Morgunblaðið - 25.06.1950, Qupperneq 7

Sunnudagur 25. júní 1950
MORGVXBLAÐlfí
7
NÆR OC FJÆR
Laugardagur
24. júní
Grasspretta
.TÍÐARFAR hefir verið hag-
stætt til landsins það sem af er
þessu sumri. Spretta er þess-
Vegna víðasthvar góð og sums
Staðar ágæt. Kuldar hafa að j
vísu dregið nokkuð úr henni á
Norðurlandi síðustu daga. En
þar er sláttur nú byrjaður á
íiokkrum stöðum - eins og t. d.
í Eyjafirði. Hjer Sunnanlands
er sláttur sumsstaðar byrjaður
en varla byrjar hann þó al-
tnennt fyrr en ílok þessa mán-
laðar. Útlit er því fyrir að þetta
sumar verði landbúnaðinum
hagstætt enda þótt óvíst sje fyr
irfram um þurkun og nýtingu
heyja. Bændur hai’a undanfarin
ár haft mikinn viðbúnað um
íiýjar verkunaraðferðir og þá
íyrst og fremst votheysgerð og
EÚgþurkun, sem víða hefir gef-
ist allvel og skapað verulega
Eukið öryggi. Votheysverkun-
Sn er þó áreiðanlega sú verk-
ynaraðferð, sem hægust er og
pdýrust. Ber sjerfræðingum,
gem um fóðurverkun fjalla,
gaman um að mæla mjög með
henm. En við höfum ekki gef-
Sð ábendingum þeirra nægilegan
gaum og verið of tómlátir um
að taka upp þessa verkunarað-
ferð í stórum stíl. Er það vel
farið að nú virðist skilningur
á gildi hennar fara mjög vax-
andi.
Sólstöður
NU eru sólstöður liðnar. Hið
Sslenska sumar hefir náð há-
jmarki. Dagurinn lengist ekki
lengur. Fyrr en varir tekur
hann að styttast og nóttina að
lengja. Svo örstutt er hið ís-
lenska sumar.
Þessi vika hefir verið óvenju
lega heit hjer í Reykjavík. Dag
inn eftir sólstöður var 20 stiga
hiti í forsælu. Er það heitasti
tíagur sumarsins. Á slíkum dög
tmi finnst borgarbúanum þröngt
uim sig í verksmiðjum, verslun-
um.og skrifstofum. Fólkið þráir
að kornast út í góðviðrið og hlý
indin. En þessir heitu dagar eru
svo raunalega fáir. Þessvegna
geta aðeins fáir notið þeirra sem
skyldi.
Sveitafólkið, sem vinnur
störf sín undir beru lofti allt
taka þörf til þess að halda
jafnvægi, spara innflutning
og búa að sínu á þessu sviði“.
Árni Eylands svarar þessum
spurningum sjálfur. Hann dreg
ur upp mynd af möguleikum
til aukinnar mjólkurframleiðslu
garðyrkju og sauðfjárbúskapar.
Hann hvetur til búskapar í
stærri stíl, stórbúskapar, byggð
um á ræktun og landgæðum.
Hressandi gusíur
ÞESSI ritgerð Árna G. Ey-
lands um íslenskan laridbún-
"ð cr nokkuð sjerstaks eðlis.
í henni kemur fram meiri
stórhugisr og trú á landið en
yfirleitt verður hjer vart. —
I»að stendur af lienni einhver
hressandi gustur, sem kem-
ur manni á óvart mitt í öllu
vælinii og mjálminu um
skort á gjaldeyri. — Víst
skortir okkur gjaldeyri og
þar af leiðandi margskonar
nauðsynjar. En ef að öll sú
orka, sem eytt er í hugarvíl
og stagl um þessa erfiðleika,
væri beisluð, er mjer næst
að halda að hægt væri að
auka nokkuð framleiðslu á
kjöti og mjólk, kartöflum og
smjöri og jafnvel minnka
gjaldeyrisskortinn.
Sannleikurinn er sá, að
þetta jafnvægisleysi hugar-
farsins er að gera okkur ís-
lendinga að \dðundrum. —
Þegar vel gengur og þjóðin
eignast nokkra sjóði, getur
bætt lífskjör sín og lagt
grundvöll að verulegum um-
bótiun, höldum við að við
getum allt, og það í einu
vetfangi. Þegar þrengir í búi
og vandkvæðin berja að dyr-
um okkar eins og annara,
liggur við að menn örmagn-
ist af bölsýni úrtölum. —
Hverskonar manndómur er
þetta? Þetta er ekki mann-
dómur heldur ræfildómur,
sem er ótrúlegt að íslend-
ingar muni láta sannast á
sig til lengdar.
Samband ungra
Sjálfstæðismanna
tvítugt
SAMBAND ungra Sjálfstæðis-
manna verður tvítugt að aldri
Sjálfstæðismanna munu
framvegis sem hingað til
halda merki frjálslyndra
stjórnmálaskoðana hátt á
lofti. Barátta þeirra mun
miða að því tvennu að varð-
veita hið besta, sem fortíðin
hefur skilað þjóð þeirra og
byggja á þeim grundvelli um
bætur og framfarir. Með
þeim ásetningi hefja ungir
Sjálfstæðismenn starfið og
baráttuna á þriðja áratugi
samtaka sinna.
Hvíldartími á
togurum
HANNES PÁLSSON skipstjóri
á einum af togurum Reykjavík-
urbæjar gerði fyrir nokkru til—
raun með nýja tilhögun vinnu
við saltfiskveiðar um borð í
Ingólfi Arnarsyni. Samkvæmt
þessari tilhögun' vinnunnar
fengu skipverjar 12 stunda
hvíld. á sólarhring í stað 2
stunda, sem áður hefur tíðkast.
Skýrði skipstjórinn frá þvi í
viðtali við Morgunblaðið að
þetta hefði gefist vel.
Af þessu tilefni fluttu tveir
af bæjarfulltrúUm Sjálfstæðis-
manna í bæjarstjórn. Reykja-
víkur svohljóðandi tillögu, sem
samþykkt var með samhljóða
atkvæðum:
„Bæjarstjórn lýsir ánægju
sinni yfir þeim tilraun-
um, sem gerðar hafa
verið með breytta vinnutil-
högun á bæjartogaranum
Skorfur á landbún-
aðarafurðum
FYRIR skömmu var frá því
skýrt hjer í blaðinu að landið
væri nú svo að segja kjötlaust,
smjörlaust og kartöflulaust. —
Var bent á nauðsyn þess að þjóð
in gerði sjer það ljóst, í hvílík
vandræði fólksflót.tinn frá land
búnaðinum væri að leiða hana.
Árni G. Eylands ræðir
þessi máí í ágætri grein sem
hann skrifaði fyrir skömmu
í Stefni, tímarit Sjálfstæðis-
manna. Kemst hann þar að
orði m. a. á þessa leið:
,,En nú er svo langt kom-
ið, að framleiðsla búsafurða
er ónóg til þjóðarþarfa. Er
því einsætt að bændastjett er
orðin of fámenn, og að
nokkru aflvana, að fram-
sumarið nýtur þess því miklu , Þann 27. þ. m. Það var stofnað
betur en kaupstaðafólkið, enda 'a Þingvöllum Alþingishátíðar-
þótt það fái hálfsmánaðar eða J 1930 af ungu fólki úr sam-
þriggja vikna orlof. tökum Sjálfstæðismanna víðs-
vegar um land.
Þessi samtök hafa unnið flokki
sínum og íslensku þjóðinni mik-
i ðgagn. Fjelögum ungra Sjálf-
stæðismanna hefur fjölgað ár
frá ári og samband þeirra er
nú langsamlega öflugasta póli-
tíska æskulýðssambandið í land
inu.
Sjálfstæðisflokkurinn a
samtökum æsku sinnar mik-
ið að þakka. Þau hafa mótað
Starf hans og stefnu því
frjálslyndi, sem laðað hefur
ungt fólk úr öllum stjettum
undir merki hans. Ur f jelög
um ungra Sjálfstæðismanna
hafa allt frá upphafi þeirra
komið margir nýtir og dug
andi baráttumenn, sem hafa
borið áhugamál unga fólks-
ins og almenn umbótamál
fram til sigurs.
Samtök ungra Sjálfstæðis-
leiðslugetu. Það er því full manna eru nú öflugri en nokkru
ástæða til að athuga, hvar sinni fyrr. Þau eru þess alráðin
vjer nú erum staddir með að halda áfram baráttunni fyr
landbúskapinn. Hvort það sjc ir stefnumálum sínum og bera
þjóðinni meinalaust og jafn- Sjálfstæðisstefnuna fram til
vel fyrir bestu að fara að sigurs. Tuttugu árin, sem liggja
flytja inn busafurðir jafnvel j að baki sambandi þeirra eru að-
af því tagi, sem áður hafajeins dýrmætur reynslutími.
verið framleiddar innan- j Islenska þjóðin má vera
lands, eða hvort hjer sje á- þess fullviss að samtök ungra
in reyndust aflasæl og farnað-
ist hið besta á sjónum. — En
stjórn hinna miklu skipulags-
frömuða í landi reyndist miklu
óhappasælli. Þar rak hvert á-
fallið annað. Hin aflasælu skip
hafa verið auglýst til sö!u á upp
boði og ýmsar eiginir bæjarins
með þeim, allt vegna skulda
útgerðar þeirra. Og nú hefur
báðum togurunum verið lagt
við landfestar og skipshafnir
þeirra afskráðar. Einn háset-
anna sagði mjer frá þessu, er
jeg hitti hann á götu hjer í
Reykjavík. Hann vai fremur
dapur í bragði yfir þessu —
Hann kvað almenning í Vest-
mannaeyjum hafa mist alla trú
á ráðslag komma og krata með
bæjarútgerð togaranna. Bæjar-
sjóður og stofnanir hana hefðu
tapað um tveimur miljónum kr.
sem lagðar hefðu verið í rekst-
ur þeirra. Væri nú svo komið,
að helst væiá í ráði að stofna
hluíafjelag um skipin tit þ°ss,
að unnt réyndist að halda þeim
í bænum.
Hlálegt fyrirbrigði
ÞETTA er dálítið hláíegt
fyrirbrigði. Að sjálfsögðti get!
ur það alla hent að tapa á
útgerð. En kommúnistat ©g
Alþýðuflokksmenn hjeldm
því fram í vetur, að togara-
útgerðin þyrfti ekki á neín-
um nýjum urræðum að
haida. Hún gæti borið sig
áfram og siglt sinn sjó. Þeir
hafa cnn fremur haldið þvi
frani, að æskilegast værl, að
allir nýju togararnir væm
reknir af ríki og bæjarfje-
lögum. Hvað gerist svo? —
Aflasælir togarar, sem rebn-
ír eru af bæjarútgerð, sem
þeír sjálfir stjórna, verða
fyrstu nýsköpunartogararn-
ir, sem leggjast við landfest-
ar vegna skulda. Er þetta
það, sem koma skal? Á »ð
fara svona að því, að tryggja
hagsmuni almennings? Hvað
segja kommúnistar og Rauð-
hetta litla nú? Vonandi kom-
ast þessi fríðu skip ú, höfn.
Vestmannaeyingar, er ha£t
hafa merkilega forgöngu um
fjelagsleg samtök og nýung-
ar á sviði útgerðarmála, eíga
það ekki skilið að búa tiil
langframa við öngþveiti þp.ð,
sem kommúnistar og kratar
hafa leitt yfir þá í stjóm
bæjarútgerðarinnar og bæj-
armálefna vfirleitt
TILRAUMIR MEÐ MY LYF
VIÐ SJÓ- OG LOFTVEHíl
Einkaskeyti til Mbl. fró Reuter.
WASHINGTON. — Rannsókn hefur sýnt, að lyfin benadryl,
hyoscine og artane eru engu síðri við sjóveiki en dramamine.
Herflutningaskipið Maurice Rose sem er 16000 sml. að stærð
sigldi nýlega milli New York og Bremerhaven. Með skipinu
voru 1000 hermenn, og leyfðu margir þeirra, að lyf þessi væri
reynd á sjer.
Árui G Eylands
Ingólfi Arnarsýni við salt-
fiskveiðar. Væntir bæjar-
stjórn þess að tilraunir af
þessu tagi megi leiía til þess
að greiða fyrir samkomulagi
togarasjómanna og útgerðar-
manna um hvíldartíma á tog
urum“.
Flutningsmenn tillögu
þessarar voru þeir Jóhann
Hafstein og Birgir Kjaran.
Kommúnistar, sem að vísu
tóku þátt í að samþykkja þessa
tillögu Sjálfstæðismanna hafa
verið með einhvern skæting út
úr henni síðan. Er auðsjeð að
þeim er illa við þá tilhugsun
að sjómönnum og útgerðar-
mönnum takist að semja sín á
milli um þessi mál. Sjálfstæð-
ismenn telja það hinsvegar æski
legast að samkomulag náist
milli þessara aðila um hvíldar-
tíma togarasjómanna, enda ber
fyrrgreind tillaga það með sjer.
Bæjarútgerð
Vestmannaeyja
KOMMÚNISTAR og Alþýðu-
flokksmenn hafa stjórnað Vest-
mannaeyjakaapstað síðastliðið
kjörtímabil rið mikinn kærleik
sín í milli. —
í hlut þessa þrótmesta útgerð
arbæjar landsins komu tveir
nýsköpunartogara. Um þá
var stofnuð bæjarútgcrð. Skip
Tilraunin leiddi í Ijós, að*'
benadryl var eins gott við sjó-
veiki og dramamine. Annars
hefur lyf þetta einkum verið
reynt við loftveiki til þessa og
þótt gefast vel. Benadryl, sem
er svipað að efnasamsetningu
og dramamine, hefur og reynst
gott við uppsölu.
Oheppileg áhrif
Leitt hefur verið í ljós, að
dramamine og benadryl eruj
ekki heppileg fyrir áhafnir
flugvjela, þótt þau hafi gefist
vel við sjóveiki. Veldur þar um
svæfingaráhrif þessarra lyfja.
Hyoscine hefur verið notað við
sjóveiki, flugveiki og bílveiki
árum saman og fylgir því ekki
eins mikill drungi og drama-
mine og benadryl, en einnig
það hefur óæskileg aukaáhrif.
Menn verða óþægilega þurrir í
munni og fá stundum glýjur í
augun.
í áðurnefndri ferð var artane
reynt. Það hefur lík áhrif og
hyoscine, þótt í því sjeu allt
önnur efni. Þetta lyf hafði
sömu aukaáhrif og hyscine, og
reyndist að því leyti mjög ó-
heppilegt.
Unnið að nýrri blöndu
Enda þótt ekkert þessarra
fjögurra lyfja, dramamine,
bénadryl, hyscine og artine, sje
heppilegt við loftveiki, þá er
ekki loku fyrir það skotið, að
finna megi blöndu af þeim, sem
hefur engin óæskileg áhrif
þeirra, jafnframt því, sem hún
ver loftveiki.
Unnið er nú að rannsókn
þessa máls.
Skatfskrá
ísafjarðar
ÍSAFIRÐI, 19. júní: — Skatta-
skrá ísafjarðar hefir verið lögð
fram. Skattgreiðendur eru 121Ú-
einstaklingar og 13 fjelög, en
skattfrjálsir eru 117 eihstakling
ar og 10 fjelög. Hæstu skatt-
greiðendur eru Kaupfjelag ís-
firðinga kr. 44,765,00, Ragnar
Jóhannesson skipstjóri, kr.
19.304,00, Hraðfrystihúsið Norð
urtanginn h.f., kr. 15.675,00,
Bökunarfjelag Isfirðinga, kr.
13.002.00, Marzellíus Bernharðs
son skipasmíðameistari, krónur
11,183.00, Rögnv. Jónsson kaup-
maður, kr. 10.548,00. Björn H.
Jónsson skólastjóri, kr. 9,517,00,
Elías J. Pálsson kaupmaður, kr.
9.484.00, Ingvar Pjetursson, fisk
kaupmaður, kr. 9.133,00, Neisti
h.f., raftækjaverkst., og verslun
kr. 7,420,00, Jóhann J. Eyfirð-
ingur, kaupm., kr. 7.049,00,
Þorleifur Guðmundsson, um-
boðsmaður. kr. 6,140,00, Nið-
ursuðuverksmiðjan Polar h.f.,
kr. 5.530,00, Hans Svane. lyf-
sali, kr. 5.484,00, Jón Ö. Bárð-
arson, kaupm. kr. 4.906.00. Jó-
hann Gunnar Ólafsson, bæjar-
fógeti kr. 4.687.00, Ragnar
Bárðarson, kaupm., kr. 4.649,00,
Felix Tryggvason, bygginga-
meistari, kr. 4,418.00, Trj'g'gvi
Jóakimsson, kr. 4.331.00, Kjart-
an J. Jóhannsson, læknir,
4.004,00.
Kr.
Frjettaritari.