Morgunblaðið - 05.03.1946, Blaðsíða 1

KANADANJÓSNIRNAR FYRIR-
SKIPAÐAR FRÁ
N. «*.
Úeirðir í Teheran vegna land-
setu rússneska setuliðsins
Rússar rjúfa samninga um
-áf að flylja brofl her sinn úr
landinu.
Teheran í gærkvöldi. Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
TIL ÓEIRÐA KOM fyrir utan persneska þingið í dag í sam-
bandi við þá yfirlýsingu rússnesku stjórnarinnar, að rússneska
setuliðið í landinu verði ekki flutt heim, eins og ráð er fyrir gert
i samningum og loforðum Rússa, en samkvæmt þeim áttu Rússar
að fara með her sinn frá Persíu 2. mars 6.1., Bretar hafa haldið
sín loforð og flutt herlið sitt frá Persíu.
Mannerhelm forseti
MOSKVA
Einn njósnari játar sekt sína
Yfirlýsing Kings forsætís-
ráðherra
OTTAWA í gærkvöldi. — Einkaskeyti til Morgunblaðs-
ins frá REUTER.
MACKENZIE KING, forsætisráðherra Kanada, skýrði frá því í
dag opinberlega, að það sje sannað, að njósnir Rússa í Kanada
voru framkvæmdar samkvæmt skipun frá Moskva. Konimgleg
rannsóknarnefnd, sem rannsakað hefir málið, hefir fyrirskipað
málshöfðun gegn fjórum mönnum. Tvær konur eru meðal hinna
ákærðu og hefir önnur konan játað sekt sína og viðurkennt að
hún hafi unnið að njósnastarfsemi fyrir Rússa. Karlmennirnir,
sem ákærðir eru, voru kapteinn í hernum og raffræðingur, sem
vann að radarrannsóknum.
Vekur ugg í London og
Washington.
Þessi samningsrof Rússa í
Persíu hafa valdið nokkrum
ugg í London og hefir Bevin
utanríkisráðherra lýst því yf
ir, að hann hafði beðið sendi-
herra Breta að biðja um skýr
nigu á þessum samningsrof-
um Rússa.. Ennfremur til-
kynnti Bevin að hann stæði
í nánu sambandi við Byrnes
utanríkisráðherra um mál
þetta.
Breska stjórnin frjetti fyrst
um þá ákvörðun Rússastjórn-
ar að halda ekki samninga
um brottfluíning setuliðs frá
Persíu. gegnum bresk blöð,
en ekki eftir venjulegum
diplomatiskum leiðum. •
Rússar gengust inn á að
flytja herlið sitt brott úr
Persíu með samkomulagi, er
gert var á sínutn tíma á Teh-
Persum var heitið því, að alt
erlent setulið myndi hverfa
úr landi 6 mánuðum eftir
stríðslok og síðan var þetta
loforð endurnýjað með samn-
ingi í september í haust, þar
sem bandamenn gengust inn
á að flytja alt herlið sitt úr
landinu fyrir 2. mars 1946.
Samningsrof Rússa og þaul-
seta setuliðs þeirra í Persíu
vekja að vonum athygli um
allan heim og þykja ill tíð-
indi.
EIGA AÐ VERA FÍNIR
LONDON: Besti sverðasmið-
ir og gimsteinasmiðir í Lenin-
grad eru önnum kafnir við að
smíða sverð handa marskálkum
Sovjetríkjanna. Eiga þeir að
bera sverð þessi við hina nýju
viðhafnarbúninga sína.
sep a! sjer
Helsingfcfrs í gær.
GUSTAV MANNERHEIM
forseti Finnlands sagði af sjer
embætti í dag.
Maðnerheim
hefir verið
veikur undan
farna mánuði
9g fór hann í
haust til Ma-
deira sjer til
heilsubótar,
en er kominn
heim til Finn
lands fyrir
skömmu.
Mannerheim
var yfirfor-
ingi finska hersins, er Rússar
rjeðust á Finna 1939 — og aft-
ur er Finnar fóru í stríðið með
Þjóðverjum.
Uppþof í álexandria
ALEXANDRÍA í gærkvöldi:
— í dag kom til uppþots hjer
í borginni og urðu alvarlegir
árekstrar milli egypsku lögregl
unnar og bresku lögreglunnar
annars vegar og egypskra borg
ara hinsvegar, sem vildu sýna
andúð sína á Bretum. Vitað er,
að tveir breskir lögregluþjónar
voru barðir til bana og 8 Egypt
ar hafa látið lífið, en um 200
manns særst.
Uppþotið hófst með því, að
Egyptar rjeðust á breskan
flotaspítala og kveiktu í hon-
um. Stjórnin hafði bannað all-
ar hópgöngur í dag, en dagur-
inn var sorgardagur í Egypta-
landi til minningar um stúd-
enta þá, sem fórust í óeirðun-
um á dögunmu.
I Kairo hefir alt verið með
kyrrum kjörum í dag.
Brelar verða að
hafa slóran her
næsía ár
LONDON í gær: — Attlee
forsætisráðherra skýrði frá því
í dag' í umræðum um landvarna
mál í neðri deild breska þings-
ins, að Bretar yrðu að hafa stór
an her næstu ár og ungir menn
yrðu kallaðir í herinn áfram
eins og verið hefir, þó ekki sje
vitað, hve lengi þeir þurfi að
þjóna.
Attlee sagði, að Bretar hefðu
enn miklar og margar skyldur
víðsvegar um heim. Hernám
Þýskalands krefðist mikils
hers, því það væri ekki hægt að
ganga fram hjá þeirri hættu,
að til óeirða og jafnvel uppþota
gæti komið þar í landi.
Attlee sagði, að í lok júní-
mánaðar næstkomandi myndi
her Breta nema 1.900.000
manns, en í lok ársins vonað-
ist hann til þess, að 175.000
manns yrðu í flotanum, 650 þús
und í landhernum og 275 þús.
í flughernum. — Reuter.
Mikiil matvælaskort-
ur í Þýskalandi
London í gærkvöldi.
ATTLEE forsætisráðherra
mun ræða við Montgomery
marskálk á morgun um mat-
vælaástandið á hernámssvæði
Breta í Þýskalandi, en mat-
vælaskortur er þar nú mjög til
finnanlegur. — Montgomery
kom nýlega til London til að
ræða við bresku stjórnina um
hið bága ástand í þessum efn-
um í Þýskalandi. — Reuter.
Talið er víst, að í yfirlýs-
ingunni verði lýðræðisflokkar
Spánar hvattir til að gera það,
sem í þeirra valdi stendur til að
gefa spönsku þjóðinni kost á
að velja sjer sína eigin stjórn
og þar með leggi lýðræðisríkin
blessun sína á, að lýðræðisflokk
arnir reyni að hrinda Franco
völdum.
Brelar og Frakkar
(ara frá Sýrfandl
PARÍS í gær: — Tilkynnt var
í París í dag að nefnd fulltrúa
frá bresku stjórninni og
frönsku stjórninni, hefði komið
sjer saman um að Bretar og
Frakkar flytji lið sitt burt frá
Sýrlandi. Eiga brottflutningar
hersins að hefjast 11. þ. m. og
verða lokið 30. apríl.
Ekki er búið að taka neina
ákvörðun um brottflutning her-
liðs frá Lebanon. —Reuter.
BEDINN AÐ KOMA AFTUR
LONDON: Forgöngumenn
um hljómlist í Berlín, hafa boð
ið hljómsveitarstjórann fræga
Furtchtwángler, að koma þang
að aftur. Hann hefir að undan-
förnu dvalið í Vínarborg.
Brjefaviðskifti Francos og
Hitlers.
Bandaríkjamenn komu.st yfir
brjefaviðskifti Francos og Hitl-
ers í sumar í Þýskalandi og
hafa þessi brjef nú verið send
frönsku stjórninni. í brjefum
þesum, sem eru frá 1940, 1941
Frairih. á 2. siöu.
Njósnuðu'um ferðir
amerískra her-
manna.
Rússar vildu ekki aðeins fá
upplýsingar um atóm-leyndar-
málið, radar og önnur tæknis-
leg málefni,held
ur sóttust þeir
líka eftir upp-
lýsingum um til
flutninga amer-
\skra hermanna,
sem vérið var
að flytja til
Kyrrahafsvíg-
stöðvanna og frá
beim. Var gefin
skipun um það
frá Moskva í
Wiliiam ágústmánuði s.l.
MacKenzie Klng
----að þessum upp-
lýsingum skyldi safnað.
Það voru starfsmenn rússn-
eska sendiráðsins í Ottawa, sem
fengu Kanadamennina til að
njósna fyrir sig.
Ekki munu Rússar hafa
greitt njósnurum sínum mikið
fje fyrir landráðastarfsemina.
heldur unnu njósnararnir land
ráð sín af pólitískum ástæðum,
eða til þes« að vera góðir
kommúnistar.
Njósnari tekinn
í Bretlandi.
í sambandi við þetta njósna
mál er þess getið í frjettum
frá London í gærkveldi, að
þar í landi hafi verið tekinn
fastur maður nokkur, sem
hefir njósnað fyrir erlenda
þjóð í Bretlandi. Er það kenn
ari við mentaskóla í London.
Er búist við að njósnamál
þetta muni vera enn víðtæk-
ara, en látið hefir verið uppi
til þessa og að búast megi
við handtökum í Bandaríkj-
unum.
Lýðræitisríkin þjarma ú Franco
LONDON í gærkvöldi: — Yfirlýsing sú um afstöðu lýðræðis-
ríkjanna til stjórnar Francos hersöfðingja, sem beðið hefir verið
eftir undanfarna daga, mun verða birt á morgun (þriðjudag).
Undir yfirlýsinguna munu skrifa Frakkar, Bretar og Banda-
ríkjamenn. Búist er við að í yfirlýsingunni verði þjarmað mjög
að Francomg stjórn hans, en lögð meiri áhersla á að Franco láti
af völdum, heldur en að víta hann persónulega.