Morgunblaðið - 22.02.1934, Blaðsíða 3

B——— ■
Skákþingið
á Akureyri.
Akureyri 21. febr. PÚ.
Níunda nmferð í Skákþingi ís-
'lendinga fór þannig: Jóel Hjálm-
arsson gerði jafntefli við Pál
'Einarsson, Ásmundur Ásgeirsson
gerði jafntefli við Þráinn Sigurðs-
son, Jónas Jónsson vann Stefán
:Sveinsson, Guðmundur Guðlaugs-
son vann Eið Jónsson, Sigurður
Lárusson vann Guðbjart Vigfús-
íson og Sveinn Þorvaldsson vann
Aðalstein Þorsteinsson.
Tíunda umferð fór þannig: Páll
Einarsson gerði jafntefli við Svein
Þorvaldsson, Guðbjartur Vigfns-
son vann Aðalstein Þorsteinsson,
Eiður Jónsson gerði jafntefli við
Sigurð Lárusson, Guðmundur Guð
iaugsson g'erði jafntefli við Ste-
fán Sveinsson, Þráinn Sigurðsson
vann Jóna|, Jónsson, Ásmundur
Ásgeirsson vann Jóel Hjálmars-
-son.
Úrslit annars flokks urðu þessi:
Pvrstur varð Þórhallur Hallgríms-
son með 6y2 vinning, 2. og 3. voru
þeir Björn Axfjörð og Arnljótur
Ólafsson hvor með 6 vinninga, og
4. var Þorsteinn Gíslason með 5%
vinning.
Afstaða Pólverja
gegn ófriðarhættu í álfunni.
Engin ástæða til að ótt-
ast stríð milli Þýska-
lands og Póllands.
Berlín, 21. febr. PÚ.
—Formaður utanríkisnefndar
0
pólska þingsins, Radzivill, hjelt
ræðn í Krakov í gær um afstöðu
Pólverja til annara þjóða. Hann
kvað það oft vera erfiðleikum
bundið fyrir Pólverja að halda
sjer frá afskiftasemi gagnvart nær
liggjandi þjóðum, sjer í lagi gagn
vart Rússlandi, því þar byggju
nú hálfönnur miljón Pólverja við
mjög örðug kjör. Friðurinn við
Þýskaland væri mi tryggður með
þýsk-pólsku samningúnum, og
hefði hann haft þær afleiðingar,
aci ófriðarhættan sem stafaði af
„pólska-rananum“ væri úr sög-
unni fyrst um sinn. Nú væri það
Dónárdalurinn og vandræði þeirra
sem þar bxia, sem væri að hleypa
öllu í bál og brand. Ástæðulaust
væri því fyrir Frakka nú, að á-
.saka Pólverja um starfsemi and-
víga friðnum og Þjóðabandalag-
:ínu.
Blfreiöastiöraverkfallii
í París.
Berlín, 21. i'ebr. PÚ.
Verkfalli leigubifreiðarstjóra
cgegn bensínskattinum í París held-
rur áfram, og hefir það nii staðið
í 20 daga. í gærkvöldi hjeldu
5000 bifreiðarstjórar útifund, voru
fundarmenn á eitt sáttir að halda
verkfallinu áfram, Eftir fundinn
urðu nokkrar óeirðir, rjeðust
nokkrir fundarmenn á bifreiðar
er verkfallsbrjóta]• stýrðu, veltu
þeim og skemdu á annan hátt.
Staviski-hneysklið.
Yfirvöldin bera f sjer.
Oslo 21. febr. PÚ.
Pranski utanríkismálaráðherr-
ann hefir birt opinbera tilkynn-
ingu í sambandi við Staviski-mál-
ið, þar sem hann lýsir yfir því,
að hann hafi nú sjálfnr sett sig
inn í öll gögn málsins, og' að það
sje engan veginn rjettmætt að
skella ábyi’gðinni af tjóni því, sem
fjársvik Staviski hafa bakað al-
menningi, á yfirvöldin, með því
að hann sje þess fullviss, að það
sje einmitt fyrirliyggju og ár-
vekni yfirvaldanna að þakka, að
sparifjáreigendum í Prakklandi
var forðað frá tjóni, sem nema
myndi mörg hundruð miljónum
franka, ef Stafiski hefði komist
lengra á braut sinni.
Fannkyngi
í Bandaríkunum.
Kalundborg, Oslo 21. febr. FÚ
Ovenjulegt illveður, með frosti
og fannkomu, geysaði í Banda-
ríkjunum í g'ærdag, og er þegar
kunnugt um 25 manns, sem farist
hafa í veðrinu. Pannkoman var
víða með ódæmum mikil, svo að
í Connectieut fjell sumstaðar 3 m.
djúpur snjór, og eru samgöngur
þar að miklu leyti teptar á stór-
um svæðum. í New York eru
verkamenn svo þúsundum skiftir
í snjómokstri, því að al-ófært var
um borgina á köflum, og er talið
að það muni kosta borgina um
2^/j milj. dollara að hreinsa snjó-
inn burtu. í Philadelphiu rnnnu 25
sporvagnar út af sporinu í gær-
dag vegna fannkomunnar, .en ekki
er getið um slys í því sambandi.
Brnni
í Danmörku.
Kalundborg 21. febr. PÚ.
í nágrenni við Tönder brunnu
tveir búgarðar í nótt, en þeir voru
svo nærri sambygðir. Kom eldur-
inn upp í vestari bænum, og varð
brátt svo magnaður, að við ekk-
ert varð ráðið og var þá slökkvi-
liðið frá Tönder komið á vettvang
með tæki sín.
Þarna brunnu inni 18 kýr og
nokkuð af svínum. Mannbjörg
varð, en fáu öðru varð bjargað.
Togarinn
kominn fram.
Ósló 21. febr. PÚ.
Enskur botnvörpungur, „Cape
Matapan“, frá Hull, sem talið var
að farist hefði við Bjamareyju,
er kominn til Hull heilu og höldnu
Þjóðbankastj órinn
tekinn fastur.
Berlín, 21. febr. PÚ.
Aðalbankastjóri austurríska
þjóðbankans var lmeptnr í varð-
Iiald í Vín í gær. Hann er jafn-
aðarmaður og hefir um langan
aldnr verið ráðunautur jafnaðar-
mannaflokksins í fjármálum.
MQRGU N B L A ÐIÐ
Misþarfir
I I
Sönn saga í öllum
höfuðatriðum.
Sjómenn tveir hafa verið í skip-
um, yfirmenn um áratugi. Við
skulum nefna þá Pjetur og Pál,
og bara fjelag, útg'erðarf jelög
þau, sem þeir hafa unnið hjá. Hátt
liaup hafa þeir báðir haft, en Páll
þó mikið liærra, af því að hann
var í stöðu með liærri launum.
Báðir eru giftir, en hafa þó frem-
ur fátt skyldulið fram að færa.
Hærra kaupið skapaði þannig betri
skilyrði, til glæsilegri efnahags og
þjóðhollari afnota. En meiri tekj-
urnar gefa ekki altaf meiri auð,
og því síður meiri gæfu. Þar um
„veldur hver á heldur“.
Páll hafði það lag frá byrjun
- og þá eigi síður kona hans - að
taka hvað sem þau listi út. á vænt-
anlega ltaupið hjá fjelaginu. Hætt
var smám saman að hugsa um það
hversu lant hrykki fvrir úttekt
inni, í fyrstu mánaðarkaupið, og'
síðan árslcaupið. Hófleysið og
stjórnleysið gekk nú svo langt,
að skuldin við fjelagið nam tug-
i'm þúsunda króna. Loks var þá
sagt nei, og Páli vikið frá stöð-
unni, þegar engin von var lengur
um lækkun skuldar, eða greiðslu.
Sknldarþungann og vaxtabyrgð-
ina hafði fjelagið t.ekið á sig ár-
um saman, og loks orðið að greiða
hana að öllu leyti.
Til hverskonar þjóðþrifa, g'af
nú fjelagið þessum manni t.ugi
])ús. kr., fram yfir háa kaupið,
sem hann vann fyrir ? Gefið var
alt. það fje, fyrir óþarfan og skað-
legan munað, vín og veislur, kaffi-
gildi, Parísarkjóla, loðfeldi út-
lendra apa, og þar fram eftir göt-
nnum.
Mætt.i nú vera, að dýrð þessi
dofni nokkuð hjá Páli og konu
hans, í atvinnuleysinu. Og lítill
verður hann um leið skerfurinn.
sem þau leggja. til ríkis og bæjar.
öðrum til hjálpar. Hitt er líklegra,
að J)au læri list og bjargráð allra
rauðu flokkanna, að heimta bara
gefins allar þarfir og þægindi af
öðrum. Meiri þarfir. fleiri þæg-
indi, en þeir verða að una við
eða láta sjer nægja, sem alt er
heimtað af.
Þar á móti hefir Pjetur og
kona hans farið óvenjulega — af
fólki í þeirra st.öðu — sparlega
og ráðdeildarlega með efni sín og
aflafje, og eru því auðug orðin.
Með lánum miltlum og gjöfum
stórum, hafa þau næstum að
segja, haldið uppi þremur eða
fjórum sveitabúum stórum, svo að
árum skiftir. Lánað þar að auki
nokknð fje til húsnæðisbóta hjer
í bæ, og bætt við ódýrasta starfs-
f je Landsbankans. Háa skatta hafa
þau greitt til ríkis og bæjar, og'
útsvör mikil um áratugi. Eigi að
síður hefir Pjetur iðulega átt, inni
hjá fjelaginu, nokkuð af kaupi
sínu, og með því móti lánað því
rekstursf je, án vaxta.
En þetta síðast. nefnda (ódæði?),
varð nú sleggjan á Pjetnr sjálfan.
Hann var sístarfandi á sjónum,
forðaðist nautnir og annað, eins
og eldinn, og gaf sig lítið að bók-
legri reikningsfærslu, eða summu-
talningu aura sinna. Yegna þess
hafði safnast inni af kaupi hans,
meira en hann bjóst við. Og' nú
kom syndin sú, er síst verður fyr-
irgefin. Honum varð það á, að
telja eitthvað of lítið fram til
skattgjalds. En þetta komst þegar
upp, og varðar við lög, eins og
allir vita. Og nú hlakkaði heldur
en ekki görnin í skattstjóra og
rauða liðinu, að ná sjer sleitulaust
niðri á þessum svikara og óbóta-
manna, þessum hættulega íhalds-
manni, og skaðræðisgrip fyrir alla
fátæklinga.
Stefna rak stefnu. En Pjetur
hefir hvorki lært að verja sig með
lagakrókum. eða að auka aura
sína og eyðslufje með vanskilum
í viðskiftum, ellegar drætti á
g'reiðslu ákveðinna skatta. Öðrum
er það lægnara, en sönnum „íhalds
mönnum“. Pjetur mun greiða það
alt skilvíslega, sem á hann er
lagt að lögum. En hversu lengi
hann greiðir það í þessum bæ, það
er annað mal. Vegna atvinnu sinn-
ar, hefir hann mjög góð skilyrði
til þess að flytja burt úr bænnm.
eða burt af landinu. Hann mun
og ráðinn í að gera, það, eftir
þennan eltingarleik, og því frem-
ur, sem selctardómurinn verður
þyngri.
Er og engin furða, þó að fleiri
máttarstólpar bæjaiúns vilji flýja
undan tortryggbis eltingarleik,
rógi, nýði og skattaþvingun, sem
hjer er haft í hávegum.
Allir „Pjetrar“ hjer á landi. ern
nú ofsóttir og veiklaðir af „rauð-
um hundum“, en „Pálar“ vernd-
aðir. Þeim er hlíft við rjettmætum
gjöldum og í komnum skuldum.
Það er því ekki nema að vonum,
þó að flestir .Pjetrar' segi: „Við
skulum fara“. „Sjáum til, hvemig
ofsóknarliði voru tekst, að lifa á
sínum ágætu „Pálum“.
En jeg vil spvrja alla vitiboma
menn og konur: Hvorir eru þjóð
inni þarfari? Hvorir eiga að víkja?
Hvorir eiga að ráða?
V. G.
Fjórir kommúnistar skotnir
er þeir reyndu að flýja.
Um seinustu mánaðamót var lög-
reglan í Berlín að flytja fjóra
kommúnista til Potsdam. Á leið-
inni stukku þeir út úr bílnum
og ætluðu að flýja, en vora allir
skotnir á flóttanum.
Kommúnistar þessir vora ákærð
ir fyrir það að hafa myrt kom-
múnista noklcurn Kattner að
nafni, sem þeir voru hræddir um
að mundi bera óþægilega vitni
í landrá.ðamálinu, sem höfðað var
gegn Thálmann, foringja kom-
múnista. Kommúnistaf lokkurinn
hafði hvað eftir annað aðvarað
Kattner og ráðlagt honum að fara
til Rvisslands, en þangað þorði
hann ekki að fara, því að hann
taidi víst. að hann yrði óðar drep-
inn, ef hann kæmi til Rússlands.
Þá afrjeðu kommúnistar að ryðja
honum sjálfir lir vegi og var hann
myrtur á götu um hábjartan dag.
Heimatrúboð leikmanna, Vatns-
stíg 3. Samkoma í kvöld kl. 8.
Allir velkomnir.
Kynspilling.
„Kynspilling og varnir gegn
henni“ I. heitir nýútkominn rit-
lingur eftir cand. mag. Eið S.
Kvaran. Hafði höf. ætlað að flytja
útvarpserindi um þetta mál, en
meiri hluti útvarpsráðs var því
mótfallinn, hefir líklega haldið að
hjer væri einliver hættuleg „pólit-
ík“ á ferðum. Þar hefir því yfir-
sjest. Hjer er ekki um aunað að
ræða en fræðslu um þýðingarmik-
ið mál, sem hverjum manni er
skylt að vita deili á, en hefir
verið stungið undir stól vegna
vanrækslu minnar og annara. —
Stingnr þetta mjög í stúf við
frjálsyndi útvarpsins við köm-
múnista, sem hafa hvað eftir ann-
að haldið iitvarpsræður.
Sagan sýnir að óáran hefir albr-
jafna hlaupið í bæði einstak. ••
ættir og heilar þjóðir svo þær haía
ýmist dáið út eða úrættast, og það
t, d. slík. afreksþjóð sem Porn-
Grikkir. Það var iillum hulið
hvernig á þessu stæði þangað til
ættgengisvísindi vorra tíma rjeðn
þessa gátu, að minsta kosti a)
miklu leyti. Nú vita menn af
hverju þessi ósköp stafa og einnig
hvei'nig helst megi komast hjá
slíku fiiri. Nú vita menn að fram-
tíð og' gengi þjóða er að mesí'i
leyti komin nndir því að kyn
st.ofninn spillist ekki, að „óáran
hlaupi ekki í mannfólkið". Alhn-
hinar „framfarirnar“, vjelar c?
vegir, símar og brýr era lítilsvirði
í samanþurði við þetta mikla lífs-
skilyrði.
Alt þetta mikla, mál hefir verið
rætt, og rannsakað í kyrþey af Vís-
indamönnum en fæst um það
hefir orðið almenningi kunnugt.
Nú hafa, Þjóðverjar riðið á vaðio
og vinna kappsamlega að alþýðu-
fræðslu í þessnm efnum,’ reyna,
jafnvel til að bæta, kynið.
Páfróðir menn glápa á þessa
tilraunir eins og naut á nývirki,
en þær era bygðar á heilhrigðum
grundvelli. Bæklingnr þessi fer
mjög í sömn átt. og þýskn bæk
urnar, fer auðvitað fljótt yfíi-
sögu, gerir málið ef til vill ein-
faldara en það er, en eigi að síðuv
ætti hver maður að lesa hann.
G. H.
Lifshætta
að sofa með falskar
tennur.
Pyrir nokkru gleypti danskur
prentari í Esbjerg hinar fcilskn
tennur sínar í svefni. allan efri-
góminn, og stóðu tennurnar í bon-
um. Það var þegar farið með hann
til sjerfræðings í hálssjúkdómuln,
e.n þá kom það upp úr kafimi að
vælindað í prentaranum var 6©
cm. langt, í stað þess að venju-
legt vælinda er ekki nema 40—45
cm. Hafði læknirinn því ekki
áhöld. til þess að ná g'ómnum
og varð að fá áhöld frá Katrp-
manuahöfn. Þegar þau komu loks-
ins, var gómnum þrýst niður í
maga, og síðan var prentarhm
skorhm npp, en hann dó rjett á.
eftrr. [