Morgunblaðið - 21.10.1939, Síða 5

'ILangardagur 21. okt. 1939.
5
vi
— JftðYgtusblaðtð ——
Ötgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Ritstjörar: Jón Kjartansson og Valtýr Stefánsson (ábyrgBarmaCur).
Auglýsingar: Árni Óla.
ttitstjórn, auglýsingar og afgreitSsla: Austurstræti 8. — Simi 1600.
Áskriftargjaid: kr. 3,00 á mánuBi.
í lausasölu: 15 aura eintakiB — 25 aura meS Lesbók.
KOMMUNISIAR
TÖ.KIN, sein átt. liafa sjer stað
t aindanfarið, eru mjög athyglisverð.
.l»au sýna, að helstu ráðamenn
.kommúnista hjer eru svo háðir
Moskva-valdinu, að þeir verða að
lofa og vegsama alt, sem frá
stjórninni í Moskva kemur, hversu
fjarstætt sem það er öllu því, sem
kommúnistar liafa haldið fram áð-
ar.
Nýliðarnir í kommúnistaflokkn-
nm, þeir Hjeðinn Valdimarsson,
Arnói' Sigurjónsson, Guðmúndur
' Ó. Guðmundsson o. fl., töldu
stefnu þá, sem blað kommúnista
tók gagnvart yfirgangi og drotn-
nnarvaldi einvaldsherranna í
. Moskva, háskalega fvrir íslenskau
- stjórnmálaflokk. Þeir kröfðust
}>ess, að ný stefna yrði upp tek-
in, þar sem Mosltvavaldinu yrði
-sögð upp trú og hollusta og land-
vinningastefna Stalins fordæmd.
En þá risu þeir upp „línudans-
ararnir“ frá Moskva, alþingis-
mennirnir Brynjólfur Bjarnason
- og Einar Olgeirsson og fluttu
i þann boðskap, að Stalin væri með
- aðgerðum sínum nú að ryðja braut
ina fyrir alheimsbyltingu komm-
únismans. Þeir lofsungu Stalin
fyrir vináttusamninginn við Hitl-
• er, sem kom styrjöldinni af stað.
Þeir fögnuðu innrás rauða hers-
: ins í Pólland og töku landsins.
Þeir lýstu hrifningu sinni yfir
■ kúgun smáríkjanna við Eystrasalt.
‘Og þeir ljetu þá bjargföstu von í
Ijós, að þetta væri aðeins byrjun
■ á drotnunarvaldi Stalins. Næsta
• skrefið yrði kúgun Finnlands, með
góðu eða illu, en þá yrði líka op-
rin leiðin yfir til annara ríkja á
Norðurlöndum.
Nýliðarnir, Hjeðinn & Co., sem
treyndu að amla á móti, fengu
• engu um þokað, því að svo að
; segja alt liðið fylgdi boðberum
Moskvavaldsins. Þegar nýliðarnir
sáu, að þeir voru gersamlega ofur-
liði bornir, ljetu þeir niður falla
allan mótþróa sinn og enn verð-
ur það „línan“ frá Moskva, sem
• ollu ræður innan kommúnista-
: f lokksins.
★
Ótrúlegt er, að íslenska þjóðin
• taki því vel, að hjer starfi stjórn-
inálaílokkur, sem er því innilega
vinveittur, að Norðurlöndin verði
svift sjálfstæði sínu og kúguð und-
ír drotnunarvald einræðisins í
.Moskva. Mennirnir, sem hafa slíkt
kugarfar, sitja á svikráðum við
,-sína eigin þjðð.
Tslensk stjórnarvöld hafa til
"jþessa látið starfsemi kommúnista
■afskiftalausa, enda þótt vitað væri
. og saimað, að þeir ynnu gegn ís-
f.Ienskum hagsmunum. En þegar svo
«r komið, að kommúnistar gerast
berir að því, að vinna gegn hags-
munum Norðurlanda, og beinlínis
• stuðla að því, að ráðist sje með
ofbeldi á sjálfstæði Norðurlanda-
þjóðanna, þá er vissulega komið
svo langt, að íslensk stjórnarvöld
; geta ekki horft á aðgerðalaus.
Kommúnistar eru að vona, að
sjálfstæði Finnlands verði brotið
á bak aftur. Þegar hrammur ein-
valdans í Moskva hefir kúgað
Finna, með rauða hernum ef ekki
tekst á annan hátt, fagna kornm-
únistar því, að opin sje leiðin yfir
til hinna Norðurlandaríkjanna. Get
ur flokkur auglýst greinilegar land
ráðastarfsemi sína, en kommúnist-
ar gera hjer? Er ekki ástæða fyr-
ir íslensk stjórnarvöld, að kynna
sjer starfsemi kommúnista, áður
en röðin kemur að okkar eigin
landi?
★
En það eru fleiri en valdhafarn-
ir íslensku, sem verða að gefa
gaum starfsemi kommúnista. For-
kólfar Alþýðuflokksins eiga mikla
sök á því, að kommúnistar hafa
náð tökum á ýmsum verklýðsfje-
lögum. Þeir þrjóskast við að gera
skyldu sína gagnvart verklýðsfje-
lögunum, byggja fjelögin upp á
frjálsum lýðræðisgrundvelli og ó-
háð hinum pólitísku flokkum.
Sjálfstæðismenn hafa hváð eftir
annað boðið Alþýðuflokknum sam-
vinnu um þessi mál, en hún hefir
aldrei verið þegin. Þó mun ekki
vera til eitt einasta verklýðsfje-
lag í landinu, þar sem Sjálfstæðis-
menn og Alþýðuflokksmenn eru
ekki í meirihluta, sameinaðir.
Þeim væri því í lófa lagið, að taka
öll völd í verklýðsfjelögunum í
sínar hendur og gera kommúnista
gersamlega áhrifalausa.
En allar tilraunir Sjálfstæðis-
manna til að koma heilbrigðri skip
an á þessi mál, hafa hingað til
strandað á því, að ráðamenn Al-
þýðuflokksins hafa ekki fengist
til að aðskilja verklýðsfjelögin
frá hinni pólitísku starfsemi Al-
þýðuflokksins. Þeir hafa viljað
kúga alla verkamenn undir yfir-
ráð síns flokks, með þeim afleið-
ingum, að kommúnistar hafa hrifs-
að stjórn verklýðsfjelaga í sínar
hendur.
Þeir eru fáráðlingar, Alþýðu-
flokksmenn, ef þeir ekki sjá, að
með þessu vinna þeir ilt verk.
Sjálfstæðismenn eru enn sem fyr
reiðubúnir til samstarfs. En þeir
láta aldrei af þeirri kröfu, að
verklýðsfjelögin verði óháð liin-
um pólitísku flokkum. Verkamað-
uriun á sama rjett til þess og hver
annar þegn landsins, að hafa þá
skoðun í stjórnmálum, er honum
sýnist. Það er þessvegna rangt,
að krefjast þess af verkamönnum
Sjálfstæðisflokksins, að þeir haldi
uppi með fjárframlögum og á ann-
an hátt pólitískri starfsemi, sem
þeir ekki aðhyllast.
Þess vegna verður aldrei vikið
frá kröfunni: Óháð verklýðsf jelög !
Máttur Hitlers í loftinu: Síðari grein
400 þús. manns fram-
leiðaíflugvielar...
-M'
í minium, sem'
aðal efnið, sem
þess að flugvjel í orustu á stríðs-
tímum er ekki álitin endast leng-
ur en 30 iklukkustundir, þá sjá
Þjóðverjar sjer ekki hag í því að
byggja þær með tíu ára endingu
fyrir augum, eins og gert er ráð
fyrir þegar um vanalegar flutn-
inga- eða farþegaflugvjelar er að
ræða.
esserschmitt verk- jminium, sem' er
smiðjurnar“, segir I notað er í flugvjelar. Með rann-
Lawrence Bell, amerískur 'sóknum hefir Þjóðverjum tekist
iðjuhöldur, er framleiðir ! að fullkomna ýms efni, til dæmis
flugvjelar fyrir ameríska ! magnesíum, sem þeir eru komnir
herinn Og ílotann, eru eins|al]ra þjóða lengst í að hagnýta
Og allar nýrri flugvjelaverk- s.ier- gerfigúmmí reynist vel, trje-
smiðjur í Þýskalandi, bygð- þynnur, sem þeim hefir tekist að
ar á VÍð og dreif með þús- sera næstum eins harðar og járn,
und feta millibili Og í svæð- eri1 notaðar í flugvjelar. Vegna
in á milli þeirra eru gróður-
sett sígræn trje.
Sprengjuflugvjel gæti ekki
eyðilagt þær í einni árás.
(Berum þær saman við
breskar flugvjelaverksmiðj-
ur fleiri ekrur undir einu
þaki — áberandi mark).
Þökin eru grænmáluð. Engir
gluggar eru í þökuuum, gluggum
á veggjum er þannig fyrirkomið,
að þeir gefa ekki endurglampa af
tunglsljósi. Sjerhver bygging með
sinni eigin aflstöð er í loftskeyta-
sambandi við hinar.
Heinkel verksmiðjurnar við Or-
anienburgh nálægt Berlín, eru
tveggja ára gamlar. Þjóðverjar
hæla sjer af því, að þær hafi ver-
ið byrjaðar að framleiða flugvjel-
ar sex mánuðum eftir að þeir byrj
uðu á grunninum. Þær framleiða
Heinkel 111, tveggja sæta hrað-
fleyga sprengjuflugvjel, sem er
fær um að fljúga þúsund mílur
með eina smálest af sprengjum,.
lienda þeim niður og koma alla
leið til baka — eða tvær smálest-
ir ef styttra er farið. Þetta eru að
líkindum hraðfleygustu sprengju-
flugvjelar Evrópu, nema að ein
ítölsk gerð sje hraðfleygari.
Þýskaland er álitið eiga 2500 Hein-
kel 111.
★
Verksmiðjan, eins og D. W.
Tomlinson lýsir henni, er „liin
fullkomnasta í veröldinni“. A1
Williams skýrir frá liinum
sprengju- og gasheldu neðanjarð-
ar byrgjum, er hinir 8000 verka-
menn búa í. Hvert byrgi hefir sit.t
eigið eldhús, borðsal, svefnsali,
bað og salerni“. Það eru jafnvel
skrifstofur neðanjarðar, þar sem
vinna getur haldið áfram ótrufl-
Erindi og hljómleikar verða
haldnir í Hafnarfjarðarkirkju á
morgun kl. 5 síðd. Ernisskrá: próf.
Magnús Jónsson, erindi: Endur-
minningar frá Palestínu. Karlakór-
inn Þrestir sjuigur. Friðrik Bjarna-
son organisti leikur á orgel og
Kirkjukórinn syngur.
Þýskaland á flugvjelarnar. Hef-
ir það þá menn til að halda þeim
á flugi ? Já. Flugmenn Þýskalands
eru 206.000. Berið þetta saman við
87.950 er Bretar hafa, 64.650 er
Frakkar hafa.
Til þess að eignast varaflug-
menn, þá æfir National Socialista
flugdeildin alla líklega unglinga
endurgjaldslaust. í því liði eru nú
100.000 meðlimir Hitlers-æskunn-
ar, sem þegar eru eyrnamarkaðir
flugliernum.
Enda þótt Bretar hafi eytt mjög
mildu í endurvígbúnað loftflot-
ans, hefir árangm’inn verið Ije-
legúr. Hinar nýju verksmiðjur
byrja tveimur árum of seint á
framleiðslunni. „Bretarnir liafa
hina svokölluðú Spitfire flugvjel,
sem er líklega eins hraðfleyg og
Messerschmitt flugvjelarnar og að
mörgu sambærilegar við þær. Að
minsta kosti eru Spitfire flugvjel-
arnar svar Breta við Messer-
schmitt flugvjelunum“, segir Law-
rence Bell. „Báðar tegundir voru
framleiddar fyrir tveimur árum.
Þýskaland hafði smíðað 2000 Mess-
erschmitt í ágúst. í ágúst sá jeg
hina sjöttu Spitfireflugvjel koma
út úr verksmiðjunni í Southamp-
ton“.
Breskar verksmiðjur eru barna-
lega auðþekkjanlegar. Captain
uð á meðan á loftárás stendur“, I Liddle Hart, frægur breskur hern-
bætir S. Paul Johntson við. „Jeg
skoðaði rúmin, neðanjarðar spít-
alana, eldhúsin, í einu löngu skrefi
svo að segja. Það, sem að síðustu
gerði mig dálítið undrandi, var
það, að á hverju af þessum litlu
neðanjarðar skrifborðum voru
þrír vel yddir blýantar, mjúkir,
meðalharðir og harðir, á bakka,
er stóð beint undir ljósinu. Fvrir
öllu var nú sjeð.
Um 400.000 menn vinna við
þýska iðnaðinn, 160.000 búa til
flugvjelar, hinir mótora, hreyfla,
hergögn og allskonar vjelahluti.
Aðeins til samanbnrðar: í Banda-
ríkjunum 1938 bygðu 36.000 menn
3500 flugvjelar af ýmsum gerðum.
Hvar fjekk Þýskaland hráefni
til að skapa þenna ógurlega loft-
flota? Það hefir gnægð af alu-
aðarráðunautur, segir: „Breskar
verksmiðjur, sem framleiða flug'-
vjelar, vjelar og aðrar hernaðar-
nauðsynjar, halda uppteknum
hætti með að byggja heilar ekrur
undir sama þaki, sem er það stórt
mark, að vandalítið er að liitta í
loftárás.
Verulega óhernaðarlegur hugs-
unarháttur, sem tekur meira tillit
til framleiðslu á friðartímum og
þæginda fremur en hugsa um hætt
una, sem verksmiðjurnar eru f á
ófriðartímum og reyna að afstýra
því sem best með því að reyna að
láta sem minst á þeim bera og
reyna að fela þær. Hinar nýbygðu
hernaðarflugstöðvar eru miklu
auðsjeðari úr fjarlægð en hinar
þýsku, vegna hinna auðkennilegu
lita bygginganna og með því að
vaurækt hefir verið að fela tak-
mörk flugvallanna.
★
Þýskaland tekur lofthernaðinn
alvarlega. Yfirvöld loftvarnanna
fluttu fólk burtu úr nokkrum
þorpum í norðaustur Þýskalandi
og gerðu tilraunir með því að gera.
ákafar sprengju- og gasárásir á
þessi þórp. Hinar einu mannverur
sem eftir voru skildar í þorpun-
um, voru nokkrir menn í sjerstak-
lega bygðum stálskýlum til próf-
unar og athugana. Samskonar stáí-
skýli og þessi átti. ef þau stæðust
raunina, að bygg'ja í þýskum göt-
um um alt, lanclið fyrir athuguna-
stöðvar. Frá þessari tilraun og
þeirri reynslu, sem fjekst á Spáni,
hafa loftvarnir náð einkennilega
mikilli fullkomnun. Miljónir Þjóð-
verja eru innritaðir í ioftvarna-
liðið. Hvert lnis liefir sinn yfir-
mann. Allir æfa sig. Það hefir ver
ið látið mikið af því, að það sje
hægt að koma fólkinu af götum
Berlínar í loftárásarskýli á tveim-
ur mínútum. Yiðbúnaður við loft-
árásum er eins fullkominu eins og
Breta er ófullkominn. Og hvað
þýðir þetta alt? Það þýiðr, að
Þýskaland, voldugast í loftinu, er
voldugast í Evrópu. Meðan sjer-
fræðingar í lýðræðislöndunum
voru með allskonar hugleiðingar
um hlutverk lofthers, þá hygðu
Þjóðverjar lofther, sem tók af all-
an vafa. Mátað á landi, og hindr-
að á sjó, sneri það sjer að þriðju
víðáttunni og smíðaði hið hræði-
legasta vopn, sem veröldin hefir
nokkru sinni liorfst í augu við.
★
Ekkert, sem hefir verið aðhafst
á Spáni eða í Kína, gefur minstu
hugmynd um þær sltelfingar, sem
sprengjuárás, gerð af sterkum loft-
flota á stóra borg hefði í för með
sjer. Mestur fjöldi flugvjela yfir
Bareelona var 54. Það er til óvje-
fengjanleg skýrsla um, að Hitler
hafi sagt Chamberlain, að hann
væri reiðubúinn að senda 50
sprengjuflugvjelar yfir London,
sjerhverja með tvær smálestir af
sprengjum, á liverjum klukkutíma
í tuttugu og fjóra tíma á dag.
Hann hefði getað það. Spánn hef-
ir verið tilraunastöðin, það er alt
og sumt. Til dæmis: Aðeins átta af
nýjustu sprengjum Þýskalands var
kastað yfir Barcelona. Hver
sprengja drap livert mannsbarn,
sem var innan áttunda parts úr
mílu og olli slysum í mílufjórð-
ungs fjarlægð. Þegar yfirvöldin í
London fóru að athuga möguleik-
ana. fóru þau fram á það við spít-
alana að finna upp ráð til að ta.ka
á móti e.inni miljón slasaðra
fyrstu vikuna í stríði. Auðvitað
getur engin borg hjúkrað miljón
slasaðra manna.
Mun Þýskaland leggja út í árás
á London? Enginn hernaðarfróð-
ur maður efast eitt augnablik um
FR&MH. Á SJÖTTU SÍÍHT.