Morgunblaðið - 21.01.1960, Blaðsíða 16

le
MORCTJNfíLAÐlÐ
Fimmtudagur 21. jan. 1960
enn. Allt saman svik og blekk-
ingar. Útbúnaðurinn er til þess
að hjálpa mér, ekki henni. Hé-
gómi, til þess aS hafa hana ró-
lega og annað ekki. Barnið þarfn
ast þess ekki, heldur ég, vegna
þess að Kekesfalva neitar að
vera þolinmóður. Það var bara
vegna þess að ég þoldi ekki þessa
■áleitni hans og þrjósku, sem ég
varð að grípa til nýrra blekk-
dnga. Hvað gat ég annað gert en
hengt þennan mikla þunga á
barnið, eins og maður setur fót-
fjötra á erfiðan fanga? Þeir eru
alveg óþarfir. .. Þeir kunna að
styrkja vöðvana örlítið .. en ég
•gat ekki annað gert .. ég varð
að draga á langinn. Ég skamm-
ast mín ekki hið minnsta fyrir
þessd brögð mín. Þér getið sjálf-
ur séð, hvað gagnleg þau eru.
Edith telur sér trú um, að hún
eigi margfalt léttara með gang,
ef hún hefur þetta á fótunum.
Faðir hennar fagnar þeirri hug-
mynd, að ég hafi gert eitthvað
fyrir hana. Allir dáðust hátt og í
hljóði að þessum undursamlega
■snillingi og kraftaverkamanni og
þér sjálfur leitið ráðs til mín,
eins og ég væri véfrétt".
Hann þagnaði, ýtti hattinum
upp á höfuðið, til þess að geta
'strokið hendinni yfir sveitt enn-
ið. Svo gaf hann mér illkvitnis-
legt hornauga.
„Ég er hræddur um að þér
séuð ekki sem ánægðastur? Ég
hef nú eytt áliti yðar á lækni
sem hjálpara mannkynsins og
uppsprettu sannleikans. í hinum
ungæðislega ákafa yðar höfðuð
þér mjög fráleita hugmynd um
læknisfræðilegt siðgæði, en nú
sjáið þér það í réttu Ijósi og haf-
ið fengið megnasta viðbjóð á því.
Mér þykir það leitt, en læknavís
indin eiga ekkert skylt við sið-
fræði. Hver sjúkdómur er í sjálfu
sér stjórnleysisverk, uppreisn
gegn náttúrunni og maður verð
ur því að neyta allra bragða í
baráttunni við hann. Allra
bragða. Nei, enga meðaumkun
með sjúklingnum — sjúklingur-
inn setur sjálfan sig út fyrir lög
og rétt, brýtur á móti lögum og
reglum og til þess að endurreisa
lög og reglur, endurreisa sjúkling
inn sjálfan, verður maður, eins
og í öllum uppreisnum, að geja
miskunnarlausar árásir, nota
hvert vopn sem fyrir hendi er,
því að góðsemi og sannleikur
hafa aldrei til þessa getað læknað
einn mannlegan einstakling,
hvað þá mannkynið. Ef blekk-
ing getur læknað, þá er hún
ekki lengur auvirðileg blekking,
heldur virðingarvert læknislyf
og svo lengi sem ég er þess ekki
megnugur, að lækna hinn raun-
verulega sjúkdóm, verð ég að
minnsta kosti að reyna að hjálpa
sjúklingnum til að lifa í voninni.
Það er heldur ekki neinn leikur,
hr. liðsforingi, að halda áfram
að brjóta nýtt land í fimm ár,
sérstaklega þegar maður er ekki
of ánægður með list sína. Ég bið
yður a. m. k. að hlífa mér við
öllu skjalli".
Litli maðurinn, sem stóð þarna
andspænis mér, var svo æstur,
að ég vissi fyrir vist, að ef ég
gerðist svo djarfur að andmæla
honum, þá myndi hann umsvifa-
laust ráðast á mig. En á sama and
artaki þaut blá leifturrák yfir
myrkvað himinhvolfið og í kjöl-
far hennar'fylgdi drynjandi þór-
duna. Condor fór skyndilega að
hlæja.
„Þarna sjáið þér sjálfur, reiði
himinsins gefur yður svar. —
Jæja, jæja, aumingja drengurinn.
Þessi dagur hefur orðið yður
helzt til erfiður. Hver tálmyndin
eftir aðra hefur verið skorin nið
ur með líkskurðarhfiífnum. Fyrst
þessi af ungverska aðalsmann-
inum og svo hin af góðlega,
óskeikula lækninum og hjálpara
mannkynsins. En þér hljótið að
skilja hvað lofsöngur gamla
kjánans var mér til mikillar skap
raunar. Þetta væmna smjaður er
mér sérstaklega á móti skapi í
sambandi við veikindi stúlkunn-
ar, vegna þess að mér gremst
það hve batinn er seinn og hæg-
fara, vegna þess að ég skammast
mín fyrir það, að hafa ekki enn
getað gert neitt sem úrslitum
réði“.
Hann gekk þegjandi nokkur
skref. Svo sneri hann sér að mér
og ávarpaði mig I vingjarnlegri
tón:
„Meðal annarra orða — ég vil
ekki að þér haldið, að ég hafi
raunverulega „gefizt upp við fil-
fellið“, eins og við læknafnir orð
um það svo fallega. Það er ein-
mitt nú, sem ég neita að gefast
upp, jafnvel þótt hlutirnir haldi
áfram að vera eins og þeir eru
nú, í næstu tvö ár, fimm ár. —
Annars vildi svo undarlega til, að
ég las í gær — einmitt daginn
eftir fyrirlesturinn sem ég var
að segja yður frá — í frönsku
læknariti, lýsingu á lækningaað-
ferð, sem beitt var við fjórtán
ára gamlan dreng sem hafði ver-
ið algerlega máttlaus í tvö ár og
ekki getað hreyft svo mikið sem
einn lim. Prófessor Viennot tókst
að bæta heilsu hans svo mjög,
að eftir fjóra mánuði gat hann
gengið upp á fimmtu hæð mjög
auðveldlega. Hugsið yður bara
aðra eins lækningu á aðeins fjór
um mánuðum, í tilfelli sem
þessu, tilfelli sem ég hef nú
árangurslaust kákað við í fimm
ár. Það munaði minnstu að ég
missti alla von, þegar ég las
þetta. Auðvitað hef ég ekki gert
mér fulla grein fyrir þeim að-
ferðum sem notaðar voru. —
Viennot prófessor virðist hafa á
einhvern undarlegan hátt sam-
einað fleiri aðferðir — sólargeisl
un í Cannes, sérstök áhöld og
ákveðna sjúkraleikfimi. Vegna
hinna takmörkuðu upplýsinga,
sem ég hef fengið um þetta afrek
prófessorsins, get ég að sjálf-
sögðu ekki gert mér neina
glögga hugmynd um það, hvort
eða hvernig nokkur af hinum
nýju aðferðum getur orðið Edith
að haldi. En ég er nú þegar bú-
inn að skrifa honum og biðja
hann um nánari upplýsingar og
það var einmitt þess vegna sem
ég þreytti aumingja Edifch í dag
með nákvæmri skoðun — maður
verður þó að hafa einhverja
möguleika til samanburðar. Á
þessu sjáið þér að ég er engan
veginn að lækka seglin, heldur
gríp þvert á móti hvert hálmstrá.
Það getur verið að einhverjar
vonir fyrir okkur séu bundnar
við þessa nýju aðferð — ég segi
getur verið, meira segi ég ekki
og hvað sem öðru líður, þá er
ég búinn að þvaðra alltof mikið“.
Við vorum nú næstum komnir
til brautarstöðvarinnar. Samtali
okkar myndi brátt Ijúka og þess
vegna gerði ég nú síðustu tilraun
ina: „Þér haldið þá, að....“
Stutti, kubbslegi maðurinn tók
snöggt viðbragð.
„Ég held ekki neitt“, hvæsti
hann að mér. — „Hvað er það
sem þið ætlizt til af mér? Ekki
er ég í beinu símasambandi við
guð almáttugan. Ég hef ekki sagt
neitt. Ekkert ákveðið. Ég held
ekkert, trúi engu, hugsa ekkert
og lofa engu. Ég er auk þess bú-
inn að kjafta alltof mikið. Og nú
segi ég ekki orð meira um það.
Kærar þakkir fyrir samfylgdina.
Þér ættuð að flýta yður heim, áð-
ur en óveðrið skellur á“.
Svo flýtti hann sér, án þess að
rétta mér höndina og sýnilega
reiður — ég vissi ekki af hverju
— til brautarstöðvarinnar.
Spádómur Condors reyndist
réttur. Óveðrið, sem við höfðum
svo lengi fundið að var í vænd-
um, virtist nú vera að skella á.
Stórir skýjabólstrar virtust rek-
ast saman, eins og þungir, svartir
kassar, fyrir ofan titrandi trjá-
toppana, sem öðru hverju voru
I sveipaðir fölum, snöggum bjarma
eldinganna. Það var rammur þef
ur í röku loftinu, sem barst með
stormhryðjunum. Borgin virtist
gerbreytt og göturnar voru allt
öðru vísi nú, þegar ég flýtti mér
heim. Nokkrum mínútum áður
lágu þær hljóðar og sofandi í fölu
tunglsljósinu. Nú skröltu og
glömruðu auglýsingaspjöldin,
eins og hrædd eftir þjakandi
draum. Það marraði ömurlega í
hurðum og hvein í reykháfum.
I mörgum húsum kviknuðu for-
vitin Ijós og víða sáust hvítklædd
ar mannverur loka gluggum sín-
um vandlega, áður en óveðrið
kæmist í algleyming. Hinir fáu,
síðbúnu vegfarendur flýttu sér
frá einu götuhorni til annars,
eins og hraktir áfram af stór-
viðri óttans. Jafnvel stóra aðal-
torgið, þar sem flestar nætur
mátti sjá all-margt fólk á ferli,
var nú gersamlega autt og mann
laust. Stóra ráðhússklukkan
með sjálflýsandi skífunni starði
heimskulega og tómlátt niður á
hina óvenjulegu auðn. Aðalatrið-
ið var, að vegna viðvörunar
Condors kæmist ég nú heim áð-
ur en óveðrið brysti á. Aðeins
tvær götur enn og því næst yfir
skemmtigarð borgarinnar til her-
skálanna. Heima í herberginu
mínu gat ég svo hugleitt alla þá
furðulegu hluti, sem ég hafði
heyrt og reynt nokkrar síðustu
Skáldið ot| mamma litla
i) Guð! Það er hundur að róta upp öllum 2) Ég skal taka í ,lurginn á dónan- 4) ef hann hefur ekki yfirgefið garðinn
garðinum! um . . . . af frjálsum vilja innan 24 stuhda!
a
r
L
LÍ
ó
m NOT BLAMING ANVONE
FOR CUTTING THE ROPE,
BARRY...AT THE
. MOMENT/ )
LIVING
OFF THE
COUNTRV
MIGHT NOT
TURN OUT
TO BE
SO BAP/
WELL, VOU'P BETTER
START WORRVING ABOUT
WHERE OUR NEXT MEAL
IS COMING FROM TRAIL /
OH, WELL...SOME OF
US CAN AFFORD TO
LOSE A LITTLE WEIGHT/
Ég er ekki að ásaka neinn um
að hafa skorið á linuna, Baldur ..
ekki enn.
Þú ættir heldur að fara að
hugsa um hvaðan við eigum að
fá næstu máltíð.
Það þarf ekki að vera svo
slæmt að lifa á því sem landið
gefur.
Nú jæja, sum okkar mega við
því að leggja svolítið af.
klukkustundirnar.
Litli garðurinn fyrir framan
herskálana var alveg hulinn
myrkri. Loftið var þungt og
mollulegt undir titrandi lauf-
tjaldinu. Stundum þaut snögg
vindkviða í laufinu og á eftir
fylgdi jafnvel enn ömurlegri
kyrrð en áður,
Ég greikkaði stöðugt sporið.
Ég var næstum kominn að hlið
inu, þegar einhver vera kom
skyndilega fram úr skugganum
frá einu trénu. Ég hikaði, en
stanzaði þó ekki — þetta var
sennilega aðeins ein af vændis-
konunum, sem voru vanar að
sitja fyrir hermönnunum hérna
í myrkrinu. En mér til skapraun
ar heyrði ég, að þessi mannvera
kom hljóðlega á eftir mér og ég
sneri mér hvatskeytislega við, til
þess að segja þessarri ósvífnu
skækju, sem lagði mig svona
blygðunarlaust í einelti, ærlega
til syndanna. En í bjarmanum
frá eldingu, sem rétt í sömu
..... ^p&riö yðuj hinup
á ttúlli tnargra v(:rzlan.a'.
ÚÖMJÚOL
fl ÖUUM
tfWH!
Attíturstrætr
SHUtvarpiö
Fimmtudagur 21. janúar.
8.00—10.00 Morrgunútvarp (Bæn.
8.05 Morgunleikfimi — 8,15 Tón-
leikar. — 8,30 Fréttir. — 8.40
Tónleikar — 9.10 Veðurfregnir —
9.20 Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp. — 12.25 Fréttir og
tilkynningar).
12.50—14.00 ,,A frívaktinni", sjómanna-
þáttur (Guðrún Erlendsdóttir).
15.00—16.30 Miðdegisútvarp (16.00 —
Fréttir og veðurfregnir).
18.30 Fyrir yngstu hlustendurna (Mar-
(Margrét Gunnarsdóttir).
18.50 Framhaldskennsla 1 frönsku.
19.00 Tónleikar: Dúettar úr óperum.
19.40 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Erindi: A ferðalagi í Banda-
ríkjunum (Jón Magnússon frétta-
stjóri).
20.55 Einsöngur: Kristinn Hallsson
syngur. Fritz Weisshappel leikur
með á píanó.
a) Kirkjuarían eftir Stradella.
b) Tvö lög eftir Olaf Þorgríms-
son: „Móðir mín“ og .Hirðinginn*
c) „Hjá vöggunni* eftir Eyþór
Stefánsson.
d) „To the Forest" eftir Tjaki-
kovskíj.
21.15 Upplestur: Steingerður * Guð-
mundsdóttir leikkona les Skál-
hlotsljóð Þorgeirs Sveinbjarnar-
sonar.
21.35 Þýtt og endursagt: Hugleiðingar
um Charlie Chaplin, eftir Paul
Brunton (Einar M. Jónsson rit-
höfundur).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Smásaga vikunnar: „Sólargeisli
í myrkri* eftir Friðjón Stefánsson
(Inga Þórðardóttir leikkona).
22.25 Sinfónískir tónleikar.
Hljómsveit útvarpsins í Búdapest
leikur tvö verk eftir Haydn;
ítalski hljómsveitarstjórinn Lam
berto Gardelli stjórnar. Einleik-
ari er rússneski trompetleikarinn
Valentine Youdine.
a) Sinfónía nr. 100 i C-dúr.
b) Konsert fyrir trompet . og
hljómsveit.
23.25 Dagskrárlok.
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn. — 8.05
Morgunleikfimi. — 8.15 Tónleik-
ar. — 8.30 Fréttir. — 8.40 Tón-
leikar. — 9.10 Veðurfregnir. —
9.20 Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp. (12.25 Fréttir og
tilkynningar).
13.15 Lesin dagskrá næstu viku.
15.00—16.30 Miðdegisútvarp. — 16.00
Fréttir og veðurfregnir).
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Mannkynssaga barnanna: „Oli
skyggnist aftur í aldir“, eftir
Cornelius Moe; X. kafli (Stefán
Sigurðsson kennari).
18.50 Framburðarkennsla í spænsku.
19.00 Tónleikar: Lög úr óperettum.
19.30 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Þorravaka:
a) Lestur fornrita: Svínfellinga
saga; I. Oskar Halldórsson kand,
mag).
b) Islenzkir kórar syngja.
c) Vísnaþátturinn (Sigurður Jóns
son frá Haukagili).
d) Frásöguþáttur: Heimsókn í
Hrafnkelsdal; —- síðari hluti
(Hallgrímur Jónsson kennari)
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Erindi: Islenzk sveitamenning
Jón H. t>orbergsson bóndi á Laxa
mýri).
22.30 I léttum tón: Lög eftir Sullivan.
23.00 Dagskrárlok.