaginn var fundur liald-
inn í Kaupþingssalnum og hófst
hann kl. 8V2 síðdegis. Rædd voru
þessi mál:
1. Fátækra- og tryggingamál.
2. Sjálfstæðis -og utanríkismál.
Fundurinn stóð til miðnættis.
í gær hófst fundur í Varðarhús-
inu kl. 4 síðdegis. Stóð hann til
kl. 7. Á þeim fundi var rætt:
Skipulags- og fræðslumál flokks-
ins.
Kvöldfundur var haldinn á Upp-
sölum. Verður síðar skýrt frá hver
mál þar voru rædd.
í dag hefst fundur í Varðarhús-
inu kl. Wz.
London, 13. febr.
United. Press. FB.
Slianghai: Bardagar halda áfram
á Ohapei og Woosungvígstöðvun-
um. Flugvjelar Japana hafa flogið
vfir Ohapei og varpað þar niður
sprengikiilum.
Tokio: Ríkisstjórnin hefir til-
kynt, að liðsauki sje á leiðinni til
Shanghai. Herforingi Japana mun
bjóða hershöfðingjum stórveldanna
að taka þátt í leiðangri á hendur
kínverska hernum, sem ætlar að
taka Shanghai herskildi. Kínverj-
um verður þó fyrst send úrslit.a-
orðsending um að hverfa af Shang-
baisvæðinu. Neiti Kínverjar því
munu .Japanar hefja sókn á hend-
ur þeim, einir, ef í það fer.
Olympsleikarmr.
Skautahlaupið.
Ósló, 11. febr. NRP. FB.
I 18 kílómetra hlaupinu í Lake
Placid í gær varð Utterström fyrst
ur, Wickström frá Svíþjóð annar,
Saarinen frá Finnlandi þriðji,
Lappalainen frá Finnlandi fjórði,
Rustadstuen frá Noregi fimti,
Grötumsbraaten sjötti. — Sonja
Henie vann ólympska meistaratitil-
inn fyrir fegurðarskautahlaup. F.
Burger frá Austurríki hlaut önnur
verðlaun.
----------------
Kafíið í Brasilíu.
Það á að brenna 1 miljón poka á
mánuði.
Þess hefir verið getið áðúr hjer í
laðinu, að Bandaríkin og Brasi-
lía sömdu svo um með sjer að þau
skyldi skiftast á vörum. Bandarík-
in höfðu alt of mikið af hveiti,
og Brasilía alt of mikið af kaffi.
Nú átti að skifta þannig, að Banda
ríkin ljeti Brasilíu fá hveiti, en
Brasilía borgaði það með kaffi.
En í lok nóvembermánaðar heldu
fulltrúar allra kaffiframleiðslu-
ríkja í Brasilíu fund með sjer í
Rio de Janeiro og var þar sam-
þykt, að ríkisstjórnin skyldi ekki
skifta sjer neitt af kaffiverslun-
inni, hvorki um framleiðslu, flutn-
ing, eyðslu nje verslun. Þetta ætla
framleiðendur sjálfir að hugsa um.
Á þessum fundi var enn fremur
samþykt, að á hverjum mánuði
skyldi ónýta (brenna) 1 miljón
poka af kaffi.
Dagbók.
□ Edda 59322167 — 1. Atkvgr.
I. O. O. F. 3 = 1132158 = M. A.
Veðrið (laugardagskvöld kl. 5):
Vindur er nú hvass V með snjó-
jeljum og 0 st. hita á Norðvestur-
landi, en austan lands er 4—6 st.
hiti og bjartviðri. Um 300 km.
norður af Vestfjörðum er lægðar-
miðja á lireyfingu austur eftir.
Fylgir henni kaldur loftstraumur
vestan frá Grænlandi. Hins vegar
hefir háþrýstisvæðið færst snðúr
á bóginn og er nú yfir írlandi og
liafinn þar fyrir vestan. Vá-ttin
mun þegar ganga niður á morgun
og líklega snúast til S-áttar annað
kvöld.
Veðurútlit í Rvík í dag: V-kaldi.
Urkomulítið en svalt'. — Útlit fyrir
S-átt aftur á mánudag.
Leikf jelagið. — Silfuröskjurnar
verða leiknar í kvöld kl. 8%.
R. S. fundur í dag kl. 5 (Rover-
street).
Trúlofun sína opinberuðu í fvrra
dag ungfrú Anna Jónsdóttir hjúkr-
unarkona og Gunnar Bjarnason
verkfræðingur.
Blindravinafjelag íslands skor,ar
á alla bæjarbúa ,að bregðast vel
við þeirri málaleitun, að gerást
fjelagar og styrkja gott málefni.
Ársgjald er eftir vild, þó minst
2 kf. og minsta æfigjald er kr.
30.00. Áskriftalistar verða bornir
um bæinn í dag af skátum og
skóiab örnum Austurb æj a rskólans.