Morgunblaðið - 08.07.1956, Blaðsíða 15

Sunnudagur 8. júlí 1956
MORCUISBLAÐIÐ
15
Ljásmyndasafn úr lífi Islend
inga / Vesturheimi
Manitoba háskóli færir Þjóðminja-
safninu merka gjof
Finnbogi Guðmundsson pró-
fessor, sem verið hefur kennari
við Manitoba háskóla í Winnipeg
imdanfarin fimm ár, er nýlega
kominn til landsins og hefir lát-
iö af starfi sínu vestra. Við heim-
komuna hafði hann með sér
rnyndabók mikla með ljósmynd-
um úr lífi íslendinga í býggðum
þeirra vestanhafs. Myndirnar
tók Kjartan Ó. Bjarnason í leið-
ar.gii, sem farinn var að frum-
lcvæði Finnboga um íslandsbyggð
ir, fyrst og fremst í því skyni að
'i
Frh. af bls. 9.
Iega stjórnarsanvvinnu bess
ara flokka. Og ílokkar
Hrreðsiubandalagsins hafa
einnig kosið fulltrúanefndir
til þess að ræða við fiulltrúa
Alþýðubandalagsins.
Ekkert flýtisverk
ENGU skal spáð hér um niður-
stöðu þessara viðræðna. Eklci er
ólíklegt að nokkur tími líði
áður en línurnar hafa fyllilega
skýrzt. Vel má vera, að kvaðn-
ing Alþingis til funda dragist
nokkuð meðan floltkarnir sitja á
rökstólum. Það er ekki í sjálíum
þingsölunum, sem stjórnarmynd-
anir eru ráðnar nú á dögum.
Stjórnmálin verða stöðugt flókn-
ari. Feiri og fleiri flækjur þarf
að greiða. Stjórnarmyndanir eru
ekkert flýtisverk.
Næstu vikur geta orðið ör-
lagaríkar í íslenzkum stjórn-
máluni. I*ær munu að öllum
líkindum Ieiða ýmislegt í Ijós,
sem áður var margt á huldu
um. Er það út af fyrir sig vel
farið. Þjóðin þarf að kunna
sem gleggst skil á eðli stjórn-
málabaráttu sinnar, mönnum
hcnnar og málcfnuin.
Skálholt og skáldið
Á ÞAÐ hefur verið minnzt hér í
blaðinu, að tillilýðilegt hefði ver-
ið að bjóða fulltrúa kaþólsku
kirkjunnar á íslandi til hinnar
miklu kirkjuhátíðar, sem haldin
var í Skálholti s.l. sunnudag. Var
það líka gert. En biskupinn gat
ekki þegið boðið. Hitt er hreinn
öfuguggaháttur, sem kemur fram
í grein eftir skáldið í Gljúfra-
steini í „Þjóðviljanum“ s. 1.
fimmtudag, að illa fari á því, að
lútherskir menn ' heiðri minn-
ingu Skálholts og sögu þess stað-
ar, þar sem hann hafi fyrst og
fremst verið kaþólskt höfuðból.
íslenzk lcirkja laut nokkuð
fram um aldir kaþólskri forystu
eins og kirkjur annarra Evrópu-
landa. En nýr siður leysti hinn
gamla af hólmi hér eins og í ná-
grannalöndum okkar. Með þeirri
breytingu var að sjálfsögðu ekki
slegið striki yfir merkilegt menn-
ingarstarf kirkju hins liðna tíma.
Það átti sinn sess í sögu og hug-
skoti þjóðarinnar. Skálholt og
Hólar, hinir fornu kaþólsku
biskupsstólar, eru þess vegna í
dag jafnkærir lúterskum mönn-
um sem kaþólskum. Þeir eru
þjóðlegir og kirkjulegir sögustað-
ir, sem eru sameign kynslóðanna.
Nýr siour máir ekki gömul
spor út á íslandi. Menning nú-
tímans stcndur traustum fót-
um í menningararfi fortíðar-
innar. Sú staðreynd breytist
ekki með aísíöðunni til páfans
í 3tóm.
En hvað um afstöðu skálds-
ins í Gljúfraslcini til þess páfa,
er í Kreml ríkti og öílum öðr-
um páfunn var talinn æðri, en
hefur nú verið felldur af stalli
og brennimerktur sem ótíndur
glæpamaður og morðingi?
taka þar kvikmyndir. Mynda-
bókina sendir Manitoba háskóli
Þjóðminjasafni íslands að gjöf
ásamt segulböndum, sem hafa að
geyma viðtöl við fjölmarga landa
vestanhafs.
Þetta eru myndarlegar og merk
ar gjafir, sem eiga vel heima í
mannamynda- og raddupptöku-
söfnum Þjóðminjasafnsins. Nán-
ari atvik að þessari gjöf er að
finna í meðfylgjandi bréfi frá
rektor Manitoba háskóla til for-
stöðumanns Þjóðminjasafnsins.
Allar ljósmyndir í safni þessu
voru teknar sumarið 1955 í ferð,
er þeir fóru prófessor Finnbogi
Guðmundsson og Kjartan Ó.
Bjasnason, myndatökumaður, í
því skyniað gera 16 mm litkvik-
mynd af fslendingum vestan hafs
°g byggðum þeirra. En tilefnið
var, að þá voru liðin 100 ár frá
upphafi vesturferða frá íslandi.
Þó að þessi kvikmyndagerð
væri aðaltilgangur leiðangurs-
ins, fannst þeim sem að honumi
stóðu rétt að gera einnig safn
ljósmynda, sem telja má hafa
nokkurt heimildargildi, einkum
ef myndunum er raðað skipulega!
og þær skýrðar.
Manitobaháskóli ákvað síðar
að kaupa ljósmyndasafn þetta og
varðveita í hinu íslenzka bóka-
safni skólans til framtíðarafnota.
Jafnframt voru útbúnar tvær
myndabækur, önnur til varð-
veizlu vestra, en hina sendir
Manitobaháskóli Þjóðminjasafni
íslands að gjöf í minningu
tveggja sögulegra viðburða: 100
ára afmælis landnáms íslendinga
vestanhafs (1955) og níu alda af-
mælis biskupsdóms og skóla í
Skálholti (1956).
Gjöf þessari fylgir safn segul-
banda, er geyma viðtöl við um
50 íslendinga vestanhafs, flest
þeirra tekin upp í fyrrgreindri
ferð sumarið 1955.
Þegar haft er í huga níu alda
skipulegt skólahald á íslandi,
skilst oss í Manitoba enn betur
skerfur sá, er íslendingar hór um
slóðir hafa lagt til menntastofn-
ana vorra og þá ekki sízt til Mani
tobaháskóla, er við hafa starfað
í senn um tuttugu kennarar af
^íslenzkum ættum, auk hinna
(fjölmörgu nemenda af sama upp-
runa.
Megi hinn forni andi Skálholts
verða hér eftir sem hingað til
hvöt íslenzkum menntamönnum
á íslandi og hvar annars staðar,
er leiðir þeirra hafa legið eða
kunna að liggja.
Björn ]óns8on
með stærsta
kastið
RAUFARHÖFN, 7. júlí: — í
dag landaði Rcykjavíkurbátur
inn Björn Jónsson hér á Rauf-
arhöfn 1000 tunnum af síld.
Var þessi síld úr einu kasti á
Þistilfjarðargrunni. Er þetta
mesta síld sem i'engizt heíur
í kasti á vertíðinni. Það var
ekki auðvelt að fást við svo
stórt kast, og það var erfið-
leikum bundið að ná þessari
miklu síld. Nótin rifnaði und-
an þunga síldarinnar og þá
slapp dálítið af síld út, en með
dugnaði skipverja tókst samt
sem fyrr segir að ná 1000
tunnum af síld úr þessu mikla
kasti. — E. _
íshafsfarið Kista Dan er frægasta sklp Dana siðan það sigldí tll
Suðurskautslandsins. Úr turninum í framsiglu standa varðbergs-
menn skipsins vörð, þegar siglt er um hafíssvæðin, og leiðbeina
stjórnendum í brú skipsins. — Myndin er tekin af skipinu við
-ægi5gai-ff-l-fýfráaagr~ ~ --------------------------------------
Mikið saltað
á Dalvík
DALVÍK: — Hér var byrjað að
salta síld hinn 28. júní og siðan
hafa margir bátar komið hingað
og landað saltsíld og er nú búið
að salta hér um 6000 tunnur síld-
ar. Eru þrjár söltunarstöðvar hér
og eru þær tvær stærstu með
2300 og 2500 uppsaltaðar tunnur
og hin þriðja með um 1000 tunn-
AKRANES, 7. júlí 1956. — Fyrir
nokkrum dögum íóru 29 konur
úr Kaupfélagi Reykdælahrepps í
skemmtiferð vestur til Hellis-
sands, Stykkishólms og til Grund
arfjarðar. Voru konurnar tvo
daga í íörinni og skemmtu sér
vel. í Stykkishólmi skoðuðu þær
kirkjuna, sjúkrahúsið og hið
mikla bókasafn. Landslag á Snæ
fellsnesi þótti þeim viðast hvar
ramm-íslenzkt og stórbrotið.
Umferðamiðstöð
Reykjavíkur við
Aldamóta gar ðana
Á FUNDX sínum á föstudaginn
tók bæjarráð afstöðu til tillögu
samvinnunefndarinnar um skipu
lagsmál bæjarins, varðandi stað-
setningu sérstakra umferðamið-
stöðvar fyrir Reykjavík, en það
mál hefur verið á döfinni um
nokkurt skeið.
Skipulagsnefndin gerði það að
tillögu sinni að stöðin yrði reist
sunnan Hringbrautarinnar við
leigugarðana, sem kallaðir eru
Aldamótagarðar.
Z 1 O N
Almenn samkoma I kvöld kl.
8,30. -— Ilafnarfjörður: Samkoma
í dag kl. 4 e.h. Allir velkomnir.
Heimalrúboð leikraanna.
Almennar samkomur
Boðun Fagnaðarerindisins
er á Austiu-götu 6, Hafnarfirði,
4 sunnudögum kl. 2 og 8 e.h.
Fíladelfía
Brotning brauðsins kl. 4. — Al-
menn samkoma kl. 8,30. Ræðu-
menn: Guðmundur Markússon og
ICristín Sæmunds. Allir velkomn-
ir! —
Bræðraborgarstígur 34.
Almenn samkoma í kvöld kl.
8,30. — Allir velkomnir.
Edwin Bolt
flytur erindi i kvöld, sunnudag
í Guðspekifélagshúsinu kl. 8,30. —
Erindið nefnist: Hulduslóðir.
Félagslíf
Handknattleiksstúikiir Ármanns,
mætið allar á æfing-una í kvöld kl.
8,30 á félagssvæöinu. Stjórnin.
inna
Hreingerningar
Vanir menn. — Fljót afgreiðsla.
Simi 80372. — Hólmbra*ður.
Ollum þeim mörgu, nær og fjær, sem sýndu mér vinar-
hug á sjötugs afmæli mínu, þakka ég' innilega.
Gísli Eyland.

GÖMLU DANSARMIR
í kvöld kl. 9. Aðgöngumiðar frá kl. 8.
Hin vinsæla gömludansa hljómsveitJ.
H. Kvintettinn leikur.
Dansstjóri: Árni Norðfjörð.
Hljómsveitin leikur
í eftirmiðdags-
kaffinu frá kl.
3,30—5.
Söngkona:
Lokað vepa jarðarfarar
á morgun mánudag frá liádegi.
Sveinn Björnsson & Ásgeirsson.
Bálför elskulegu dóttur oltkar og systur
JÓHÖNNU Ó. ÞÓRARINSDÓTTUR
Höfðaborg 15, er andaðist 3. júlí, fer fram frá Fossvogs-
kirkju mánudaginn 9. júlí klukkan 1,30. Blóm afþökkuð.
Hóímfríður Guðmundsdóttir,
Þórarinn Ólason
Guðmunda og Jensína Þórarinsdætur.
Eginmaður minn og faðir okkar
ÁRNI ÞORSTEINSSÖN
bíóstjóri, sem andaðist 2. þ. m., verður jarðsunginn frá
þjóðkirkjunni í Hafnarfirði þriðjudaginn 10. júlí. —
Athöfnin hefst með húskveðju á heimili hins látna,
Strandgötu 30, klukkan 1,30 e. h.
Helga Níelsdóttir,
Kristinn H. Árnason, Níels Árnason.
Hjartkæri sonur okkar og bróðir
EIRÍKUR GÍSLASON
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju mánudaginn 9.
þ.m. kl. 3 e.h.
Guðmunda Eiríksdóttir, Gísli Karlsson, Karl Gísiason,
Minnibakka, Seltjarnarnesi.
Þökkum auðsýnda samúð við fráfall og útför
ÓLAFS GUÐBRANDSSONAR
frá Stóru-Völlurn, Brekkustíg 14 B.
Ásta Ólafsdóttir og dsetur.