Morgunblaðið - 08.05.1946, Síða 5

Einn af kunnustu skíðastökksmönnum
Norðmanna í Reykjavík
Sitthvað um innlenda og
erienda knattspyrnu
HEFIR þú heyut að Per Coll
er stad.dur í Reykjavík? sagði
Norðmaður við mig á dögun-
um. Jeg komst að því að hann
ioýr að .Hótel Borg og er hjer
í viðskiftaerindum. Per Coll er
27 ára og var fyrir stríð einn
af bestu skíðastökksnönnum
Norðmanna. Hann tók meðal
annars þátt í Holmenkolienmót-
inu 1937, ’38, 39 og ’40 og var
venjulega ofarlega. Hann hefir
unnið mörg landsmót í Noregi
og tók bátt í miiliiandakeppni
við Finna 1938. Hann er með-
limur í Ullern Skiklubb við
Oslo. Coll er útskrifaður frá
Verslunarskólanum í Bergen -
Dipl., N.H.H.
— Viljið þjer segja okkur
eitthvað frá íþróttalífinu í Nor-
egi á styrjaldarárunum, spyrj-
um við Per Coll og komst hann
þannig að orði:
Nasistar gátu ekki kúgað
íþrórtamcnnina.
— Þegar hin fimm ára langa
nasistanótt gekk yfir Noreg
1940, kæfði hún allt opinbert
íþróttalíf í landinu. Um haustið
það ár ákvað „herraþjóðin“ að
skipuleggja skyldi íþróttirnar
eftir nasistiskum fyrirmyndum
og árangurinn varð sá að norsk
ir íþrottamenn hættu að taka
þátt í opinberum íþróttamót-
um. Þjóðverjum var ljóst hvað
það yrði mikið áróðursatriði
fyrir þá, ef þeir gætu fengið
íþróttamenn til að taka þátt
í íþróttamótum nasista og
lögðu hart að okkar fremstu
íþróttamönnum að taka þátt í
mótum. Sjerstaklega var lagt
að tveimur heimsmeisturum á
skíðum, þeim Birger Ruud og
Lars Bergendahl og þeim hótað
með fangabúðavist ef þeir Ijetu
ekki undan. En íþróttamenn
irnir stóðu fast við sinn keip
og Þjoðverjar náðu engum ár-
angri. Lars Bergendabl gekk
síðar, eins og margir okkar
bestu skíðagöngugarpa, í sendi
þjónustu milli Noregs og Sví-
þjóðar. Þessir skíðamenn fluttu
kynstrin öll sf skotfærum og
sprengiefni yfir landamærin
frá Svíþjóð til heimaliðsins,
sem að miklu Ieyti var samsett
af íþróttamönnum. íþrótta-
menn lögðu nú aðaláhersluna
á að æfa sig til þess að vera
sem best færir um að vinna
íyrir fósturjörðina
íþróttakeppni á laun.
íþróttakepni fjell þó ekki al-
veg niður styrjaldarárin. Á laun
voru haldin íþróttamót, þar sem
mörg hundruð íþróttamenn tóku
þátt í keppni. 1943 komust Þjóð
verjar að því að þessi mót voru
haldin og virtust þeir ótTast að
slíkt myndi torvelda þeiir loka-
Viðtal við Per Coll um
íþróttir í Noregi
styrjaldarárin
Per Coll
sigurinn. Að minsta kosti fór
svo að eftir skíðamót eitt í
Oslo voru um 20 af okkar bestu
skíðamönnum handteknir, þar
á meðal Birger óg Asbjörn
Ruud. Skíðamennirnir urðu að
ganga hinn erfiða gsng til
fangabúðanna í Grini þar sem
þeim var haldið í eitt ár. Margir
norskir íþróttamenn vcru send
ir til kvalastaðaTii\a í Þýska-
landi og komu ekki heim fyr
en eftir styrjaldarlok.
Þann 2. júní 1945 söfnuðust
norskir íþróttamenn saman á
ný í frjálsum Noregi, eftir fimm
löng og erfið ár. Þenna dag var
haldið fjölment íþróttamót í
Oslo og þar gengu 25.000 íþrótta
menn fyrir Olaf krónprms. Því
miður var þarria saknað nargra
af okkar bestu íþróttamanna,
sem höfðu látið lífið í barátt-
unni fyrir föðurlandið.
Aukin íþróttaáhugi.
Áhuginn fyrir íþróttum er nú
meiri en hann hefir nokkru
sinni áður verið í Noregi. Mest-
ur er áhuginn fyrir knattspyrnu
og skíðaíþróttinni Fyrsta opin-
bera skíðamótið eftir st íð var
haldið á nýársdag' í Kor.gsberg,
fæðingarbæ Ruud-bræðranna.
Sigurvegari .varð Birger Ruud,
sem hv ið etfir anne.ð hefir unn-
ið heimsmeistaratitilinn og orð-
ið olympíumeistari á skíðum.
Birger Ruud, sem kom til Is-
lands 1939, er nú 33 ára, en
talið er að hann sje nú betri
en hann hefir áður verið á skíð-
um. Í T'ebrúar varð hann svo
óheppinn að lenda í bílslysi og
meiddist illa á höfði. Hann gat
þess v*gna ekki tekið þátt í
Noregsmeistaramótinu eða Hol
menkollenmótinu, en hann hef-
ir nú náð sjer og var farinn að
keppa á ný í lok vetrarins. í
Tjarveru. hans vaið bróðir hans, ,
Asbjörn Noregsmeistari og sigr-
aði á Holmenkollen. Hann varð
heimsmeistari í skíðastökki
1938.
Á Holmenkollendaginr. varð
ógleymanlegur atburður. 100
þús áhorfendur hyltu konung-
inn, þjóðsöngurinn og konungs
söngurinn var sunginn af 100
þús. röddum og skíðamennirnir
höfðu raðað sjer upp á sljettuna
fyrir neðan stökkpallinn og
mynduðu risastórt H-7, kon-
ungsmerki Norðmanna. Þetta
var einingarmerki allra sannra
Norðmanna í styrjöídir.ni og
var teiknað á húsveggi, götur og
í snjóinn.
í þeim skíðakappgöngu’n, sem
haldnar hafa verið í vetur. hafa
gömul og kunn r.öfn Komið
fram á ný, t d. Lars Bergen-
dahl, Olaf Ökern og Sigurd
Vestad Auk þess eru margir
nýir skíðagöngumenn, sem við
gerum okkur miklar vonir um.
Besti slalom og brun maður
okkar frá árunum fyrii stríð,
Andreas Wyller, er því miður
meðal þeirra mörgu, sem ljet
lífið fyrir föðurlandið. Hann
var herflugmaður og kom ekki
aftur til stöðvar sinnar eftir
árás á Noregsstrendur 1944.
Annar af okkar bestu skíða-
mönnum, Marius Eiriksen, var
einnig flugmaður og var skot-
inn niður yfir Ftakklandi. Hann
bjargaði þó lífinu í fallhlíf.
Flann tók þó ekki þátt í keppn-
um í vetur.
I slalom og bruni eigum við
marga unga og efnilega skíða-
menn, sem við gerum okkur
miklar vonir um og þegar al-
þjóðamótin hefjast næsta vetur
gerum við okkur vonir um að
við höldum uppi okkar góða
nafni sem skíðamenn.
En íbróttirnar í Noregi eru
ekki eingöngu fyiir keppendur,
þær eru orðnar þjóðareign, ef
svo mætti að orði komast. Þýð-
ingu heilbrigðs útilífs fyrir
þjóðina er ekki hægt að of-
meta. Og þegar tækifærið gefst
leita ungir og gamlir, konur og
karlar út fyrir bæjina til að
efla kraftana fyrir vinnuna. Á
sumrin fara menn í gönguferð-
irir og á skíði á vetrum. Slík
íþróttaiðkun heillrar þjóðar er
Framh. á hls. 10.
Eftir Murdo Macdougall
ÞAÐ er heldur snemt fyrir
mig enn, að láta í ljós álit á
íslenskri knattspyrnu, eins og
hún er nú, en af því sem jeg
hef sjeð af henni enn, held
jeg að henni hafi farið lít->
ið fram frá því 1938. Jeg býst
^við því, að þetta sje að nokkru
leyti vegna styrjaldarinnar,
leikmenn hafa þurft að vinna
mikið og haft lítinn tjma til
æfinga, eins og í öðrum lönd-
um, en það sem mjer finst
lakast hjer, er skorturinn á
eikvöllum, sjerstaklega fyrir
drengina. Jeg veit ekki
hvernig þessu er háttað í hin-
,um fjelögunum, en til mín
koma nú á hverju kvöldi 40
—50 drengir, sem fúsir éru
að læra, og mjer finst mjög
leitt að hafa engin almenni-
leg skilyrði til þess að geta
kent þeim. Knattspyrnan er
íþrótt, sem vel er þess verð
að stunda, fyrir utan það að
hún er ágæt fyrir drengi, vilja
fleiri greiða aðgSngseyri til
þess að horfa á knattspyrnu,
en nokkra aðra íþrótt. Ef
knattspyrnunni væri veitt góð
skilyrði, þá held jeg að það
yrði hjer eins og í Bretlandi
og mörgum öðrum löndum,
að þvínær hver drengur í bæn
um myndi leika knattspyrnu,
og myndum við þá eignast
fleiri og betri leikmenn,
máske fleiri fjelög og meiri
samkepni.
Og enn betra væri þó, ef
mögulegt reyndist að kenna
knattspyrnu í skólunum, eins
og gert er í Skotlandi, þar
sem við höfum knattspyrnu-
tima í skólunum, ásamt tím-
um í hinum venjulegu náms-
greintim, og í hverjum skóla
eru 3 eða 4 knattspyrnulið á
j^msum aldri, og mörg mót
eru háð milli skólanna, sem
auk þe,ss keppa við önnur lið,
erlend og innlend.
★
Tveir einkennilegir atburð-
ir komu fyrir, í úrslitaleikn-
um um Englandsbikarinn, sem
háður var að Wembley, laug-
ardaginn 27. apríl s. 1. Slíkt
hefir ljklega aldrei komið
fyrir áður. — Turner, fram-
vörður hjá Charlton, var svo
óheppinn að skora mark hjá
sínu eigin liði, og skoraði svo
að eins hálfri mínútu síðar
mark fyrir lið sitt úr auka-
spyrnu. Og svo sprakk knött-
urinn, er lítið var eftir af
venjulegum leiktíma. — Þetta
' iar harður og hraður leikur, I
allan tímann og átti Derby
County yfirleitt heldur meira
í leiknum en Charlton, og eft
ir að leikurinn hafði verið
framlengdur, hafði Derby
alveg yfirhöndina og sannaði
það með því að skora 3 mörk.
Úrslitin urðu 4—1, en Derby
hefði óefað skorað 3 mörk í
viðbót, ef markmaður Charl-
ton hefði ekki verið jafnágæt
ur og raun var á. Konungur-
inn afhenti Derby bikarinn,
er leik var lokið og drottn-
ingin leikmönnum heiðurs-
peninga.
Snörp kepni.
Það er þvfnær afráðið um
það, að útsláttarkepni verður
háð milli 8 bestu fjelaga í
Englandi, Skotlandi og ír->
landi, er næsta leiktíma lýk-
ur. Verður þetta nefnd Bret-
landskepni. Enginn vafi er á
því, að mikill áhugi verður á
kepni þessari, og að óhemju
manngrúi mun horfa á hvern
einasta leik, þar sem fjelögin
munu gera alt, sem þau geta
til þess að vinna þann heiður
að verða breskur meistari. —
Kepnin verður fyrsta árið
haldin í Skotlándi.
Bolton-slysið.
Skoska knattspyrnusam-
bandið hefir stungið upp á
því, að ágóðinn af kappleikn-
um milli Skota og Englend-
inga skildi renna í sjóð þann,
sem stofnaður hefir verið til
styrktar aðstandendum
þeirra, sem fórust eða særð-
ust í hinu hryllilega slysi á
iþróttavellinum \ Bolton, þar
sem 33 manns fórust, en 503-
meiddust.
Mikil sumarferðalög.
Mörg bresk knattspyrnu-
fjelög hafa fengið heimboð
til Norðurlandanna í sumar,
og einnig hefir fjöldi Breta
verið ráðinn sem þjálfarar í
þessum löndum. I Noregi ein-
um eru nú 23 atvinnuleik-
menn við þjálfarastörf.
Ferðalag Dynamo.
Nú hefir komið 1 ljós, hve
mikið hinum rússnesku knatt
spyrnumönnum úr Dynamo
þótti koma til fararinnar til
Bretlands. Liðið var boðið vel
komið kuldalega og þurrlega,
engin hljómlist eða flögg
voru við höfð. Þetta ásamt
öðru fleira segir útvarpsþuL
Framh. á bls: 7.