Morgunblaðið - 29.06.1934, Blaðsíða 2

2
MORGUNBL^ *) I F>
liorgimHaMi
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk
Rltatjörar: Jön Kjartanaaon,
Valtyr Stefánaaon.
Rltatjörn og afgrelBala:
Auaturatrætl 8. — Wml 1800
Auglýalngaatjörl: K. Hafberg.
Auglýalngaakrlfatofa:
Auaturstrætl 17. — Slail 8700
Helmaalanar:
Jön Kjartanaaon nr. 8742.
Valtýr Stefánaaon nr. 4220.
Árnl Óla nr. 2045.
K. Hafberg nr. 2770.
Áakrlftagjald:
Innanlanda kr. 2.00 á atánuBl.
Utanlanda kr. 2.60 á aaánuBl
1 lausaaölu 10 aura elntaklB.
20 aura ataB Laabök,
Smíði
samvinnubátanna.
Bæjarsljórn samþykkir
að láta smíða 4 báta hjer
i sumar.
Sósialfstar reyna að
tefja málið.
Stjórnmálahorfur
20 þingm.
3 — '
10 —
15 —
1 —
Kunn eru nú úrslitin í öllum
kjördæmum landsins nema tveim
— N.-lsafjarðarsýslu og S.-Þing-
eyjarsýslu. Úrslitin í S.-Þing. eru
kunn fyrirfram, og hver sem úr-
slitin verða i N-ísafjarðars., eru
ekki líkur til að það geti haft
nein áhrif á endanlega skipan
þingsins, því baráttan er þar milli
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins, sem einnig koma til að
glíína um 11. uppbótarsætið. Sá
flokkurinn, sem tapar N.-ísafj.s.
mun því sennilega fá upphótar-
sætið í staðinn.
Þótt ekki verði til fulls sagt,
á þessu stigi, hvernig uppbótar-
sætin skiftist milli flokkanna, eru
allar líkur tií að þingið nýja verði’
þannig skipað:
Sjálfstæðisflokkur
Bændaflokkur
Alþýðuflokkur
Framsóknarflokkur
Utan flokka
Verði þingið þannig skipað,
hafa rauðu flokkarnir, Alþýðu-
flokkurinn og Framsóknarflokkur-
inn til samans 25 þing'menn og
er það meirihluti þings.
Nú er það alkunnugt, að foringj
ar þessara flokka hafa að því kept,
að mynda stjórn saman. Þeir
gerðu tilraun til þessa á aukaþing
inu síðastl. vetur og hafa ekki
farið dult með það undanfarið,
að þeir myndu vinna saman, ef
þeir fengju sameiginlegan meiri-
hluta í þinginu.
Má því telja það nokkurnveg-
inn víst, að forráðamenn þessara
tveggja flokka muni nú íegg'ja
kapp á, að fá stjórnina í sínar
hendur. Og þeir geta það að
sjálfsögðu, ef háðir þingflokk-
arnir æskja þess.
Verði það ofan á, sem allar
líkur benda til, að Framsóknar-
flokkurinn og Alþýðuflokkurinri
myndi nú stjórn saman, getur
það orðið með tvennum hætt: Að
þingið verði þegar kvatt samaa
og stjórnin mynduð á þinginu,
ellegar, að þingmenn begg.ja þess-
ara flokka verði kvaddir hingað
á ráðstefnu og taki ákvörðun um
stjórnarmyndun, eins og gert var
1927.
Varla er hægt að. búast við
stjórnarskiftum fyr en eftir miðj-
an júlímánuð. Landskjörstjórn
þarf að koma saman til þess að
úthluta uppbótarsætum, en fyrst
verður hún að fá kosningagögn í
hendur úr kjördæmunum. Hún
ætti að geta komið saman eftir
viku eða svo og þá er endanlega
sjeð, hvernig þingið verður skip-
að og' þá taka flokkarnir sínar á-
kvarðanir.
Á bæjarstjórnarfundi á mið-1 Árangurinn er sá, að nú liggur
vikud. var smíði samvinnubátanna ' fyrir tilboð frá h.f. Völund í Höfn,
til umræðu, og gekk bæjarstjórn aags. 23. júní.
frá því máli.
Tilboð þetta er bygt á því, að
Svohljóðandi tiilaga var sam- h.f. Völund selji vjelarnar í skip-
þykt: 1 in, fyrir tiltekið verð f.ö.b. Höfn,
„Bæjarstjórnin samþykkir að og' sje niðursetning vjelanna inni-
ganga að tilboði h.f. Völund í falin í tilboðinu. Auk þess er í til-
Kaupmannahöfn, dags. 23. þ. m., j boðinu innifalið alt efni til skip-
um mótorvjelar og efni til tveggja anna, sem kaupa þarf erlendis.
50 smálesta og tveggja 22 smálesta Efni þetta útvegar firmað fyrir
eikarvjelskipa. Jafnframt sam- tiltekið verð.
þykkir bæjarstjórnin að ganga að í 50 tonna skipin liljóðar til-
smíðatilboðum þeirra Daníels Þor- boðið upp á kr. 36,184, en í 22
steinssonar o. fl. á tveim 50 smál. tonna bátana á kr. 21,050.
skipum og þeirra Einars Einars- j Hefir verið leitað tilboða hjer
sonar o. fl. á tveim 22 sinálesta heima um smíði bátanna, og til-
skipum. boð fengist í 50 tonna bátana, 15
Bæjarsgjórnin felur borgarstjóra þú.s. kr. og í 22 tonna 8 þús. kr.
allar frekari framkvæmdir um Með þessu móti eiga 50 tonna
smíði skipanna, og væntir þess að bátarnir alls að kosta 57 þús. kr.,
hafnarstjóri ög hafnarstjórn að- en 22 tonna bátarnir 33 þús. kr.
stoði við það að greiða fyrir því Er þá ekki meðtalið flutn-
eftir-því sem frekast er unt. ingsgjald frá Höfn á vinnustað-
Bæjarstjórnin felur hafnarstjórn inn nje tollur. En frá sþjórnar-
að semja við væntanlega kaupend- ráðinu hefir fengist yfirlýsing
ur skipanna, og heimilar fyrir sitt um að aðflutningsgjöld fengjust
leyti að fje það, sem ákveðið var endurgreidd. Er til þess laga-
að veita sem lán af atvinnubóta- heimild.
fje til þessarar framkvæmdar með j Er talið víst, að flutningsg'jöld
ályktun 15. febrúar, megi veitast verði ekki meiri en kostnaður við
sem óafturkræft framlag að því að sækja bátana heim, væru þeir
leyti, sem þess þarf með til þess smíðaðir eríendis.
að vinna upp aukakostnað af því
að skipin verða smíðuð hjer‘ •
Verð þetta er dálítið hærra, en
lægstu tilboð í báta smíðaða er-
Borgarstjóri gerði grein fyrir lendis. En það munar ekki miklu.
undirbúningi málsins. Honum fór-
ust m. a. orð á þessa leið:
Útboðslýsingu ’ hefir Bárður
Tómasson samið. Er hún nákvæm
Þ. 15. febrúar í vetur var sam- og gerðar strangari kröfur en al-
þykt í bæjarstjórn að veittar verði ment er gert við erl. skipasmíða-
50 þús'. kr. af atvinnubótaf je til ! stöðvar.
samvinnufjelags sjómanna, og not-
aðar verði 10 þús. kr. til láns
út á hvert skip, er fjelagsmenn
fengju, skipin verði 50 smál. að
stærð og kosti um 50 þús. kr. Til-
skilið var, að Reykvíking’ar gerðu
út þessi skip.
Þ. 23. s. m. samþykti bæjar-
stjórn að fela borgarstjóra að út-
vega hjá hæfum og reyndum
mönnum uppdrætti og efnisskrá
af 4—5 skipum og að innlendir
skipasmiðir væru fengnir til að
gera tilboð í þessi skip.
Ákveðið var og að einskorða
tilboðin ekki við 50 smélesta
•skip, heldur og leita tilboða í
22 smál. skip.
Skip ]>essi voru því næst boð-
in út hjer innanlands.
Æðimörg tilboð komu og frá er-
lendum skipasmíðastöðvum. bæði
í skip og vjelar. Var útboðsfrest-
ur til 11. maí, en var fram-
lengdur.
Oft hefir það viljað brenna ið,
að gera hefir þurft ýmsar umbæt-
ur hjer í þeim bátum, sem keypt-
ir hafa verið erlendis. En hjer er
hægt að sjá um, að ekkert vanti
á fullkominn útbúnað bátanna.
Sú vinna, sem í það hefir verið
lögð, að koma smíði bátanna inn
í landið, en fá þá þó mun ódýrari
en innlendar stöðvar þorðu að
bjóða, á að geta skapað grund-
völl að því, að smíði slíkra báta
flytjist í landið aftur, eins og hjer
var áður. Verðlagssveiflurnar á
árunum eftir ófriðinn, breyttu
þessu, svo bátasmíðin minkaði hjer
heima.
Gert er ráð fyrir, ef málið fær
greiða afg'reiðslu, að kilir og stefni
bátanna fáist með Gullfossi hing-
'að 14. júlí og byrjað verði á
smíðinni í júlí.
Verkið á að vinna á uppfylling-
unni vestur undir Bakkastíg, þar
sem á að vera bátauppsátur smíða
Því næst skýrði borgarstjóri frá, og viðgerðastöð. Hefir hafnar-
að hann hefði átt viðtal við ýms-
ar erlendar skipasmíðastöðvar í
utanför sinni. En það varð m. 'a.
til þe.ss að .forstjóri danskrar
skipasmíðastöðvár kom hingað til
Reykjavíkur, til að athuga í sam-
ráði við borgarstjóra, hvernig
hægt væri að koma því fyrir, að
bátarnir yrðu smíðaðir hjer.
stjóra verið falið að láta gera skúr
þar fyrir vinnuvjelar og áhöld og
lokaða girðingu fyrir efni og
þessh.
Jón A. Pjetursson vildi eklti að
þessu tilboði frá h.f. Völund væri
tekið, því betri væru dieselvjelar
í báta þessa.
Karoline Björnson
látin.
Osló, 28. júní. F. B.
Karoline Björnson, ekkja Björn-
stjerne Björnson, andaðist síðari
hluta dags í g'ær að Aulestad. Hún
hafði legið þungt haldin í tæpan
mánuð. Hún var fædd 1. desem-
ber 1835 í Bergen. Þann 11. sept.
1858 giftist hún Björnson, sem þá
var leikliússtjóri í Bergen.
Merkileg
þýsk heimsókn.
Með „Dronning Alexandrine"
í gærkveldi kom hingað sendi-
nefnd frá landbúnaðarráðuneyt-
inu þýska í opinbera heimsókn.
Mun sendinefndin dvelja hjer
til 3. júlí. f henni eru ýmsir
kunnir fræðimenn í landbúnað-
arvísindum, þeir Rechenbach,
df. Wolff, dr. Gauch og herra
Metzner, og ætla þeir að halda
hjer 4 opinbera fyrirtestra um
ýmislegt, sem að þýskum þún-
aðarháttum lýtur og um fiski-
veiðar.
Er sendinefnd þessi hjer á
vegum Búnaðarfjelagsins.
Fyrirlestrar þessir, og koma
sendinefndarinnar, mun að ein-
hverju leyti vera í sambandi
við samkomulag það, sem tek-
ist hefir um útflutning á hross-
um, hjeðan til Þýskalands, og
verður sendinefndinni þvi vafa-
laust tekið vel af bæjarbúum
og landsmönnum,
Líklegt er að koma þessarar
sendinefndar hingað gæti leitt
til aukinna viðskifta ÍSlands við
Þýskaland, bæði með landbún-
aðayafurðir og annað, enda er
það vafalaust, að af Þjóðverj-
um getum vjer lært margt í
verklegum vísindum.
Fyrirlestrarnir verða fluttir í
Kaupþingssalnum, nema hinn
fyrsti. Hann verður í kvöld í
Nýja Bíó, kl. 5. Þá á undan flyt-
ur Metzner Reichs-kommissar
kveðjuorð til íslensku þjóðar-
innar. Síðan flytur dr. Gerh.
Wolff erindi með skuggamynd-
um um búnað og fiskveiðar
Þjóðverja.
Kl. 8.30 flytur Reichs-
kommissar Metzner erindi í
Kaupþingsalnum um: Ætt og
óðal. Að báðum stöðum er öll-
um aðgangur frjáls meðan hús-
rúm leyfir.
Efni fyrirlestranna og ávarps
ins verður skýrt á íslensku.
En borgarstjóri hafði aflað sjer
upplýsinga um, að enn væri það
,ekki nægilega fullreynt live heppi-
legar dieselvjelar væru í slíka
báta.
Stef. Jóh. Stefánsson rjeðst á
borgarstjóra út af þessu máli með
mikilli frekju út af því að firm-
að J. Þorláksson og Norðmann
væru umboðsmenn fyrir li.f. Völ-
und í Höfn.
Borgarstjóri lýsti því yfir, að í
því efni færi St. Jóh. St. mfeð
staðlausa stafi, og hafði bæjarfull-
trúinn ekkert við það að athuga,
þó hann yrði að renna því niður.
--------------------
Kosningaúrslitin.
í gær voru atkvæði talin í tveim
kjördæmum og urðu úrslitin
þessi:
Barðastrandarsýsla.
Bergur Jónsson (F) 508 atkv.
Jónas Magnússon (S) 266 —
Sigurður Einarsson (A) 292 ■—
Hákon Kristóferss. (B) 140 —
Hallgr. Ilallgrímss. (K) 70 —
Á landlista fellu atkv. þannig
og eru þau talin með atkv. fram-
bjóðendanna: Alþ.fl. 10, Bænda-
fl. 14, Frams.fi. 8, Kommúnistafl.
3 og Sjálfstæðisfl. 10.
f fyrra fellu atkv. þannig í
Barðastrandarsýslu: Bergur Jóns-
son (F) 465, Sigurður Kristjáns-
son (S) 293, Páll Þorbjarnarson
(A) 82 og Andrjes J. Straumland
‘(K) 75.
Eyjafjarðarsýsla.
Bernh. Stefánsson (F) 1319 atkv.
Einar Árnason (F; 1251 —
Garðar Þorstemss. (S) 917 —
Einar Jónasson (S) 905 —
Stefán Stefánsson (B) 348 —
Pjetur Eggerz (B) 301 —
Barði Guðmundss. (A) 371 —
Halklór Friðjónss. (A) 303 —
Þóroddur Guðm. (K) 237 —
Gunnar Jóhannss. (K) 262 —
Á landlista fellu atlrv. þannig:
Alþ.fl. 30, Bændafl. 3, Framsókn-
arfl. 15. Kommúnistafl. 15 og
Sjálfstæðisfl. 37 og eru þau með-
talin í framangr. tölum.
f fj’rra fellu atkv. þannig:
Bernli. Stef. (F) 928. Einar Árna-
son (F) 819, Einar A. Jónasson
(S) 503, Garðar Þorsteinsson (S)
483, Steingr. Aðalsteinsson (K)
256, Gunnar Jóhannsson (K) 253,
Jób. Fr. Guðmundson (A) 114,
Felix Guðm. (A) 105.
Yfirlit.
Atkvæðatala flokkanna er nú
sem hjer segir: Sjálfstæðisflokkur 20.850 atkv.
Alþýðuflokkur 10.406 —
Framsóknarfl. 10.219 —
Bændaflokkur 3.212 —
Kommúnistafl. 2.909 —
Þjóðernissinnar 363 —
Utan flokka 506 —
■ manf •<*M»
Vígbúnaöur Breta
í loftinu
London 28. júní. F.B.
■Möguleiki stofnunar alríkis-
lofthers var ræddur í neðri mál-
stofu enska þingsins í gær, í
sambandi við aukningu breska
loftflotans.
Flugmálaráðherra sa.gði, að al-
ríkislofther væri ekki samræman-
legur sjálfstæðri afstöðu samveld-
islandanna, en hinsvegar væri vel
athug'andi, hvort eki mætti koma
á sambandi milli flugflotans heimae
og í sambandslöndunum. Ráðherr-
ann slcýrði einnig frá því, að á-
ætlariir og ráðagerðir væru nú of-
arlega á baugi um það, að auka
flugflotann. Hann sagði, að menn
hefðu vænst þess, að afvopnunar-
ráðstefnurnar mundu gera óþarf-
ar slíkar fyrirætlanir, en að aðrar
þjóðir hefðu nú ákveðið, ekki ein-
ungis að lialda í horfinu sínum
flugflota, heldur einnig að. auka
hann, og þessvegna væri England
nú neytt til þess af öðrum þjóð-
um, að hug'sa einnig um aukningu
síns loftflota.
*