Morgunblaðið - 11.02.1933, Blaðsíða 3

gyj&fcfc-.v
tilm .... . ' ' 'V
mohgunblað:ð
i, ' ‘ **»< ■ .
: . , ié&H:
|HorgmiWaM&
■ ÍTteef.: H.f. Árvakur, Reykjavtk.
. HlUtJörar: Jön Kjartanaaon.
Valt^r Stef&naaon.
Ritatjörn og afgrelBala:
Austuratlseti 8. — Slœl 1800.
Auarlýaingastjöri: E. Hafberg.
AuglýBÍngaakrlf stofa:
Áusturstræti 17. — Slmi 8700
HeÍBaasíœar:
Jön KJartansson nr: 8742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
E. Hafberg nr. 3770.
Áekriftaglald:
Innanianda kr. 2.00 á mánuBl,
Utanlands kr. 2.50 á *iánuBl-
t iausasölu 10 aura eintaklS.
20 aura meB L,esbök.
Ópólitísk
samuinnufjelög.
' í blaði einu sém gefið er út
:íf Léeds í Englandi er ságt frá því
þ. 26 janúar síðastl. a<5 sósíalistar
þar í borginni ætli sjer enn á ný
aÖ gera tilraun til þess að ctraga.
:samvinnuf jetag iðnaöarmanna, sem
þar er starfandi, inn í hinar póli-
tísku deilur.
f f jelaginu eru um 100 þúsund
•meðlmiir, er greitt liafa hver minst
2 sterlingspund ,í hlntafje.
Sagt er jjjiT.etóMpiVað sósíalist
ar hafi þafi, í'ýiúi; séx' ánun síöan fl>v
Dingmálafundur
( Borgarnesi.
Á fimtudagskvöldið var haldinn
þingmálafundur í Borgarnesi og
liófst hann kl. 8.
Bjarni Ásgeirsson alþm. hafði
boðað til fundarins, en á fund-
inum voru einnig mættir allmarg-
ir kjósendur lir Borgarf jarðar-
sýslu og sömuleiðis þingmaður
Borgfirðinga, Pjetur Ottesen.
Aðkomumenn vorn þarna, sem
þátt tóku i umræðum þeir Ásg.
Ásgeirsson forsætisráðherra, Árni
Agústsson af hálfu sósíalsta og
Gísli Guðmundsson ritstjóri Tím-
ans.
Fundurinn stóð yfir í 10—11
lilst., eða til kl. 6—7* á föstu-
dagsmorgun. Yoru um 300 manns
á fundinum þegar flest var of
miklar mnræður.
Fjöldinn allur af tillögum voru
þarna samþyktar, þ. á. m. víð-
tækar tillögúr í kreppumálunmn,
um almenna vaxtalækkun, að
lengdur yrði afborgunartími lána,
að landbúnaðinurti yrði sem mest
trygður markaðurinn innánlancis,
að gætt yrði almenns öé’' víðtieks
sparnáðar í meðferð ríliisfjár o. s.
reynt að iig ^tökúm, á, stjórn fje-;)
Sósíalistar og
kommúnistar
lagsins. Envf jeiagsmenn liafi hrintj (lei]du á forsætisráðherra fyrir
þeim ófögnuði af sjer, vegna þess
að þeir liai'i sjeð, a.ð velgeugni
fjélag.sins fari út um þúfur, ef
það fa;r á sig flokkspólitískan blæ.
■Segir 'hlécðið, að sosiáiistar innan:
'f jeíagsins sem fylgisnjenn annara
fiokka, aðhjdiist þá skoðuu, að það
geti eigi samrýmst hágsmunum
fjelagsins, að stjórn þess sje póli-
tískt lituð. Við það missi fjelagið
það sjálfst.æði og það sjálfsfor-
ræði, sem því sje nauðsynlegt.
Konrist sósíalista til valda í fje-
Taginu, eða, segir blaðið, menn úr
hinrnn svonefnda samvinnuflokki,
sem er ..glíki ,£i,nriað.., en sjerstök
deilcl úr susjalistaf fokknum, þá
verði slík stjorn únclir sífeldum
aga fiokksstjórnarinnar og at-
hafnafrelsi og velgengni samvinnn
fjelagsins sje þá um leið farið út
þúfur.
stofnun varalögreglumiar, og
fluttu tillögu um, að leggja hana
niður. Tillagan var feld með mikl
um atkvæðamun.
Fundurinn fór lengst af frið-
samlega fram, þar til í lokin
a'o sló í hrýhu. Yoru þá aðeins
eftir á fundi 60—70 manns, flest
ir farnir af fundi og þ. á. m. for-
sætisráðherrann. Komn þá fram
ýmsar tillögur og voru „sam-
þyktar“, sem allur þorri fund-
armanna niundi ekki hafa óskað,
að fram hefðu komið.
Forsætisráðherrann gefur
yfirlýsingu í kjördæma-
málinu.
Hið markverðasta sem |fram
kom á fnndinum má ó'efað telja
það, að Ásg. Ásgeirsson gaf þarn,
yfiriýsingu viðvíkjandi kjördæma-
málinu.
Forsætisráðherra iýstí yfir því
að hann mundi leggja stjórnar
Hjer úti á íslandi erum við
komnir það lengrá en Brétinn í
þessu. efni, að kann spáii um áhn'f s|ci..-n.frumvarp fyrjr þingið, um
■flokkapólitíknr á samvinnufjelög, ‘
•’sem geri þau h áð* flokksstjórnum
’jog ósjálfbjarga.
En um þessi efni getum við ls-
ícndingar talað af reynsluþekking|
jokkar sjálfra.
ÍUporeisnarmenn gefast upp.
1 Uppreisnarmennirnir á hol-:
lenská skipinu De Zeven Pron-
Vincien hafa nú gefist upþ. —'
ptiórnarskipunum t jt st að um-
kringja skipið og enJurtóku þá
-uppreisnarmenn tilboð sitt, um
að gefast upp ef þeim væri gefn-
ar upp sakir, en yfirforingi
skipsins krafðist þess, að þeir
gæfust upp án allra skilyrða. >
Varpaði nú jiugvjel sprengju á
ikipið og kom eldur upp í því,
■en þó tókst að slökkva hann. —
Drógu þá uppreisnarmenn hvítt
flagg við hún og gáfust upp. —
Við sprenginguna fórust 18
•<manns, en 25 særðust. — Þrír
"rinna föllnu voru Evrópumenn.
(F. Ú.)
5tórkostIegt slys
i Þýskalandi.
Berlín 10. febr.
Unittíd Press. FB.
Stórkostlegt slys varð í Neun-
kirchen í áaar-clalnum, er gás-
geymir sprakk. Menn særðust í
hundraðatali og fórust tugum sam
an. Fjörutíu lík liafa náðst úr
rústunum á svæðinu, þar sem
sprengingin olli mestu tjóni.
Leikhúsið
Kfintvri ð giíngufir
verður leikið á morgun kl. 8. Aðgöngumiðar verða
seldir í dag kl. 4—7 og á morgun eftir kl. 1. .
Brynjólfur Jóhannesson leikur Krans.
Frá moIIÍ5on.
LondoÚrri 0. febr. FÚ
Með flugi sínu tjl púrt Natal
í Suður-Ameríku hefir J. A. Molli-
son flugfaringi sett tvö ný meti I
Hann hefir flogið á skemstum
tíma. niilli Evrópu og Suður:Ame-
ríku, og hann er fyrstur manna
að fljúga yfir bæði noi'ður- og
suður-Atlantshaf.
Sneimna í morgun barst konn
háris, flugkonunni Amy Johnson
Moilison, svohljóðandi skeyti frá
honum: ”Port Natal 6.45. siðd.:
Komst hingað, en aðeins. Aldrei
héiður himinn. Þflkklátur að kom-
ast lifandi. Hjartans kveðja. —
Jim.‘ ‘
Síðar:
Mollison fiugforingi iag’ði
stað frá Port Natal til Rio
Janeiero snemma í morgun
þaðan er húist iTið að hann fljúgi
til Buenos Ayres. FU
Flskifielap Islanðs.
Hðaifundur.
af
de
og
Störkostieg fjársvrk.
Osló, 10. febr.
í Antwerpeh hefir nýlega kom-
ist upp um stórkostleg fjársvik,
sem nema mörgum miljónum
franka, og eru tveir alkunnir
verslunarmenn, við málið riðnir.
— Þeir hafa haft sambönd í
Hollandi, Frakklandi, Þýskalandi
og Rúmeníu oghöfðu jafnvel haf-
-ið samningaumleitanir gegnum
þjóðabandalagið um 30 miljón
í gær var haldinn aðalfundur |
Fiskif jelags íslands í Kaupþings |
salnum. Forseti félagsins, Kr.
; Bergsson skýrði frá störfum fje-|
lagsins undanfarin ár. Ennfrem- j
ur fluttu þeir þarna erindi um ■
störf sín, Árni Friðriksson fiski-!
fræðingur og Þorsteinn Loftsson
vjelfræðingur.
Kosnir voru 4 fulltrúar á Fiski;
þing, og hlutu þessir kosningu,
Magnús Sigurðsson bankastjóri,
Jón Ólafsson bankastj., Þor-
steinn Þorsteinsson Þórshamri,
Geir Sigurðsson.
Ýms mál voru síðan rædd á
fundinum. M. a. um dragnóta-
veiði. Flutti Benedíkt Sveinsson ;
svohlj. tillögu er samþykt var,
fýrrihlutinn í einu hljóði, síðari
hlutinn með þorra atkvæða:
Aðalfundur Fiskifjelags Is-
lands skorar á næsta Alþingi að
setja lögj er láta alla þá, er rjett
hafa til veiða í landhelgi við ís-
land, gegna sömu skyldum, full-
komlega að því er snertir alls-
konar innflutningsgjöld, vita-
gjöld, hafnargjöld, tekjuskatt o.
s. frv., svo endi verði bundinn á
það óþolandi misrjetti er verið
hefir og ennþá er látið viðgang-
ast í því efni.
Ennfremur skorar fundurinn
á næsta Alþingi að setja ákvæði
um að löggilda þurfi af íslensk-
um stjórnarvöldum dragnætur
þær, sém leyft er að veiða með í
landhelgi, með greinilegum og
fullnægjandi einkennum, til þess
komu í gcEr
með BrúarfoBSÍ.
A.-.
Lækjargötu 2.
Sími 3736.

ðrsrit Norræna fielagslns
1933.
franka lán handa Rúmeníu.
Höfðu þeir stofnað allmörg hluta|a5 trygt sje, að þær hafi heim-
fjelög á pappírnum aðeins og j iiaða möskvastærð og annan frá

iausu á. kjördæmamálinu. Hann
bjóst .við, að frumvarpið yrði í
þá átt, að núverandi kjördæmi
hjeldust óbreytt, e. t. v. yrði eitt-
hvað fjölgað þingmönnum í. Rvík.
Landskjörinu yrði iireytt í upp-
bótarsæti og b.ætt .þar. . við ein-
j hverri tölu, sem eigi yæri enn
ák-veðið hver yrði. Þar sem fjölg-
un þingmanna mundi hafa í för
með s.jer einlivern útgjaldaauka,
mætti vinna það upp með breytt-
um vinnuhrögðum á. þingi t. d.
með afgreiðslu fjárlaga. í sa.m-
einuðu þingi.
Forsætisráðherra taldi að kjör-
clæmamálið þyrfti að ieysast og
ætti að leysast sem fyrst. En
ekki gat hann neitt um það sagt
hvort Aiþingi mundi fallast á
tillögur hans; og ekki mintist
hann á það hvort fulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins í stjórninni mundi
a.ðhyilast tillögur hans.
Heimdallur heldur aðalfund
sinn á þriðjudáginn kemur.
fengið nafnkunna stjórnmála- _ gang, sem þungar sektir liggi við
ef út af er brugðið.
Þá var rætt um starfsemi Sölu-
sambahs ísl. fiskframleiðenda.
Bar Óskar Halldórsson fram til-
iögu um að skora á stjórn þess að
undanskilja blautsaltaða fiskinn
frá samtökunum, og gefa sÖlu
hans frjálsa.
Ólafur Thors lýsti afstöðu
sinni tii þess máls, óg taldi óráð
að samþykkja tillöguna. Magnús
Sigurðsson bankástj. taldi, að
tillaga Óskars yrði til þess eins
að gleðja erlenda óvini fisksölu-
sambandsins. Var tillagan feld
með öllum atkvaeðum gegn einu
(tiiiögumanns).
Kr. Bergsson bar fram svo-
hijóðandi tillögu:
Fundurinri lýsir trausti sínu
á stjórn Sölusambands ísl. fisk-
framleiðenda, og vottar henni
bakkir fyrir vel unnið starf.
, , Var þessi tillaga samþykt
Korngeymsluhus brennur. _ , *
með samhljoða atkvæðum
Oslo, 10. febi'.
Eldur kom upp í stóru korn-
geymsluhúsi í Chicago í nótt. og
brann það til kaldra kola.
Tjónið er metið á rúmlega eina
miljón dollara. (F. Ú.)
menn til þess að taka sæti í stjórn
þeirra. — Þeir hat'a nú verið
teknir fastir og neitar dómarinn
að láta þá lausa, enda þótt allhá
trygging hafi verið boðin. — Ann
ar þeirra, Fleuron að nafni, er
talinn að hafa staðið í sambandi
við óvinaþjóðirnar á stríðsárun-
um. (F. Ú.)
Ný flug .
• Lóndon 10. febr. F1'
Tveir franskir flugmenn lögðu
aí' stað frá Frakklandi í morgun,
og ætla að fljúga beint til Bu-
enos Ayres, viðkomuiaust. Þeir
ætla með þessu flugi ■ að reyna
að setja nýtt met í langflugi, en
nýjasta met í langflugi eiga nú
þeir Gayford og Nicholas, sem
léntu í Walfish Bav á vestur-
strön'd Suður-Afríku í fyrradag.
Málarasveinafjelag Reykjavíkur
heidur aðalfund sinn næstkomandi
snnnudag kl. 2 að Hótel Borg.
Arsrit .Norræna fjelagsins - (Nqrd
ens Kalender) er nýltomið út og
er í alla staði hið prýðilegasta.
Þetta er f jórða árið, sem það kem-
ur út. Með ári hverju hefir ’það
færst í aukana og er nú orðið eitt
myndarlegasta ársrit, sem iit kéSn-
ur á Norðurlöndum. Vins$$jp:ir.
þess hafa aukist með ári hverjn
og lesendatala þess margfaldúát,
Fyrst er í riti þessu kvæði eftir
Anders Österling einn af þeím
átján í Svenska Akademíinu. AB
mestu leyti er ársritið nú lielgáð
minningu Björnsons og eru 5 rit-
gerðir um hann, þar sem ýmsir
merkir meflri skrifa úm áhí’Tf
Björnsons á bókmentir og stjórn-
málaiíf liinna Norðuílandanná. —
Edverd Stang og Francis Búll
skvifa nm Björnsonsemskandínay.,
lýsa baráttu hans.. fyrir sambaridi
Norðmriandaþjóðanna, en bénda
•þc á að hann bflf.i vij.iað að hjjer
þjóð hjeidi fiiilu. sjálfsta?$i: „Jeg
héfi aldrei með skamlinavisma
hugsað annað en... snmliand sjálf-
st sðra þjóða‘,sagði Bjöpison. H.P.
Hansen skrifar um Bjornson pg
Snðnr-Jótland og telur að Björn-
son liafi einna mesta þýðingu alira
haft til þess að halda vakaridi
þjóðerriistilfinningu Suður-Júta. —
John Landquist skrifar um þý.ð-
ingu Björnsons- fyrir sænskar bók-
mentir og um vináttu hans iðð
Svía. ',.Án Björnsons og moð för-
ingja, sem lítið þekti Svíþjóð hefði
sambandsstríðið sennilega hafa
orðið bitrara en það varð“, segir
höfuridur.
I Yrjö Hirne skrifar um Björnáón
og Finnland.
i Þá er ritgerð um finnlenska list
: eftir Bertel Hintre með mörgtön
prýðilegum myndum.
i Skemtileg og fræðandi ritgSfð
er eftir prófessor Seip í Oslo, utn