Morgunblaðið - 24.01.1948, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐlÍJ
Laugardaghm 24. jauúar
MÁNADALUR
suu, ac^a e^tir J^ach cyCondon
■*
HT*—" ,M “ " " "
112. dagui
,,Ætli ekki það? Jeg hefi ver-
ið henni sem móðir. Hún kom
til mín þegar hún var lítið
barn. Móðir hennar var systir
mín. En vifið þjer það að þjer
eruð ákaflega líkar henni? Jeg
sagði það þegar í gær við Ed-j
mond og hann hafði tekið eftir
því líka og ekki dró það úr því
dálæti, sem hann fjekk þegar á
ykku«“.
Frú Hale móðursystir frú
Hastings? Hún var þá líka af
þessum gömlu góðu landnem-
um, sem brutust yfir sljett-
urnar.
. Nú höfðu þær umræðuefni.
Saxon skýrði henni frá því
hveþnig fuijdum þeirra og Hast
ingshjónanna hafði borið sam-
an. Já, þau eru altaf á ferða-
lagi, sagði frú Hale, þau sendu
hesta -sína heim frá Vancouver
og fóru þaðan með skipi til
Englands. Frú Hale kannaðist
líka við móður Saxons, það er
að segja hún hafði lesið kvæð-
in hennar..Og hún átti ekki að-
eins bókina um sögu frum-
byggianna, heldur einnig þykka
bók með mörgum kvæðum, sem
höfðu verið klipt út úr blöðum.
Frú Hale sagði að móðir henn-
ar hefði sungið mjög vel — en
það voru nú svo margir, sem
höfðu sungið vel á þeim dögum
og voru nú gleymdir. Þá höfðu
ekki verið til nein tímarit, blöð
in týndust og með þeim týnd-
ust ljóð frumbyggjanna.
„Já, Jack Hastings varð ást-
hrifinn af Clöru, sagði hún enn
fremur, og þegar hann kom til
Sonoma dalsins þá varð hann
svo hrifinn af honum að hann
keypti hjer stóran búgarð. En
hann hefir nú litla ánægju af
honum, því áð hann er altaf á
férðalagi út um v’íða veröld“.
Hún sagði Saxon frá ferða-
laginu um sljetturnar. Hún var
þá sjálf barn að aldri. En hún
kunni góð skil á orustunni hjá
Little Meadow og eins mundi
hún eftir sögunni um blóðbað-
ið, bar sem faðir Billy komst
einn lífs af.
Saxon sagði henni frá lífs-
kjörum þeirra og ferðalagi og
mælti seinasti
„í þrjú ár höfum við verið að
leita að Mánadalnum og nú höf
um við að lokum fundið hann“.
,,Mánadalnum?“ endurtók
frú Hale. Þið hafið þá vitað frá
upphafi hvar hann var. Hvers
vegna voruð þið svona lengi á
leiðinni?“
„Nei, við vissum það ekki.
Við lögðum á stað að leita hans
án þess að við hefðum hug-
mynd um hvar hann var. Mark
Hall dró dár að okkur og sagði
að við værum pílagrímar og
við skyldum taka okkur langa
stafi í hönd og þá mundum við
finna staðinn — stafirnir bentu
okkur á það, því að þá mundu-
þeir blómgvast. Hann gerði
gys að öllu því sem við sögðum
um dalinn okkar og eitt kvöld
dpó hann mig út á verönd og
bað mig horfa á tunglið í kiki.
Hann sagði að þar aðeins mund
um við finna dalinn, sem við
vorum að leita að. Hann hjelt
áð betta væri aðeihs hugarórar
í okkur, en upp frá því kölluð-
um við dalinn okkar Mánadal,
og við höfum altaf verið að
leita að honum síðan“.
„Þetta er einkennileg tilvilj-
un“, sagði frú Hale, „því að
þetta er einmitt Mánadalur-
inn“.
„Það veit jeg vel“, sagði Sax-
on íbyggin, ,,því að hjer eru all
ir þeir landkostir, sem við höfð
um hugsað okkur í Mánadalri-
\um“.
„Þjer skiljið ekki hvað jeg
á við, góða mín“, sagði frú
Hale. „Þetta er Mánadalurinn
— Sonoma dalur. Sonoma er
gamalt indíanskt orð og þýðir
Mánadalur. Dalurinn var skírð
ur þessu nafni löngu áður en
hvítir menn stigu fæti sínum
á ameríska grund. Við, sem elsk
um bennan dal, þýðum stund-
um nafnið og köílum'hann blátt
áfram Mánadal“.
Þá mintist Saxon þess hvað
þau Hastings og kona hans
höfðu orðið skrítin þegar þau
heyrðu að þau Billy væri að
leita að Mánadalnum.
Billy hafði staðið álengdar,
en nú gerðist hann óþolinmóð-
ur, ræskti sig og sagði:
„Okkur langar til að for-
vitnast um bóndabæinn hjerna
hinum megin við lækinn —
hver. á hann og hvort hann
-muni vera falur, og hvar við
gætum þá hitt eigandann“.
i Frú Hale stóð á fætur.
„Þá skulum við ganga inn til
Edmunds“, mælti hún. Svo tók
hún í hönd Saxons og leiddi
hana méð sjer.
„Mjer hefir altaf fundist Sax
on lítil“, sagði Billy, „en hún
er stór hjá yður“.
,,Þjer eruð stór“, sagði frú
Hale,. „en samt er Edmund
stærri, hann er bæði hærri og
herðibreiðari en þjer“.
Þau gengu yfir bjartan gang
og inn í annað herbergi. Þar
sat Edmund í hægindastóli og
var að lesa. í knjánum á hönum
sat gríðarstór böndóttur kött-
ur og horfði inn í arineldinn.
Báðir litu upp þegar gestirnir
komu og Edmund heilsaði þeim
vingjarnlega. Saxon gast nú
jafn vel enn betur að honum
en kvöldið áður. Hennr fanst
hlýr ylur stafa af þessum
manni, frá augum hans og hin-
urri mjúku höndum. Enginn
hafði minst á hann í Carmel.
Hann var ekki af* sama sauða-
húsi og þeir. Þeir voru lista-
menn, en hjer var vísindamað-
urinn, heimspekingurinn. Hjer
var ekki eirðarleysið og upp-
reisnarandinn, sem hafði ein-
kent þá í Carmel. Hjer var hin
hlýia mannúð og bróðurþel,
sem spretta upp af vísdómi.
Það fór hálfgerður hrollur um
Saxon þegar henni varð hugs-
að til þess hvernig sumir
Carr;el búar mundu verða þeg-
ar bgir væri komnir á hans
aldur.
„Hjer færi jeg þjer tvo ung-
linga, Edmund“, sagði frú Hale.
,,Og hvað heldurðu að erindi
þeirra sje? Þau ætla að kaupa
„Madrono Ranch“. Þau hafa
verið að leita að honum í þrjú
ár — já, jeg gleymdi að segja
ykkur frá því að við vorum í
tíu ár að leita að „Trillium".
Segðu þeim nú, Edmond, alt
sem þú veist. Ætli Naismith sje
ekki enn tilleiðanlegur að
selja?“
Saxon virti fyrir sjer her-
bergið og hún komst að þeirri
niðurstöðu að það færi ekki illa
að byggja úr steini og trje, þeg
ar mannsandinn mótaði efnið
eftir sínum vilja. Og þessar
mjúku hendur háfa skapað
þetta. alt, hugsaði hún með sjer
— liúsið og húsgögnin. Og hún
leit af einum hlut á annan,
skrifborð, lesborð, stóla og
bókahyllur þjettskipaðár bók-
um.
Edmund sagði að þetta
mundi alt vera í lagi — Nai-
smith vildi/selja. Hann hafði
nú í fimtán ár reynt að selja,
eða síðan hann byrjaði á því að
starfrækja ölkelduna, lengra
niður í dalnum. Það var ann-
ars heppilegt að Naismith
skyldi eiga þennan blett, því
að mestan hluta jarðeignanna
þarna um kring átti Frakki —
einn af frumbyggjunum, og
hann tímdi ekki að sjá af ein-
um þumlungi lands. Hann var
bóndi og hann elskaði jörðina
eins og bændur einir geta elsk-
að hana. En nú var hann orð-
inn gamall og þrátt fyrir þetta
mikla land var hann fátækur.
Það ekki gott að vita hvort
skeði fyr, að hann fjelli frá eða
yrði gjaldþrota.
Naismith vildi selja hverja
ekru fyrir fimtíu dollara. Kaup
verðið var því þúsund dollar-
ar, því að landið var tuttugu
ekrur. Það var nú varla þess
virði eins og það var á sig kom
ið. En nú var fólk farið að hafa
ágirnd á löndum þarna í daln-
um. Það vildi eiga þar sumar-
bústaði. Þess vegna gat það
verið þúhnykkur að kaupa
landið. En tæki maður til
greina hve fagurt var þarna og
hvað loftslagið var heilnæmt,
þá var landið þúsund sinnum
meira virði en það átti að
kosta. Naismith mundi líka fús
á að veita gjaldfrest á mestum
hluta kaupverðsins. En Edmund
ráðlagði þeim að þau skyldi
fyrst leigja húsið um tvö ár,
og áskilja sjer forkaupsrjett að
því að þeim tíma liðnum, þann-
ig að greidd leiga gengi upp í
kaupverðið. Naismith hafði
einu sinni leigt það fyrir tíu
dollara á mánuði, en leigjarid-
inn misti konu sína og hætti
þá við alt saman.
Edmund fann það fljótt að
Billy var ekki alls kostar á-
nægður með landið, og með því
að spyrja fram og aftur komst
hann að því hvað það var. Billy
þótti það of lítið. Hann vildi
helst eignast stórt land, þar
sem hann gæti haft hjarðir af
nautum.
„Jeg heyri það að þjer hafið
vit á búskap“, sagði Edmund,
„og að þjer viljið búa stórt. -En
hefir yður aldrei komið til hug
ar að stunda hrossarækt í stór-
um stíl?“
Billy kom þetta svo á óvart
að hann blátt .áfram gapti af
undrun.
„Þjer verðið að útskýra þetta
betur fyrir mjer“, sagði hann.
Edmund brosti vingjarnlega.
„Látum okkur nú sjá“, mælti
hanp. „Fyrst og fremst hafið
þjer ekkert að gera við tuttugu
ekrur. Þið getið hæglega lifað
af tveimur ekrum með því að
rækta grænmeti. Meira að
segja, þótt þið hjónin hamist
frá morgni tíl kvölds, þá kom-
ist þið ekki yfir að rækta tvær
tvær ekrur sómasamlega. Sljett
an er fimm ekrur, og þá eru
þrjár eftir. Það er nóg vatn
þarna til þess að veita á þær,
OSKABRUNNURINN
Eftir Itla Moore.
5.
leika svona á sig, að hann vissi ekki hvað hann var að gera,
þegar hann þrcif skelina og fleygqi henni á eftir Gulfót —•
svo að hún mölbrotnaði.
Bergmál settist niður í hornið hjá skeljunum og grjet.
„Hvað á jeg nú að gera?“, tautaði hann. „Jeg finn aidrei
eins skel og þessa var“. Stór tár hrundu niður kinnar hans.
Og til þess að bæta gráu ofan á svart heyrði hann í fjarska
rödd, sem var að hrópa á Bergmál. Það var sama, hvernig á
stóð — hann varð allt af að sva-ra þegar kallað var á berg-
málið. Annars myndi drottninginn refsa honum stranglega.
Hann þaut af stað út úr hellinum og klifraði upp á berg-
málsklettinn. Svo svaraði hann, með sinni djúpu og voldugu
bassarödd: „Halló, bergmál“.
Við sjálfan sig tautaði hann: „Þessir menn — þeir kalla
allt af í mann þegar verst stendur á, annað hvort þegar jeg
er að drekka teið mitt, eða þegar jeg er að því kominn að
sofna. Og svo kalla þeir bara „Halló, bergmál“. Jeg er orðinn
dauðþreyttur á þessum sífelldu hrópum. Er þeir gætu.nú
stöku sinnum sagt eitthvað af viti, t.d. eins og „Það ætlar að
fara að -rigna, þjer er betra að fara að taka inn þvottinn“,
eða „Klukkan er sex — farðu að hita vatn á teið“, í stað
þess að bera fram heimskulegar spurningar, eins og t.d.
„Ertu þarna, Bergmál? Heyrirðu til mín“. Það er ekki að
furða þó að jeg sje að verða heimskur og taugar mínar
teknar að bila, hugsaði Bergmál með sjer.
Rjett um það bil, sem hann var aftur kominn til hellisins
og var í þann veg að safna saman brotunum af skelinni dýr-
mætu, var aftur kallað í hann. Hann flýtti sjer eins og hann
gat upp á bergmálssteininn aftur. En í þetta sinn var rödd
hans ekki eins vingjarnleg þegar hann svaraði.
„Gamli fábjáninn þinn,“ kallaði röddin.
Bergmál varð eldrauður í framan. Ekki nema það þó’
Hann þreif stóran stein og ætlaði að fara að kasta honum í
áttina þangað sem röddin kom. En þá mundi hann eftir
skyldu sinni, og svaraði dimmum rómi: „Gamli fábjáninn
þinn“.
Silfurskær hlátur barst að eyrum hans. Hann gat ómögu-
lega fengið sig til þess að svara þessum dillandi hlátri, og
svaraði bara „he, he, he“. Svo flýtti hann sjer aftur til hell-
'iunuj
— Get jeg fenglð auglýsingu
í blaðið á morgun: — Skrif-
stofustúlka óskast ....
★
— Það er vísindalega sann-
að, að miklu fleiri konur en
karlmenn ná 100 ára aldri.
— Undarlegt þykir mjer það,
þeim mun fremur, sem konur
verða að lifa miklu lengur en
karlmenn til þess að vera 100
ára.
★
Ur útvarpserindi: Það hefir
mikla þýðingu og góð áhrif fyr-
ir andlitsvöðvana, ef menn
geispa oft og innilega...
— Utvarpið er þá ekki alveg
til einskis, varð einum hlust-
andanum að orði.
★
Húsfreyjan hefir keypt þyls
ur og segir nýju vinnukonunni
að þún eigi að sjóða þær til
kvöldverðar.
— Hvernig á jeg að sjóða
þetta.? spyr hún.
— Alveg eins og fiskinn í
gær, svaraði frúin.
Um kvöldið, þegar fara á að
bera á borð, segir vinnukonan:
Jeg vona að pylsurnar bragðist
yður vel, en það er ekki mik-
ill mat í þeim, þegar búið er að
slægja þær.
Kona bankastjórans: — Eg
maðurinn minn ekki hjerna,
segið þjer.-Hvért fór hann?
Fulltrúinn: — Jeg veit það
því miður ekki.
Frúin: — En viljið þjer ekki
spyrja einkaritarann hans að
því, hún veit það sennilega.
Fulltrúinn: — Já, áreiðan-
lega^því að hún fór með hon-
Nýgift kona: — Æ, elsku góði
Hannes, hvað á jeg að gera?i
Kakan brennur, en það stendur1
í matreiðslubókinni, að jeg
megi ekki taka hana út fyr en
eftir 10 mínútur.
( BílamiðÍunin |
: Bankastræti 7, Sími 7324. |
| er miðstóð bifreiðakaupa. |