Morgunblaðið - 21.12.1962, Blaðsíða 23

Föstudagur 21. des. 1902
MORCUVntLÁÐlÐ
23
Lítt miðar í samkomu-
lagsátt í Kongómálinu
Leopoldvilie, Elizabethville,
Washington, 20. desember,
— AP-NTB —
MOISE Tshombe, forseti Kat-
anga, lýsti því yfir í ræðu,
sem hann hélt í Elizabethville
í dag. að þótt hann neyddist
til að leggja Katanga í eyði,
vegna ofbeldisaðgerða, þá
myndu Katangabúar aftur
taka höndum saman um
t
endurreisn lardsins. „Sú end-
urreisn mun þó ekki fara
í tilefni af
varnaðarorðum
Undirritaður hefur orðið þess
Var, að þau ummæli hans í út-
varpsþætti 19. þ.m., að orsökin
að slysi á stórgripum í Borgar-
firði í haust hafi verið „ófull-
nægjandi frágangur á raflögn“
ihafa af einhverjum verið skilin
á þá leið, að rafvirkinn, sem
lagði lögnina í upphafi hafi „geng
ið iila frá henni.“
Þess skal getið, að ekki var
átt við það með téðum ummœl-
um, heldiur hitt, að raflögnin,
þegar slysið varð, var ekki eins
og hún átti að vera.
/ Með þökk fyrir birtinguna.
Guðmundur Marteinsson.
fram með bandarískri fjár-
hagsaðstoð“, sagði hann.
Fyrr um daginn höfðu
brotizt út óeirðir við sendi-
ráð Bandaríkjsnna í borginni,
og var m.a. beitt „Molotov-
kokkteilum“, þ.e. bensín-
sprengjum. Enginn mun þó
hafa látið lífið í þeirri viður-
eign.
Þá segir í fréttum frá NTB
í gærkvöldi, að nefnd banda-
rískra hemaðarsérfræðinga
sé lögð af stað til Kongó, til
að kynna sér ástandið þar.
í ræðu þeirri, sem Tshombe
flutti í dag, var hann allharð-
orður í garð Bandaríkjamanna.
Hann sagði, auk þess, sem að
ofan getur, að Katangabúar
kynnu að verða að flýja land,
e.t.v. til Rhódesíu eða Kongó.
„Við eium vanir að lifa í skóg-
unum“, sagði hann enn fremur,
„eins og við höfum gert mánuð-
um og árum saman. Það munum
við gera, ef SÞ eyðileggja at-
vinnumöguleika okkar“. Ásakaði
hann Bandaríkin, og þá sérstak-
lega ambassador þeirra í Kat-
anga, fyrir að hafa dregið lausn
Kongómálsins á langinn og hafa
daufheyrzt við öllum tillögum,
sem Katangastjórn hefði komið
fram með, til að bæta ástandið.
Fregnir frá Leopoldville
herma hins vegar, að nú sé von
á sérfræðingum námafélagsins
Union Miniére til Leopoldville,
og muni þeir ræða tillögur um
skiptingu opinberra gjalda fé-
lagsins milli Katanga og Kongó.
Talsmenn félagsins í Brússel
segja aftur á móti, að engar við-
ræður sé enn hafnar, en þó sé
ekki loku fyrir það skotið, að
ræðzt verði við, þótt síðar kunni
að verða.
Sérfræðinganefnd Bandaríkja-
hers, sem í dag fór til Kongó,
mun dveljast þar í allt að eina
viku. Ekki hefur af opinberri
hálfu verið sagt mikið um verk-
efni nefndarinnar, en hún mun
þó einkum eiga að kynna sér,
hvort ekki sé þörf meiri vopna
þar. Formaður nefndarinnar er
Lewis Truman, ættingi Tru-
mans, fyrrverandi forseta. Átti
hann viðræður við Adlai Stev-
enson, aðalfulltrúa Bandaríkj-
anna hjá SÞ, og U Thant, aðal-
framkvæmdastjóra SÞ, áður en
hann hélt frá New York.
Talsmaður bandarísku stjórn-
arinnar, Lincoln White, lýsti því
yfir í Washington í dag, að ó-
eirðir þær, sem efnt var til í
Elizabethville í dag, og árásin á
bandaríska sendiráðið, sýni enn
betur, hver þörf sé á því að
styrkja stjórn Adoula í Leopold-
ville, þannig, að takast megi að
sameina landsvæðin tvö.
Þá sagði talsmaður frönsku
stjórnarinnar í París í dag, að
SÞ hefðu enga heimild til þess
að krefjast þess, að meðlimaríki
samtakanna greiddu kostnaðinn
af herliðinu í Kongó. Tilefni
þessara ummæla talsmannsins
var samþykkt sú, sem gerð var á
Allsherjarþinginu í gær, þess
efnis, að einstök lönd lægju ekki
á framlögum sínum. Tillagan var
samþykkt, en Frakkar greiddu
atkvæði gegn henni.
Áfengisverzlunin
lokar á hádegi
ÚTSÖLUR Áfengis- og tóbaks
verzlunar ríkisins verða opnar
til kl. 12 á hádegi á morgun,
laugardag, og sömuleiðis til kl.
12 á hádegi á aðfangadag.
- Hvoð segja
Framhald af bls. 13.
tísk og voru byggð upp að
nokkru leyti af manni, sem
Angioletti hét, sem var fyrsti
forseti samtakanna. Tilgang-
ur samtakanna er að skapa
ópólitískan vettvang þar sem
rithöfundar geta kynnzt og
ræðst við í bróðerni. Ég er
sannfærður um að þetta mun
reynast mjög gagnlegt.
— Samtökum þessum er
m.a. ætlað að koma til varn-
ar rithöfundum, sem ofsóttir
eru af stjórnarvöldum hvar
sem er og verja frelsi þeirra
til þess að láta í ljósi skoðan-
ir sínar eins og guðsröddin í
brjósti þeirra krefst.
— í vor var haldið alls-
herjarþing samtakanna í
Florenz á ítalíu. Sat ég þing
þetta ásamt Halldóri Kiljan
Laxness. Þar var rætt um
mál samtakanna, og einkum
mikið rætt um skipti rithöf-
unda við sjónvarp, kvikmynd
ir og útvarp.
•— Á þinginu kom fram mik
il andstaða gegn ritskoðun í
hvaða mynd sem hún birtist,
hvort sem hún er til komin
vegna stjórnmála- eða fjár-
málaafla. Til þessara um-
ræðna var boðið ýmsum
þekktum kvikmyndahöfund-
um, t. d. Pasolini, sem er mjög
þekktur kvikmyndahöfundur
og hefur nýlega gert tvær
mjög umtalaðar kvikmyndir.
Þá var þarna Tsjukrai, einn
fremsti kvikmyndahöfundur
yngri kynslóðarinnar í Rúss-
landi. Hann gerði m. a. Sögu
unga hermannsins, sem hér
var sýnd í Bæjarbíó. Hann
gerði einnig myndina Heiður
himinn, sem er mjög djarft
uppgjör við Stalínismann og
mér skilst að ekki hafi verið
auðvelt fyrir hann að koma
þeirri mynd á framfæri á sín-
um tíma.
— Það er að rísa upp ný
kynslóð kvikmyndahöfunda í
Sovétríkjunum, sem ekki er
rígbundin af flokkskontórum
eins og verið hefur, og þessi
kynslóð er farin að skapa
manneskjulega list. Tsjukrai
er þar einna fremstur í flokki
ásamt Danieli, sem gert hefur
mjög fallega kvikmynd um
lítinn dreng, Serosja, eftir
sögu Veru Panova. Sú skáld-
kona hefur ekki alltaf verið
að skapi hinna þröngsýnu
flokkskontórmanna. Það má
einnig sjá af ljóðlistinni í
Sovétríkjunum að mikil ólga
er í unga fólkinu og það sætt-
ir sig ekki lengur við glassúr-
borna plakatkúnst
— Stendur hagur nútímalist
ar með miklum blóma í Róma
borg?
— Já, tvímælalaust. Kóm er
í vaxandi mæli að verða
heimsmiðja í nútímalistum,
einkum eftir umrótið í Frakk
landi í sambandi við Alsír-
styrjöldina o. fl. Bæði mynd-
listarmenn, og ekki sízt rit-
höfundar, sækjast nú mjög
eftir því að vera í Róm. Og
þar blómstrar nú t. d. kvik-
myndagerðin aftur, og þar eru
kvikmyndahöfundar eins og
Fellini og Antonioni, sem mér
finnst eitt mesta kvikmynda-
skáld í Evrópu, en engin
mynd hans hefir verið sýnd |
hérlendis. Úr því rætist þó
bráðum, því að Bæjarbíó ætl-
ar á næstunni að sýna kvik-
myndina Ævintýrið eftir
hann. — Eru nokkur ný rit-
verk eftir þig í uppsiglingu?
— Já, maður er alltaf eitt-
hvað að, og ég vonast til þess
að ljúka við bók snemma á
næsta ári. Seinni bókin er
skáldverk, sem ég hefi í undir
búningi um skeið. Annars er
ég dauðhræddur við að tala
um verk, sem ekki er fullunn
ið, sagði Tbor Vilhjálmsson
að lokum.
Þess má geta að sl sumar
birtist lofsamleg grein um
Thor Vilhjálmsson í einu
helzta bókmenntatíma
riti ítalíu, L’Europa Lett-
eraria.
Höfuðskilyrði
góðrar hárgreiðslu
Óskadraumur hverrar konu er mjúkt,
gljáandi og velsnyrt hár og óaðfinnan-
leg hárgreiðsla, sem alltaf er auðvelt að
láta fara vel, líka eftir hárþvott.
POLYLOCK — höfuðskilyrði góðrar
hárgreiðslu — er nýtízku hárliðun gerð
í samræmi við óskir og kröfur nútíma
konunnar.
Fæst í öllum snyrtiverzlunum og apótekum.
TELPUNNAR
DRENGSINS
JOLAULPA
MEÐ HETTU.
Ljósrauðar — bláarí
Nælon — með Scott foamback — nælon-
vattfóður — Regnheldar — þola þvott
— hlýjar — FISLÉTTAR.
Fást í:
tBddí
F
Eftir Gufftnund Finnbogason
landsbókavörð

Aðalstræti 9 — Sími 18860.
Ummæli nokkurra manna
um 1. útgöfu
MANNFAGNAÐAR.
Þegar höfundur þessarar
bókar spurði mig fyrir nokkr-
um árum, hvernig mér litist
á, að hann safnaði úrvali af
tækifærisræðum sínum og
gæfi þær út í bókarformi,
svaraði ég hiklaust. „Þetta
verður þin bezta bók,“ og við
þessi ummæli vil ég standa
nú, eftir að ég hef lesið þessar
52 ræður.
dr. Sigurffur Nordal
(í Vísi 26/8 1937).
Það mun vera hverju manns
harni á íslandi kunnugt, að
Guðmundur hefur eina sér-
lega gáfu til að halda snjallar
ræður í mannfagnaði. Eg man
ekki eftir að hafa verið þar
staddur, sem Guðmundur hef-
ur haldið tölu, að hann hafi
brugðizt. Andríki hans er
óvanalegt, fjörið eins og í
ólmum hesti. Þegar vel liggur
á honum, ærslast spaugsyrðin
eins og fjaðrafok, flugeldar
orðaleikja braga í öllum regn-
bogans litum; kátlegar hug-
dettur og Orð í óvæntum
samböndum koma alveg flatt
upp á áheyrandann og kveikja
þetta undarlega fyrirbrigði,
sem nefnist hlátur; á öðrum
stöðum er í senn leikið á
strengi gamans og alvöru af
miklum fimleik.
Dr. Einar ÓI. Sveinsson
(í Mbl. 24/8 1997).
Eg hygg, að margir, sem
hafa gaman af því að „setja
á langar tölur“ eins og sagt
var um Hvamm-Sturlu, hefðu
ábata af því að kynna sér
þetta ræðusafn rækilega og
setja sér fyrir sjónir, hvernig
hægt er að segja það, sem
segja þarf — og segja það
snilldarlega — i stuttu máli.
Pétur Sigurffsson, próf.
(í Vísi 9/10 1937).
Varla mun fara hjá því, aff
bók þessi nái brátt vinsældum
meðal íslendinga. Mun hún
og lengi geymast seni metfé
í vörzlum þeirra fyrir hvort
tveggja: fjölskrúðugt efni og
andagift höfundar og fágæt-
lega vandaðan búning af
hálfu útgefanda.
Benedikt Sveinsson, alþm.
(í Mbl. 26/8 1937).