Morgunblaðið - 19.01.1962, Qupperneq 13

Föstudagur 19. jan. 1962
MORGUNBLAÐ1Ð
13
Tveggja binda
sýnisbók

B'LAÐINU hafa borizt tvö fjöl-
rituð bindi í stóru broti af riti
|því sem prófessor Loftur Bjarna-
son hefur tekið saman og gefið út
undir nafninu „Anthology of
Modern Icelandic Literature“. Er
ritið gefið út á vegum Kaliforníu-
íháskólans í Benkeley.
Fyrra bindið er 182 bls. og tek-
ur yfir tímabilið frá 1800 fram að
fyrri heimsstyrjöld. í upphafi rit-
ar prófessor Loftur Bjarnason
stuttan inngang um íslenzkar nú-
tímabókmenntir og birtir leið-
beiningar um framibtirð íslenzkra
MJitinimiwwc «
Prófessor Loftur Bjarnason.
f,
nafna. Auk þess skrifar hann
svo stutta kynningu með hverj-
um höfundi.
★ Efni fyrra bindis
í fyrra bindinu eru birt sýn-
ishom úr verkum eftirtalinna
höfunda: Bjarna Thorarensens,
Jónasar Hallgrímssonar, Gríms
Thomsens. Benedikts Gröndals,
Páls Ólafssonar, Steingríms Thor
steinssonar, Kristjáns Jónssonar.
Matthíasar Jochumssonar, Jóns
Stefánssonar, Gests Pálssonar,
Þorsteins Erlingssonar, Einars H.
Kvarans, Hannesar Hafsteins,
Einars Benediktssonar, Þorsteins
Gíslasonar, Guðmundar Friðjóns
eonar, Guðmundar Magnússonar,
Guðmundar Guðmundssonar,
Kristínar Sigfúsdóttur og Jó-
hanns Sigurjónssonar.
Efnið sem valið er í þetta fyrra
Ibindi er ljóð, smásögur og leik-
rit, en skáldsögum sleppt. Eftir
átta fyrstnefndu höfundana eru
aðeins birt Ijóð. í>á smásögur eft-
ir Jón Stefánsson (Þorgils gjall-
anda), Gest Pálsson, Einar Kvar-
an, Guðmund Friðjónsson, Guð-
mund Magnússon (Jón Trausta)
©g Kristínu Sigfúsdóttur. Einnig
eru birt ljóð eftir flesta bessa höf
unda og eftir þá Þorstein Erl-
ingsson, Hannes Hafstein, Einar
Benediktsson, Þorstein Gislason,
Guðmund Guðmundsson og Jó-
hann Sigurjónsson, en eftir þann
eíðastnefnda er einnig birt leik-
ritið „Fjalla-Eyvindur“.
Meðal þýðenda má nefna Vil-
hjálm Stefánsson. Watson Kirk-
connell, Skúla Johnson, Jakofoínu
Johnson, Paul Bjarnason, Guð-
mund J. Gíslason, Runólf Fjeld-
eted, Eirík Magnússon, Kemp
Malone, Mekkin Sveinson Perk-
ins, Magnús Á. Árnason og Henn-
ing Kröhn Schanche sem þýddi
wFjalla-Ey vind“ úr dönsku.
Efni seinna bindis
Seinna bindið er 237 bls. og
tekur yfir tímabilið frá fyrri
heimsstyrjöld fram til 1950. Eru
þar bæði ljóð, smásögur, leikrit,
Loftur Bjarnason
tók saman
ritgerðir og kafli úr skáldsögu.
Höfundarnir í seinna bindinu
eru: Unnur Bjarklind (Hulda),
Tryggvi Sveinfojörnsson, Þor-
steinn Jónsson (Þórir Bengsson),
Jakob Thorarensen. Guðmundur
Kamiban, Davíð Stefánsson, Gunn
ar Gunnarsson, Guðmundur G.
Hagalín, Kristmann Guðmunds-
son, Halldór Kiljan Laxness,
Hjörtur Halldórsson, Ólafur Jó-
hann Sigurðsson, Agnar Þórðar-
son og Stephan G. Stepihansson.
Loks eru ritgerðir eftir Bene-
dikt Gröndal, Kristján Eldjárn,
Thor Thors, Alexander Jóhannes
son og Stefán Einarsson. ,
Meðal verka sem birt eru má
nefna leikritin „Höddu Pöddu“
eftir Kamban, og „Jón Arason“
eftir Tryggva Sveinbjörnsson,
smásögurnar „Ást og blóm“ eftir
Þóri Bergsson, „Svarið“ eftir
Jakob Thorarensen „Feðgarnir"
eftir Gunnar Gunnarsson, „Tófu-
skinnið“ eftir Hagalín, „Svona
er lífið“ eftir Kristmann Guð-
mundsson, „Nýja ísland“ eftir
Laxness, „Hengilásinn" eftir Ólaf
Jóhann Sigurðsson og „Þjófur-
inií“ eftir Agnar Þórðarson. Auk
þess er birtur kafli úr skáldsög-
unni „Ef sverð þitt er stutt“ eftir
Agnar Þórðarson. í bindinu eru
ljóð eftir Huldu, Jakofo Thor-
arensen, Davíð Stefánsson og
Stephan G. Stephansson.
Auk þeirra þýðenda sem að
ofan eru nefndir hafa eftirtaldir
menn gert þýðingar í seinna bind
ið: Lee M. Hollander, Axel Ey-
foerg, John Watkins, L. L. Bjarna-
son, Sadie Luise Peller, Kolfoeinn
Sæmundsson, Walter J. Lindal,
Minna Wresohner, Richard Beck,
Margrét Einarsson og Paul
Schacfo.
Þetta viðamikla rit hefur nú
foorizt til fslands og er til sölu í
bókaverzlunum.
★ Ritstjóri verksins
Prófessor Loftur Bjarnason,
sem valið hefur efni í ritið og
annazt útgáfu þess. kennir bók-
menntir við „United States Naval
Postgraduate School" { Monterey
í Kaliforníu. Hann er sonur Lofts
Bjarnasonar, sem um margra ára
skeið var fræðslumálastjóri í
Utah-fylki í Bandaríkjunum.
Ýmsir eldri fslendingar munu
kannast við hann frá því hann
kom til að boða hér mormónatrú
á árunum 1900—1904, og frá
heimsókn hans á Alþingishátíðina
1930. Faðir Lofts trúfooða var
Gísli Einarsson, Bjarnasonar frá
Hrífunesi í Vestur-Skaftafells-
sýslu. Bróðir Gísla, séra Bjarni
Einarsson var um árabil prestur
að Meðallandi f Vestur-Skafta-
fellssýslu. Kona Gísla og amma
próf. Lofts Bjarnasonar var Hall-
dóra Árnadóttir, Ásgrímssonar
frá Meðallandi. Móðir próf. Lofts
er enn á lífi, og er hún af ensk-
amerísku bergi brotin. Faðir
hennar var John David Holladay
ffá Santaquin í Utah. Loftur trú-
boði lézt árið 1939.
Próf. Loftur Bjarnason fæddist
í Utah árið 1913, og fékk áhuga
á íslenzkum bókmenntum meðan
hann dvaldist hér á árunum
1930—31 í fylgd með föður sín-
um. Sótti hann þá tíma í Háskóla
Íslands hjá Sigurði Nordal og
Alexander Jóhannessyni. Eftir að
próf. Loftur lauk háskólanámi í
Utah árið 1936 kom hann aftur til
íslands og lagði stund á bók-
menntir, sögu og málfræði við
háskólann. Hefur hann haft vak-
andi áhuga á íslenzkum málefn-
um Æ síðan.
TVIST
TVIST-faraldurinn breiðist út
frá Ameríku til annarra landa
— og er misjafnlega vel tek-
ið. Ungdómurinn gleypir við
þessari nýjung og tvistar á
hverju götuhorni og annars
staðar þar sem færi gefst.
Á Norðurlöndum hafa að
undanförnu ferðast tvist-
flokkur, þ. e. tvö danspör og
hljómsveit, og kennt Norður-
1 landabúum að dansa tvist.
Hefur flokkurinn ferðast um
i ýmsar borgir í Danmörku,
Svíþjóð og Noregi og fengið
góðar undirtektir.
Og ekki er úr vegi að lýsa
svolítið þessum fræga dansi.
í fyrstu gat hver dansað og
látið eins og hann langaði til,
en nú hefur hann fengið fast
form, og er vitað um a.m.k.

dansarinn hefur fæturna
samsíða og hreyfir þá til
skiptis á hæl og tá, jafn-
framt því sem hann færist
til hliðar (sjá meðfylgjandi
mynd, eftir takti, sem minn-
ir helzt á reglubundið skrölt
frá eimvagni. Handahreyfing
arnar eru svipaðar og hjá
hnefaleikamanni á æfingu.
Einnig hreyfir dansarinn sig
í mjaðmaliðunum og beygir
sig í hnjánum.
Eitt er það í tvist-dansin-
um sem ekki leyfist í öðr-
um dönsum. Herrann hefur
leyfi til að ræna dömu ann-
ars manns og fer hann þá að
eins og hani, sem býr sig
undir slagsmál.
t' Hörð mótspyma í
Frakklandi
Tvistið hefur mætt harðri
andspymu í Frakklandi og
þykir Frökkum þessi dans —
ef dans skyldi kalla — ó-
franskur. En tvistæðið hefur
gripið þar um sig eins og
annars staðar og hefur á
mörgum dansstöðum verið
efnt til tvistkeppni.
Það þykir í frásögur fær-
andi, að sigurvegarinn í einni
slíkri tvist-keppni missti af
kvikmyndasamningi og auk
þess lá við að hjónaband hans
Dany Saval tvistar í
næturklúbb
færi út um þúfur. Sigurveg-
arinn var Dany Saval. Walt
Disney uppgötvaði Dany og
bauð henni upp á samning.
Hélt hún vestur um hcif og
bjó sig undir að leika í nýrri
Disney-mynd. En áður vann
hún í næturklúbb í París og
birtust myndir af henni í því
efni. Leiddi það til samn-
ingsrofa. Það fylgir sögunni,
að Castelli, eiginmaður Dany,
hafi orðið öskureiður út af
þessu tiltæki frúarinnar. Svo
tvistið varð Dany Saval dýrt
spaug.
i
Svona á að dansa tvist
s' 6 tilbrigði. Aðalhreyfingin er
að sjálfsögðu vindingur (sbr.
enska orðið twist), og grunn-
;( sporið kannast allir við:
j .............: t
1
Grunnsporið í tvist
★ Kennir íslenzku í
bréfaskóla
Próf. Loftur býr nú í Montery
í Kaliforníu ásamt konu sinni,
Ruth (fædd Alexander), og 10
ára gömlum syni, Christopher.
Kona Lofts talar íslenzku, enda
var hún með honum þegar hann
dvaldist hér í seinna sinnið,
1937—38.
Sýnisbókin sem þróf. Loftur
hefur gefið út miðar fyrst og
fremst að því að kynna banda-
rískum lesendum íslenzkrar bók-
menntir síðustu hálfa aðra öld,
en hún er jafnframt ætluð stú-
dentum íslenzkra fræða. Auk
þess kennir próf. Loftur íslenzku
við bréfaskóla Kaliforníu-há-
skóla. Hann er og kunnur í Banda
ríkjunum fyrir bókadóma um
íslenzkar bækur sem birzt hafa
á ensku. Hann er varaforseti í
„Society for the Advancement of
Scandinavian Studies", sem er
félagsskapur fræðimanna er vinn
ur að kynningu á Norðurlöndum
og menningu þeirra í Bandaríkj-
unum og Kanada.
— Krúsjeff
Framh. af bls. 8.
ráðherra Indlands, er 72 ára.
Hægri hönd hans, Krishna Men-
on er 64 ára og gekkst nýlega
undir uppskurð við heilaæxli.
Charles de Gaulle Frakklands
forseti er 71 árs og mjög farin
að förlast sjón. Konrad Aden-
auer, kanzlari Vestur-Þýzka-
lands er 86 ára gamall en virð-
ist við furðugóða heilsu miðað
við mann á þeim aldri.
Chiang kai-shek, forseti Þjóð-
ernissinna á Formósu, er 75 ára,
Syngman Rhee var þröngvað úr
forsetastóli í Suður-Kóreu hálf-
níræðum. Forsætisráðherra Bret
lands, Harold Macmillan, skort-
ir rúm tvö ár í sjötugt og fyrir-
rennari hans, Anthony Eden,
varð að hætta stjórnmálastörf-
um vegna heilsubrests. Á und-
an Eden stjórnaði Sir Winston
Churchill Bretlandi, þar til
hann varð áttræður.
Og við skulum snúa aftur til
Bandaríkjanna.
Á þeim átta árum, sem Dwight
D. Eisenhower sat í Hvíta hús-
inu fékk hann snert af hjarta-
Stúlka 'óskast strax
IMAUST
slagi, heilablóðfalli og varð að
gangast undir uppskurð við
garnabólgu.
John Foster Dulles var ut-
anríkisráðherra meðan krabba-
mein dró hann til dauða og eft-
irmaður hans, Christian Herter,
þjáðist af liðagigt. Og nú á hinn
ungi og efnilegi Bandaríkjafor-
seti — aðeins 44 ára gamall —
við að stríða slæmsku í baki,
sem er arfur úr heimsstyrjöld-
inni síðari. Varaforsetinn Lynd-
on B. Johnson, hefur fengið
snert af hjartaslagi.
Af öllu þessu virðist augljóst,
að sjúkdómar og ellihrumleiki
hafi óumdeilanlega nokkur á-
hrif haft á þróun alþjóðamála
og athugasemd hins bandaríska
embættismanns um heilsuveila
valdamenn og veikindi sovézka
forsætisráðherrans sé athyglis-
verð. Heimurinn verður að fylgj-
ast með þvi, hversu háttar um
heilsufar Krúsjeffs. Og ef Krús
jeff deyr — hver kemur þá í
hans stað? Annar sjúkur maður?
Hæglátari leiðtogi? Eða ef til
vill enn verri einræðisseggur,
sem steypir heiminum út í styrj
aldarfen. Menn muna enn hina
hættulegu valdabaráttu, sem
fylgdi í kjölfar fráfalls Stalíns
og hvernig sú barátta hefur
haft áhrif á þróun heimsvið-
burða síðan 1953. Menn gera
sér ljóst, að fráfall Krúsjeffs
gæti haft í för með sér líka
atburðarás. Því er spurt: Á
vanheilsa aldraðs manns enn á
ný að skapa þáttaskil í sög-
unni?