Morgunblaðið - 15.02.1942, Side 5

Sumtudagur 15. febrúar 1942
5
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Slgfús Jónsson.
Ritstjórar:
Jön Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrg'öarm.).
Auglýsingar: Árni Óla.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiösla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald: kr. 4,00 á mánuöi
innanlands, kr. 4,50 utanlands.
í lausasölu: 25 aura eintakiö,
30 aura með Lesbók.
Þingið
ALÞXNGI kemur saman á
morgtín. Er ])að fjárla^a-
þing. En auk fjárlaganna fær
})ingið að sjálfsögðu mörg stór-
mál önnur til meðferðar, þ. á. m.
dýrtíðarmálin, sem nú eru efst á
dagskrá.
Það er skamt síðan þingið
fjailaði um dýrtíðarmálin. Það
var á aukaþinginu í nóyember s.
'!. Gekk all róstulega til þar,
sem kunnugt er. Stjórnin fór, en
kom aftur, án þess þó að sam-
komulag næðist mn lausn deilu-
málanna. Ráðherrar Framsóknar
fóru inn í stjórnina með þeim
skilaboðum, að þeir væru'ábyrgð- .
arlausir gagnvart öllum aðgerðum
í dýrtíðarmálunum! Þó settu þeir
það skilvrði við endurkomu sína,
að vísitölunni yrði haldið óbreyttri
til næsta þings. Sjálfir rufu þeir
þetta heit strax að þinginu loknu,
með stórfeldri verðhækkun brýn-
wstu nauðsynja. Afleiðingin varð
sú, að vísitalan tók stórt stökk
upp á við.
Á aukaþinginu bundust Sjálf-
stæðismenn og Alþýðuflokksmenn
samtökum um, að fara hina
frjálsu leið í dýrtíðarmálunum.
Samkvæmt henni skyldi verðbólg-
unni haldið niðri með því, að
grunnkaup og afurðaverð lijeldist
óbreytt. Þetta samkomulag stóð
þó ekki nema til áramóta. Þá
sveik Alþýðuflokkurinn og tók að
berjast fyrir því, að grunnkaup
hækkaði stórlega.
Með komu hins nýja árs var þá
svo ástatt, að báðir samstarfs-
flokkarnir, Framsókn og Alþýðu-
flokkurinn, höfðu svikið loforðin
og fyrirheitin, er þeir gáfu á
; aukaþlnginu.
Sjálfstæðisflokkurinn hjelt samt
baráttunnl áfram og fevndi að
ná samkomulagi um lausn dýrtíð-
armálarma. Eftir nokkurt þóf
'fókst að ná samkomulagi við
Framsóknarflokkínn, þar sem tek-
In var upp stefna hinnar frjálsu
leiðar, en nú með stuðningi lög-
'gjafar, vegna svika Alþýðuflokks-
ins við málstaðinn. Þannfg standa
málin nú, er þingið tekur við
.þeim.
'Sjálfstæðisflokkurinn hefir korn
’ið hreint frarn í þessum málum.
Ilann hefir fengið því áorkað, að
xdýrtíðarmálin verða leyst með
alþjóðarhag fyrir augnm. Hann
íhefir trygt verkamönnum og
Xlaunþegum fulla dýrtíðaruppbót,
<-ef dýrtíðin vex áfrarn. Hann hef-
ir trygt framleiðenduin* hækkað
verðlag, ef framleiðslukosti^aður-
inn eykst. En alt verðlag, er-
lendra og innlendra nauðsynja,
verður háð ströngu eftirliti og
Siandahófsstarf verðlagsnefnda þar
með úr sögunní.
Nú er eftir að vita hvort þing-
inu tekst að halda áfrani því
;-starfi, sem hafið er.
Heimdallur
*
Avarp formanns
Ert þú Heimdellingur? Það er margt ungt fólk í Reykja-
vík, sem svarar þessari spurningu játandi, og þar að auki
mikill fjöldi, sem áðnr fyrr hefir verið í Heimdalli, en það
er lögmál þeirra, er starfa í æskulýðsfjelögum, að hverfa
þaðan á ákveðnum tímamörkum.
Það eru á morgun, þann 16. febrúar, liðin 15 ár frá stofn-
un Heimdallar, fjelags ungra Sjálfstæðismanna í Reykjavík.
Þetta eru merk tímamót, er vitna um þá staðreynd, að í
15 ár hefir unga fólkið í höfuðstað landsins haldið uppi fje-
lagslegri baráttu fyrir hugsjónnm og framgangi sjálfstæðis-
stefnunnar í landsmálum og bæjarmálum.
. f þessari baráttu hefir æska höfuðstaðarins verið á hollri
framfarabraut. Hún hefir lagt rækt við þá eiginleika, sem
eru giftudrjúgir: bjartsýna trú á eigið framtak og atorku-
Stefnuskrá
Afjelagsfundi Ileimdallar, 13. febrúar 1931, var samþvkt
sjerstök stefnuskrá fyrir fjelagið, sem staðið hefir óhögguð
til þessa. Nú hefir hiiis vegar þótt ástæða til þess að
endurskoða þessa stefnuskrá, vegna þess að kringnmstæður eru á
margan hátt breyttar og ýms baráttumál fjelagsins, sem þá voru á
oddinum, komin í framkvæmd. Stjórn fjelagsins og sjálfboðaliðið
hafa framkvæmt endurskoðun stefnuskrárinnar, og verður hún lögð
fyrir aðalfund fjelagsins annað kvöld.
Stefnuskráin lýsir djarfhuga fyrirætlunum og felur í sjer
mörg og mikil verkefni á næstu árum.
Eins og stjórn og sjálfboðalið hafa gengið frá henni, er hún
þannig:
Markmið fjelagsins er að herjast fyrir þjóðlegri og víðsýnni,
framfarastefnu í landsmálum, með hagsmuni allra stjetta og öfluga
sameiningu þjóðarinnar fyrir augum.
Grundvöllur stefnu þess er frelsi og sjálfstæði þjóðar og ein-
staklings, sjereignarskipulag og jafnrjetti allra þjóðfjelagsþegn-
anna.
Einkum vill fjelagið beita s.jer fyrir því:
1. Að stofnsett verði lýðveldi á íslandi.
2. Að í því tilefni fari fram grundvallar epdnrskoðun á stjórnar-
skránni, er miði að því í hvívetna að endurbæta og tryggja
þingræði og lýðræði í landinu.
3. Að lögð sje áhersla á, að kosningalöggjöf og kjördæmaskipun
sje færð í það horf, er sje’ lýðræðinu samboðið og tryggi, að
þingfylgi sje á hverjum tíma í samræmi við þjóðarfylgi.
4. Að í skólum landsins og með frjálsum samtökum sje hafist
handa um raunhæfa þjálfun í lýðræðislegum þegnskap með auk-
inni þjóðfjelagslegri fræðslu og meiri þekkingu einstaklinga á
stjórnmáMegum viðfangsefnum, sem lýðræðisþjóðskipula.gið
grundvallast á.
5. Að íslensk þjóðrækni sje glædd og efld og æska landsins örfuð
til viðbúnaðar og varnar gegii þeim hættnm, sem nú steðja að
hinum þjóðlegu verðmætum.
6. Að unnið sje ötullega að því, að trvggja fjárhags- og atvinnulífið
gegn umróti því, sem leiðir af völdum styrjaldarinnar, með öfl-
ugum aðgerðum gegn dýrtíðinni og söfnun fjár í sjóði iil þess
að mæta erfiðleikum þeim, sem ætla má, að fyjgi í kjölfar
styrjaldarinnar.
7. Að mikil áhersla sje lögð á greiðslu ríkisskulda, sparnað í
rekstri þess opinbera, og að fjárveitingavaldið sje raunverulega
1 höndum Alþingis.
8. Að gætt sje fylsta samræmis í aðgerðnm ríkisváldsins gagnvart
bæjar- og sveitarfjelögum, sjerstaklega varðandi álögur og styrk-
veitingar þeim til handa.
9. Að gagngerð endurskoðun fari fram á alþýðutryggingarlöggjöf-
inni og bætt sje úr þeim göllúm, sem á henni eru, og sjúkra-
tryggingarnar sjerstaklega endurskoðaðar með það fyrir augum.
að gera trvggingarnar ódýrari og þannig úr garði,v að læknis-
hjálpin komi að rjettum notum.
10. Að opinberum styrkjum til gamalmenna sje komið á betr:
grundvöll en er, með heilbrigðum ellitryggingum, og athugað
sje, hvort ekki sje unt, að almennar ellitryggingar komi til
framkvæmda fyrr en alþýðutryggingarlögin gera ráð fyrir.
11. Að vegna alþýðutrygginganna og annarar tryggingarstarfsemi í
landinu sje sjerstaklega lagt kapp á að, viðhalda stöðugu pen-
ingagildi og barist gegn þeim afleiðingum vaxandi dýrtíðar, er
leiða að verðhruni peninganna, þar sem iðgjaldagreiðslur til
trygginganna og myndun tryggingarsjóða, koma annars ekki að
tilætluðum notum.
12. Að aukin tækni og vísindi sjeu fa:rð atvinnuvegunum og lifn-
aðarháttum landsmanna fyllilega. í jiyt, einkum jtar sem arðbær
framleiðsla hefir reynst atvinnuvegunum örðug.
fimtán ára
semi, virðingu fyrir heilbrigðri sjálfsbjargarlöngnn og lotn-
ingu fyrir frelsi og sjálfstæði. Hún hefir hneigt vilja sinn
að því boðorði, sem kemur fram í þessum orðum:
„— átakið skapar afl og þrótt,
í erfiði dagsins skal gæfan sótt“.
Nú steðja meiri hættur að þjóðlífi okkar, en áður fyrr, og
sjerstaklega er Reykjavík umsetin margvíslegum voða.
Á slíkum stundum er heilbrigt starf í þjóðhollum fjelags-
skap ungra kvenna og manna ómetanlegt öryggi hins ís-
lenska málstaðar.
Um leið og horft er yfir liðin starfsár Heimdallar, er hitt
meira um vert, að láta sjer ekki sjást yfir að horfa fram á
veginn til nýrra verka og góðra afreka.
Heimdallur heitir enn sem fyrr á æsku Reykjavíkur til öfl-
ugra samtaka innan f jelagsins.
Ef þú ert ekki Heimdellingur, skaltu gerast Heimdellingur.
í því felst góður ásetningur um þjóðholt starf.
JÓHANN HAFSTEIN.
Heimdallar
13. Að ungir memi sjen styrktir til náms erlendis í hélstu nýjungum
á sviði atvinnuvéganna, og að efld verði og fullkomuuð deild I
íslenskum atvinnufræðum við Háskóla Islaiuls, jafnframt þvi,
sem fjölgað verði að öðru levti deildum við Háskólann eftir því,
seni þarfir atvinnulífsins krefjast.
14. Að yfirráð atvinnufyrirtækja í landinu verði í höndum ís-
lenskra ríkisborgara.
15. Að unnið sje að auknum skilningi og samúð milli verkamanna.
og vinnuveitenda, enda verði tafarlaust Ixraðað athugunum og
framkvæmdum Alþingis á því, að verkamenn geti öðlast hlut-
deild í arði þeirra fyrirtækja, sem þeir vinna við, þar sem því
verður við komið.
16. Að hin faglegu stjettasamtök sjeu laus úr öllum tengslum við
einstaka pólitíska flokka og meðlimir þeirra njóti hliðstæðra.
rjettinda og jafnræðis.
17. Að unnið sje að því að efla heilbrigt samband milli kaupstaða
og sveita, er bjrggist á gagnkvæmum skilningi á sameiginlegum
hagsmunamálum þessara tveggja aðila þjóðlífsins, að framfara-
mál þeirra haldist í liendur, afxxrðasölu og öðrum viðskiftum
sldpað með fxillxxm skilningi og jöfnu tilliti til hagsmuna beggja.
18. Að samskipti æskuxinar til kaupstaða og sveita sjeu örfuð með
það fyrir augixm, að unga fólkið öðlist senx víðtælcasta þekkingn
á þjóðlífihu í heild, með gagnkvænxri kynningu, er jafnframt
styrki sanxlxeldni þjóðarinnar.
19. Að trygðir sjeu sem best. má verða markaðir íslenskra sjávar-
afurða, þær verkaðar eftir kröfum nútímans-, og að sjávarút-
vegurinn ixjóti á hverjum tíma þeirrar aðstöðu af lxálfu þess
opinbera, er byggist á fullum skilningi á gruiidvallar þýðingn
þessarar atvinnugreinar fyrir efnahagslíf Jxjóðarinnar.
20. Að lagt verði kapp á að efla íslenskan iðnað og iðjn, einkum
þar sem hagnýtt eru innlend hráefni.
21. Að stefnt sje *að því, að á hverjmn tíma ríki eins xnikið frelsi
í verslnn og víðskiftum og unt er, og algert jafnrjetti' sje
ríkjandi fyrir alla aðila viðskiftalífsins, kaupmenn og kaup-
fjelög og hverja aðra, enda sje lagður niður sjerhver sá atvinnn-
rekstur ríkisins, sem fer í bága við eðlilegt athafnafrelsi ein-
stakliuganna.
22. Að bættar sjeu og samræmdar samgöxigur á laudi, sjó og í
lofti, og sjerstaklega lögð áhersla á að styðja og efla djarflega
þá starfsemi, sem þegar er hafin með flugferðir innanlands.
23. Að gerðar s.jeu öflugar ráðstafanir til þess að gera ungu fólki
auðveldara en mj er að korna upp byggingum og að stofna á
þaun liátt sjálfstæð heimili.
24. Að strangar kröfur sjeu gerðar til heilbrigðs og frjálslegs rjett-
ai’fars í landinu, og að skipaður verði' opinber ákærandi.
25. Að í opinberum embætta- og stöðuyeitingum sje fylgt settum.
reglum, þar sem lagt sje til grundvallar mat á hæfileikum og
nientun, jafnhliða fenginni reynslu.
26. Að í skólum landsins sje lögð rík áhersla á haldgóða þekkingu,
einkum í þjóðlegum og hagnýtum fræðum, skólamálunum komið
í fast kerfi og trygt, að hin almenna fræðsla veiti öllum jafna
aðstiiðu til lærdóms og mentunar, án þess að misimmandi efna-
hagxxr foreldra veiti forrjettindi og sjerstöðu og skapi óheilla-
vænlega uppeldisþróun innan veggja skólanna.
27. Að heilbrigðislöggjöfin verði endurbætt og heilbrigðisráð stofnað,
er hafi eftirlit með öllum heilbrigðismálum í landinu.
28. Að uppeldismálin sjeu tekin til x-ækilegi-ar rannsóknar og leitast
verði við að þroska einstaklingseðli og sjálfstæða hugsun unglinga
og bai-na og glæða ættjarðarást þeirra.
29. Að íþróttalífið sje eflt og hætt og æska landsins alin npp í
reghxsemi og hófsemi og ræktarsemi við líkamshreysti og heii-
brigði, enda njóti öll frjáls og óháð æskulýðssanitök, sem vinna.
að þessu nxarki, rækilegs stuðnings þess opinbera.