Morgunblaðið - 25.06.1950, Page 2

MORG V Tf BL ÁÐIÐ
Sunnudagur 25. júní 1950
.,Varla geta góðar frjettir or-
fsakað það, aft málgefnir menn
'ggidti talanda sínum. En hver
íe u þá þau ótíðindi, sem vaida
1 •»gn —?“
A þennan veg fórust mál-
j;agni Stalins hjer i bæ orð 9.
. ..ní s.l. Með þessum ummælum
3 'sa kommúnistar vel baráttu-
.ðferðum sínum. Þeir reyna
■nð þegja í hel þá atburði, sem
],eir telja til ótíðinda en skrafa
joeim mun meira og hærra um
liitt, serti gleður hjarta þeirra.
. ifskræming hugarfarsins.
Kommúnistadeildin hjer á
! andi óskar þess að Titó hefði
aldrei óhlýðnast húsbændunum
Moskva. Öll hjörðin er sam-
nála um. að framferði Titós
;eljist til hinna örgustu ótíð-
• nda. Þessvegna sjest aldrei staf
jr um fráfall Titós í Moskva-
nálgögnunum.
En þó að hægt sje að þegja
hel 'frjett um tiltekna stað-
'eýnd. Svo að ákveðinn hópur
oðlist ékki vitneskju um hana.
þá haggar það ekki tilveru
njálfrar staðreyndarinnar. —
iSundurlyndi Titós og Moskva-
iíommúnista er jafn hatrammt,
'pó að málgögn Stalins hjer á
!-mdi reyni að leyna því. Þögn-
: n hefur einungis áhrif á hug-
.arheim þeirra, sem svo er bú-
j.ð að vjela um fyrir, að þeir
• blindu trúa orðum Stalins-
jyjónanna.
Klappað í Trípoli-bíó
’yrir Stalin.
Sú blinda er samfara and-
. égum vanskapnaði sem þeim,
ef léiddi til þess, að kommún-
: tar söfnuðust í hópum í Tri-
jjoli-bíó á dögunum óg klöpp-
uðu eins og trylltir, þegar þeir
(-4u Stalin birtast á kvikmynda-
vjaldihu.
Ofstæki þessara klappenda
.Jerir þá að vísu að þægum þjón
•jm Moskva-liðsins hjer á landi
Hitt er misskilningur, að slikt
ofstæki auki fylgi Moskva-liðs-
3 ns hjá íslenskum almenningi
Allur þorri manna sjer, þvert á
•nóti, að þeir, sem svo fara að,
• vu há"ðir annarlegum áhrifum
og erlendum húsbændum. Sú
ofskræming hugarfarsins. sem
kommúnistar með einhliða á-
'óðri sínum fá áorkað hjá veik-
bs'ggðum sálum. verður þeim
jiví, þegar til lengdar lætur,
níður en svo til gagns.
'fregari í dagsbirtunni.
Eftirtektarvert er og það, að
þótt kommúnistar láti hafa sig
•;il þess í myrkri kvikmynda-
liússins að tjá Stalin hollustu
.dna, eru þeir sýnu tregari til
þess í ljósi dagsbii'tunnar. Enn
lafa kommúnistar að minnsta
tosti ekki þorað að bera um í
vlkingum sinum hjer myndir
af Stalin í herklæðum, svo sem
íert er á samkomum þeirra
oustan járntjalds.
Þegar Einar Olgeirsson fór
'yrir rúmu ári á fund kommún-
fstaleiðtoganna austur í Prag,
pá var sú för og einmitt ein
þeirra ótíðinda, sem Stalin-mál-
gagnið þagði um.
Fólkið, sem Einar hitti.
Ætla mætti, að Einar hefði
;kki sjeð ástæðu til, að draga
iul á samfundi sína með svo
cínu fólki, sem Gottwald skóla-
dróður Þórodds, Rakosi, ferða-
rjelaga Brynjólfs Bjarnasona"
■ >g Önnu Pauker, fyrirmynd
jNíönnu Ólafsdóttur. Þrátt fyrir
allt leynist þó svo mikil sóma-
tiifinning hjá Einari, að hann
hefur viljaP þegja samfundi
cina, við þgftm fólik;. \ hel.
arátluaðierðir sínar
Ef til vill er það samt ekki
sómatilfinning, sem þessu ræð-
ur, heldur aðeins köld klók- (
indi. Það fer óneitanlega held-
ur illa á því, að sá, sem þykist I
elska ættjörðina svo mikið, að
hann grætur yfir þvi í annarri
hvorri útvarpsræðu, skuli vera
svo ósjálfstæður í skoðunum,
að hann þurfi að sækja þær á
Kominformfund austur í Prag. !
Slíkt eru vissulega ótíðindi, sem |
íslendinga skipta máli og þeir
munu ekki láta falla í gröf
gleymskunnar.
Sannleikurinn sagna
bestur.
Fylgjendur lýðræðisins vita,
að almenningur á ekki síður
rjett á því að heyra hin illu
tiðindi en hin góðu. Þú skalt
búast við hinu illa, hið góða
skaðar ekki, segir forn máls-
háttur. Það er vissulega skylda
heiðvirðra stjórnmálamanna,
sem í raun og veru trúa á það,
að almenningur eigi sjálfur að
ráða málum sínum, að lá'ta hann
vita, ef illa horfir. Annars
verður málunum ekki ráðið til
lykta á grundvelli þeirrar þekk
ingar, sem nauðsynleg er til
heilladrjúgra afleiðinga.
Munurinn á heiðarlegum
stjórnmálamaríni og kommún-
ista er sá, að hinn heiðvirði
maður segir þjóð sinni sannleik-
ann, hvort sem hann er ljúfur
eða leiður, en kommúnistinn
þegir um ótíðindin en hrópar
hát't um það, sem honum þykir
fagnaðarboðskapur.
Ánægja kommúnista
yfir óhöppunum,
Hitt er svo annað mál, að
það, sem vekur fögnuð komm-
únista, er yfirleitt nokkuð ann- I
ars eðlis en það, sem fær venju-
legum mennskum mönnum á-1
nægju. j
Óhöpp, ófarnaður og glund-
roði eru helstu ánægjuefni
kommúnista. Það. sem öðrum
þykir ótiðindi, er sem sætur
unaðssöngur í eyrum komma-
Þess vegna segja þeir frá örðug-
leikum á sölu íslenskra afurða
með slíkum gleðihreim, sem ]
raun ber vitni um.
geta komið illu af stað milli
Norðmanna og íslenainga, þess
vegna er frásögninni háttað svo,
sem gert er. |
Hvarvetna er viðleitnin liiri
sama. Alls-staðar reyna komm
únistar að koma illu af stað.
25 ára starfcafmæli
Hörð samkeppni er á
Ilskmörkuðum Evrópu
Skýrsia dr. Mapúsar L Sigurðssonar á fundi $. H,
Á NÝAFSTÖÐNUM aðalfundi Sölumiðstöðvar Hraðfrystihús-
anna flutti dr. Magnús Z. Sigurðsson yfirlit yfir markaði fyrit?
frystan fisk frá íslandi. Hann gat þess, að framboð á matvæla •
markaði Evrópu væri nú orðið mjög milcið. Fyrstu árin eftii’
stríðið var matvælaskortur í álfunni, en nú hefur það snúistt
við, svo að samkeppni matvælaframleiðenda er orðin hörð, ekki
síst á fiskmarkaðinum. Hjer fer á eftir yfirlit yfir markaði fvrii’
frystan fisk í ýmsum löndum.

Hvílast snurpunætur
Norðmanna heima?
Þessvegna birta kommúnist-
ar með stórum stöfum „hótanir
norskra útgerðarmanna að láta
ekki hræða sig með ákvörðun
íslendinga um fjögra milna land
jhelgi fyrir Norðurlandi“. Þess
,vegna gera kommúnistar ein^,
lítið og þeir geta úr því, sem
er mergurinn málsins, i þeirri
grein. sem þeir vitna til um
þetta. en þar er sagt:
Að norsku útgerðarmcnn-
irnir „muni neyðast til að látn
sjer nægja rekneíin, er þeir
leggja af stað í júlí-lok í sumar.
Snurpinótin verður að hvíla sig
heima“.
Ef þessi fregn reynist rjett,
sýnir hún, að Norðmenn muni
ætla að sætta sig við friðunar-
ráðstafanir íslendinga. Það er
auðvitað kjarni málsins, en
ekki hitt, þó það sje gert með
nöldri og illindum. Allra síst
ætti kommúnistar að undrast
þann tón, svo tamur sem hann
er sjálfum þeim.
Hitt er hinu tilvitnaða norska
blaði síst til sæmdar að líkjast
kommúnistum.
Kommúnistadeildinni hjer-
lendis er hinsvegar gleðiefni að
FRK GUÐRÚN HALLDORS- j
DÓTTIR ljósmóðir á 25 ára starfs
afmæli í dag. Hún lærði Ijósmóð .
urfræði árið 1925 hjer í Reykja-
vík og lauk prófi með I. einkunn.
Var síðan ljósmóðir í Garði í tvö
ár, en fór þá til Danmerkur og
stundaði nám á Ríkisspítalanum ,
í Kaupmannahöfn 1927—’28. Tók !
hún þar próf með I. einkunn. — t
Siðan var hún aðstoðar Ijósmóð- |
ir í tvö ár i Tagesminde, en kom
til Reykjavíkur 1930, og síðan
höfum við hjer í höfuðstaðnum
verið svo lánsöm að njóta hjálp-
ar hennar. Fádæma vinsældir
sýna, hvernig hún hefir rækt
störf sín.
Ætíð glöð og hress, en þó
traust og þögul. Hjartað heíir
hún á rjettum stað, það sýna fóst
urbörnin hennar þrjú, sem hún
hefir reynst sem besta móðir. —
Það hefir öllum þjáningum og
hugarangist verið ljett af konun-
um og heimilinu, þegar Guðrún
er stígin inn fyrir þröskuldinn og
fer þar saman hjartagæska og
góð ljósmóðir.
Bestu þakkir til þín sem ljósu,
góðs kollega og vinkonu. — Að
síðustu vil jeg óska Reykvíking-
um að þeir eignist margar Ijós-
mæður, sem eru .iafnvel starfinu
vaxnar og þú. Þ.ier óska jeg
margra starfsára, þar sem þú átt
eftir að breyta nótt í bjartan dag
við Ijósmóðurstörfin.
Helga M. Níelsdóttir,
P
SKAKKEPPNI milli Vestur-
og Austurbæjar fór fram á
fimmtudagskvöldið. Var teflt á
8 borðum og báru Vesturbæ-
ingar sigur úr býtum með 4%
vinningi gegn 3V2.
Skákirnar fóru þannig: Bald-
ur Möllér (V) og Guðjón M.
Sigurðsson (A) gerðu jafntefli.
Sömuleiðis Steingrímur Guð-
mundsson (A) og Sturla Pjet-
ursson (V), Friðrik Ólafsson
(A) og Hafsteinn Gíslason (V).
Þórir Ólafsson (A) vann Hjalta
Elíasson (V), Björn Jóhannes-
son (V) vann Svein Kristins-
son tA), Þórður Þórðarson (V)
vann Hauk .Sveinsson (A), Mar
geir Sigurjónsson (V) vann
Magnús Víg'lundsson (A). Jón
Pálsson (A) vann Anton Sig-
urðsson (V).,
Tjekkóslóvakía. í verslunar- ý
samningnum s.l. ár var gert ráð
fyrir sölu á 4500 smál. af fryst-
um físki. Sá kvóti var nærri full-
notaður. Nýir verslunarsamning-
ar voru gerðir í maí s.l. og þar
gert ráð fyrir 3300 smál. sölu á
fiystum fiski.
Pólland. í verslunarsamningi,
sem gerður var s.l. haust var
samið um sölu þangað á 1000
imál. af frystum þorskflökum og
1000 smál. af frystri síld. Þegar
afhent, nema helmingur af síld-
inni. Fyrsta skipti, sem Pólverj-
rr flytja inn frystan fisk. Mögu-
eikar á að þarna sje að opnast
pýðingarmikill markaður. 250
imál. af þorskflökum í viðbót
seldar og von um meiri sölu með
tæstu viðskiptasamningum.
Austurríki. í mars 1949 var
gerður verslunarsamningur, þar
sem gert var ráð fyrir sölu á 500
smál. af frystum fiski í vöru-
skiptum. Viðræður fara fram um
frekari viðskipti. Þar má senni-
lega finna markað fyrir frysta
síld.
V-Þýskaland. Hraðfrystur fisk-
ur er ekki útbreidd vara í Þýska-
landi. í verslunarsamningnum s.l.
vetur gert ráð fyrir sölu á um
650 smál., en þetta magn er enn
óselt.
A-Þýskáland. Þrátt fyrir marg
ítrekaðar tilraunir hefur enn
reynst ómögulegt að selja þangað
frystan fisk. Engin tæki þar tilj
cð flytja fiskinn eða geyma hann j
og takmarkaðir möguleikar á að.
fá heppilegar vörur í staðinn. j
Ungver jaland. Margsinnis reynt
að koma frystum fiski á markað
í Ungverjalandi. í nýlegum við-
skiptasamningi var samið um
sölu á litlu magni, svo að hægt
er að senda smásendingu, þó ekki
sje nema til reynslu.
Júgóslavía. Engir möguleikar á
sölu hraðfrysts fiskjar þangað
Júgóslavar veiða sjálfir talsvert.
ísrael. S.l. vetur tókst að selja
þangað rúml. 400 smál. gegn
fullri sterlinggreiðslu og var fisk
urinn fluttur þangað beint með
m.s. Vatnajökli í mars s.l. Önnur
lönd selja frystan fisk til ísrael.
Þau kaupa þaðan vörur í staðinn
og hafa þess vegna betri aðstöðu
en við.
Egyptaland. Þar hefur verið
reynt að afla markaða fyrir fryst
an fisk, en árangurslaust. Tals-
verð fiskveiði þar í landi, og
flytja inn aðeins saltfisk.
Rússland. Dr. Magnús átti s.l.
haust brjefaskipti við stofnun þá
í Moskva, sem áður annaðist inn-
fiutning þess fisks, sem Rússar
kéyptu njeðan. Rússar lýstu því
yfir, að „sem stæði“ hefðu þeir
ekki áhuga á kaupum á frystum
fiski. Þeir kváðust hafa nóg afi
þessari vöru, sem þeir framleiddu j
sjálfir. Þar er sem sagt ekki
markaður fyrir fisk okkar.
Þannig er yfirlit dr. Magnúsar
Z. Sigurðsson í styttu formi. —
Heildarsvipurinn er sá, að mark-
aðir fyrir hraðfrystan fisk í Ev-
rópu og við botn Miðjarðarhafs’
hafa að verulegu leyti brugðist
vonum okkar, en þó er á nokkr-
um stöðum líkur til að hægt sje
að vinna markaði, jafnvel í lönd-
um, sem aldrei fyrr hafa flutt inn
hraðfrystan fisk.
Langstærsti kaupandi að hrað ■
frystum fiski frá okkur eru nú
orðin Bandaríkin. — Jón
Gunnarsson, fulltrúi Sölu-
miðstöðvarinnar gerði grein fyrir
þeim markaði á aðalfundinum og
verður annars staðar skýrt frá
bans skýrslu og þeim miklu mark
aðsmöguleikum, sem vir'ðasí
vera fyrir hendi í Ameriku.
I
Aðalfundur VinnuveH-
endasamb. Islands
AÐALFUNDUR Vinnuveitenda
sambands íslands var haldinn,
hjer í Reykjavík miðvikudag-
inn 21. júní s.l.
Framkvæmdastjóiinn, Eggerí
Claessen, hrl. flutti ýtarlega
skýrslu um starfsemi Vinnuveib
endasambandsins s.l. ár og las:
upp reikninga þess. — Bæðá
skýrslan og reikningarnir sýndra
að starfsemi sambandsinsi
stendur með miklum blóma og:
hafa 62 nýir meðlimir gengið i
samtökin á árinu.
Á árinu var ráðinn til Vinnu-
veitendasambandsins sem erinól
reki, Barði Friðriksson hdl., og
hefir hann fetðast til deilda úfc
á landi s.l. ár og mun haldai
því áfram í sumar.
Á fundinum mættu fulltrúar’
frá deildum úti á landi og hjei'*
í Reykjavík auk beinna með-
lima, sem sátu íundinn.
Ur stjórn áUu au ganga þess-
ir menn: Ásueir Þorsteinsson,
Helgi Bergs Bjarni Pjetursson,
Einar Gislason, Finnbogi Guð-
mundsson. Bened. Gröndal, Guði
mundur Ásbjörnsson, Hallgr,
Benediktsson, Knstján Jóh.
Kristjánsson, Björn Ólafs, Ólaf-
ur Jónsson frá Sandgerði og
Sveinn Guðmundsson.
Voru beir ollir endurkjörnir*
nema Bjarni Pjetursson, sern
mist hafði kjörgengi, en í hans
stað var kjörinn Guðmundur*
Halldórsson, framkv.stj. í Bygg
ineafjelaginu Brú h.f. *
Margar ræður voru haldnar*
og ríkti einhugur um eflingu
samtakanna og starfsemi.
Innan fárra daga verður halcS
inn stjórnarfundur. en hann kýs
framkvæmdanefnd sambands-
ins til eins árs í senn
I
3$Ö0 punda lisfaverk
týnd í Honp Kong
HONGKONG — Tuttugu og
fimm málverk eftir skoska mál-
arann George Chinnery erui
grafifi i jörðu einhversstaðar ii
nánd við ríkisstjórabygginguna
í Hong Kong. Málverkin eru
virt á 3,000 sterlingspund, ens
enginn veit nú nákvæmiega,,
hvar þau voru grafin og ólík-
legt er að þau finnist nokkurn-
tíma óskemmd.
Ástæðan er sú, að mennirn-
ir þrír, sem földu listaverki:.s
skömmu áður en Japanir tóku
Flong Kong árið 1941, eru allir
látnir.
Og þeim láðist að segja, hyan
felustaðurinn er, þótt vitað sj"..
að hann er „einhversstaðar i
nánd við ríkisstjórabygging-
una.“ — Reuter.