Morgunblaðið - 19.01.1962, Blaðsíða 19

Fostudagur 19. jan. 1962
MORGTJNBLAÐIÐ
19
~ Borgarstjórn
Framhald af bls. 2.
þess, að nægilega margar bygg-
ingarlóðir yrðu fáanlegar. 1 vor
yrði t.d. úthlutað lóðum fyrir
600 íbúðir á nýjum bygginga-
svæðum, en auk þess væri verið
að greiða fyrir auknum bygg-
ingarframkvæmdum í eldri borg
arhverfum.
ur í höndum tæknideilda borgar-
innar.
Og auðvitað, sagði borgar-
stjóri, er unnið að tæknilegum
vandamálum borgarinnar jafnt
' og áður eftir að verkfræðingar
afiýstu verkfalli sínu, ýmist í
j tímavinnu eða ákvæðisvinnu, því
j af 32 verkfræðingum sem starf-
andi voru hjá borginni fyrir verk
fallið, vinna nú 29 á vegum henn-
ar.
★ Æskilegt, að sérfræðingum
séu falin ákveðin verkefni
Vék borgarstjóri nú að full-
yrðingum GV um ófremdar-
ástand það, sem hann taldi ríkja
innan tæknideilda borgarinnar.
Tilefnið væri það, að borgarráð
hefði samþykkt að tillögu borg-
arverkfræðings að fela einstök-
um verkfræðifyrirtækjum og
arkitektum þrjú afmörkuð
verkefni, sem nánar var
akýrt frá hér að framan, hver
eru. Lagði borgarstjóri áherzlu
á, að þetta væru allt skýrt af-
mörkuð verkefni, sem hægt er
að vinna að sjálfstætt, en að
sjálfsögðu væri gert ráð fyrir,
að þeir aðilar, sem tækju þau
að sér hefðu samráð við tækni-
deildir borgarinnar við úrlausn
þeirra. Þetta þýddi alls ekki, að
verið væri að leggja niður
tæknideildirnar, eins og GV
hefði gefið í skyn, heldur væri
hér aðeins verið að létta af
þeim verkefnum, sem ella hefðu
dregizt á langinn. Auk þess
kvaðst borgarstjóri telja það
seskilega þróun, að sérfræðing-
um á ýmsum sviðum séu falin
tiltekin verkefni, en það breytti
þó engu um það, að forystan í
þessum efn im yrði eftir sem áð-
— Þórður stób einn
Framh. af bls. 20.
öðrum bæjum, t. d. væri iðgjald
af steinhúsi í Reykjavík 0,51%o, en
í Hafnarfirði og á Akureyri 0,6—
l%a. Lægi þannig ljóst fyrir að
iðgjöldin væru mjög lág í Reykja-
vík. Mjög lítil tjón hefðu orðið
síðan bærinn tók við trygging-
unum. Tjónabætur hefðu að með-
altali numið 33,5% og síðasta ár
líklega nálægt 2'3—24% af heild-
ariðgjöldum en næsta aldarfjórð-
ung á undan hefðu þau numið
yfir 55% og eitt 5 ára tímabilið
komizt upp í 145% heildarið-
gjalda.
Borgarstjóri gat þess, að bær-
inn hefði í eigin áhættu árleg
tjón allt að 12,5 millj. kr., þannig
að sjóður sá. sem Húsatrygging-
arnar eiga nú gæti tæmzt á tveim
érum, ef stóróhöpp yrðu, enda
væri brunabótamat ákveðinna
fasteigna t. d. við Aðalstræti,
Vonarstræti og Hafnarstræti frá
B—12 millj. kr„ og Sænska frysti-
húsið væn metið á tæpar 18
millj. Sjóðir húsatrygginganna
hefðu verið lánaðir til hitaveitu-
framkvæmda. Væri það mjög eðli
legt, því að beztu brunavarnir
að útrýma olíu- og kolakyndingu.
Sjálfsagt yrði því hægt að lækka
SðgjöJdin meir í framtíðinni, þótt
það væri enn ekki tímabært, enda
væri tillaga Þórðar Björnssonar
Of seint fram komin, því varla
væri leggjandi í þann kostnað að
breyta iðgjaldaseðlum og senda
nýja út, þar sem þetta skipti
flesta íbúðareigendur ekki nema
nálægt 40—50 kr., en væri að
Bjálfsögðu tii nokkurra hagsbóta
fyrir þá, sem stórar fasteignir
eiga.
Þórður Björnsson viðurkennir
að brunatryggingariðgjöldin
væru mjög lá í Reykjavík og
fagnaði því, að hitaveitan fengi
lán úr Húsatryggingarsj óði. Sagði
Ihann bæj arfulltrúa kommúnista
einu sinnj hafa flutt svipaða till.
og þá hefði verið sagt, að hún
ikæmi of fljótt fram. Spurði hann
hver væri eiginl-ega hinn ré-bti
tími fyrir slíkar tillögur og .svar-
aði borgarstjóri því til, a-ð t.d.
hefði 2. nó-v. verið ágætur tími,
þegar ákvörðunin um gjaldið var
tekin.
Að umræðum loknum fór fram
atkvæðagreiðsla um tillögu Þórð-
er og greiddi hann henni einn
atkvæði ög lét þess um leið getið,
að beztu tillögurnar f-engju ávallt
eitt atkvæði.
Ac Of lítill launamunur
Borgarstjóri benti því næst á
það, að hefði verið gengið að
kaupkröfum verkfræðinga, þá
hefði það þýtt, að þurft hefði að
taka alla launasamþykkt borgar-
innar til endurskoðunar. Gat
hann þess, að hámarkslaun for-
stöðumanna borgarstofnana væru
nú 9.500 kr. Hefði því komið
þarna fram óeðlilegt misræmi, ef
hámarkslaun verkfræðinga hefðu
nú verið hækkuð upp í 17.000
kr. og jafnvel allt að 22 þúsund
eins og beir gerðu kröfu til.
Vakti borgarstjóri athygli á því,
að meginástæðan til krafna verk
fræðinga og háskólamenntaðra
manna yfirleitt um hækkuð laun
er sú, að of litlu munar á launum
þeirra og ólærðra manna. Kvaðst
borgarstjóri fúslega geta fallizt
á þá skoðun, að þróunin undan-
farna áratugj hefði stefnt í þá
átt að gera launamuninn í þjóðfé-
iaginu óeðlilega lítinn.
Borgarstjóri beindi nú þeirri
spurningu til borgarfulltrúa Al-
þýðubandalagsins hvað þeir teldu
eðlilegan mun á launum verk-
fræðinga og verkamanna. Eru
þeir sammála því, að verkfræð-
ingar fái 3—5 sinnum hœrri la-un
en verka-menn? Minnti borgar-
stj óri nú á, að þegar vakið va-r
máls á því, að hæstaréttardómar-
ar hefðu otf lág laun, hefði Þjóð-
viljinn hneykslazt mjög á slík-u
tali, því að þeir hefðu a.m.k. tvö-
föld verkamannslaun. Það mætti
að vísu til sanns vegar færa, að
alltaf væri nauðsynlegt að bæta
kjör hinna lægslaunuðu, en allir
hlytu þó að viðurkenna, að launa
munurinn í þjóðfélaginu verður
að ákveðast af verðmætasköpun-
inni. Þetta hefðú t.d. forystumenn
Sovétríkjanna gert sér ljó-st, því
að óvíða væri meiri launamunur
en einmitt þar. Sjálfstœðismenn
vildiu og hefðu all-taf viljað, að
menntun, dugnaður, vilji, vinna
og hæfileikar einstaklinganna á-
kveði það, hvað þeir beri úr být-
um. Þessari stefnu hefðu komm-
únistar hins vegar alltaf verið
andvígir, og því væri nú auðséð,
hvað fyrir þeim vekti með launa-
kröfu-m. þeirra verkfræðinigum til
handa. Þær væru bersýnilega
gerðar í því skyni að efna á eftir
til almiennra kauphækkana í land
inu, sem atvinnuvegimir þola
ekki, og koma þannig í veg fyrir
viðreisnaráform núverEindi ríkis-
stjórnar.
Ac Rétt ráðstöfun
Magnús Astmarsson (A)
kvaðst telja það rétta ráðstöf-
un, eins og á stæði, að fela ein-
stökum verkfræðifyrirtækjum
þau verkefni, sem hér um ræð-
ir. Hér væri um
að ræða verk-
efni, sem safn-
azt hefðu fyr:r
og skipulags-
deildinni væri
ekki ætlandi að
anna, þótt hún
væri fullmönn-
uð. Og það væri
heldur ekki nauð
synlegt, að skipulagsdeildin sjálf
gæti annað öllum þeim verkefn-
um, sem bíða á hverjum tíma.
Þá kvaðst MÁ hafa tilhneig-
ingu til að fallast á þau veiga-
miklu rök, sem fram væru færð
fyrir þeirri skoðun, að sú launa-
jafnrétti-sstefna, sem hér hefur
verið rekin á undanförnum ára-
tugum, væri ekki rétt. Hins vegar
kvaðst hann ekki reiðu-búinn til
að falla frá þeirri stefnu með því
að láta einstöku-m tiltölulega vel
laimuðum stéttum haldast uppi
að knýja fram á henni stórkost-
leg„r breytingar. Ef hér þyrfti að
breyta um stefnu, ætti að gera
það með breytingu á launalög-
unum.
-Á Tvær leiðir.
Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son (S) benti á, að aðalvanda-
málið, sem við er að etja í bús-
næðismálum, er að afla fjár-
magns. til lánastarfseminnar.
Þessi vandi verð
ur ekki leystur
nema með
tvennu móti,
sagði hann: 1)
með því að
leggja á nýja
skatta, 2) með
því að taka fé
til hennar af
ÞorvaldurTjarílír sparifjármyndun
krÍ5tjánS50n inni. Engin rík-
isstjórn hefði
treyst sér til þess á undanförnum
árum að leggja á nýja skatta í
þessu skyni, svo að í þessu efni
yrði allt að byggjast á sparifjár-
myndiminni. Sú stjórn, sem bezt
stuðlar að sparifjármyndunin-n,
stuðlar beat að lausn þ-essa vanda
rnáls, sagði ÞGK.
Því næst benti hann á, að
þegar því kerfi var komið á
fót, sem nú er grundvöllurinn
undir lánastarfseminni til íbúða
bygginga, hefði verið byggt á
sparifé. Fjár hefði verið aflað
með sölu bankavaxtabréfa, og
mætti því nokkuð marka af því,
hve mikið bankarnir hefðu
keypt árlega af þessum banka
vaxtabréfum. Árið 1955 hefðu
þeir keypt fyrir 25 millj. kr.,
1956 fyrir 41.9 millj. kr., 1957
fyrir 32.2 millj. kr. og 1958 fyr-
ir 15.4 millj. kr., eða 63% minna
en 1956. í tíð núverandi ríkis-
stjórnar hefði hins vegar tekið
að rofa til að nýju, því að árið
1960 hefði verið keypt fyrir
21.7 millj. kr. og fram í miðjan
ágúst 1961 fyrir 30.7 millj. kr.,
eða á rúmlega hálfu ári
fyrir 100% meira en á öllu
síðasta valdaári vinstri stjórn-
arinnar. Þessar tölur tala sínu
máli, sagði ÞGK. Þær sýna
glögglega,, hver mimur er á þró
uninni nú og áður og hversu
mismunandi áhrif stefna vinstri
stjórnarinnar og stefna núver-
andi stjórnar hefur. Þá benti
hann á það, að árið 1958 hefði
verið byrjað á 355 færri
íbúðum en lokið var við á
því ári og hefði þróun-
in þá sýnt stórkostlegan
samdrátt í byggingarstarfsem-
inni. .
Vék ÞGK nú nokkuð að til
lögu þeirri, sem GV flutti um
húsnæðismál og vakti athygli á
því, að sú tillaga, sem h-ann nú
flytti væri mjög svipuð þeirri
tillögu, sem hann hefði flutt um
'húsnæðismál við 2. umr. um fjár
'hagsáætlun Reykjavíkurborgar í
desembermánuði s.l. Þó væri hún
í nokkrum veigamiklum atriðum
frábrugðin þeirri tillögu. í fyrri
| tillögunni hefði ekki einungis
verið farið fram á lækkun vaxta
niðu-r í 4% heldur einnig af þeim
| lánum, sem veitt hefðu verið á
undanförnum árum og lagt til,
að lánstíminn yrði lengdur. Hon-
- um hefði þá verið bent á, að með
i þessu væri höggvið að rótum
veðlánakerfisins og svo virtist nú
vera sem hann hefði öðlazt skiln
ing á þessum röksemdum. Mætti
því ef til vill vænta þess, að
hann gæti séð betur að sér, ef
honum gæfist tóm til að hugsa
málið enn á ný og því teldi hann
rétt og legði til, að tillögunni yrði
vísað til borgarráðs.
Jr Afsláttur af taxta Ví
Geir Hallgrímsson, borg-
arstjóri, tók nú til máls
og svaraði fyrirspurn, sem
fram hafði komið frá Guðmundi
Vigfússyni um það, hver væru
kjör þeirra verkfræðinga, sem
nú ynnu á vegum borgarinnar.
Upplýsti borgarstjóri, að þeir
verkfræðingar, sem vinna í tíma
vinnu, ynnu eftir taxta Verk-
fræðingafélags Islands, en hins
vegar væri ósamið um það,
hver afslátturinn yrði, þegar
unnið væri á skrifstofum borg-
arinnar, og verkfræðingar hefðu
þar afnot af áhöldum. Gat borg-
arstjóri þess, að með 150 klst.
vinnu á mánuði yrði kaup verk-
fræðinga kr. 10.500,00 á mánuði
með 40% afslætti af taxta, en
kr. 17.500,00, ef enginn afsláttur
væri af taxtanum, en þá stæðu
verkfræðingar sjálfir straum af
öllu gjaldi í lífeyrissjóð, orlofi
og sjúkraforföllum. Þá kvaðst
borgarstjóri telja rétt, að
eftirleiðis yrði miðað að því,
að verkfræðileg viðfangsefni
væru unnin í ákvæðisvinnu,
bæði innan borgarskrifstofa
og utan þeirra. Og ég hygg,
sagði borgarstjóri, að kostn-
aður borgarsjóðs vegna greiðs-lu
fyrir verkfræðistörf sé nú sízt
meiri en ef farið hefði verið að
ráðum fulltrúa Alþýðubandalags
ins meðan á verkfallinu stóð og
gengið að öllu-m kröfum verk
fræðinga. Heilindi þessara borg-
arfulltrúa mætti t. d. marka af
því að við 2. umr. um fjárhags
áætlun Reykjavíkurborgar fyrir
árið 1962 í sl. mánuði hefðu þeir
lagt til, að framlag til
skrifstofu borgarverkfræðings
yrði lsekkað um 300 þús. kr. Nú
berðu þeir sér hinsvegar á brjóst
og þættust vilja efla tæknideild-
irnar, en hefðu þó fyrir skömmu
sýnt þann vilja sinn í verki með
því að leggja til, að framlög
til þeirra yrðu stórlækkuð.
Þórður sammála.
Þórður Björns-
son (F) lýsti
sig samþykkan
afgreið-sliu
meirihluta borg
arráðs á máli
þes-su og kvaðsf
andvígur til-
lögu G.V. Kvað
rnMon hann mega
orða kjarnann í
tillögu og málflutningi G. V.
þannig, að hann vildi, að engir
aðrir en fastir starfsmenn
borgarinnar framkvæmdu skipu
lag og væru þeir ekki nógu
margir til þess að geta ann-
að öllum þeim verkefnum,
þá ætti einungis að slá því
á frest. Það væri rétt að
leggja bæri áherzlu á að efla
tæknideildirnar, en hann væri
sannfærður u-m, að eins Og mólin
stæðu í dag væru ekki slíkir
starfskraftar fyrir hendi hjá
borginni og alveg óvíst, að úr því
rættist á næstu árum.
■Jf Góð dæmi um óheilindin.
Magnús Jóhannesso-n (S) vakti
Ljósmyndari Mbl., Ól. K.M.,'
tók þessa mynd í Landssíma-
húsinu í gær í tilefni af þvi,
að á mánudaginn verður nýi
sæsíminn tekinn í notkun.
Myndin er af starfsfólki tal-
símasambandsins við útlönd,
sem á vakt var í gær. Stúlk-
urnar, sem sitja við nýja síma-
borðið eru f.v. Benný Hannes-
dóttir og Ellý Thomsen. Hinir
eru f. v. Margrét Jónsdóttir,
Pétur Brandsson, Valdimar
Einarsson og Olga Ólafsdóttir.
a-thygli á því, að þrátt fyrir allt
tillögu-moð borgarfulltrúa Aljþýðu
bandalagsms við 2. umr. um fjár-
hagsáætlunina, hefðú þeir ekki
þá borið fram neina tillögu um
skipulagsmál eða eflingu tækni-
deiida borgarinnar. Þvert á móti
hefðu þe.r lagt til að framlag til
sknfstofu borgarverkfræðings
yrði lækkuð um kr. 300 þús. og að
laun í skrifscofum húsameistara
og byggingafulltrúa yrðu lækkuð
um kr. 50 þús. Nú bæru þeir hins
vegar fram sýndartillögur um efl-
ingu tæknideiidanna, aðeins mán
uði síðar, og á-
sökuðu meiri-
hluta borgar-
stjórnar fyrir að
vilja ekki semja
um ' stórfeldar
launahækkanir,
-w- en fyrir skömmu
hefðu þeir lagt
■HTJni til, að allt væri
lækkað. Slíkur
tillöguflutningur
og málflutning-
ur varpar vissulega skýru ljósi
á yfirborðsmennsku þessara borg-
arfulltrúa, sagði M.J.
Geir HaUgrimsson, borgarstjóri,
hafði lagt til að tillögur Guð-
mundar Vigfússonar um skipulags
mál yrði vísað frá og var sú til-
laga samþykkt að viðhöfðu nafna
kálli með 11 atkv. gegn 3. Einnig
var samþykkt tillaga Þorvarðs
Garðars Kristjánssonar um að
vísa tillögu G. V. um húsnæðis-
mál til borgarráðs.
Magnus
Jóhannesson
Hríseying-
ar bræða
snjó
;
Akureyri, 18 janúar
EINS og kunnugt er af fyrri,
fréttum í haust, flæddi sjór'
yfir vatnshól Hríseyinga og
gerði það með öllu ónothæft
If-il matargerðar og drykkjar.
Enn er slæmt ástand í drykkj--
arvatnsmálum Hríseyinga. —
Saltbragð er enn af vatnin-u og
er það ekki nothæft nema e.
't. v. til þvotta. Einn gamall'
" brunnur er á eynni, sem ekki'
hefur spillzt, og sækja menn
gjarn.an vatn í hann, en vatns
Ímagnið þar er lítið og nægir(
ekki eyjarskeggjum. Verða
fjölmargir að bregða til þess
ráðs að bræða snjó í matar-
*og kaffivatn Óvíst er hvenær'
vatnsvandræði þeirra Hrísey-
inga leysast. — St.E.Sig.