Morgunblaðið - 02.10.1952, Blaðsíða 2

MORGtyNBLAÐID
Fimmtudagur 2. ökt. 1952
KlmiHs- Q|
ÉG var. ár Garðyrkj usýpingunni í
Krf!*skáÍSnurfi srsunnuaaginn Var
til að skoða það sem þar er að
sjá, en það er skemmtileg og all
fróðleg sýning sem Garðyrkju-
félag íslands gengst fyrin Hittí
ég þar að málin Stefán Árnason
garðykrj ubónda, sem er formaður
Sö'lufélags garðyrkjumanna.
Hann komst að orði a þessa leið:
UNG STÉTT
;— Garðyrkjan er ung hér á
landi, í því formi sem hún er
rekin nú, síðan farið var að nota
jarðhitann svo, um munar. Til
merkis um það, hve garðyrkju- ■
bændastéttin er ung er það, a'ð
sárafáir garðyrkjubændur éxu
komnir yfir fertugt, t. d. er Ingi-
;mar 1 Fagrahvarnmi sem er for-
maður sýningarnefndar Garð-
ýrkjufélags Xslands, ekki aema
rúmlega fertugur. Hann er meðal
þeirra manna sem lengsta og
bezta reynslu hafa hér á landi í
þessum efnum. *
SÖLUFÉLAGIÐ
—r Hvenær stofnuðuð þið Sölu-
félag garðyrkjumanna?
----Það var 1940 og voru það 14
garðyrkjubændúr sem stóðu að
stofnun þess, en nú eru um 100
félagai' í því. Standa enn nokkrir
framleiðendur utan þessara-sam-
taka, en með bættum starfsskiÞ
yrðum Sölufélagsins má búast við
þvi að allir sjái sér hag í að vera
ívþví. Tel ég.þa'ð vel farið þar sem
starfsemi S. F. G. miðar að því
að halda í skefjum dreifingar-
kostnaðinum og vanda vöruna og
alla meðferð hennar.
Starfsemi félagsins hefir verið
ýmsum erfiðleikum háð, en eitt
áðal áhugamál fárlagsmanna nú,-
er að koma upp vfðurtrtantíi húsa-
þosti á heppilegum stað í bænum,
svo að geymála og öll dreifing vör
unnar sé í sem beztu lagi. Þá er
einnig afurðasölulöggjöf á döfinni
og fleira sem ekki er tímabært
áð minnast á að sinni. Sölufélag
^arðyrkjumanna er að vísu aðeins
^ölufélag eins og nafnið bendir
til, en félagsmenn hafa eigi að
síður mörg önnur • áhugamál til
hagsbóta fyrir þennan atvinnu-
veg, sem þegar er orðinn all um-
fangsmikill.
GRÓ»URHÖS FYRIR
25 MILLJÓNIR
Má í því sambandi nefna að
gróðurhúsin eru 7,1 hektari að
flatarmáli, eða um þáð bil 25
jmillión kr. virði miðáð við nú-
gildandi verðlag, auk alls annars
sem til rekstursins þarf. (
Þetta eru mikil verðmæti .sem
þurfa að hagnýtast á sem beztan
hátt svo að starfsemin geti borið-
sig fjérhagslega. Við þurfum að
kosta kapps um að.gera garðyrkj-
una sem arðsamasta og reksturs-
kostnað sem.minnstan samanbor-
ið við afurðarmagnið, og hefir;
nokkuð aunnist í bá átt hin síð-
ari ár. En betur má ef duga skal.
VANKIINNÁTTAN ER DÝR
— Hvað vantar ykkur helzt til
þess?
-7— Okkur vantar í stuttu máli
gtaðgóða þekkingu á atvinnu-
grein okkar, en hún verður ekki
byggð upp nema á aákvæmri og
raunhæfri tilraunastarfsemi, sem
ekki hefir veríð hér til þessa, svo
að hver einstaklingur hefir orðið
að fikra sig áfram upp á eigin
Spýtur, og jafnframt notast við
tilraunir þær, sem gjörðar eru í
nágrannalöndum okkar, en þær
eru oft mjög ófullnægjandi þeg-
ar miðað er við okkar staðhætti.
Ég tel eðlilegast að Garðyrkju-
skólinn verði í framtíðinni mið-
stöð nauðsynlegra tilrauna í þágu
garðyrkjunnar. Þar verði þær
veknar .með nákvæmni og íyrir-
hyggfti. Tilvaunastjórinn sem
starfaði í umboð Tilraunaráðs rík
iisins i jarðrækt, hefði mjög náið
.samband við okkur starfandi
'garðyrkjubændur, og væru þesis-
'ár filra'úriir áð riókkrii leýti a bin
Liirnnnosiansemi ser
íil
segir Sfefán
Stefán Árnason
um dreifðu garðyrkjustöðvum
éftir því sem henta þætti á>hverj-
um stað.
En tilraunastjórinn sem þarf að
vera starfi sínu mjög vel vaxinn,
yrði jafnframt ráðunautur garð-
yrkjubænda, sem þeir.gætu leitað
til með-vandamál sín sem oft eru
mjög erfið viðureignar.
LÉLEG HAGFR/EDI
A® SPARA TILRAUNIR
Mér er vel kunnugt um, að,
skólastjóri garðyrkjuskólans Unn,
steinn Ólafsson, hefur mikinn.
áhuga fyrir hvers konar framför-
um í garðyrkjunni. Sem eðlilegt
er, á hann erfitt með að sinna
nákvæmum tilraunum samhliða
hliða skólástiórn og öðrum um-
fangsmiklum bústörfum.
F.n þar sem mikið fjármagn er
bundið í garðyrkjustöðvunum
eins og áður er sagt, þá er það
léleg hagfræði að vanrækja.nauð-i
synlegar tilraunir og leiðbeining-
arstarfsemi öllu lengui' í bégu
þessarar búgreinar landbúnaðar-
ins.
GAROÁWIXTIR TfLTDLI -
lega ámmmn
— HvaS er aS sogja urn verðlag
á vörum yk-kar?
— Verðlagið er allhagkvæmt
fyrir neýtendur, samanborið við
verðlag á öðrum nauðsynjavör-
um. Og má mefna að áf 'tómötum
sem er aðalfrarríleiðslu v-ara gróð-
urhúsanna, fengu vei'kamenn í
Eey-kjavík órið 1940 0,7 kg. df
tómötum fyrir einnar klukku-
stundar vinnu, en árið 1951 var
það orði'ð tvöfallt meira eða 1,-3
kg., ‘fyrir einnar siundar vinnu.
Vcrðið hefir með öðrum orðum
lækkað um allt að helming mið-
að við kaup á'þessum tíma.
. Ef verðlag á tómötum er reikn-
' að á svipaðan hátt miðað við tíma
kaup í nágrannalöndum okkar
síðastliðin þrjú ár verða tómatar
tiltölulega ódý'rastir hér á landi.
ÖRFUNARORD
Ég var ánægður með ræðu þá,
sem íorsætisráðherra Steingrím-
ur Steinþórsson flutti við opnun
þessarar sýningar. Var hún mikils
virði fyrir þessa ungu stétt sem
oft og tíðum hefir mætt takmörk
uðum skilningi ýmissa ráða-
manna þjóðarinnar.
★
Á þessa ieið talaði þessi .garð-
yrkjubóndi og eru ummæli hans
hin eftirtektarverðustu. Það ligg-
ur í augum uppi, að garðyrkjan
er nauðsynleg hér á landi og jarð-
hitinn kemur aldrei að fullum
notum, fyrir þjóðina, nema að við
hann verði tengd fjölbreytt rækí-
un alls konar matjurta, sagði
Stefán að lokum.
V. Sí.
ÁKVED-IÐ 'hcfir verið að 'frantlengja heimilis- og iistiðnaðarsýn-
inguna í húsi Þjóðminjasafnsins enn um nokkra daga, til þess að
■ verSa við óskum margra þeirra, er eicki fengu séð. — Á niyndinni
1 'sést í nokkur hliðarherbergi sýnii garinnar. — A'ðsókn hefir veriö’
iirijög góð. Sýnsngin er opin kl. 2—10 e. h.
AKUREYRI, 1. okt.; — Góðtemplarareglan á Akureyn, sem hefurt
keypt Hótel Norðurland, bauð blaðamönnum til kaffidrykkju í
hótelinu í gær. Stefán Ág. Kristjánsson, framkvæmdastjóri og
Bannes J. Magnússon, skólastjóri, skýrði frá kaupum þessum og
tiigangi þeirra. Fyrirhugað er að breyta á nésta -ári einni hæð
hússins í fundarsal templara og til æskulýðsstarfsemi ýmiss k.onar,
Verður annars áfram gistihús og skemmtistaður þar.
000 kr. wMsm oi[' íar á 1. far-
rými Guíifoss til L-hakar
HÚN HEFIR mælst vel fyrir sú nýbreytni, er tekin er upp á Garð-
yi kjusýningunni, að velja blóma- eða fegurðardrottningu. Að
sjálfsö^ðu verður hún valin úr hópi sýningargesta og er hér jafnt
tækifæri fyrir reykvískar stúlkur og aðrar utan af landsbyggð-
inni, að færa sér þetta einstæða tækifæri í nyt, sem þarna er
gefinn kostur^á.
Það mun vera kærkomið tæki-'’5 *
færi fyrir hverja blómarós eri
hlýtur hnossið, að ferðact á hinu nemendum Húsmæðraskóla Rvík
Eigendur telja mjög -mikils
vert að geta hafið þarna fyrir-
hugaða æskulýðsstarfsemi, sem
fyrst og eignast miðstöð fyrir
regluna á Akureyri á einum
bezt ■ setta -stað bæjarins.
Aðalbíó ■ reglunnar verður
áfram í samkomuhúsinu, a.m.k.
næstu þrjú árin.
VÍNVEITINGAR
ÚTIIOKADAR
Hctelið er leigt til eins árs,
tveimur af fyrrverandi eigend-
um, Jóni Þorsteinssyni kennara
og Erik Kondrup, sem starfrækja
það í sama formi og áður, en að
sjálfsögðu eru allar vínveitingar
útilokaðar og áfengi banrtlýst í
hótðlinu.
Templarar treysta á velvilj-
aðan skilning bæjarbúa og gesta
og samhug til endurbóta á
skemmtanalífi á þessum f jölsótta
skemmtistað í hjarta bæjarins.
, —II. Vaid. ;
25 nemendur í
anum
glæsilega skipi og hafa þegar
komið fram nokkrar stúlkur, sem
til mála koma að hljóta hnossið,
en eins og áður hefir verið get-
ið, þá verður í sýningarlokin tek-
in ákvörðun um, hver fyrir val-
inu verður og fólk látið sjálft
ur. — Ákveðinn hefur verið sér-
stakur barnatími frá kl. 2—5 að
deginum og verður aðgangseyr-
ir fýrir börnin 5 krónur.
Eins og áður hefur verið til-
kynnt mun sýningin standa fram
ýíir næstu helgi. Kostnaðarsamt
kjósa á milli, éf dómnefndin er og ýmsum vandkvæðum bund-
verður ekki algerlega á einu máii
með útnefninguna.
Þessa dagana hefir verið fyigzt
vel með gestabókinni, en í hana
rita allir sýningargestir nöfn sín
og verðuj- þannig auðvelt að ná
til þeirra, sem til greina koma.
í dag kl. 1 verður jayrjað að selja
aðgöngumiða að þessari loka-
athöfn og fá því miður færri að
komast þar að en vilja.
GÓÐ AÐSÓKN
Góð aðsókn hefur verið að sýn-
ingunni frá opnun hennar og
ýmsir hópar fólks sótt hana. í
gær heimsótti vistfólk á Elli-
heimilinu Grund sýninguna og
ljómaði gamla fóikið af .gleði yfir
fegurð henrfar: í dag * cr von á1
ið að skipta um sýningarvörur,
en nú úm þessar mundir er búið
að skipta um vörur frá því sem
var í upphafi sýni^igarinnar.
KAÍRÓ 1. okt. — Héðan benast
feiddir fyrfr réff
þær fréttir, að 12 manns, sem
voru í lífverði Farúks fyrrum
konungs, verði innan skamms
dregnir fyrir rétt ákærðir "yrir
hlutdeild í spillingunni og mis
nötkun valds síns. — Meðal
þeirra er Hussein slrry Amer,
-fyrrv. brershöfðmgi. ...
VÉLSKÓLINN í Rsykjavík var
settúr í gær af skólastjóra, M. E.
Jessen, í húsakynnum skólans í
Sjómannaskólanum. Nemendur
hafa aldrei verið fleiri en nú,
eða 125 og hefir kennaralið skól-
ans verið aukið til muna. Skól-
inn hefur alls útskrifað 416 vél-
stjóra og þar af hafa 203 lokið
prófi í rafmagnsfræði og einnig
heíur skólinn útskrifað 163 raf-
virkja.
AUKIN STARFSEMI SKÓLANS
Fastir kennarar eru nú 6 að
tölu, þeir Steingrímur Pálsson,
Gunnar Bjarnason, Ingvar Ingv-
arsson, Jóhann Pétursson og
Þorbjörn Karlsson, sem er ný-
kominn heim að afloknu námi í
Bandaríkjunum, en skólastjórinn
kennir vélfræði við skólann.' ’Þá
eru 8 stundakennarar, þeir Ósk-
ar Magnússon, Snæbjörn Jó-
hannsson, Jón Sólmundsson, Þórð
ur Runólfsson, Ólaíur Tómasson,
'Ölafur Jóhannesson, læknir,
Júlíus Björnsson og Magnús
Bergþórsson.
VERKLEG KENNSLA
Skólimí ræður yfir tveimur
sölum fyrir verklega kennslu, og
er annar salurinn ætlaður fyrir
mótorvélakennslu, en í hann
vantar allan nauðsynlegan og til-
skyfdan útbúnað. Hinn salurinn
er ætlaður fyrir rafmagnsfræði-
kennslu, en sá salur er búinn
fullkomnum vélum og tækjum.
Fjárskortur hefur háð skólan-
um og staðið í vegi fýrir fram-
kvæmdum.
NÁMSTÍMI 7. ÁR
FuUgildi-r v&lstjórar.hafa 7 4ra
námsferil að baki sér, 4 ár i
vélaverkstæði og iðnskóla, sam-
tímis. Að þeim tíma liðnum
verða þeir iðnsveinar, að lok-
inni prófraun. Þá fá þeir tak-
mörkuð vélstjóraréttindi að
loknu 2 ára námi í Vélskólanum,
sem lýkur með prófi, -og loks fá
þeir full réttindi að afloknu eins
árs námi og prófi í rafmagns-
deild skólans. j
íil Akraness í gær
'AKRANESI, 1. okt. — í gæc
komu 3 bátar með síld til Akra-
ness, Ólafur Magnússon með . 100
tunnur, Sigrún með 80 tunnur
og Reynir með 36 tunnur,
Sextán bátar komu hingað i
dag með samtals 1244 ainnur
•síldar.. — Aflahæstir voru Sveinn
Guðmundsson með 133 tunnur og
Svanur með 130 tunnur.
Skip kom og hingað í dag meS
3000 tómar tunnur frá Siglufirði.
. i
8ARNASKOLINN SETTUR
Barnaskólinn á Akranesi var
settur í dag kl. 6 e.h. í kirkjunni.
Skólastjórinn, Friðrik Hjartar,
h'élt setningarræðuna og brýndi
fyrir nemendum, að þeim bærí
að leggja rækt við hjarta sitt eigi
síður en höfuðið. — Að ræ'ðunni
lokinni var sunginn sálmur.
Kennt verður rnýja barnaskól-
anum, sem er fögur og stílhrein
bygging ofarlega á Skaganum.
Skólanum verður skipt í 14 deild-
ir og .börnin 330—340 á .^ldrinum
7—12- árat — Oddur.. .....