Morgunblaðið - 04.05.1932, Blaðsíða 2

2
MORGUNBIAÐIÐ
Bakararl
Fengnm með e.s. „Brúarfoss":
Cream of Manitoba,
Cream of Lothians,
Gilt Edge,
Flórsyknr, danskan
Pressnger,
Þnrger.
Hnmla.
Heimdallnr. Heimdallnr.
llagir siðlfstæiismenn
fara skemtiför í Borgarnes á morgun, uppstigningadag.
Farið verður með e.s. Suðurlandi kl. 10 að morgni, og
komið aftur að kvöldi. Farseðlar verða seldir í Varð-
arhúsinu (Skrifstofu Heimdallar) allan daginn í dag
(miðvikudag) frá kl. 10 f. h. til kl. 9 e. h. . I förinni
verður hljómsveit og lúðrasveit, sem skemta á leiðinni,
og á staðnum. Pöntunum ekki veitt móttaka í síma vegna
aðsóknar.
Nefndin.
BriiaDestaröOloefni.
Eins ög að tmdanförnu hefi jeg bóluefni frá próf. C. 0. Jensen.
Sama verð og verið hefir, kr. 3.50 í hundrað fjár.
Asta Einarson,
Túngötu 6. Reykjavík.
Málarasveinafjelag Reykjavíkur
heldur íund að Hótel Borg föstudaginn 6 þ. m. kl. 8 síð-
degis, vegna iðnsambandsins. Skírteini iðnsambandsins
verða afhent meðlimum. Þeir, sem hafa iðnbrjef eða sveins-
brjef og æskja upptöku, er hjer með boðið.
STJÓRNIN.
fslendingarl
Hafið þér athugað með
sjálfum yður, hvað það
er, að vera sannur Is-
lendingur, og hvað er að
vera það ekki? Hafið þér
veitt því eftirtekt, að t. d.
Norðmenn hér á landi
kaupa eingöngu norskar,
Danir einungis danskar,
Englendingar einvörð-
ungu enskar tóbaksvör-
ur? —
Því ættuð þér þá að kaupa annað en íslenzkan
kaffibæti, sem er fyllilega jafn-góður erlendum tegund-
um. —
Heildsölubirgðir hjá HJALTA BJÖRNSSYNI & CO.
Símar 720—295.
Ikkl er ðll vitleysan eins.
Eftir Ól. B. Björnsson.
Frh.
Eir.s og kunnugt er, má svo
segja, að nálega sje hætt að kenna
kristin fræði í skólum landsins.
Þeim sem ekki stendur á sama
um það, finst þess vegna, að ef
prestar landsins gætu að ein-
hverju leyti bætt það upp, ynnu
þeir vel fyrir því lítilfjörlega
kaupi, sem þeir fá að launum og
altaf er verið að telja eftir. Ef
prestar mættu einhuga gefa sig
við kristilegu starfi meðal æsku
þessa lands, og þess væri nú
ix:ikil þörf — þá myndi sú kynslóð
ekki óska ])ess að það starf liefði
fnllið niður, og heldur ekk. sjá
ofsjónum yfir þeim aurum sem
þeir drógu fram lífið á. Og ekki
trúi jeg því fyr en jeg tek á, að
þorri foreldra vilji ekki nokkuð á
sig leggja, til þess að enn um
'nd, verði börnum þeirra boðuð
j>au sannindi sein mestu varða,
og eru hvað sem Iiver segir, undir-
staða að lieili og hamingju þeirra
í lífinu.
Það fer nú að verða skömm og
gaman að ]>essum niðurrifsmönn-
um. þeir halda víst, að með þessu
og þvílíku sannist, að vjer (ís-
leudiugar) sjeum „útverðir menn-
ingarinnar í norðurhöfum“. — Til
þess eru þeir of seinir á ferð,
lrefðu þá átt að verða á undan
Eússum!!! Jeg held vjer ættum
lieldur að 'talca okkur Englend-
inga til fyrirmyndar, þeir fyrir-
verða. sig ekki fyrir kirkju og
kristindóm -—- ekki einu sinni
þeirra æðstu menn. Er þó víst
ekki alment talið að Englendingar
standi öðrum þjóðum að baki
í menningu og siðgæði.
Það er næsta ótrúlegt, að sú
þjóð, sem um þúsund ár hefir
Iilotið blessun af starfi kirkjunnar
og á sama t.íma lifað á menning-
aidegum arfi þeirrar stofnunar er
hefir mótað andlegt líf hennar,
geti að skaðlausu fyrirvaralaust
hiiggvið á þau bönd sem hafa
gert henni fært, að lifa menning-
aidífi svipað því sem aðrar þjóðir.
Enda þótt kirkjan og þjónar
liennar hafi margt víxlspor sl.igið,
■þá verður því vart neitað, að
starf hennar hefir verið giftu-
drjúgt, það sýnir saga þjóðarinnar
best, sem ekki verður sögð til
þessa tíma, án þess fyrst og fremst
að vera kirkjusaga um leið. —
Kirkjan hefir verið þjóðinni and-
leg; móðir á öllum iildum. Hún
hefir verið friimuður, stoð og
stytta allra mannúðar og menn-
ingar mála í landinu. Hún hefir
unnið menningu vorri, og tilveru
sem þjóð, ódauðleg afrek. Hún
Iiefir mest og best skapað og við-
baldið skólamálum og alþýðu
menningu vorri, sem vjer vonum
að eigi eun eftir að njóta sín og
bera mikla og góða ávexti. Hún
reisti hjer fyrst sjúkrahús, og lík-
lega vita, og gerði fyrstu tilraun
til að sjá snauðum mönnum fyrir
framfæri. Minningarnar eru því
órjúfanlega bundnar við þann
menningararf sem kirkjan hefir
skapað og látið þjóðinni eftir. Hún
þarf ekki að fyrirverða sig fyrir
hann. Hún hefir ekki arfleitt fáa
menn að honum, hann hefir farið
til óteljandi útarfa. Hún hefir skil-
af besta arfinum, þeim arfi, sem
vex því fleiri, sem milli er deilt.
Það er leiðinlegt til þess að
vita, hve þessir niðurrifs menn
eru hlutdrægir og jafnvel stráks-
legir í málflutningi sínum. Þeir
eru alt af á lofti t,. d. með einhver
Ijelegustu dæmin um messufiutn-
ing. Jeg ætla mjer ekki að taka
upp hanskann fyrir þá hina ljeleg-
ustu presta, en þetta er ósköp lítið
til að miða við, af því þetta eru
einstök dæmi, en er ekki gegnum-
gangandi, svo það skal þeim sagt
hjer sem ekki vita, að meðal-
tal guðsþjónusta undanfarin ár
hefir verið um 40 á prestakall. f
annan stað getur oft fallið niðnr
messa lijá presti vegna veikinda
hans, eða vegna harðinda í út-
kjálkahjeruðum. En þessir menn
minnast ekki á það sem vel er
gert. Þeir Iiampa því, ef einhver
prestur flytur af framangreind-
um orsökum innan við 10 messur
á ári, en minnast ekki á, að sá
liafi gert neitt betur, sem fl,utti
50—60 guðsþjónustur á ári, fyrir
utan önnur erindi og ýmislega
j látttöku í kristilegu starfi. Það
má vel vera að einhver segi, að
starf prestanna í fjölmennustu
söfnuðum landsins sje fánýtt, en
jeg vildi ekki eiga að vera lengi
í þeirra sporum með það feikna
starf, en það er víst, að til þeirra
leituðu ekki allir þeir sem nú gera
það, ef þeir hefðu ekkert þangað
að sækja. Býst jeg við að rnargir
prestar gætu með slíkum dæmum
sannað blessunaráhrif kirkjunnar.
Þá eru það þessi laun sem er
verið að telja eftir. Byrjunarlaun-
fm eru 2000 krónur, sem mun nú
gera, með dýrtíðaruppbót, 2346
kr. Frá því liefir svo dregist em-
bættishald o. fl. Fást, ekki allir til
að öfunda þá af þessum launum;
að minsta kosti ekki þeir læknar,
sem hafa, eða hafa haft 25—30
þús. kr. laun, eða fullkomin 10
presta Iaun. Ef til vill gefa læknar
eitthvað af þeim launnrn, en það
gera prestar líka, þótt minna hafi,
þekki jeg prest sem ótalið gefur
ca. helming launa sinna, marga
þekki jeg líka seni aldrei kalla
eftir gjaldi fyrir prestverk sín, nje
fyrir afgjöld reiknuð upp í laun
þeirra, og láta það ráðast hvað
greiðist, og hvað ekki. Það á því
ekki enn við alla presta þetta orð-
tæki, sem surnir telja gamlan sann-
leika: „Að seint fyllist sálin prest-
anna“. En hvað borgar nú ríkið
fyrir hvern einstakan borgara,
fyrir prestléga þjónustu? Það mun
láta nærri að framlag ríkissjóðs
sje ea. 2 kr. 50 aurar fyrir hvern
borgara. Nú er best, að leggja að
eins messurnar til grundvallar.
Fyrir Jiann sem að eins á kost á 7
messum, er þá greitt í hvert, skifti
ea. 35 aurar, en sje meðaltalið tek-
ið, eru það rúmir 6 — sex — aurar
sem ríkissjóður greiðir fyrir hvern
einstakan, fyrir það starf sem felst
í ræðuflutningi og guðsþjónustu-
gerð á ári hverju. Jeg veit það muni
margur segja, að þrátt fyrir þetta,
sje eftirsjón í þessum peningum.
Enda þótt ræðnr presta sjeu mis-
jafnar, þá er kirkjugángan hjá
flestum hugsandi mönnum til nokk
urs gagns. Og víst er um það, að
ekki þætti þetta dýr aðgangseyrir
hjá öðrurn prestum landsins, en
auðvitað eru þeir ekki mældir á
almennan mælikvarða !!! Það er að
segja, í þeirra garð gerir ekki til,
þó rjettu máli sje hallað.
Niðurl.
Ujelstjóraskólinn.
Skólanum- var sagt.upp á laug-
ardaginn kl. 6 síðd. Þessir luku
fullnaðarprófi:
Andrjes Jónsson, Bergur l’.
Sveinsson. Gnðjón Kr. Ó. Valdi-
marsson, Guðm. Torfason, Jens
Jensson, Jóhannes Guðmundsson,
Jón Hörður Ólafsson,* Kristján
Bjarnason, Magnús J. J. Magnús-
son, Óskar Jónsson, Óskar Valdi-
marsson, Svcúrni Kragh, Þorsteinn
Þórarinsson.
í yngri deild skólans voru 26
nemendur í vetur.
Helgl Guðmundsson
sextíu ára.
Af tilviljun frjetti jeg að Helgi
Guðmundsson, Kirkjuvegi 11, væri
60 ára í dag, 4. maí.
Þótt jeg hafi átt marga sam-
ferðamenn á sjó, fyr og síðar, þá
fan.st mjer það nokkuð sjerstakt.,
er jeg leit til baka, um minningu
þessa manns, hversu liann í kulda-
legum atburðum sjómenskunnar
varð ætíð til að hlýja þá upj), lýsa
skugga. langra veturnótta. og
liversu hann var ætíð reiðubúinn
að’gera fjelögum sínum greiða, að
ógleymdum þeim góðu áhrifum er
liann hafði á alt fjelagslíf.
Nii eru kraftar Helga þrotnir,
heilsan biluð, og skorturinn fram
undan. Væri því ganian að geta
glatt afmælisbarnið í dag og sýna
með því lítinn þakklætisvótt fyrir
gamla og góða kynningu.
Hafnfirskur sjómaður.
Zamora og betlarar.
Um páskana er vanalega mikið
um dýrðir á Spáni, stórkostlegar
niessugjörðir og alls konar
„seremóníur“. Það var venja, að
konungshjónin „lítillækkuðu sig“
á páskadaginn með því að bjóða
12 betlurum til hallarinnar, og í
viðurvist hirðarinnar að þjóna.
þeim þar til borðs og ])vo síðan
fætur þeirra. Kaþólska kirkjan
skoraði mi á Zamora for*
seta að haldá uppi þessum sið. en
bann þverneitaði og kvaðst ekki
vilja taka þátt í slíkum skrípaleik.
Seinasta uppfinning Edisons.
Það er mælt að Edison hafi,
skömmu áður en hann dó, gert
nýja uppgötvun, sem hafa mnni
stórkostlega breytingu á bókaút-
gáfu í för með sjer. Uppfinningin
er í því fólgin að gera bækur úr
stálþynnum. Fann Edison ráð til
þess að fletja stál svo út, að það
yrði þynnra heldur en pappír —
meira að segja svo þunt, að 40.000
síða bók yrði ekki þykkri en 3
þumlungar. St.álið er inörgum sinn-
um endingarbetra og þrifalegra
heldur en pappír og má vera að
innan skamms fari að koma á
markaðinn bækur úr stáli.
Útvarpig í dag: 10.00 Veður-
iregnir. 12.15 Hádpgisúvtarp. 12.30
Þingfrjettir. 16.00 Veðurfregnir.
12.30 Veðurfregnir. 19.40 Grammó-
fónsöngur. Dúettaf. 20.00 Klukkn-
sláttur. Erindi: Frá útlöndum
(Vilhjálmur Þ. Gíslason). 20.30
Frjettk’. 21.00 Tónleikar (Útvarps-
kvartettinn). Grammófón: Sym-
phonia í C-dúr, eftir Schubert.