Morgunblaðið - 19.05.1946, Blaðsíða 4

MOBGCNBLAfolÐ
Sunnudagur 19. maí 1946
(i
wnuttMtafrio
Utg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Rltstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgSarm.).
Frjettaritstjóri: Ivar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriítargjald: kr. 8.00 á mánuði innanlandi.
kr. 12.00 utanlands.
lausasölu 60 aura cintakið, 60 aura með Lecbók.
Ekki umferðarhæfur
Fynr skómmu kvaddi lögreglustjórinn í Reykjavík
blaðamenn á sinn fund og ræddi við þá drykkjuskap
og óreglu hjer í bænum, sem virðist fara ískyggilega í
vöxt. Lýsti lögreglustjórinn nokkuð ástandinu fyrir
blaðamönnunum og þeim erfiCíieikum, sem lögreglan
ætti við að stríða, einkum vegna þess hve fáliðuð lög-
reglan væri, ófullnægjandi húsnæðis til þess að geyma
í ölvaða menn og algerri vöntun á hæli fyrir ofdrykkju-
tnenn.
í samtalinu við blaðamennina ljet lögreglustjórinn
orð falla á þá leið, að hann hefði verið að velta því fyrir
sjer, „hvort drykkjuskapurinn og óreglan hjer í Reykja-
vík sje heimsmet.“
Auðvitað meinti lögreglustjórinn þetta ekki bókstaf-
lega. Til slíkrar fullyrðingar hafði hann engin fram-
bærileg gögn. Hann ljet blaðamönnunum að vísu í tje
rokkrar tölur, sem sýndu hve oft ölóðir menn höfðu verið
settir inn í „kjallarann“ í lögreglustöðinni. Þessar töl-
ur sýndu öran' vöxt í þessa vistarveru síðustu árin. En
lögreglustjórinn tók það skýrt fram, að skýrslur lægju
ekki fyrir um það, hve margir menn raunverulega gistu
„kjallarann“, því að oft væru það sömu mennirnir, sem
þangað kæmu æ ofan í æ.
Það er vitanlega mjög orðum aukið hjá lögreglustjóra,
að drykkjuskapur og óregla sje hjer heimsmet. Svo
slæmt er ástandið ekki, sem betur fer. Og það er síst
til að auka hróður þjóðar vorrar út á við, að halda slíku
fram, án þess að hafa þar nokkur gögn við að styðjast.
Hitt er rjett, að drykkjuskapur er hjer mikill og hann
fer í vöxt. Þetta er staðreynd, sem ekki er hægt að
vefengja. Og það er ekki Reykjavík ein, sem hefir þessa
sögu að segja. Ástandið er síst betra víða út um land.
★
Tilgangur lögreglustjórans með að kveðja blaðamenn
til viðtals og skýra fyrir þeim ástandið, var áreiðanlega
sá, að fá blöðin í lið með sjer til áhrifa á almenning í
landinu í þessu mikla þjóðfjelagsvandamáli. Og að
.sjálfsögðu hafa öll blöð talið skyldu sína, að gera allt
sem í þeirra valdi stendur, til þess að ráða bót á ástand-
inu, að einu einasta blaði undanskildu, Tímanum.
Tíminn hefir tekið þá afstöðu til þessa vandamáls, að
nota það til heimskulegrar og illkvitnislegrar árásar á
ríkisstjórnina. „Undir handleiðslu ríkisstjórnarinnar eru
íslendingar orðnir methafar í drykkjuskap“, segir í stór-
letraðri fyrirsögn yfir þvera forsíðu Tímans. Og undir-
fyrirsögnin er á þessa leið: „Stjórnin á líf sitt undir
drykkjuskapnum og reynir því að auka hann í stað þess
að vinna gegn honum“!
Ut frá þessari forskrift fer svo ritstjóri Tímans að
hugleiða ástandið í áfengismálunum. Og hann klykkir
út á þessa leið og feitletrar: „Úr þeim ófarnaði, sem
fíinn sívaxandi drykkjuskapur veldur þjóðinni, verður
ekki bætt, nema með nýrri stjórnarstefnu og nýrri
stjórn. Þetta verða þeir, sem vilja vinna gegn drykkju-
skapnum og ómenningunni, að hafa hugfast við kjör-
borðið 30. júní í vor“!!
★
Það verður erfitt að ræða og finna skynsamlega lausn
á þessu mikla vandamáli þjóðfjelagsins, meðan svo ger-
spiltir menn eru leiðbeinendur og fræðarar fólksins sem
ritstjóri Tímans.
Heldur ritstjóri Tímans virkilega, að hann fái þjóðina
til að trúa því, að núverandi ríkisstjórn eigi sök á því,
aö hjer er selt áfengi?
Einfiverntíma var það, að rjkisstjórnin hækkaði út-
söluverð á áfengi. Þó kofn óskaplegt óp í Tímanum, að nú
vantaði stjórnina fje í kassann! Nú þurfti hún að selja
meira áfengi. Rjett eins og að það yki áfengisneysluna,
að selja það sem dýrast!
Nei, ritstjóri Tímans er ekki umferðarhæfurÚá vett-
vangi stjórnmálanna, fremur en rónarnir á götunni.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
„Taboo“.
FRUMSTÆÐAR þjóðir hafa
það, sem kallað er á útlendu
máli ,,taboo“. En „taboo“ er alt,
sem ekki má gera. Eskimóar
mega ekki banna börnum sín-
um, vegna þess að þá yrði
verndarandinn, sál einhvers
framliðins Eskimóa, sem tekið
hefir sjer bólfestu í sál barns-
ins og ræður gjörðum þess,
reið, og myndi, ef til vill, yf-
irgefa barnið, og skilja það eft-
ir verndarlaust. Það er taboo
og vei þeim Eskimóa, sem vog-
aði sjer að brjóta þessa reglu.
Ef að börn Eskimóa hafa óeðli-
lega«stór eyru, eða eru fávitar,
þá segja nábúarnir: „Það er
engin furða þó barnið sje svona.
Móðir þess bannaði því, þegar
það var lítið“.
Hjá okkur íslendingum er
líka til „taboo“, þótt við mynd-
um ekki vilja telja okkur til
frumstæðra þjóða.
Það virðist til dæmis, vera
algjörlega ósæmilegt að fara
viðurkenningarorðum um bjór
á Islandi, ef hann inniheldur
meira en sem svarar V2 % af
áfengi.
En jeg er nú samt að hugsa
um að brjóta þetta „taboo“ og
rabba dálítið um áfengt öl.
50 þúsund kassar í
_________ Keflavík.
BANDARÍKJAMENN eru
talsverðir öldrykkjumenn.
Áfengt öl er selt í matvöru-
verslunum hvað þá ajmars
staðar í flestum ríkjum Banda-(
ríkjanna og það er ekki skatt-
lagt eins og áfengi, heldur
skoðað sem næringarvara. Það
eru einkum menn af þýskum
ættum, sem hafa lagt fyrir sig
ölbrugg í Vesturheimi og þykir
þeim takast vel upp, sem þeirra
var von og vísa, því Þjóðverjar
eru sem kunnugt er slyngir öl-
gerðarmenn.
Á meðan hjer dvaldi fjöl-
ment setulið var flutt inn tals-,
liðsins, sem sjá má af því að
menn kaupa varla svo lýsis-
flösku, eða hóstameðal í apó-
teki, að ekki sje nú talað um
edik og sósulit, að það sje ekki
á amerískri bjórflösku.
Þegar meginþorri setuliðsins
var sent heim til sín eftir styrj-
aldarlokin, voru hjer miklar
birgðir af amerísku öli. Alt að
50.000 kassar, en í hverjum
kassa munu vera tvö dúsin öl-
flaskna eða krúsa. Samtals hef-
ir þetta öl því numið 1.200.000
flöskum. Mest af því mun hafa
verið geymt í eðá við Keflavík.
•
Olið sprengt.
EFTIR ÞVÍ, sem mjer hefir
verið sagt af manni, sem ætti
að vita hvað hann segir í þess-
um efnum, var Áfengisversl-
uninni, eða ríkinu boðið þetta
öl til kaups, þar sem það þótti
varla svara kostnaði að flytja
það aftur til Bandaríkjanna og
þess utan hætta á að það myndi
skemmast ef það yrði geymt
lengi.
En íslenska ríkið hefir enga
heimild til að kaupa nema
brennivín, og aðra sterka
drykki, eða þá borðvín. Þar
sem áfengt öl er ,,taboo“ hjex-,
jafnvel fyrir æðstu völd lands-
irjs, gat ekki orðið úr þessum
kaupum.
Bandaríkjamenn tóku það til
sinna ráða, settu dynmit í öl-
kassabirgðirnar og sprengdu
þær í loft upp.
Þetta öl svalar því ekki
þorsta nokkurs manns, nje ger-
ir hinum, sem ekki mega heyra
öl nefnt gramt í geði.
•
Furðuleg þröngsýni.
ÞAÐ ER ANNARS furðuleg
þröngsýni, sem því ræður, að
hjer skuli ekki mega framleiða
og selja öl með litlu áfengis-
magni, þar sem sterkir drykkir
eru seldir hverjum, sem hafa
vill. Munu þeir menn hafa
ráðið hjer mestu um, sem
komu því til leiðar, að ekki er
hægt að fá keypt brennivín
nema á þriggja pela flöskum,
svo ráðleg og viturleg, sem sú
ráðstöfun er.
- Það er ekki nema gott eitt
um_það að segja, að bindindis-
starfsemi sje öflug í landinu og
þökk sje þeim mönnum, sem
leggja fram tíma og krafta sína
til að efla vínbindindi meðal
þjóðarinnar.
En þeir mega ekki láta áhug-
ann hlaupa með sig í gönur og
koma því til leiðar, sem veikir
málstað þeirra.
•
• Stæi’ri sigarettur,
meira nikotin!
HVAÐ ÆTLI yrði sagt, ef
tóbaksbindindismenn stofnuðu
öflugan fjelagsskap og kæmu
því til leiðar, að Alþingi Setti
lög um það að eftirleiðis væri
bannað að selja á Islandi sigar-
ettur, nema að þær væri fjór-
um fimm sinnum lengri en
sigarettur þær sem nú tíðkast
og jafnvel væri heimtað að
nikotin-innihald í slíkri sígar
ettu væri 10—20 sinnum meira
en nú er.
Það væri sannarlega ekki
vitlausara en það að bannað er
nú að selja hjer öl með litlu
áfengisinnihaldi, en sala
sterkra áfengra drykkja leyfð.
•
Ekld eru allar
frúr ennþá.
TVÍTUGUR biður um upp-
lýsingar um hvort Alþingi hafi
lögfest að allar konur skuli
nefndar frúr hjeðan í frá á
þessu landi. Vitnar hann þar í
þingályktunartillögu Jónasar
frá Hriflu frá síðasta þingi.
Nei, þær eru ekki allar orðn-
ar frúr að lögum ennþá. Al-
þingi samþykti þingsályktun-
artillögu þess efnis að fela rík-
isstjórninni að undirbúa málið.
' Það verður því að bíða fram
yfir kosningar og næsta Al-
þingis, að allar meyjar og
mæður þessa lands beri heitið
frú.
MEÐAL ANNARA ORÐA . . . .
Sjálfsfæðlsmenn bafa haff forysfuna
Þeir togast á.
— Það var jeg sem átti upp-
tökin!
— Nei. Það var jeg sem
byrjaði!
— Það var þó okkar maður,
sem hjelt fyrstu ræðuna.
-r- Nei! Það var okkar mað-
ur, sem skrifaði fyrstu grein-
ina.
Eitthvað á þessa leið er inni-
haldið og „kjarninn" í grein-
um Þjóðviljans og Alþýðu-
blaðsins um þessar mundir, er
blöð þessi kíta um það sín á
milli, hvort það sje Alþýðu-
eða kommúnistaflokkurinn, sem
á meiri þátt í framfaramálum
þeim, er núverandi ríkisstjórn
hefir beitt sjer fyrir, og einu
nafni hafa verið nefnd „ný-
sköpun atvinnuveganna“.
Framfaramálin
vinsæl.
Sjálfstæðismenn hafa að
mestu leyti leitt þenna nábúa-
krit hinna stjórnarflokkanna
hjá sjer. Því hann er fullkom-
ið aukaatriði. Að öðru leyti en
því, að hann sýnir, að flokks-
i menn beggja þessara flokka
hafa orðið þess greinilega var-
ir, hve aðgerðir núverandi rík-
isstjórnar í atvinnumálunum.
hafa orðið vinsælar, með þjóð-
inni.
Framsókn
vaknar seint.
Svo eindregið fylgi hafa
framfaramál ríkisstjórnarinnar
hlotið, að hinir kyrrstæðu Fram
sóknarmenn telja sjer nú heppi
legast til brautargengis við
kosningarnar að segjast vera
ennþá meiri framfaramenn en
nokkrir aðrir hjerlendir menn.
I hverri viku hefir Tíminn lýst
því, hvílíkur háski þjóðinni
væri búinn, að áliti Framsókn-
armanna, ef ríkisstjórnin og
fylgismenn hennar drægju
ekki verulega úr framkvæmd-
um sínum.
Eftir allan þann afturhalds-
og barlómssöng hefir Tíminn
nú tilkynnt þjóðinni að Fram-
sóknarmenn sjeu andvígir
stjórninni af því þeir sjeu meii'i
framfaramenn en nokkrir aðr-
ir íslendingar.
Hætt er við að þessi snöggu
sinnaskifti Tímans rjett fyrir
kosningar sýni kjósendum
nokkuð greinilega, að forráða-
menn Framsóknar eru farnir
að sjá, að þeir hafa orðið sjer
til minkunar í 19—20 mánuði
með heimSkulegri illkvitni
gagnvart öllum aðgerðum rík-
isstjórnarinnar.
Forysta Sjálfstæðis-
flokksins.
Orðaskak kommúnista og Al-
þýðuflokksins út af því, hver
flokkanna eigi meiri þátt í ný-
sköpun atvinnuveganna skiftir
engu máli. Það er innbyrðis
ágreiningur milli þessara
skyldu og jafnframt óskyldu
flokka.
Iðrun Tímans á síðustu
stundu er hlægileg.
Aðalatriið er þetta.
Fyrir forgöngu og undir
forystu Sjálfstæðisflokksins —•
og þá fyrst og fremst formanns
flokksins Ólafs Thors •— var
ríkisstjórn mynduð. Það var
óhugsandi að slík stjórnarsam-
vinna kæmist á, fyrir for-
.göngu hinna stjórnarflokkanna
tveggja. Þetta vita allir, og
verður ekki um deilt. Enda
hefir það ekki verið dregið í
efa, þegar kommúnistar og Al-
Framhald á 8. iiíðu.