Morgunblaðið - 18.06.1939, Blaðsíða 2

2
M 0 RGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 18. júní 1939.
Júnínótt á Sviði með b. v. Venusi
Þrjátíu togaraskipstjórar
r •
• •
reyna nyja vorpu
JEG er þess fullviss, að aldrei hefir nokkurt skip
lagt úr íslenskri höfn með eins glæsilega skips-
höfn og togarinn „Venus“, er hann fór frá
bryggju í Hafnarfirði kl. 7.30 á fimtudagskvöld, til veiða
eina sumarnótt hjer út í flóa.
Það var Fiskimálanefnd, sem gerði togarann út þessá för og'
var erindið að reyna nýja botnvörpu, er Englendingur, Mr. Hymus
Jones að nafni hafði komið með hingað, á vegum Fjelags íslenskra
botnvörpuskipaeigenda, og óskaði eftir, að íslenskir togaraskip-i
stjórar reyndu vörpuna.
Varpa þessi er talsvert frábrugðin vörpu þeirri, sem togarar
hjer alment nota
Til þess áð togaraskipstjórar
gætu kynst vörpunni, ákvað
Fiskimálánefnd að fara þessa
veiðiför út í Faxaflóa og bjóða
öllum togaraskipstjórum með í
förina. Jeg fekk að fljóta með.
LAGT AF
STAÐ
Það hafði verið ákveðið að
ieggja af stað frá Hafnarfirði
kl. 6 á fimtudagskvöld, en burt-i
förin frestaðist til kl. 7,30, því
að Fiskimálanefndin, eða menn
úr henni, sem ætluðu með,
mættu ekki til skips á rjettum
tíma.
Skipstjórinn á Venusi, Vil-
hjálmur Árnason, var hinn ró-
legasti í brúnni, þótt biðin yrði
þetta löng, en einhverjir höfðu
orð á því, að þeir könnuðust ekki
við þessa ró hjá Vilhjálmi. Hann
hefði einhvemtíma flautað, og
farið á tilsettum tíma og ekkert
hirt um þá, sem ekki voru mætt-
ir. Vilhjálmur er, sem kunnugt
er, einhver mesti 'fiskimaður á
okkar togaraflota.
En svo, laust fyrir kl. 7,30,
kom Runólfur Sigurðsson skrif-
stofustjóri Fiskimálanefndar og
með honum tveir úr nefndinni,
beir Jón Axel Pjetursson lóðs
og Þorleifur Jónsson í Hafnar-
firði. Fleiri voru ekki mættir frá
nefndinni.
Voru nú festar leystar og lagt
frá bryggju. Aldrei upplýstist
það til fulls, hve margir væru
um borð, en þeir hafa sjálfsagt
verið um 50, þar af um 30 tog-
araskipstjórar úr Reykjavík og
Hafnarfirði, tveir Englendingar,
Mr. Hymus Jones og með hon-
um en3kur skipstjóri, er segja
skyldi fyrir um, hvernig nota
átti hina nýju vörpu. Þarna var
Loftur Bjarnason útgerðarmað-
ur úr Hafnarfirði.
Á leiðinni út var margt spjall-5
að. Einhver togaraskipstjórinní
spurði, hvort skipið mætti ekki
veiða í landhelgi, þar sem þetta
væri rannsóknarför. Jón Axel
svaraði því játandi. „Ertu með
skrifleg leyfi“, spurði skip-
stjóri. „Nei“, svaraði Jón.
„Jæja, þá fiskum við ekki í
3andhelgi“, sagði Vilhjálmur.
Á NÆSTU
MIÐUM.
Eftir rúmlega klukkutíma
stím vár .mið á næstu mið og
tun undi^sujXj nu uof^sdiJis jn.3
áð kasta. Miðið nefndu skip-
stjórarnir við Hlíðarfótinn. Ek'ki
héfði þeim á Fagranesinu þótt
fiskilegt þarna. Engin súla sást,
aðeins nokkrir „múkkar“; 4—
5 togarar voru að veiðum á þess-
um slóðum.
Aðalsteinn Pálsson tók þessa
trollvakt. Er togað hafði verið
tæpan klukkutíma, þótti fiski-
legt; súla framundan og kríu-
ger á bæði borð. Ætlunin var að
toga 114 til 2 tíma, en þegar
búið var að toga klukkutíma
kom skipstjóri og skipaði að
hífa. Skipstjórar óttuðust, að
varpan myndi hafa rifnað, því
þarna var ,,óhreinn“ botn og var
því ákveðið að skoða í vörpuna.
Var nú hífað inn trollið og
biðu allir með spenningi eftir að
sjá, hvað kæmi í nýju vörpuna.
Biðin var stutt. í pokanum voru
15—20 körfur (karfa ca. 70
pund) ; þorskur, ýsa, koli, stein-
bítur og upsi. Varpan var hvergi
rifin.
Var nú strax kastað aftur á
sömu slóðum.
Þótt veiðin væri ekki mikil
eftir fyrsta halið, var hún nægi-
leg til þess að menn þurftu nú
ekki að svelta um borð. En Fiski
málanefnd hafði látið þau boð út
ganga, að þeir sem ekki væru
skráðir á skipið, gætu ekki
vænst þess að fá óþrjótandi mat,
ef ekkert fiskaðist. Glaðnaði því
yfir skipstjórunum og okkur
hinum, er smá-ýsan lá sprikl-
andi á þilíarinu. Pjetur Maack
gerði strax orð fyrir kokkinn ög
lagði fyrir hann hvernig mat-
reiða skyldi ýsuriá. Matseðill
hans var svohljóðandi: Skola af
fis'kinum öll óhreinindi, ekki
fara innan í hann og sjá um, að
hvergi sje hnífstunga í honum;
iáta fiskinn síðan í pott, fullan
af sjó, láta koma vel upp suð-
|una og bera á borð með soðnum
kartöflum og bræddu smjöri.
Kokkurinn horfði fyrst spyrj-;
andi á Pjetur, kannaðist sýnlega
ekki við að fá fyrirskipanir frá
honum þarna um borð. En það
varð aðeins til þess að Pjetur
setti á sig valdsmannssvip og gaf
fyrirskipanir enn ákveðnari. —
Kokkurinn sá þann kost vænst-
an, að gera eins og fyrir hann
var lagt, enda gat hann búist
við, að Pjetur hefði meiri völd
á skipinu en hann raunverulega
hafði.
„Er nokkuð í vörpunni?“
LEYNDARMÁL
Enn var togað. Jeg kom upp
í brú. Þar var Aðalsteinn áfram
við stýrið, og voru þar fyrir
margir skipstjórar. Jeg heyrði
þá tala um mið: Stellir um ....
kirkjan í. . .; jeg fór að nótera
niður hjá mjer í vasakompu. En
þá snýr Aðalsteinn að mjer með
roiklu fasi og segir: „Ertu vit-
laus maður, ekkert mið að
skrifa“. Jeg stakk vasabókinni
strax í vasann og hugsaði, að
best væri að fara í felur með
hana.
Jeg labbaði nú hálfsneyptur
niður í káetu skipstjóra. Þar
voru þá fyrir margir skipstjór-
ar. Þeir voru að ræða um nýju
vörpuna, en töldu of snemt að
leggja nokkurn dóm á hana eftir
fyrSta halið.
„Ekki trúi jeg því, að þessi
varpa sje eins góð og sú franska,
sem jeg heyrði um fyrir nokkr-
um árum“, sagði Ágú=t sripstj.
á Braga. Hann hafði verið hjer
úti í flóa að fiska 0g var fiski-
lóðs með úr landi. Þeir köstuðu,
en fengu aðeins fáa fiska. —
Fransmaður var þar skamt frá,
og fiskaði all-vel. Skipstjóri fór
að ræð;t þetta við fiskiióðsinn;
jú, lóðsinn hafði skýringu á
reiðum höndum. Sá franski
hafði franskt troll. ,,0g jeg skal
segja þjer, að ef þú mistir tölu,
skalt þú vera viss um að ná
henni í næsta trolli“, sagði lóðs-
inn. Svona var franska trollið.
Allir voru sammála um, að nýja
trollið myndi ekki jafnast á við
þetta.
LÍTIL VEIÐI.
FESTUR.
Laust eftir miðnætti, eða kl
I2V2, gaf skipstjóri skipun um
að hífa. Hafði þá verið togað í
tvo klukkutíma. Nú bjuggust
allir vio sæmilegum afla. Voru
menn því alment fyrir vonbrigð-
um. því að einar 12 körfur voru
í pokanmii.
Aðalsteinn hafði staðið troli-
vaktiní! í báðum togunum. Taldi
skipstjóri nú best að gefa hon-
um hvíld, og skipaði Pjetri
Maack að taka vakt. Pjetur
kemur upp í brú. „Hvar erum
við staddir“, sagði hann. Hon-
um var skýrt frá því. „Alt í lagi,
enginn fiskur inn frá; þá er best
að halda út.“ Og nú tók Pjetur
við stjórn og hjelt út á, „Ein-
hverntíma hefði maður skipað
öllum út úr brúnni“, sagði Pjet-
ur, en ekki treysti hann sjer tilj
þess.
Var nú kastað í þriðja sinn
og stefnt út. Og nú var matur
á borð borinn. Varð að hafa þrí-
skift við matborðið. Kokkurinn
hefir sýnilega ekki haft trú
matseðli Pjeturs, því að hann
hafði rjúkandi steik á borðum
með ýsunni. En ýsan þótti hið
mesta sælgæti.
Pjetur bar sig illa í brúnni,
meðan aðrir sátu að snæðingi.
Hann vissi að ýsan var takmörk
uð og menn voru orðnir soltnir.
Loks var Pjetri leyft að skreppa
niður til að borða, en Aðalsteinn
tók stjórnina á meðan. Er Pjet-
ur var nýsetsur við borðið kom
mikill rikkur á skipið. „Festa“,
hrópuðu skipstjórarnir og allir
ruku upp. Var nú ekki annað
að gera en að hífa trollið. Ein
branda var í trollinu og varpan
talsvert rifin. Var talið að það
tæki minst klukkutíma að bæta
(netið.
Hvað skal nú gera? Halda
suður í Garðsjó, og setja út hitt
trollið (skipsins), sem var til-
búið stjórnborða. Var það troll
sett út, og stjórnina skyldu taka
til skiftis Guðmundur Markús-
son og Pjetur Maack.
Var nú togað í áttina suður í
Garðsjó. Eftir ca. tveggja tíma
troll var híft. Enn var varpan
rifin, rjett ofan við pokann. —
Sjiöttungur var í. Nýja trollið
hafði nú verið bætt og var það
sett út aftur. — Eftir klukku-
tíma: Fast! Enn var híft. Væng-
i rinn var talsvert rifinn, þó ekki
svo, að langan tíma tæki að
bteeta. Skipstjórar töldu þessa
festu ekki eðlilega og vildu
kenna vörpunni um.
INN Á AFTUR.
Var nú kl. 7 að morgni og á-
kveðið að halda aftur inn, og
reyna við Brúnirnar. Kl. 7,50 var
kastað og var Aðalsteinn við
stýrið. Hann kvaðst vilja ráða
hvernig togað yrði nú. Var það
samþykt af skipstjóra. Fór nú
Aðalsteinn ótal hlykki og króka
og ekki á færi mínu að fylgj-
ast með hans ferðalagi. Hann
var altaf með kíkirinn á lofti,
ýmist horfði hann á kirkjuturna,
hnúka og dældir á landi, ýmist
á báta og skip á sjónum. Jeg
reyndi ekki að spyrja Aðalstéin
um miðin; taldi best að láta
hann vera í friði.
Nú fóru menn að verða syfj-
nöir og fóru að grafa upp kojur,
hvar sem fundust í skipinu. En
ekki fengu menn frið til að sofa.
Voru menn gerðir út á 5 eða 10
Pramh. á. 7. síðu.
Uppsögn Meníaskólans.
50 stúdsntar
útskrifaðir
í gær
Mentaskólanum var sagt
upp í gær í hátíðasal
skólans. Pálmi Hannesson
rektor flutti ræðu og af-
henti stúdentunum nýju og
gagnfræðingum prófskír-
teini sín.
Nemendafjöldj 1 skólan-um yar
í luuist 260, í .gagnfræðadeild 54
og, lærdómsdeild 206. Þar voru
tíu deildir, einni fleiri en í fyrra,
því 3. bekkur er tvískiftur nú.
50 stúdentar útskrifuðust:
Ur máladeild:
Áslaug Ásmundsdóttir I. eink.
Bergþór Smári ágætis eink. ; !\r
Björn Sveinbjörnsson I.
Erla Geirsdóttir I.
Guðrún Benediktsdóttir I, ; ^
Guðrún Gísladóttir II.
Guðrún Stefánsdóttir II.
Gunnar Guðmundsson II.
Gunnlaugur Þórðarson II.
Halldór Guðjónsson II.
Halldór Þorbjörnsson I.
Helgi Halldórsson I.
Hildigunnur Hjálmarsdóttir I.
Jón Bjarnason I.
Kristbjörg Ólafsdóttir I.
Kristinn Gunnarsson II.
Margrjet B. Hafstein II.
Margrjet Steingrímsdóttir I.
Ólöf Benediktsdóttir I.
Ragnbeiður Baldursdóttir I.
Ragnhildur Halldórsdóttir II.
Richard R. Thors I.
Sigfríður Bjarnar II.
Sigfús H. Guðmundsson I.
Sigurgeir Jónsson II.
Uniiur Samúelsdóttir II.
Utan skóla:
Jóhann Bernhard III.
Logi Einarsson I.
Þorsteinn Vaidimarsson I.
Stærðfræðideild:
Bjarni Jónsson I.
Grímur Jónsson II.
Halldór Grímsson I.
Henrik Linnet I.
Hjálmar Bárðarson I.
ívar Daníelsson I.
Jóhannes Bjarnason I.
Jón R. Guðjónsson II.
Jón Kr. Hafstein II.
Jón Jónsson I.
Magnús Þorleifsson III.
Matthías Ingibergsson I.
Pjetur M. Jónasson I.
Ragnar Þórðarson I.
Sigfús B. Jónsson I.
Sigurður Jónssoii, (sen.) II.
Sigurður Jónsson (sen.) I.
Sigurður F. H. Sigurðsson I.
Sveinbjörn Sveinbjörnsson HI.
Sveinn Þórðarson I.
Þorsteinn Thorsteinsson II.
Þrír þeirra, er fengu hæstu
einkunn, voru: Bergþór Smári 9.03
(ágætis einkunn), Margrjet Stein-
grímsdóttir 8.48 og Ólöf Bene-
diktsdóttir 8.45.
Gagnfræðingar ixtskrifuðust 27
skólanmn. Gagnfræðapróf
ur
þetta var mjög hátt innanskóla
ög þrír þeir hæstu voru: Stefanía
Guðnadóttir með ágætis einkunn
PRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.