Morgunblaðið - 19.01.1933, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Hcekkun bcejargjalöanna.
„Póló-hestar“.
Eignarnám.
Húseigendur hjer í bænum hafa
nýlega sjeð, og fara að þreifa á
nýársgjöfinni sem fasteignaniats-
nefndirnar hafa rjett að þeim.
Gjöfin er: Stórfeld hækkun á öll-
urn gjöklum. Það hefði nú að vísu
mátt una við í flestum tilfellum,
þá hækkun á matinu sem undir-
nefndin gerði, hún mun ekki hafa
verið nema nál. 6% að meðaltali,
en hækkun landsnefndarinnar (í
henni áttu sæti 3 Framsóknar-
menn, Guðm. í Ási, Páll Zóphónías
son og Páll E. Ólason) um 10%. í
viðbót er svo mikil fjarstæða sem
hugsastj getur. Og þessi hækkun
er gerð þegjandi og öllum óaf-
vitandi inni 4 skrifstofu nefnd-
arinnar, og síðan leggur ríkis-
stjórnin blessun sína yfir! Þessi
sífelda hækkun á gjöldum til hins
opinbera verður (og er þegar
orðin) eignarán og ekkert annað.
.Teg gæti hugsað, að þeir yrðu
margir hxiseigendm'nir hjer í bæn-
um, sem ættu erfitt nú á þessum
erfiðir tímum, að bæta á sig stór-
hækkuðum gjöldum.
Húsaleiga hefir mikið fallið, og
tapast í sumum tilfellum. ifargir
verða að sæta mjög óhagstæðum
lánskjörum, þegar ekki fæst einu
sintii peningalán út á 1. veðrjett,
lieíclur brjef sem seljast ekki nema
með miklum afföllum; alt at-
vinnulíf er stórlamað, en samt
hækka skattar og gjöld að mikl-
um mun.
Bá er þetta ritar á eign sem
var nýbygð metin til fasteigna-
mats fyrir fám árum á rúmar 30
þús. kr. Nú er nýja matið á henni
nærri 40 þús kr.
1 ár (1933) er mjer gert að
greiða af henni til bæjarins tals-
vert á fimta hundrað krónur, og
er það rúmum 100 krónum meira
en jeg greiddi af henni í sömu
gjöld 1931. Nýársgjafirnar, hækk-
un á vatnsskattinum í fyrra um
fjórða hluta, og fasteignamatið
nú um fimta hluta, eru orsök
hækkunarinnar, sjerstaklega þó
matið, yfir 70 krónur. Það er
*• •
ekki einskis virði að fá slíkar
nýársgjafir árlega!
Fasteignagjaldaseðlarnir nýju.
Jeg veitti því eftirtekt þegar
jeg fór að iMÍiiiga gjaldaseðilinn
sem jeg fekk frá bænum nýlega,
að nú ætlar bærinn að fara að
taka skatt af girðingum, sem eru
kringum lóðir r sama skatt og af
lóðunum sjálfum. Mig undrar
þetta, því þetta er ólöglegt, enda
virðist manni að bærinn ætti að
gc-rai sig ánægðan nteð þá hækk-
iin. sem hann fær lögum sam-
kv 't. fvrir hækkað mat, og
nor.'rr stórfje.
í lögum nr. 36, frá 4. júní 1924 j
um bæjargjöld í Reykjavík. 2. gr. ;
h lið (sem enn eru óbreytt) ej#;
hænum heimiiað að taka 60 aura j
íif hverjum 100 krónum af fast- :
eignamati lóðanna. En lóð og girð-
ing í ki'ingum hana er sitt hvað,
onda fyrirskipað í lögtfm um fast-
eignamat frá 1915. og árjettað í
lögum frá 1922, að þetta hvort
vm sig, skuli metið sjerstaklega.
Þetta hefir hka undirmatsnefndin
gert.
En svo er að sjá af bók þeirri
um „Fasteignamat Reykjavíkur“
sem ritari landsnefndarinnar hef-
ir gefið út, að landsnefndin hafi
trassað að skilgreina þetta, og
slengt saman verði lóða og mann-
virkja (girðinga). Og svo virðist
scm bærinn ætli að nota sjer
þetta, og taka skatt af matsverði
girðinganna. Vera má að skrif-
stofa borgarstjóra -liafi gert þetta
í aðgæslu leysi, og hvort svo er
eða ekki, verður hún væntanlega
fús á" að léiðrjetta þetta. því húrt
hlýtur að sjá að þetta er ekki
lögum samkvæmt, þégar hún gæt-
ir betur að. Hjer er að vísu ekki
um stórar upphæðir árlega að
ra>ða; í mörgum tilfelTum þó, frá
10—25 krónur. en safnast þegar
saman ltemur, og á þeim 10 árum
sem matið á að gilda verður þessi
skattur af girðingum, í fjölcla til-
fellum frá 100—250 krónur.
Það sem mestu máli skiftir hjer
er það, að hjer á áð fara að taka
skatt sem enga stoð á í lögum,
Því ættu allir girðingaeigendur að
ver hjer vel á verði, og neita að
greiða þennan skatt.
Þögn og þolinmæði.
Alveg er hún furðuleg þögnin
Sem ríkir um hið stórhækkaða
fasteignamat, á þessum erfiðleika
tímum. Aðeins einn maður (Vig-
fús Guðmundsson frá Engey) hef-
i> gert það að umtalsefni, og gert
því makleg skil.
Allir aðrir þegja- Hjer er þó
til í bænum fjelag sem heitir:
„Fjelag fasteignaeigenda“. Það
þegir líka — eða rjettara sagt
stjórn þess — þó með matinu sje
hafin herferð gegn fasteignaeig-
endum bæjarins. Þessi fjelagsskap-
ur virðist nú upp á síðkastið
hugsa um það eitt, að safna sjóði,
fyrir árgjöld meðlimanna! Og
hinir þrautpíndu gjaldendur þegja j
Hka. Þeir taka öllum nýjum álög-1
uiii með þögn og þolinmæði —
eins og húðarklárinn við illri með
ferð og drápsklyfjum. En hvað
lengi ætla þeir að þegja?
Húseigandi.
J árnbr autarverkf all
yfirvofandi í Englandi.
Jeg hefi rekið mig á allmarga
bændúr og bændaefni, sem búnir
eru að fá þá „flugu í höfuðið“,
að íslensku hestarnir, sjeu kjörnir
ti! pólóiðkana.
Betur að svo væri.
Eins og þeir nú eru, held jeg
naumast, að um slíkt sje að ræða.
Til þess þeir geti orðið það, verða
þeir að taka stakkaskiftum frá
því, sem þeir nií eru, því nú,
sem stendur hafa þeir því miður
fá.tt af þeim skilyrðum, sem kraf-
ist er að „pólóhestar“ hafi, en
hinsvegar tel jeg víst, að með auk
irmi ræktun á þeim, samhliða
betri temslu, og síðast en ekki
síst bættri meðferð megi takast
að gera úr þeim nothæfa „póló-
hesta.“ — Jafnhliða ræktuninni
verða hestarnir að stækka frá því
sem þeir nú eru. Það er talinn
fullstór ,,póióhestur“, sem er a.ð
slangarmáli 147 cm.
Til þess að þeir, sem þetta lesa,
haldi ekki að jeg fari hjer með
staðlausa stafi, set jeg hjer laus-
lega þýdda lýsingu af hvernig
,,pólóhestar“ eiga að vera. Þeir
eiga að vera næst því, sem hjer
segir: þolnir, fljótir, tápmiklir,
liðugir sem kettir og stæltir sem
stálfjaðrir, en þó verða þeir að
vera afar taumliðugir, og hlýðnir
fótaþrýstingu knapans, því í póló
leik verður hesturinn- engu síður
að hlýða fótaþrýsting en taum,
enda hefir knapinn aðeins aðra
hendi á taum, en hina á knatttrje.
Þá er einnig lögð áhersla á að
„pólóhestar“ sjeu fríðir á velli.
Á þessari stuttu lýsingu fá.
menn sjeð, að kröfur til „póló-
hesta“ eru mildar, og fáviska er
að ala í brjóstum sjer þær grillur
að íslensku hestarnir, eins og þeir
nú yfirleitt eru. sjeu fullfærir til
..pólóiðkana1 ‘. En tækist íslend-
h.o'um að ala upp sanna ,.póló-
hesta“, er fullvíst um arð í aðra
hönd.
Dan. Daníelsson.
Ke'sgráfárdnn á afmæli
býska ríkisins.
London 18. jan.
United Press. FB.
Deilur járnhrautarmanna og
irnbrautarfjelaganna eru nú
imnar á ]iað stig. að horfurnar
u mjög f slæmar um að sættir
lrist. Jámbrautarf jelögin hafa
ihylst tillögur um lækkun á
nrni starfsmannanna.
Hinsvegar er talið víst. að fje-
g j.árnbrautarverkamanna muni
f) pf f) f öllum kröftum gegn
malækkuninni. Mest.ar líkur eru
.J til. að útsjeð sje um sættir
bili, og alvarlegt verkfall skelli
fvr en varir.
Flwgkonan horfna.
London, 18. janúar.
5nn haia engar frjettir borist
brec1' '* flugkonunni. T.ady'
ley, frá þvi hún lagði af stað
Oran í Algier á stmnudags-
ildið. áleiðis til Híöfðaborgar.
Sgert er að senda flugmann
Englandi til bess að leita að
mi. í fyrramálið, ef þá liefir
cert spurst til hennar. (FTJ.).
Berlin, 18. janúar.
Á fundi prússneska landþingsins
í dag mint-ist Kerl forseti þingsins
62. árs afmæli þýska ríkisins, sera
stofnáð var í spegilsalnum í Yer-
sailles 18. janúar 1871. — Skýrði
hann frá því, að hann hefði ákveð-
ið að flagga í dag með gamla
keisaraflagginu. — Jafnaðarmað-
tirinn Júrgensen stóð upp og mót-
mælti eindregið þessari ráðstöfnn
og bar fram, tillögu um það, að
fle-gið yrði tekið niður og forseti
látinu hera allan kostnað af flögg
uninni. — Með þessari tillögu
greiddu atkvæði jafnaðarmeun,
kommúnistar, ríkisflökkurinn og
miðflokkurinn, ,en sökum þess að
nokkrir úr þessum flokkum voru
fjarverandi, var tillagan feld. —
Nazistar gerðu allmikinn hávaða
á meðan á umræðtim stóð um þet.t.a
mál. (FÚ.).
Mammút á Wrangeleyju.
Rússneskur íshafsleiðangur hef-
i>- nýlega fundið ýmsar mammút-
leifar á Wrangelevnni, eða alls 52
styk.ki úr mammút og vegur liið
þyngsta um 50 kg.
Eldspýturnar „Lelitnr11
ern komnar aftnr.
Sími: Einn - tveir - þrír - fjórir.
Kvenskðr.
Nokkrar fallegar tegandir nýkomuar.
HvannbergsbræðHr.
Vakningarvika.
Eins og sjá má af lítilli aug-
lýsingu í blöðunum undanfarna
daga, stendur yfir svokölluð vakn-
ingarvika hjá Heimatrúboði leik-
manna, Yatnsstíg 3.
Þetta er fvrsta vakningarviltan,
sem kunn er í þessum hæ í vetur
og því sjerstaklega þýðingarmikið
að veita henni athygli.
Vakningarvikur eru fremur
sjaldgæfar hjer á landi og fjöld-
inn skilur lítið gildi þeirra, enda
er vakningarstarf svipað því sem
er í öðrum löndum, lítið þekt með
þjóð vorri.
Heimatrviboð leikmanna mun
vera eina kristilega starfið hjer á
landi, að undanskildum Hjálpræð-
ishernum, sem kallast, getur vakn-
ingarstarf, enda hefir það haft
sjerstaka vakningarviku á liverj-
um vetri, síðan það byrjaði starf-
semi sína, í litla kjallaraherherg-
inu á Njálsgötu 1, nú fyrir ‘rúm-
um fjórum árum.
í fyrravetur var sameiginlegur;
áhugi fyrir vakningarstarfi hjer í
hænnm Má í því sambandi minn-
ast þess að haldnar voru þrjár
vakningarýikur í röð, ein í Hjálp-
ræðishernum, önnur í Bethaníu og
þriðja á Njálsgötu 1, sem var þá
aðsetursstaður Heimatrúboðs léik-
manna. Allar samkomurnar voru
vel sótta-r og andlegir ávextir
sýnilegir.
í vetur ríður Heimatrúhoð leik-
manna á vaðið með vakningarviku
þá, er nú stendur yfir og hefjast
samkomur hvert kvöld kl. 8 aÖa
þessa viku. Allir sem áhuga lulfa
'i lifandi kristindómi eru hvattir
til að sækja samkomurnar, ásamt
hinum sem koma til að spyrja.
í vakningarviku er oft óveniu-
lega gott tækifæri til að verða
mannssál að liði, það sannar marg
þætt reynsla frá þeim löndum.
sem vakningarvikur eru t.íð'ar og
trúarvakningar algengar. Þess
vegna ætti enginn að sitja heima,
sem að heiman get.nr komist og
vill verða ódauðlegri mannssál ti!
hjálpar.
Sig. Guðmundsson.
Ungbarnavernd Liknar, Báru-
oörii 2. Opin hvern fimtndag og
fcstudag kl. 3—4.
IM
hangikiif
iþorrablátið.
Kjötbnðin,
Týsgötn I. Símt 4685.
Fjárlög Frakka.
París 17. jan.
United Press. FB.
Cheron fjármálaráðherra hefir
lagt fjárlagafrumvarpið fyrir full
tríiadeild þingsins. Tilkynt hefir
A'erið að ríkistekjurnar nemi 41
miljarð og 497 miljónum franka,
en útgjþldin 52 miljörðum 38 milj-
únum. Utgjöld umfram tekjur 10
miljarðar 541 miljón. franka.
Gheron leggur til að dregiS
verði mjög mikið úr útgjöldum
á ýmsum sviðum. Meðal annars
lcggur., hann tii, að laun starfs-
manna ríkisins lækki að miklum
mun, en stig af stigi; ennfremur
að eftirlaun starfsmanna ríkisins
og hermaúna lækki, en styrkveit-
ingar til ekkna, sem mistu menn
sína í styrjöldinni, falli niður.
Starfsmenn ríkisins eiga að fií
rjett til þess að skipuleggja árlegt
happdrætti, en meiri hluti ágóðans
sem af því verður á a.ð ganga, til
ríkisins. Cheron leggur til, að
nýjir skattar verði á Jagðir, og
geri'r sjer vonir um, að fá í rtkis-
sióð með því móti 5 miljarða 454
miljónir frankp,, en draga úr rík-
isútgjöldum svo nemi 5 miljörðum
-og 325 miljónum franka. Samtals
10 milja.rðar 779 miljónir franka
og verði þá afgangur sem nemi
539 miljónum franka.
Trotsky ákærir Stalin.
Prag 18. jan.
United Press. FB.
Trotskv hefir skrifað fram-
kvæmdarstjóra, Kommúnistaflokks
Rússlands og ásakað Stalin um
ofsókn gagnvart sjer og fjölskvldu
sinni. Telur hann ofsóknir Stalins
hafa leitt til sjálfsmorðs dóttur
(sinnar) ■ Sinai Yolkoff, í Berlín
nýlega.