Morgunblaðið - 11.12.1938, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 11. des. 1938.
Hátíðisdagurinn.
Degar Hermann Jónasson hafði
lýst því, í ræðu sinni 1. des-
ember, hve ástandið í landi voru
væri bágborið, vegna þess m. a.
að alt of margir áhrifamenn hefðu
sett ofar, metið meira, flokkshags-
muni en þjóðarhagsmuni, og leitt
talið að því, að sameiginleg átök
flokkanna væru nauðsýnleg til að
hjarga þjóðinni frá voða, sagði
hann:
„Það sem á að sameina, er hin
sameiginlega ábyrgð á því, að
lífsskilyrði og sjálfstæðismögu-
leikar þjóðarinnar glatist ekki“.
Það er fullkomin ástæða til þess
að hafa þessi ummæli forsætisráð-
herra Framsóknarflokksins í
minni, jafnvel þó reyndin verði sú,
að höfundur þeirra gleymi þeim,
ellegar gleymi því sjálfur fyrr eða
síðar að breyta eftir þeim.
Því meginatriðið í ræðu ráðherr-
ans var þetta, að á undanförnum
árum hefir landi þessu verið þann-
ig stjórnað, að „lífsskilyrðin" og
„sjálfstæðismöguleikarnir" eru í
yfirvofandi hættu.
Hamurinn.
Það er að vísu ekki liðinn lang-
ur tími síðan 1. desember.
En nægilega langur til þess, að
málgagn Framsóknarflokksins,
Tíminn, hefir haft tækifæri til að
sýna, að í herbúðum hans er full-
komið skilningsleysi á ábyrgð
þeirri, sem ætti að fylgja og fylg-
ir hátíðar-ummælum Hermanns
J ónassonar.
Sem forsætisráðherra hefir hann ■
lýst því yfir, í áheyrn alþjóðar, 1
að svo illa hafi tekist til á und-
cinförnum árum, að framtíð þjóð-
arinnar sje teflt í tvísýnu.
Þenna morgun hefir hann vakn-
að í rúmi sínu sem Islendingur,
sjeð Framsóknarhaminn liggja á
gólfinu, en ekki fundist það við-
eigandi að fara í hann á fullveld-
ishátíð.
Og afleiðinign af þessu varð sú, .
að hann heldur ræðu, þar sem
hann fordæmir stjórn landsins á
undanförnum árum, en samsinnir
því, sem andstæðingar Framsókn-
arflokksins hafa haldið fram und-
anfarin ár, um það, að Framsókn-
arpólitíkin, hin harðsvíraða flokka
pólitík, sem hann og flokkur hans
hafa rekið, leiði til glötunar. Ský-
lausari, ákveðnari stuðning geta
Sjálfstæðismenn ekki fengið um
það, að gagnrýni sú, sem þeir
hafa beitt gegn stjórnarflokkun-
um, er á rökum reist, að til henn-
ar verður að taka fult tillit.
Hirtingin.
En nú er að sjá hvernig blað
Hermanns hefir tekið þessu.
Helst er svo á því að heyra, að
eftir þessa ræðu Hermanns Jónas-
sonar, 1. desember, þá eigi Sjálf-
stæðismenn og blöð þeirra að líta
á Framsóknarmenn eins og hei-
laga og gallalausa. Eins og óknytta
piltur, sem hefir fengið opinber-*
lega hirtingu telur að bann hafi
liðið svo fyrir syndir sínar, að
hannmegivera „stikfrí“ um tíma
á eftir, eins er svo að sjá á Tím-
anum, að nú hafi forsætisráðherr-
ann gefið flokki sínum svo ræki-
lega ofanígjöf, og játað svo syndir
sínar, að Tímamenn verði að fá
næði til að jafna sig á eftir. Þessi
hugsunarháttur Tímans er mann-
legur. En hann er ekki karlmann-
legur. Og hann ber vott *um, að
þeir Tímamenn hafi ekki trú á
-- Heykjavfkurbrjef --
— --- _ _ : 10. des. -----
Togarafjelögin, sem rekin hafa
því, að íslendingurinn Hermann
Jónasson, se'm $etti þjóðai’hags-
muni ofar flokkshagsmunum í orði
fyrsta desember, hann muni ætla
sjer að halda sig lengi á þeim
æðri sviðum ofan við flokkshags-
munina, vængir hugsjóna hans
muni ekki lengi bera hann uppi,
liann muni bráðum detta aftur í
svaðið — og þá sje „alt við hæfi“
Tímans aftur.
Verkin tala.
Framsóknarmenn hafa stundum
gortað af því, að þeir hafi
öðrum fremur látið verkin tala.
Það verður að játa, að þeir hafa
sýnt ýmiskonar. viðleitni í þeirri
grein. En þegar á alt er litið hafa
verk Framsóknarflokksins aldrei
talað skýrara mál heldur en gegn-
um útvarpið í ræðu Hermanns
Jónassonar. Þar kom fram heild-
arárangurinn af öllu saman. Lífs-
skilyrði þjóðarinnar í hennar eigin
landi orðin tvísýn, þjóðin í voða.
Til þess að bæta þau afglöp
sem Framsókn hefir gert, þarf
meira en orðin tóm. Það þarf
meira en blábera viðurkenningu
forsætisráðherra eyðileggingar-
flokkanna um það, að ástandið
sje alvarlegt. Það þarf gagngerða
breytingu á öllu stjórnarfari
þeirra manna sem hjer ráða. Ekk-
ert annað kemur málinu við. Þeir
Framsóknarmenn mega flytja
syndajátningarræðu í útvarpið
upp á hvern einasta dag 'og bæn-
aróð um væntanlega fyrirgefning
synda sinna. En ekkert dugar
nema það eitt að þeir sjálfir snúi
við af braut óstjórnar, eyðslu óg
fyrirhyggjuleysis, og reynist hlut-
gengir menn til þess að byggja
hjer upp nýtt, heillavænlegt og
lífvænlegt þjóðfjelag.
Stefnan.
egar forystumenn Framsókn-
arflokksins hafa játað fyrir
alþjóð, að stefna þeirra hafi leitt
til óheilla, og ástandið sje full-
komlega alvarlegt með þjóðinni,
þá er ekki hægt að hugsa sjer, að
þeir bjóði öðrum flokki, andstæð-
ingaflokki, til samvinnu upp á
þær spýtur 'að halda óheillastefn-
unni áfram.
Leiðin er sú, og sú ein, að taka
upp stefnu Sjálfstæðismanna.
Samvinnu um hana er hægt að
taka upp, og munu menn í öllum
ábyrgum stjórnmálaflokkum fagna
því.
Tíminn var að ’ónotast yfir því
hjer um daginn, að stefna Sjálf-
stæðisflokksins væri ekki nægilega
kunn. Það er ekki vitað hve mikla
rækt sá Tímaritari 'hefir lagt við
það, að kynna sjer stefnu Sjálf-
stæðismanna, nje hve fær hann
væri um það, þó hann hefði til
þess viljann. 1
En honum til verksparnaðar; og
öðrum Framsóknarmönnum, skal
á það bent, að fyrir síðustu Al-
þingiskosningar var gefið út yfir-
lit yfir stef’numál flokksins. Er á
mjög skömmum tíma hægt að sjá
þar öll aðalatriðin.
En annars geta Tímamenn kynst
stefnu Sjálfstæðisflokksins dag-
lega, með því að lesa blöð hans.
Löng leið.
kaflega er hætt við því, að
það taki langan tíma og
kosti mikla fyrirhöfn fyrir þá
Tímamenn, að breyta um starfs-
hætti og hugarfar í afskiftum sín-
um af opinberum málum.
Nú síðustu dagana, eftir hátíð-
arræðuna ræðst Tíminn t. d. heift-
úðuglega á bæjarstjórn Reykja-
víkur fyrir það, að fátækrafram-
færið hefir farið lijer ört vaxandi.
Slíkt tal ber ekki vott um, að
menn þeir hugsi sjer að gerast
gætnari og ábyrgari í orðum og
gerðum en þeir áður liafa verið.
Síðan þessir menn hófu það
starf sitt, sem þeir hafa löngum
kallað „hina alhliða Viðreisn sveit-
anna“ hefir, að því er kunnugir
telja, eitt bændabýli farið í eyði
að meðaltali 11. hvern dag.
Til þess að minlta vandræði
sveitanna af þessháttar „viðreisn"
hefir fátækraframfærinu að miklu
leyti verið velt yfir á Reykjavík.
En til þess að höfuðstaðurinn
ætti erfitt með að 'taka á móti því
fólki sem hingað hefir flúið, hafa
þeir Framsóknarmenn haft liina
einlægustu samvinnu við sósíal-
ista, sem að því hefir 'miðað, að
koma atvinnuvegum bæjarbúa í
kaldakol, með aukmtm tollum og
allskonar álögum, vaxandi dýr-
tíð, og ófrelsi við hverskonar
sjálfsbjargarviðleitni.
Svo koma þessir menn, í sömu
andránni, sem forsætisráðherra
þeirra iðrast synda sinna í út-
varpinu, og áfella bæjarstjórnina
fyrir að hún skuli í lengstu lög
reyna að koma í veg fyrir að fólk
það, sem *flúði „viðreisn“‘ þeirra i
sveitunum, svelti ekki hjer í
Reykjavík.
Auðsuppsprettur.
r eftir ár hafa Sjálfstæðismenn
unnið að því, að koma Fram-
sóknarflokknum í skilnmg um, að
ekkert geti rjett við fjárhag þjóð-
arinnar nema það eitt, að atvinnu-
vegir hennar fáist reknir á fjár-
hagslega tryggum grundvelli.
Það er ekki fyrri en á þessu
ári, sem nú er senn á enda, sem
Framsóknarmenn hafa tekið í
sama streng — í orði. Og enn eru
„verlc“ þeirra ékkért farin að tala
um það, að þeir skilji nauðsyn
þessa, skilji, að á þessu og 'engu
öðru verður fjárhagur þjóðarinn-
ar og frelsi bygt.
í ræðu og riti er talað um, að
fiskimiðin umhverfis Island sjeu
þau auðugustu í heimi. Aðsókn
erlendra þjóða hingað er skýrasta
sönnun þess, að þetta er ekkert
skrum.
En í landinu hefir lengi set-
ið stjórn, er lítið sem ekki hef-
ir fengist til að sinna því, að þessi
auðsuppspretta hefir að nokkru
leyti verið lokuð þjóðinni. í 10
ár hefir t. d. afkastamesti at-
vinnuvegur vor, togaraútgerðin,
verið rekinn með tapi. Framsókn-
armenn — aþ ekki sje talað um
sósíalista — hafa lokað augunum
fyrir þessu, eins og þetta kæmi
þeim ekkert við. Fyrir tveim ár-
um þóttust þeir þó ætla að byrja
þar viðreisnarstarfsemi. Hún var
með sama brag eins og ef hið op-
inbera tæki sig til og ætlaði að
bjarga sveit, þar sem væru 40
jarðir, leggja þær allar í eyði og
byggja upp 2 nýbýli.
verið út í tap á hverju ári, áttu
að taka þátt í því að gefa mönn-
um Yí andvirði tveggja nýrra
tögara, ef eiphver kynni að vilja
taka við þeirri gjöf. Það vildi
hana enginn. Eklci einu sinni hinir
nýríku stjórnargæðingar treystu
sjer til að taka við miljónarf jórð-
ung af opinberu fje, af því því
fylgdi sú kvöð að gera út á auð-
ugustu fiskimið í heimi.
I tvö. ár var landsstjórnin að
komast í skilning um að þetta
bæri vott um, að auðnuvegur þjóð-
grinnar væri brátt á enda runn-
inn, ef þessu hjeldi áfram.
Það þarf miklu staðfestu í sof-
andaskap og inngróið skilnings-
leysi til þess að vakna ekki fyrr.
Og svo er ekki nóg að vakna.
Iljer þarf stefnubreyting í verki.
Eysteinn og komm-
únistar.
ónas Jónsson liefir nýlega sent
kommúnistum tóninn, sagt,
sem er, að óþolandi sje það hverri
þjóð og háski hinn mesti, ef svo
illa tekst til, að undirlægjur er-
lends valds eins og þeir, fái á-
hrifavald og úrslitaaðstöðu með
þjóðinni,
Þarna er þá kominn dauðadóm-
ur nr. 2 yfir Framsóknarstefnuna,
og hefði útvarpsjátning Hermanns
ein verið nóg í bili.
Því enn mun þjóðin muna er
flokkurinn, sem stjórnað er frá
Moskva, gaf út fyrirmæli sín fyrir
síðustu kosningar, að í þeim kjör-
dæmum, sem Framsóknarmenn
væru tæpir, skyldu kommúnistar
styðja þá af öllum mætti.
Á þann- hátt, fyrir stuðning
hinna erlendu flugumanna fjeklc
Framsókn aukinn þingstyrk sinn.
Hermann Jónasson hefir lýst því
hver gifta varð þjóðinni af því,
eða hitt þó heldur. J. J. segir
þessa lífgjafa Framsóknarstjórn-
arinnar ekki samboðna íslensku
þjóðfjelagi.
Síðan hefir komið hljóð úr horni
í málgagni Moskva. Þar hefir
birtst langur harmagrátur um það,
að nú sjeu „hægri öflin“ í Frarn-
sóknarflokknum að tapa trúnni á
Eysteini Jónssyni og fjármála-
stjórn hans. Hætt sje við að liann
verði látinn fara. Þetta yrði
kommúnistum og „kroniskri“
stigamensku þeirra í þjóðmálum
mikill hnekkir. En Eysteinn Jóns-
son þekkist, þó ekki sje nema af
vináttu kommúnista í hans garð.
Kommúnistar þurfa ekki að
óttast, að menn „tapi trúnni“ á
Eysteini Jónssyni núverandi fjár-
málaráðherra. Lengi vel hjeldu
menn að vísu, að hann væri ekki
nema fáviti í fjármálum. En
seinna hefir hið kommúnistiska
úlfstrjmi gægst undan þeirri sauð-
argæru.
Engum er betur trúandi enn í
dag, en Eysteini Jónssyni, til þess
að tortíma „lífsskilyrðum og sjálf-
stæðismöguleikum“ þjóðarinnar.
Það mega „kommar“ eiga. Þeir
þekkja sína.
Samúð og þjóðhugur.
tundum reyna stjórnarflokk-
arnir að kveikja hjá mönn-
um efasemdir um það, að meðal
Sjálfstæðismanna ríki nægilega
mikill samhugur með þjóðinni, til
þess að þeir vilji leggja nægilega
mikið á sig sem þyrfti til veru-
legrar viðrelsnar fjárhag og at-
vinnulífi.
Forsendurnar fyrir þessum get-
sökum eru úr æði lausu lofti
gripnar. Þær eru yfirleitt helber
misskilningur. Því enda þótt Sjálf-
stæðismenn hafi ekki verið, sjeu
ekki enn í dag, ©g verði aldrei
óðfúsir á, að leggja fram offjár
og krafta til þess að núverandi
stjórnarfar geti haldist í landinu,
þá mega þeir Framsóknarmenn,
sem vilja beita sjer fyrir stefnu-
breytingu í atvinnu- og fjármál-
um, vera- alveg vissir um það, að
Sjálfstæðismenn spara hvorki hug-
vit nje krafta, fje að annað, þeg-
ar til þess kemur, af einurð og
alvöru, að b.jarga lífsskilyrðum
þjóðar vorrar og sjálfstæði.
Og hvernig eiga fyrirhyggju-
menn þjóðar vorrar að taka því
með glöðu geði, að óhappamenn-
irnir, sem nú sjálfir eru sumir að
bogna undan ofurþunga synda
sinna, sjen á hverju ári gerðir út
með nesti og nýja skó af skatt-
fje þjóðarinnar til skemdaverka
; sinna.
Gofcf TTlecíaí
HVE ITI

140 lbs.
WMED.AU.ck,;
10 lbs.
WASHBURM-CB03flV C°*
Fyrirliffgjandi
H. EENEDIKTSSOM & CO
Sími: 1228.
EF LOFTUR GETUR ÞAÐ EKKI----ÞÁ HVER?