Morgunblaðið - 25.03.1986, Qupperneq 48

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. MARZ1986
Keykjavíkur
Kópavog-sdaJ ui*

fnW
Fossvogsdalur.
F ossvog-sdalurmn og fólkið
eftir Snorra S,
Konráðsson
Oft láta menn í veðri vaka að
ýmsir ókostir fylgi búsetu í borgum.
Margir meta borgarlífið út frá eigin
reynslu af sveitadvöl. Annars vegar
víðáttan og hins vegar þröngbýlið
sem krefst tillits í umgengni við
nágrannann.
Vitanlega gilda önnur lögmál í
sambýli borgarinnar en í strjálbýli
sveitanna. Samt er ekki nauðsyn-
legt fyrir borgarbúa að kalla yfir
sig fleiri hnökra þéttbýlisins en
þarf. Slíkt er klaufalegt og skamm-
sýnt,
Lagning hraðbrautar í Fossvogs-
dal yrði minnisvarði um klaufa og
skammsýnt fólk — fólk sem fremur
væri lagið að kalla fram ókosti
borgarlífsins en gæðin.
Fossvogsdalurinn er óvenjulegur
og dýrmætur. Ekkert annað svæði
er til á höfuðborgarsvæðinu sem
býður upp á jafn marga möguleika
til útivistar og þessi vin borgar-
búans. Þar skiptir mestu lega dals-
ins, veðursæld og nálægðin við fólk-
ið. í Fossvogsdal er kjörið fyrir
borgarbúann að sameina í eitt kosti
þéttbýlisins oggæði víðáttunnar.
Hraðbraut er
eydileggfing
Tvær meginhugmyndir hafa ver-
ið kynntar um nýtingu Fossvogs-
dalsins. annars vegar eru í hópi
nokkrir Reykvíkingar með reglu-
striku og reikniformúlur, sem eru
þeirra guð, og sá hópur vill leggja
hraðbraut eftir dalnum. Hraðbraut
yfír myndarlegan og ómetanlegan
skóg, yfir ieiksvæði barnanna, yfir
besta útivistarsvæðið. Þessi fá-
menni hópur ætlar að leggja veg
þar sem fjarlægð frá gluggum íbú-
anna beggja vegna dalsins að veg-
arbrún verður styst aðeins um 50
metrar. Þessi hópur ætlar að ijúfa
kyrrðina með 28 þúsund bílum á
j dag, eitra loftið í lognkyrrum dal
með útblæstri og reyk.
Óloftið frá umferðinni mun,
samkvæmt athugunum staðkunn-
ugra manna, valda því að ekki verði
bærilegt að dvelja í neðstu húsunum
í dalnum þegar kyrrðin er mest og
hávaðinn mun hafa slík áhrif að
um verulega verðlækkun verður að
ræða á húsum í næsta nágrenni
hraðbrautarinnar. Niðurgrafinn
vegur eða yfírbyggður á köfium
breytir litlu hvað varðar mengun
og hávaða, vandamálin færast ein-
ungis ofar í brekkumar í dalnum.
í stað hraðbrautar í Fossvogsdal á
að breikka nálægar umferðargötur
og byggja biýr að gatnamótum.
Embættismenn í Reykjavík verða
að átta sig á að óhófleg umferð til
gamla miðbæjarins og næsta ná-
grennis er óviturleg. Líf í miðbæ
Reykjavíkur verður að tryggja á
annan hátt en með eyðileggingu
Fossvogsdalsins. Þjónustuna á að
færa til íbúa úthverfanna og vanda
þarf betur til skipulags þeirra
hverfa.
Samfylking um
útivistarsvæði
Hin hugmyndin er um útivistar-
svæði í Fossvogsdal og hana að-
hyilast Qölmargir Reykvíkingar,
margir fleiri en íbúamir í Fossvogi,
og Kópavogsbúar sem eru í sam-
fylkingu um útivistarsvæði.
Grundvöllur í áætlunum um úti-
vistarsvæði í Fossvogsdal er að
veðursæld ríkir í dalnum, frá honum
liggja greiðir leiðir til annarra op-
inna svæða og síðast og ekki síst,
Fossvogsdalurinn er alltaf leið.
Dalurinn er þegar í notkun sem
útivistarsvæði. Þar má neftia Skóg-
ræktarfélag Reykjavíkur, bömin
sem stunda ótal leiki í dalnum og
síðan er íþróttasvæði í uppbyggingu
inn við Blesugiófína.
Til vesturs tengist dalurínn ann-
ars vegar Öskjuhlíðinni,, þó enn
vanti göng undir Kringlumýrar-
brautina, og hins vegar Rútstúni
við Borgarholtsbrautina, en þar er
að heflast bygging 50 metra sund-
„Fyrsta skref ið að
skipulögðu útivistar-
svæði í Fossvogsdal er,
að litli áhugahópurinn
um hraðbraut í dalnum
leggi niður þetta
áhugamál sitt og fái sér
annað.“
laugar. Síðan liggur leiðin að
íþróttasvæðinu í Kópavogsdal.
Þaðan eru svo margar leiðir m.a. í
Heiðmörkina.
Til austurs tengist Fossvogs-
dalurinn við Elliðaárdalinn og
áfram t.d. í Víðidalinn. Þaðan liggja
vegir til allra átta.
Dalur tómstundanna
En hvers konar starfsemi og
aðstöðu á að leggja til grundvallar
þegar Fossvogsdalurinn hlýtur
þann verðuga sess sem honum ber
og hann hentar best til?
Stórt land tilheyrir jörðinni Lundi
vestarlega meðfram Nýbýlavegin-
um. Þar er húsakostur ýmiss konar
sem nota má í tengslum við dýra-
garð.
Þar er einnig kjörið svæði fyrir
skemmtigarð (tívoli") og útileikhús,
en fyrirmynd að því má sækja til
eins vinabæja Kópavogs, Norrköp-
ing í Svíþjóð. Leikhúsið er þeirrar
gerðar að leiksviðin eru þijú og vísa
þau hvort til sinnar áttar og er þá
ætíð skjól á einhveiju leiksviðanna.
í myndarlegum skógi skógrækt-
arfélagsins má koma upp aðstöðu
m.a. fyrir veitingastað utan dyra
og öðru sem fer vel í skjóli tijá t.d.
hluta úr dýragarði og svokölluðu
mini-golfí.
Skólamir tveir, Fossvogsskóli og
Snælandsskóli, gætu tengst útivist-
arsvæðinu með ýmsum hætti, þó
einkum hvað varðar íþrótta- og
baðaðstöðu.
Skíðabrekkur eru nokkrar í daln-
um en verið getur að aðstöðuna
megi bæta með vélfrystingu. Það á
einnig við um skautasvell. Leggja
þarf skokkbrautir um svæðið,
skíðagöngubrautir og hjólreiða-
brautir. Koma þarf fyrir sparkvöll-
um, tennis- og handboltavöllum.
Gera þarf ráð fyrir reiðgötum fyrir
hestamenn sem jafnframt gætu
stundað heilsurækt og böð í skólun-
um og glætt dalinn fjölbreyttara lífí
með ferðum sínum um hann.
Ekki má hlutur eldra fólksins
gleymast og þar gæti skógræktin
veitt lið meðal annarra. Hluti dals-
ins, þrátt fyrir skipulag og breyting-
ar, á að vera áfram óhreyfður því
móar og skurðir eru líka aðstaða
til leikja og útiveru.
Skyldur yfirvalda
Hér hafa ýmis atriði verði nefnd
sem koma til athugunar þegar ráð-
ist verður í skipulagningu Foss-
vogsdalsins. Áríðandi er að sem
flestar hugmyndir komi fram þann-
ig að tekið verði tillit til sem flestra
sjónarmiða þegar til framkvæmda
kemur. Yfírvöld í Kópavogi og
Reykjavík þurfa að sameinast um
gerð útivistarsvæðisins og þeirri
vinnu er sjálfsagt að tengja Skóg-
ræktarfélagi Reykjavíkur og Knatt-
spymufélaginu Víkingi, sem nú
þegar hafa haslað sér völl í dalnum.
Ennfremur þurfa foreldrafélög
skólanna að tengjast skipulagi og
framkvæmdum, íþróttafélögin í
Kópavogi, íbúar í dalnum og land-
eigendur. Skemmtilegt væri til þess
að vita að nemendur skólanna gætu
tengst skipulagsvinnunni. Það gætu
þeir gert ósköp vel eins og t.d. þátt-
ur nemenda í sýningu í Fossvogs-
skóla vegna afmælis Reykjavíkur
sýnir.
Annað áhugamál
Fyrsta skrefíð að skipulögðu úti-
vistarsvæði í Fossvogsdal er að litli
áhugahópurinn um hraðbraut í
dalnum leggi niður þetta áhugamál
sitt og fái sér annað. Farsæiast
yrði, beitti hann sér fyrir gerð úti-
vistarsvæðisins í dalnum, ynni með
íbúunum en ekki á móti þeim.
Fyrir fagfólk og almenning yrði
samkeppni um skipulag Fossvogs-
dalsins eftirsóknarverð og um leið
mjmdi áhugi fyrir útiveru aukast
og skilningur á umhverfismálum
glæðast.
Félagsskapur
áhugafólks
Myndun félags áhugafólks um
útivistarsvæði í Fossvogsdal er
löngu tímabær og þeirri áskorun
er hér með beint til íbúasamtaka
og foreldrafélaga meðal annarra,
að heQast handa í þeim efnum. Það
er eðlilegt að fóikið sem hrað-
brautarumferðin bitnaði harðast á
hafí frumkvæði í málinu.
Fýrir fólkið í þéttbýlinu er kostur
að hafa víðáttuna við húsdymar.
Að geta í einu skrefí stigið af
malbikinu inn í náttúruna eru ómet-
anleg hlunnindi. Fossvogdalurinn
er óvenjulegur og dýrmætur. Hann
má ekki skemma. Dalurinn er fyrir
fólkið í Reykjavík og Kópavogi.
Höfundur er Kópa vogabúi og var
formaður Tómstundaráðs Kópa-
vogs 1982 til 1984.